Þjóðviljinn - 09.07.1937, Blaðsíða 3

ÞJOÐVILJINN
Föstuidaguí’inn 9. júlí 1937
Baráttan gegn
átengisbölinn.
Góðtenaplarareglan Iteiur nýja sókn. — I»ingvallaí*undur Góðtemplara
og annara bindindismanna 15. ágúst n. k., er merkileg tilraun
til að samfjfikja öllnm kröftnm, er berjast vilja gegn áfengisbölinn.
(SIÓOVIUINH
Hfilrmra KommönUitaflloJtfc'
tilands.
Bltctjöri: Einar Olgeirsson.
Bitst|6ni: Bergstaðastrætl 30
#Imi 2270.
Afgrelðsla og anglýslngaskriísk
Laagaveg 38, sími 2X84.
Kemor út aila daga, nema
m&nudaga.
Áskriftargjald á m&unði:
Reykjavlk og nligrenni kr. 2,0(
Annarsstaðar & landinn kr. 1,25
1 lausasöln 10 aura eintakið.
PrentsmiBja Jöns Helgasonar,
Bergstaðastræti 27, slmi 4200.
Samfylkingin.
Samfylkingartilboð Komimún-
istaflokksins til Alþýðuflokksins
er nú kunnugt orðið allri alþýðu
hér í bæ. AJIsstaðar þar sem
verkamenn hittast, spyr hver
annan: »Hefir þú sóð það?
hvernig líst þér á það?« Skyldu
ekki foringjar jafnaðarmanna
taka því?« Á Verkamannaskýl-
inu og á vinnustöðv.unum, all-
staðar er rætt u,mi þetta sama,
beðið með óþreyju eftir því að
svar komi eða eitthvað verði á
þetta minst af leiðtoguim jafnað-
armanna. Það eru reyndar til
menn, semi segjai, að það sé ekki
hægt að taka samfylkingu af
því að síðasta Alþýðusambands-
þing hafi samþykt að taka henni
aldreii.
En verkam.ennirnir svara því,
að það séu, nú tíl fleiri og betri
samþyktír Alþýðusambands-
þinga — sem ekki hafi komið til
framkvæmda — og best sé að
þær liggi í láginni, sem skaðleg-
ar séui.
Skilningurinn á nauðsyn samr
fylkingarinnar er að verða að
sameign hins vinnandi fólks.
Það finnur hvar skórinn krepp-
ir. Atvinnuleysið heldur áfram
að þjá það og framundan rofar
lítið til. Því er að skiljast betur
en nokkru, sinni fyr, að aðeins
samtök þess sjálfs og einhuga
beiting þeirra getur rétt hag
þess. Það horfir á það með óá-
nægju, að á slíkum örlagatím-
um skuji Dagsbrún, þeirra eigið
baráttufélag vera »lokað« og að-
gerðalaust. Það veit að framund-
an eru, bæjarstjórnarkosningar,
þar sem ósiguir íhaldsins er ó-
hugsandi án samfylkingar verk-
lýðsflokkanna, þar sem kosið er
u,m það hvort bæjarstjórnarí-
haldinu á áfram að haldast uppi
að kúga og svelta alþýðu þessa
bæjar,. hvort við eigum næsta
vet.u,r og áfram ,að hafa .hálft-
ann að-þúsu,n d at.vi nnuleysi n gj a,
vaxandi sveitarþyngsli og þverr-
andi björg. Það veit að það verð-
ur að velta íhaldinu úr sessi og
til þess er aðeins ein leið: sam-
fylking.
Það er ekki aðeins verkafólk
Reykjavíkur,. sem er ákveðið í
þessu. Verkamennirnir úti á
landi senda baráttur og samúð-
arkveðju sína. 1 Vestmannaeyj-
um á Norðu,r- og Austurlandi,
allstaðar þa.r sem samfylkingin
illu heilli var klofin í kosning-
unum, eða þá enn ómynduð,
vilja verkamenn, jafnt kommún-
istar og jafnaðarmenn reisa
hana og styrkja á ný — efla
Þjóðviljinn hefir áðnr skýrt
frá Þingvallafundinum, sem
Umdæmisstúkan nr. 1 gengst
fyrir í ágúst í sumar,
Hér er merkilegt m,ál á ferð-
inni og full ástæða til að því sé
gau,mur gefinn.
Blaðinu .hefir borist eftirfar-
andi boðsbréf f,rá stjórn uim-
dæmisstúkunnar og mun hún
senda það til flestra bindindis-
vina í u,m.dæm;i sínæ Bréfið
skýrir hvað vakir fyrir boðend-
um Þingvallafujidarins og er það
því birt hér því sem næst í heilu
lagi. Þjóðviljinn vill mæla hið
besta með málaleitun umidæmis-
stúku,nnar.
Reykjavík 25. júní 1937.
Það er kunnugt alþjóð m,anna,
að síðan afnumið var aðflutn-
ingsbann á áfengi,. með lögum,
nr. 33, 9 janúar 1935, hefir stór-
u,m aukist áfengisnauitn í land-
inu. Þarf eigi að lýsa því,. hver
ógæfa slíkt er þjóðinni. Ríkir og
fátækir sóa stórfé fyrir áfenga
drykki, svo miklu fé samtals á
öllu landinu,, að fyrir það mætti
kaupa mikil og margskonar
framleiðslutæki, t. d. sex ný-
tísku toga-ra árlega. Verður af
þessu, enn sárari fátæktin og at-
vinnuleysið, sem nú sverfur fast
að félitlum mönnum í kaupstöð-
u,m og kauptúnum um land alt.
Þá er það og engum vafa bu.ndið,
að hin vaxandi áfengisnautn
karla og kvenna og ekki. síst
æskum.anna hlýtur að draga úr
þreki þjóðarinnar,, líkamlegu, og
andlegu,, og verður aldrei með
tölum talið það tjón, er vor fá-
menna þjóð bíður stöðugt af
þessu,m sökum, bæði beint og ó-
beint. Enn m.á benda á það, að
glæpir, einku,m unglinga, hafa
farið í vöxt, hin síðari ár. Að vísu
á heimskreppan og önnur at.vik
sinn þátt í þessu, en orsakir til
glæpanna er ósjaldan að finna
í ofnaiiítn áfengis og lausung
þeirri, er það leiðir hina ungu
kynslóð í.
Margur mu,n nú hafa tilhneig-
ingu til að halda því fram, að
við þes,su,m yoða verði á engan
hátt' spornað og sé eigi annað
fyrir en að þjóðin hlaupi af sér
bornin umi þetta, enda þótt það
kosti heilsu og velferð fjölda
hana t,il sameiginlegra dáða og
sóknar gegn afturiialdinu.
Það er vegna þessa alls að
ma.ðu,r hittir hér varla verka-
mann, -.sem ekki vill samfylk-
ingu. Fólkið hefir þegar felt sinn
dóm í kosningunuan. Nú bíður
það þess að þeim dómi verði.
framfylgt og það ber svo mikið
traust til ábyrgra manna í ís-
lenska Alþýðuflokknutm, að það
trúir ekki öðru, en að því verói
svarað ,mieð jákvæðum fram-
kvæmdum. — með samfylkingui
verkalýðsflokkanna.
manna og stórfé í beinum pen-
ingurn. Þessa skoðun getum vér
þó eigi sætt oss við. Vér erum
því eindregið mótfallnir að sitja
hjá með hendur í ska,U|ti, meðan
slíkt gerist með þjóð vorri. Það
er sannfæring vor, að miklu
megi enn til vegar koma u,m að
draga úr því böli, er áfengið
bakar þjóðinni, enda er sú hug-
sjón vor, sem kunnugt er, að á-
fenginu, nægi m.eð öllu útrýmt
verða, og þjóð vorri þar með
fengnar bölva bætu,r. Og jafnvel
þótt litlu einu yrði um þokað,
teljum vér engan veginn vansa-
laust, að góðtemplarar og aðrir
bindindissinnaðir menn létu
nokku.rs ófreistað í þessu efni.
Er því nauðsynlegt að skera upp
herör um alt land gegn áfengis-
bölinu.
Vér viljum í þessu sambandi
geta þess, að ýmislegt bendir til
þess, að u,pp sé að rísa a.ll-mikii
vakningar alda í Góðtemplara-
reglunni í landinu. T. d. hafa
sumar stúkurnar tvöfaldað m.eð-
limatölu sína á þessu ári, og vér
álítu.m, að almenningur í landinu,
sé nú farinn að gera sér þess
ljósari grein en áður, að það er
orðin fullkomin þjóðarnauðsyn,
að hver góður borgari styðji
þetta málefni vort í orði og
verki. Treystu,m vér því, að
menn fylki sér nú sem þéttast
um rnerki bindindismálsins og
heiti því hver maðu,r, að skiljast
eigi við þessi mál, fyr en yfir
lýkur.
Málefni þetta þa,rf góðan und-
irbúning og verður að huga að
því vandlega. Því er nauðsynlegt,
að sem allra flestir, sem skiln-
ing hafa á því, hve mikilvægt
málefni þetta er orðið alþjóð
manna í landinu,, taki nú ákvörð-
u,n um að hef j,ast handa sameig-
inlega. Það er álit vort, að þessu
verði best fram komið með því
að boða til allsherjar fundar u,m
málið, og teljum vér, að með þvi
móti fáist bestur árangur, þar
eð slíkt mu,n vekja almenna eft-
irtekt og umhugsun landsmanna.
Umdæmisstúkan nr. 1 í
Reykjavik leyfir sér því hér með
að bcða til fundar, sem haldinn
verður ,suinnu,daginn 15. ágúst n.
k. á hinum fornhelga þingstað á.
Þingvöllum, til að ræða þetta
mikilsverða þjóðmál og gera u,m
það ályktanir. Eru, hér með boð-
aðir tíl fupdarins allir góðtempl-
axar hvaðanæva af landinu,, svo
og félagsmenn annara bindindis-
félaga og þeirra, félaga, er mál-
um þessumi eru hlynt, ennfremur
allir þeir menn, er styðja vilja
bindindi og bindindismál.
Ætlu.n vor með fundi þessum
er sú, a,ð vekja þjóð vora til al-
varlegrar íhugunar um þá brýnu
þörf, sem á því er orðin, að
sporna við áfengisbölinu, og
sameina krafta, allra bindind-
issinnaðra manna í landinu til
baráttu, gegn þeim vágesti.
Hyggjum, vér, að mót þetta megi
verða þeim mönnum, er það
sækja, hvatning til að starfa fyr-
ir bindindismálið. Auk þess ætl-
um vér fu,ndinn mu/iu, verða
þeim til gagns og ánægju.
Vér viljum beina því til góð-
templarafélaganna og annara fé-
laga, er bimdndi unna, að æski-
legast væri, að öll slík félög;
sendu, sem flesta fulltrúa á fu,nð-
inn.
Gerið svo vel að tilkynna þátt,-
töku yðar í mótinu einhverjum
undirritaðra, svo fljótt sem
má.
Hittumst heilir á þessu,m.
fyrsta Þingvallafu,ndi vorum.
F. h. Umdæmisstúkunnar nr. 1.
Þorleifur Guðmiindsson,
u, æ. t.
Skólavörðust. 13 A. Sími 2508.
Pétur Zophoníasson,
Skálholti. Sím,i 3347.
Lítðvig C. Magnússon,
Grundarst. 2 A. Sími 3892.
100 ára afmæli
Búnaðarfélagsins
FRAMHALD AF 1. SIÐU
Þvínæst söng Karlakór
Reykjavíkur »Landið vort
íagra,« og »Þú álfu, vorrar
yngsta land« hressilega og
djarft,
Þá fluitti Magnús Þorláksson
erindi, og lagði útaf orðunum:
»Bóndi er bústólpi, bú er land-
stólpi«. Rakti hann sögu, búnað-
arfél.ag,ssamtakanna hér á landi
í stórumí dráttum og mintist á
það er áunnist hefir.
Næst fluitti Herm,a.nn Jónas-
son, forsætisráðherra,, ávarp.
Var stormujr og hvassviðri í
rödd hans, og gerði hann mest
a,ð því að beinda á það, sem ís-
lenska landbúnaðinum væri enn-
þá ábótavant. Þakkaði hann
Búnaðarsamtöku,nu,mi 100 ára
sta,rf — talaði um verkefnin er
fyrir lægju og mintíst þess með
gleði að eftir nokkra daga yrði
opnuð hér á landi vísindaleg
rannsóknarstofnun fyrir at-
vinnuivegina, og væri þaðan efa-
laust að vænta mikilsverðra úr-
lausna á vandamálum landbún-
aðarins.
Að lokinni ræðu, forsætisráð-
herra fluttu. erlendu, fuJltrúarn-
ir ávörp, og voru, þau öll hlýleg
og vingjarnleg í garð íslensku
búnaðarsamtakanna og Islend-
inga yfirleitt.
Form.aður danska landbúnað-
arfélagsins, dr. rned. Hassel-
balch var á ferðalagi og fluitti
sendiherra Dana, de Fmtenay
ávarp og kveðju í hans stað.
Fulltrúi norska sambandsins,
Selskapet for Norges vel«, Ole
Hersog flu.tti kveðju, frá Norð-
mönnu,m og fujltrúi Færeyinga,
Winther Liitzen, búnaðarráðu-
nau,tur ávarp frá Færeyingum,
en mælti á danska tmigu.
HaUur Þórarinsson, formaðux
Búnaðarsambands Austurlands
flutti ávarp frá augtfirskum
bændum, og afhenti Búnaðarfé-
laginu, að gjöf málverk af Snœ-
feili eftir Finn Jónsson.
Formaðu.r þakkaði kveðjur
og gjafir, og samkomu.nni lauk
með því að Karlakórinn söng:
»0, guð vors lands«.
Þá var öllum boðsgestum boð-
ið að skoða Rannsóknarstofu
háskólans, og að því loknu í
kaffi til forsætisráðherra.
Stjórn Búnaðarfélagsins hefir
boðið hinum. innlendu gestum fé-
lagsins í bílferðir augtur yfir
fjall, en þeim erlendu norður í
land.
1 gærkveldi var útvarpið helg-
að afmælinu.
er á Laugaveg 10.
Opin alla virka daga frá
kl. 5—7 e. h.
Féfiagar!
Mnnið að greiða
gjöfid yfitficar.
Deildarstjórnin.
I kvöid kl. 9 keppa
Skotarnir
vid K. R,