Þjóðviljinn - 24.07.1937, Blaðsíða 3

Þjóðviljinn - 24.07.1937, Blaðsíða 3
PJOÐVILJÍNN Laugardaginn 24. júlí 1937.. pJÓOVIUINN íílands. Kltitlír!: Einar Oigeirsso!) JSítstÍéru; Bargstaðastræti 30 ■Imi 2270. Afirreiðcla ogr angiý»lnK»sIalist Lnngavag 88, stmi 2184. Kemor flt alla áagm, uaia» m&nudaga. Asi'riftsrsyiaKi £ uiAnuði: Keykjavík og nágrenni kr. 2,tH Annarsistaðar á. landinu kr. 1,25 I lauaasöhi 10 aura eintakið. Pi-ent#miðja J6n* Helgaaonar, Bergstaficstræti 27, simi 4200. Verkfallið, ríkis- stjórnarmeirihlut- inn og Nýja Dag- blaðið. Ýmsum, einku.m úr hópi verka m,a.nna hefir þótt afstaða ríkis- stjórnarinnar dálítið einkennileg- í vinnudeilu, þeirri, sem nú stend ur yfir hér í bænurn. Minni hluti ríkisstjórnarinnar, Haraldur Guðmuindsson,, hefir gengið að kröfum Dagsbrúnar, sem, eink- um ná t,il þeirra, starfa, sem ekki, verður slegið á frest,. Hinsvegar hefir meiri hluti ríkisstjórnai- innar snúist, til liðs við Claessen og »Vinnuveitendafélag lsl.ands« og þar með orðið ein styrkasta stoð atvinnu,re:kenda. Petta er það sem Hermann Jónasson kall- ar »hlutleysi« í málinui og minn- ir það ótvírætt nokkuð á »hlu,t- l.eysisstörf« Itala o,g Þjóðverja í Spánarmálunuim, sem almenn- ingi er að fullui kunn. Blað meiri hluítia ríkisstjórn- arinnar, Nýja dagblaðið fer á stúfana í gær til, þess að skýra afstöðu stjórnarinnar til málsins og varpa Ijósi yfir skoðun flokks- ins á málefnuim verkamannanna. Blaðið hreyfir þar máls á hlut- leysi, r íkisstj ór narmeir ihlutans og S.i I. S. »sem, auþvitað dettur ekki í hug að fara að gerast, aö- ili að deilunni«, eins og blaðið orðar það. Báðir þessir aðilar hafa, Ix') l;átið sér sæma, að taka sér stöðui við hlið stióratvinnu- rekendanna, gera, þeirra málstiað að sínum málstað, svo ákveðið og opinberfega að slíkt varð ekki gerit betu,r, nem,a m,eð því að sa.fna verkfallsbrjótum til þes,s að vinna, þau störf, sem fyrir liendi lágu. Þá verða skýringar blaðsins ekki síður hjáróma þeg- ar það fer að lýsa afstöðu, sinni til málanna alment og hættir aö tala opinbert fyrir munn ríkis- stjórnarinnar. ViU blaðið láta svo í veðri vaka, að í rau,n og veru, sé ekki barist um neitt, samanber fyr- irsögn blaðsins: »5 au,ra, stríðið". Reynir blaðið á alla lund að læða þeirri skoðu,n inn hjá almenn- ingi, að ka,uip,hækku,narknöfur almennings séu: aðeins hégóma- mál. Blaðið dregur það stórlega í efa, að verkamenn séu nokkuð ver settir með 1.36 u,m tímann nú, en þeir voru, 1930, þegar taxtinn var settur. Virðist blaðið þar með hafa gleymt hinum há- værui skiríuim sínumi og talandi Hnújrituim um vöxt dýrtíðarinnar hér í bænum undir stjórn íhalds • ins, þess vegna er skemst að Endnrgrettranir Nftt líf ad fæfasi £ kirkjalegí líf á Islandi Mönnu,m er í fersku; m.inni, að höfuð morðingjanna Friðriks og Agnesar fu,ndu:st í Vatnsdals- hólum, fyrir nokkrum árum eftir tilvísun miðils í Reykjavík, en Agnes hafði talað gegn urn mið- il þenna og beðið u,m að láta grafa höfuðin í vígðum reit. Síð- an voruj höfuð morðingjanna grafin u,pp og jarðisungin með mikilli viðhöfn á Þingeyrum. Síðan hafa. endurgreftranir legið niðri u,m skeið, en í ár virð- ist mjög vera að lifna yfir þeim málu,m. á ný. Hafa nú ýmsir, að- allega norðlenskir andar, birst hjá miðli sem, ekki vill látia nafns síns getið hér í Reykjavík, og eru öll erindi þeirra á einn veg. Þeir eru, crðnir leiðir á að láta, bein sín liggja þar sem þaui voru graf- in í fyrstu, og vilja skifta um legustað., Flestir eru, andarnir glæpamenn, myrtir menn, morð- ingjar eða, a,nnað ólánsfólk. Þekt- asta veran sem hefir látið til sín heyra gegn u,m reykvíska miðil- inn er hinn alkunni. skagfirski draugur Miklabæjar-Solveig, sem, eins og þjóðsöguír herma, va.r talin völd að hvarfi séra Odds frá Miklabæ á 18. öld. Þaó er sagt að Solyeig þessi hafi fyr- irfarið sér og verið jörðuð u.tan ki'rkjujgarðs í Miklabæ, en seinna hef ir Miklabæjar-kirk j ugarður stækkað, svo hún var löngu> kom,- in inn í liann. Um legstað henn- minnast að blaðið benti rétti- lega á bina gífu,rlegu> hækkun útsvara á síðasta ári. Það þarf því meira en meðal brjóstheilindi til þess að láta. slíka röksemd frá sér fara. Framsóknarflokku,rinn og stjórnarmeirihlutinn heí'ir gotfc af að minnast þess, að þeir unnu, sinn síðasta og stærsta sigur sem andstæðibgar íhaldsins, en ekki sem, bandamenn Eggerts Claes- sen, þeirn mætti og renna til hu.g- ar afdrif þess hlu,ta, Framsókn- arflokksins, sem 1934 valdi hlut- skipti íhaldsins og hafnaði mál- u>m alþýðu,nnar í landinu,. Nýja dagblaðið sjálft segir að þetta flokksbrot; sé nú hvergi til nema í heilabúi Jóns frá Stóradal. »Sagan endurtekuir sig«, sagði merkur Framsóknarmaður einu, sinni. Ætl,a kyrstöðuöfl Fram- sóknar að leggja, niðu,r barátt- u,na fyrir' alþýðu,na og velja værðina við hlið Claessens og ölafs Thórs, eins og þeir hafa stunduim talað um í blaði sínui og eins og ríkisstjórnarmeii’i,- hlutinn er látinn gera í vinnu- deiluj þeirri, er nú stendur yfir? Ætiar Framsóknarflokkuirinn að halida svo á málum, sínu,m, að hann verði eftir nokkur ár orð- inn að þokukendri hugsýn í heiila Jónasar frá Hriflu og Jóns Árnasonar? Og vissulega hefir Framsóknarfiokkurinn u,nnið margt alt of vel til þess að hreppa, slíkt hlufskipti á siíkri örlagastu.nd þjóðarinnar og kom - andi ár hljóta að verða. ar hefir mönnum ekki borið sam- an., Aftur á móti hefir bún geng- ið ljósuim logum á Miklabæ nú hátt, á annað hundrað ár. Nú á dögunum krafðist Sol- Jarðneskar leifar Sólveigar bornar í kirkju. veig þess gegn uan miðil þennan hér í Reykjavík, a,ð hún yrði grafin upp og flutt úr Miklabæj ■ ar-kirkjugarði yfir í Glaumbæj- arkirkjugarð, var orðin þreytt á að liggja í Miklabæ. Annar andi kom gegn um. sama miðil, hér í Reykjavík, sagðist vera kerling göimu,l úr Norðurlandi, og lægju, bein sín grafin fjórar álnir í jörðu undir hinni svoköllu,ðu. »'bláui stofu« á Reynistað, vill nú láta grafa .sig u.pp og flytja bein sín í fjarlægan kirkjugarð. Af öðru,mi öndum, sem kvað vera orðnir órólegir, má nefna Eng- lendi'nga þá, sem Skagfirðingar drápu, á sínum tíma með hrylli- legu,m, hætti og dysjuðu á Mann- skaðahóli. Kvað nú vera orðinn FRAMHALD AF 1. SIÐU samningaumleitanir og var fundi frestað þar til í gærkvöldi. Hófst þá fundu,r að nýjui Um hvað er barisí? 5-aura spekin. Því hefir verið mjög haldið frami undanfarna daga, af i- haldsblöo>unu,m cg Framsóknar- afturhaldinu, að deila Dags- brúnar stæði nú aðeins um þann 5 au.ra mismun, sem á milli ber taxta Dagsbrúnar og tilboðs a,t:- vinnurekenda. Þetta eru vísvit- andi, rangfærsiur: 1 fyrsta lagi’ er í tilboði atvinnuycitenda ekki gert, ráð fyrir að greiða kaffi- tím,a í hluitfalli við vinnutíma, svo sem taxti Dagsbrúnar gerir ráð fyrir. Þetta þýðir, að þei'r verkamenn, sem skemsta vinnu bafa, vi.nna fyrir lægra kaup en hinir, sem lengri vinnu.: hafa. I öði’u, lagi kreíjast atvinnurek- endur samnings um þetta ka.u,p til 1. ágúst 1938, eða þess, a,o deilur atvinnurekenda, og verka- m,anna um kaupgjald verði iærðar á óhagstæðasta tíma árs ■ ins fyrir verkamenn. 1 þriója og versta, lagi krefjast atvinnu- mikill átroðningur af þeim, hjá miðium hér í bænum. Heimta nú Englendingar þessir að láta grafa, sig upp, mann fyrir mann, og flytja sig víðsvegar um land- ið, á ýmsa kirkjugarða sem þeir tilnefna. Beiðnujn, þessum mun verða sint eins fljótt og kostur er. og mun ha,fa fengist hið nauðsynlega leyfi bisku.ps og landlæknis til uppgraftanna,. Fyrsta endur- greftrunin befir þegar farið fram. Miklabæjar-Öolveig var um næstsiðustu helgi g’raiin upp og flutit að Glaumbæ og jarð- su,ngin þar að viðstbddu fjöl- menni úr héraðinu. Séra Lárus Arnói’sson á Miklabæ framdi at- höfnina. Ekki, var viðstöddu.m leyft að skoða í kist.una, en sagt var að inntak hennar hafði verið mestmegnis mold, en þó fyllyrtu sumit að fundist hefði annar lærleggixy Miklabæj ar-Soiveigar og jafnvel einnig ein tönn úr henni, og hefði þessu, verið kornio fyrir í kistunni. Kistan var skrýdd blómyöndum úr fögrum ’ íslenskum túnblómum og jarðar- förin fór hið besta, fram, með vi'ð- eigandi hátíðleik og alvörusvip. Sagt er að endurgreftri n kerb ingarinnar frá Reynistað og Eng iendinganna frá Mannskaðahól mu,ni verða látin fara fram eins fljótt og kostu.r verður á. Af ufanhéraðsmönnuím var Halldór Kiljan Laxness við- staddur endurgreftrun Mikla- bæjai’-Solveigar 'í Gl.au,m.ba\ Hann hefir góðfúslega látið Þjóð- vilja,nu,m í té ljósmynd þá er hann tók af því er kista hennar var borin í kirkju. rekendur gerðardóms, þ. e. sjálf- dæmi forréttindastéttanna í öll- u,m deilu,málum um, kjör verkxi- manna. Það sér hver heilvita, maöur, að á tilboði atvinnurekenda og taxta Dagsbrúnar er reginmun.- ,-ur. Þett,a er verkamönnum ljóst. og- því fordæma þeir tilbcð at- vinnurekenda og halda, fast við taxta, Dagsbrúnar. Frá Kína FKAMHALD AF X. SíÐU Sx-ing hershöfðingi hafi gert við Japani og er talið óliklegt að hún samþykkii ,hann. Stjórnin hefir því her sinn viðbúinn tii þess aö grípa. t,il vopna, ef hún telur þess þörf. Rússneska blaðið »Isvestia,« ritar í gær u,mi ófriðarhorfurn- ar í Kína. Segir það, að Japanir ætli sér að fa.ra eins með Norð- uir-Kí.na og þeiír fóru með Man- chúríu, en vonandi sé að Evrópu- þjóðirnar og þá sérstakiega Bret- ar, láti ekki, rnáiið afskiftalaust í þetta skifti. (F. Ú.). Þegar Héoinn Valdimarsson liafði borið upp tillögu sína í Dagsbrún um sameiningu verka- lýðsflokkanna, sló óhug á íhald- ið í bili. Það sá. f ram á, að hér voru skapaðir möguleikar til þess að hnekkja valdi þess bceði hér í bænum og eins á lands• mœlikvarða. Síðan hefir dregið nokkuð úr ótta ihaldsblaðanna og setja þau nú aila sína von á trotskistaskrif tctanríkismálarílstjóra Alþýðu- blaðsins. Ihajdið gervr sér sem sé von um að með slikum skrif- úm verði helst liægt að fieyga sundiur raðir verkamanna. Það gceti þá verið nokkur huggun fyrir utanríkismálaritstj órann að vita, að íhaldið er farið aö setja allar sínar vonir á skrif hans. En varla mun almenriing- ur öfunda hann af hlutskiftinu. ★ N. Dbl. virðist halda, eftir greinum þess í gcer um eitt stcersta samvinnuféilag landsins, að það sé gefið út af heildsólun- um, til að rúða niður kaupfélög- m, — enda tekur »Vísir« inni- lega undir. Við skulum vona, ctð N. Dbl. átti sig á því, að enn ern það samvinnwnenn, sern gefa það íd. Annars getu.r svo farid að blaðtið verði mint á þetta. bet- ur. A N. Dbl. heidur að það ráði gjaldeyri landsins og útlilnti ejt- ir geðþótta. Þcvð er vísit ekki van- þörf á að minna þetta heiðraða blað Landsbankans á að iil er nokkuð á Islandi, sem heitir sam- vinnufélög, — að þessi sam- vinnufélög lögum samkvæmi ciga að fá gjaldeyrir samkvœmt meðlimatöiu þeirra ■— og œtli einhverjir að breyta út af þessu til að þóknast heildsöluntim, þá eiga þeir reiði samvinnumanna og neyienda yfir sér. 100,000 meðlimir FRAMH. AF 3. SIÐU. i’ithöfi>,ndum cg fræðimcnnum fengið tii aðstoðar. Enniremu.r fara féjagarnir á söín, til staða, þar sem frægar bændau,ppreisn- ir hafa verið, til; fæðingarstaða frægra manna, o. s. fx’v. Félagsuppeldi! samban. smeð- limanna er þannig nátengt sjálf u lífi æskunnar og þekkingin. á sögu, laxidsins og auöæfum þess, en ekki lögð einhæf áhersla á aö lesa rit; Marx og Lenins. Samfc hefir sambandið fræðilegt tíma- rit 'i'-on, sósíalismann -— Notre Jeunesse — (æska vor), þar sem þýðilrigarmestu, mál,in eru, .rædd á fræðilegum grundvelii og fé- lögunum gefnar nauðsynlegustu fræðilegar leiðbeiningar. SUK á Frakklandi er gott dæmi þess, hvernig ungir komm- únistar þurfa að starfa, og hvað áunnist, getur með réttum starfs - aðferðum>. J. Dagsbrúnarverkfalli ð

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.