Þjóðviljinn - 23.01.1938, Blaðsíða 2

Sunnudagurjnn 23. janúar 1938
ÞJÖÐVILJINN
Þeír lifa lengst, sem með
orðiim eru vegnir.
Eftir tvo mánuði komum við aftur og
látum kné fylgja kviði.
Á suður,strön.d Krim, skamt,
frá hvíldarstaðnum Jalta, stend-
ur fögur og mákil höll. Áður fyr
var hún eign keisaíraættarinnar.
Nú hvíla sig þar árlega þúsund-
ir verkamanna og bænda, skrif-
stofu- oo' verslunarfólks, lista-
manna og verkfræðinga.
Höll þessi er m. a. merk fytrir
það, að í henni er vandlega
g'eymt ,skjal nokkurt, skrifað og
undirritað af keisaraliðinu, sem
flýði út í enskt, herskip ário
1921, þegar alþýðan sigraði end-
anlega á Krim. Skjalið er orð-
sending til a,lþýðu,nnar um það,
að innan, tveggja mánaða verði
keisaraliðið komið aftur og muni
það þá láta kné fylgja kviði.
Síðan eru liðin 17 ár. Keisara-
liðið er enn ókomið og ekkert
bendir til þe,ss, að koma þess
nájgist. Ibúar hallarinnar er
glatt og hressilegt alþýðufólk,
sem býr nú í skrauthýsi því, er
forfeður þass reistu og fegruðú,
en fengu ekki sjálfir að njóta.
Þrátt fyrilr þettai me’rkiiega
skjal hafa verkamenn og bænd-
ur ráðið ríkjum. á, Krim í nær-
felt tvo. tugi ára, og gert þetta
auðuga, fagra og sólHka land
að ánægjulegum vistarstað
þeirra sjötíu þjóðernað er Sov-
étríkin byggja.
Ég s,á, þetta skjal s. 1. vor og
mér dettuí- það oft í hug, þegar
ég les hinn ósvífna óhróður Mbl.
og N. dbl. um Sovétgíkin. Það er
áreiðanlegt, að skrif þeesara
blaða eru þess: ekki megnug að
breyta neinu til um, þróun Sov-
éfe-íkjanna frekar en orðsend'-
ing keisaraliðsins. Alþýða Sovét-
ríkjanna hefir brotist áfram til
velmegunar í harðril baráttu við
þá, sem voru meiri karlar í kra,p •
inu heldur en Ölafur Thors og
Jónas' Jónsson, jafnvel þótt þeir
hafi Landsbankann að baiki sér.
Hún braut á, bak aftur vopn-
aða innrás fjórtán. helstu auð-
valdsríkjanna,. Hún batt, enda á
spellvirki iðnaðarflokksins svo-
kallaða, sem stjórnað var af út
lendum afturhaldsöflum. Iíún
batt enda á isamsæri hinna trot-
skistisku morðingja- og spell-
virkja.-sveita, er stjórnað var og
er af þýsku og japönsku fasist-
unum,.Hún lauk við báða,r fimm-
ára-áætlanir sínar án þess að
hií'ða um hrakspár a,fturhald,s
ins og efa, hinna efagjörnu. En
alt þetta sýnir glögglega, að ai-
þýða Sovétrí.kjanna mun halda
áfram, á söm,u braut sósíalism.-
ans, þó að Morgunblaðið og N.
dbl. væru stækkuð um helmilng
og flyttu ekkeírt; annað en il!
mælgi umi Sovétríkin.
Hit.t er annað mál, að kcfsning-
ar standa fyrir dyrum og mál-
staður afturhaldsins, er slæmur.
Þegar alþýða Islands undii-
býr sig til þeps að fella íhaldið
— þá er rá.ðist á Sovétríkin.
Þegar alþýðan ætlar að sikapa
,sér lífvœnlegri kjör og tryggja
framfarir hér á landi, — þá er
slúðursögum um Sovétríkin
dembt yfiir kjósendurna.
Þegar íslensik alþýða hefir
fundið leið samstarfs og eining-
ar — þá á að hræða hana til
sundrungar með fádæma róg-
burði um Sovétríkin.
Eggert Þorbjarnarson.
Aðalfundi Sveina-
sambands bygginga
manna er nýlokið.
Sæmundur Sigurðsson
kjörinn forseti sam-
bandsstjórnar.
SÆMUNDUR SIGURÐSSON
Aðalfundi Sveinasamban.ds
byggingamanna er nýlega lokið.
Stjórn sambandsins skfpa eft-
irtaldir fulltrúar: Frá Sveinafé-
lagi múrara: Guðjón Benedikts-
son, Þorfinnur Cuðbrandsson
og Þórður Halldórsson. Frá
Sveinafélagi pípulagningam.:
Grímur Bjarnason, Einar Dag-
finnsson og Sigurður Jónasson.
Frá Málarasveinafélagi Reykja-
víkur: Sæmundur Sigurðsson,
Jökull Pétursson og Þorgeir
Guðnason og frá Sveinafélagi
veggfcðrara: Guðjón Björns.son,
Valur Einarsson og ölafur Sig-
urðsson.
Sambandsistjórnin k.aus eftir-
talda menn í framkvæmdaráö:
Forseta: Sæmund Sigurðsson,
ritara og varaforseta Guðjón
Benediktsson, 1. féhirðir Grím
Bjarnason, 2. féhirðir Val Ein-
arsson,.

.
ffp
~Á *J|SSS$&v ,7 'l’?P ¥
Jk
Karli einum hætti til þes§. að ver.a
nokkuð úti á þekju stundum. Einu
sinnu fékk ha.nn sér vagn, settisi
upp í og sagði við ökumanninn: »Þú
skalt aka hægt á undan, ég kem und-
ireins á eftir«.
i kulda miklum varð sama ma,nni
að orði: »Altaf er hann jafn kaldur
landnyrðingurinn, á hvaða átt sem
liann er.
• .
Býður nokkur betul'.
Menn nokkrir sátu að gleðskap að
loknum kvöldverði. Bar þá á. gðma
ýmsa undarlega a.t-burði, er komið
höfðu fyrir þá.
Einn þeirra sagði:
»:Nú skal ég segja ykkur góðir
hálsar, að ég hefi séð hefilspón, sem
va:r málaður þannig, að hann líktist
svo marmara, að hann sökk til botns,
þegar hann datt í vatn«.
»Ekki þykir mér það neitt undur
- kvað annar — og ekkert er þetta..
á borð við það, a.ð einu sinni hefi
ég tekið þátt í að flytja. tunnu, sem
var svo þung að skugginn af henni
drap dreng, sem framhjá gekk, og
ma.laði I honum hvert bein«.
Hverjum blöskrar þetta - kvaó
hinn þriðji. — Nei, nei, þá þekki ég
betra dæmi. Einu sinni var til mað-
ur, sem bjó t.il nýja, hárolíu. Hann
átt.i göngustaf og hafði gengið við
hann í tuttugu ár. Handfangið var
i líkingu við mannshöfuð og oröið
snjáð af langri notkun. Nú rauð hann
hárolíunni á handfangið, og svei, mér
— ef ég lýg, varð hann ekki að raka
það á hverjum morgni, eftir þetta,
til þess a.ð geta gengið við stafinn!«
»Það var bragð' að þessu — mælti
sá fjórði — en þó er það ekkert á
borð við það, sem fyrir mig hefir
komið'. Eins og þið munið var mesti
frostavetur í fyrra. Eitt kvöld, þá
ætlaði ég að slökkva Ijósið, þegar ég
var að leggjast fyrir. En þao tókst
ekki, loginn var frosinn, svo að ég
varð að brjóta, hann af, til þess að
fá slökt ljósið.
« .
Maður nokkur lýsti vegagerðinni f
hreppnum sínum á þessa leið: Þessi
vegarspotti hérna, á mýrunum er
svoleiðis, að þó andskotinn stæöi við-
annan enda hans, en fortöpuð sál við
hinn, þá myndi sá gamii ekki vilja
vinna það til að sækja hana. Hann er
nú ekki betri yfirferðar en þetta,.
l
vegurinn.
. .
Maður nokkur gamall hafði legið
lerigi þungt. haldinn og kom tengda-
dóttir hans af næsta bæ til að vitja
hans. »Það var fallegt af þér að
koma,. En hversvegna kom Björn
minn ekki með þér?« spurði sá gamli.
* »Það var nú svo mikið að geia
heima«, sagði tengdadóttirin »að
okkur kom saman um að ég færi
núna, en ha.nn aftur þegar jarðað
yrði.
. .
Hún: Þú hefir svikið loforðið, senv
þú gafst mér.
Hann: Taktu það ekki nærri þér,
Ég skal gefa, þér annað i staöinn.
Færeyskt íhaldsblad reynir að koma af stað
illyndum milli íslendinga og Færeyinga.
Jóhannes Patursson tekur í lurginn
IFÆREYSKUM BLÖDUM
hefir ekki verið um annað
meira ritað undanfarið en ít-
alska togaramálið.
Atvinnuástandið í Færeyjum
er mjög' slæmfc, og óhætfc er að
íullyrða, að sambandið við Dani
geri Færeying'um. á margan hátt
erfiðara fyrir um þróun sjálf-
stæðr,a atvinnuvega. Það er þvi
ekki nema von að Færeyingar
grípi f,egin,s hendi hvert það tæki
færi sem. þeir íihna, tjl að efla
atvinnuna á eyjunum.
Hinsvegar hef'ði það á marga
lund verið ískyggilegt, að gefa
ítalska fasismanum. tangarhald
á Færeyjum. Vitanlegt eir, að
Mussolini hefir haft öll spjót úti
að ná, .sér í. »fiskiveiðastöðva,r'.<
við norðurhöf, á Islandi, í Nor-
egi og Finnlandi, og nú síðast í
Færeyjum. Enginn efast um, að
italski fasisminn mundi nota
slíkar stöðvar til hernjósna og
jafnvel sem ílotastöðvar.
Raddi'r hafa heyrst, um það í
Færeyjum, einkum, frá íhalds-
blaðiinu »Dimmalætt.ing« að Is-
lendingar eigi sök á að ekkert
varð úr þessu leyfi til ítölsku
útgerðarinnar, og hefir blaðið
r,á,ðist heiftarlega á Islendinga
fyrir þá sök. En þeir sem sjá
lengra, hafa mótmælt þessum
árásum.. I blað færeyska Vinnu-
flokksins, »Dagblaðið«, skrifar
Jóannes Patursson nýlega, eft,-
irfairandi 'grein, og sýnir þar
fram á hvernig íhaldsmenn í
Færeyjum hafi altaf reynt að
koma, ósátt á miflli frændþjóð-
anna, í þeirri von að það trygði
sambandið við Danmörku, — og
að Færeyingar hefðu ekki þurft
að ei,ga neitt unidir þeim. Staun-
ing eða Mussolini, ef þjóðin hefði
fengið s.jálfstæði sitt. Fer hér á
eftir grein Jóannesar Paturs-
sonar:
»U,klar luft« sigur »Di,mma-
lætting« afc veTa íkomna í teim
seinastu árum miillum fóroying-
a;r og ísleindingar.
Tað kundi verið forvitnisligt
ati fingið av at vita, nær tað
hevur verið »klár luft« millurn
íslendingatr og »Dimmalætting«.
Síðani 1906 hevur tað ið hvussu
er ikki verið — uttan eftir ldt-
um.
Eitt av sambandspolitjikksins
hpvuðsvápnum hevu.r — alt tað
fr.á 1906 — verið tað at, ræða,
ftíroyingar burtulr frá sjálvstýr-
isvegnum, við — íslendingum. 1
teimum fyrstu árunum aítaná
1906 va,r tað við tí, at, í Islandi
var so neyðarsliga illa stat.t,
meðan her í Föroyum, sum hevði
Danmark at, .styðja seg til, var
vælstandur. Tá so tíðirnar fóru
at skifta, tá væl ,fór at, vera
vorðið í Islandi og illa, at vera
vorðiö her, skifti »Dim,malætt-
ing« um. Tá, vóru tað íslending-
ar, sum pláguðu so teir fproy-
ingat", ið har söktu sína vinnu
(á úUendskum sjógvi og landi)
at har var ikki verandi. Vituligt
má henda 31 ára, »Dimmalætt-
iingar« dsing móti íslendingum
havia rini^ at fproyingum,. Tað
er t,ó merkiligt, at, hon ikki hev-
ur gjört mieiri um. seg enn prógv
er fyri.
Ein nýggjan, eld undir tann
av »Dim,ma,lættjng« í 1906
ispunna óvinskap millum íslend-
ingar óg föreyingar hevur blaðs-
ins fyrrverandi blaðstjóri, nú
á „Dimmalætting".
landstingsmaður Poul Niclasen
aftur roynt at birt upp í trawl-
aramálinum,. Hann spardi enntá
ikki á opnum Lögtingi munnliga
og' skrivliga (undir orðaskiftum
og í nevndarálitinum) at ganga
í bardaga mótii hesum okkara
vestanfrændum'. Og enntá. aft-
aná at trawlaramálið er einmælt,
,sa,mtykt á, Logtingi, letur
»Dimm.alættj,ng« framvegis hpgg
ini falla, bæði »mong og t,u,ng«
á íslendingar.
— Teir kunnu t-aka sæir óvins-
skapin av förioyskum ávum av
löttum,. Skaðin, verður ikki teira.
Tí verri hevur »Dimmalætt-
ing« ongatíð leivt sær, tá. tað
hjá henni ráddi um at, eggja
til óvinsskap millum, fdroyingar
og næstu fjrændiir teirra: íslend-
ingar og norðmenn. Hesar seinri
hevur hon latið heldur í írið
eina tíð, men óivað liggur eisini
har gruggið á botninum, og- eing-
in, yeit, av fy'ry einn tað eisini
verður a,ftur »uklar luft« millum
sambandsblaðið og skyldmenn-
inar fyrii eystan.
Men tað mátti »Di;mmalætt-
J ing« nú dugað á at; skyna, at
kunstiga, at lívga sambandinum
við at seta ilt ímillum frændir
okkara fyri eystan og vestan,
tað vinnuir, hon einki við longur.
Tann tíð var at siíkur sambands-
politikkur dugdi. Hann dugir
ikki meir.
— Hugnaíigari hevði nú verið
í Foroyum um ikki »Dim.malætt-
ing« í 1906 hevði lokkað okkara
fólk inn á, sambandsvegin, tí so
hevði, ikki Föroya landstings-
maðufe, í 1937 noyðst at .strokið
frá Stauning og Ijka suður til
Mussolini fy.ri at bjarga lívin-
um, tí tá hovdu vit hvörgan iiavt
við at gjprt.
Aðrenn .sambandið kom, keyptu
f'oroyingar síni fjskiskip sjálvir.
Tað elr eingin ivingur í at var
sambandið aldri komiið, hövdu
teir ,so við og við eisini verið
mentir til, eins og íslendilngar og
norðmenn,, at keypt og útg.jprt
sínar trawlarar og onnuc nútíð-
ar fiskiför sjálvir.
Av skaða verður maðurin vís-
ur, men sjáldan ríkur. Latið
okkum leggja okkum sambands-
árslitjð í, minnd og taka aftur í
aítur sjálvstýri, áðrenn tað verð-
ur reiðiliga ovseint.
J. P,