Þjóðviljinn - 15.03.1938, Blaðsíða 2

Priðjudag-urinn 15. mars. 19S8.
ÞJOÐVILJINN
Vepklýdsf élag Noröf jard-
armótmælir vinnulöggjöf
Sigurj. & Co. einum rómi
Prentarafélagið sampykkir
vinnulöggjöf Sigurjóns & Co.
ásamt breytingum með 22
atkvæðum gegn 17.
EINKASKEYTI TIL ÞJÖÐV.
Norðfirði í gærkvöldi.
Fyrir nokkru, var kosin nefnd
í Verklýðsfélagi Norðfjarðar til
að athuga frumvarp um stéttar-
félög og vinnudeilur. I nefndina
voru kosnir:
Bjarni Þórðarson (Komm.),
Lúðvík Jósefsson (Komm.).
Jón Sigurðsson (Alþfl.),
Bjarni Sveinsson (Alþfl.),
FRAMH. AF 1. SIÐU.
»Félagið æskir að fá ýmsar
breytingar á samningi þeim,
sem nú gildir málli, félagsins
og Vinnuveitendafélagsins og
felur því stjórninni að athuga
hvort leiðréttingar geti feng-
ist á samningum án þess að
segja þeim upp, og leggi
Þegar félagsmálum var lokið
hófust umræður um vinnulög-
gjöfina. Héldu formælendur
hennar og þá fyrst og fremst
Haraldur Guðmundsson upp-
teknúm hætti, um að hóta mönn-
um með vinnulöggjöf Claessens,
ef ekki yrði kyst á vönd Sigur-
jóns & Cou
Fyrir fundinum lágu tvær til-
lögur, önnur frá meirihluta
stjórnarinnar og hin frá minni-
hlutanum. Hafði Héðinn, Valdi-
marsson orð fyrir meirihlutan-
rum, en Guðjón Baldvinsson fyr-
ír minnihlutanum. — Það kom
greinilega fram á fundinum, að
vin nulöggj af arfrumvarp milli-
þinganefndarinnar átti engan
byr hjá. verkamönnum, enda
tættu andstæðingar vinnulög-
gjafarinnar rök Haraldar og
Guðjóns í sundur lið fyrir lið. —
Enda báru tillögur minnihlutans
um breytingar á vinnulöggjafar-
frumvarpinu það greinilega með
sér, að þar var ekki um það að
ræða að gera ákveðnar kröfur
um breytingar verkalýðnum til
hagsbóta, heldur fólust í þeim
auðmjúkar bænir undirlægju-
háttarins um »lagfæringar« eins
og minnihlutinn orðaði það.
Eftir miklar umræður var til-
laga meirihluta stjórnarinnar
samþykt með 482 atkv. gegn 64,
en 2 greiddu ekki atkvæði.
»Tillaga meirihlutans var svo-
hljóðandi:
»Verkamannafélagið Dags-
brún mótmælir eindregið frv.
því, sem: fram hefir komið á
Alþingí frá Sjálfstæðismönnr
um, sem árás á verklýðssam-
tökin. Félagið er einnig and-
vígt frumvarpi því, sem milli-
þinganefndin hefir samið um
stéttarfélög og vinnudeilur,
þar sem félagið telur réttindi
þau, sem verklýðsfélögin fái
Erlingur Ölafsson, (Frams.).
Nefndarmenn komu sér sam-
an um eftirfaramdi álit út af
írumvarpinu, nema Framsókn-
armaðurinn skar sig úr:
»Félagið ályktar að mæla á
móti frumvarpi því um vinnu-
deilur, sem fyrir liggur og rök-
styður það með eftirfarandi:
Það er mjög varhugavert fyr-
ir verklýðsfélögin að fá setta
stjóm i n síðan skýr,slu sína
um það fyrir Trúnaðarmanna-
ráðsfund og félagsfund«.
Þessi hluti tillögunnar var
.samþyktur í einu hljóði.
Þá var samþykt eftirfarandi
tillaga með þllum atkv. gegn
einu:
með frumvarpinu ýmist illa
tryggð, lítilvæg, vafasöm eða
aðedns staðfestingu á nokkr-
um hluta þeirra réttinda, sem
félögin þegar raunverulega
njóta,, en jafnframt sé aðal-
efni írumvarpsins varhuga-
verðar takmarkanir á hinum
forna og viðurkenda verk-
fallsréttj, félaganna, á valdi
félagsstjórnar og félagsfunda,
á rétti félaganna til sjálfsá-
kvörðunar um taxta, kaup,
kjör. og vinnuskilmála, engin
'vernd gefin styrktar- og
menningarsjóðum, skertur
lýðræðislegur réttur meiri-
hlutans, félagsdómur skipað-
ur að meirihluta mönnum til-
nefndum af hæstarétti og á
annan há.ttí gengið á rétt sam-
takanna.
Félagið skorar á Alþýðuflokk-
inn að berjast á móti samþykt
þessa frumvarps, nema mikl-
ar breytingar fáist á því,
þingið samþykki a. m. k. í öll-
um aðalatriðum þreytingar
þær, sem Héðinn Valdimars-
soqr hefir lagt fram og meiri
hluti félagsstjórnar hefir
stutt, og réttur sá, sem félög-
in hafa unnið sér raunveru-
lega með langri baráttu sé að
fullu viðurkendur, en rétt-
indaskerðingar frumvarpsins
burtu feldar. Félagið lítur svo
á,, a,ð verklýðssamtökin geti
ekki fallið frá kröfum sínum
umi rétt samtakanna, hvaða
afstöðu sem: aðrir flokkar
taki til þessara mála, og
treystir meðlimum samtak-
anna, um alt land til að skipa
sér þétt saman og sýna sam-
heldni innan félag;anna til að
treysta samtökin gegn hvers-
konar yfirgangi atvinnurek-
enda og löggjafar, sem sniðin
er atvinnurekendum til hags-
vinnulöggjöf vegna þeirra rétt-
indatakmarkana sem, hún, hlýt-
ur að hafa í för með sér og
vegna þeirrar hættu, að atvinnu-
rekendavaldið fái aukaáhrif á
löggjöf þjóðarinnar og fram-
kvæmd laganna og vegna þess
að atvinnurekendur hafa að-
stöðu til að beita áhrifum sín-
um þannig að framikvæmdirnar
verði verkalýðnum í óhag.
2) Þrátt fyrir það, þó þetta
frumvarp hafi ýmsa kosti fram
yfir önnur hliðstæð frumvörp,
sem fram hafa komið á Alþingi,
hefir það þó marga annmarka
og má, þar nefna að verkalýður-
inn á það á hættu. að verða mjög
afskiftur við skipun Félags-
dóms.
3) Félagið vill halda sér fast
við samþykt Alþýðusambands-
þingsins 1936 um mótmæli gegn
vinnulöggjöf þar s.em fyrir dyr-
um stendur að hækka verulega
kauptaxtann«.
Var álit þetta lagt fyrir fé-
lagsfund á sunnudaginn og sam-
þykt með öllum greiddum at-
kvceðum.
Síðan kom Framsóknarmað-
urinn með tillögu um a,ð skora á
Alþingi að samþykkja frum-
varpið umi stéttarfélög og vinnu-
deilur Var sú tillaga feld. með
öllum greiddum atkvœðum gegn
tueimur.
Á fundi mættu um 70 manns.
Verkalýður Norðfjarðar hefir
sýnt að hann stendur einhuga á
verði um rétt o,g frelsi samtaka
sinna.
FRÉTTARITARI.
bóta og til að hindra hina
frjálsu þróun verkl ðssamtak-
anna«.
Haraldur Guðmundsson krafð-
ist allsherjaratkvæðagreiðslu
um vinnulöggjöfina. En tillögu
hans um hana var vísað frá með
rökstuddri dagskrá með yfir-
gnæfandi meirihluta, atkvæða.
Er það furðu djarft af Har-
aldi, að heimta, það að Dagsbrún
bíði hálfan mjánuð með að segja
áliti sitt á þessu fóstri hans og
Sigurjóns eftir að þeir hafa
heimtað það, að verklýðsfélögin
segðu álit sitt í siðasta lagi 5.
mars. Haraldi hefði verið sæmra
að pukra minna með þet,ta mál
og gefa verklýðsfélögunum tíma
til þess að ræða það í stað þess
að draga málið svo á langinn,
sem hann hefir gert.
Þá var Haraldur spurður að
því hvort; hann vildi haga a.f-
stöðu sinni til vjinnulöggjafar-
innai, samkvæmt allsherjarat-
kvæðagreiðslunni, vildi Harald-
ur ekkert um það segja. — Sýn-
ir þessi þögn hans besti hvaða
tillit hann og félagar hans
myndu taka til allsherjarat-
kvæðagreiðslu.
Dagsbrún hefir nú bætst í
hóp þeirra verklýðsfélaga, sem,
hafa mótmælt vinnulöggjöfinni
og hún mun hér eftir hafa for-
ustuna í baráttunni fyrir vernd-
un samtakanna.
Fundur, sem, haldinn var í
Prentarafélaginu á sunnudag-
inn var, tók til meðferðar vinnu-
löggjafarfrumvarp Sigurjóns &
Co.
1 byrjun fundarins las for-
maður upp langt bréf frá meiri-
hluta Alþýðusam.bandsstjórnar.
Var plagg þett,a næstum' því æf-
intýraleg lýsing á því hvernjg
hið illa, sem, íhaldið hugðist að
gera alþýðunni með vinnulaga-
fjötrum sínum, snerisb henni til
gcðs, er Alþýðuflokkurinn tók
það snjallræði að semja vinnu-
löggjöf í samstarfi við Fram-
sókn. Annars var bréf þetta há-
tíðleg lofgjörð um frumvarpið
og sérstök alúð lögð við að lýsa
kostum þeirra atriða, sem gera
það óviðunandi öllum verkalýð.
Eftir lestur bréfsins tók for-
maður frumv. og las það ásamt
ályktun og breytingum, er
stjórnin lagði fram. Voru þær
fáar og í mótsögn við lofgerð
meðmælabréfsins.
Þá tók til máls Stefán ög-
mundsson og lýsti ástæðunum
fyrir framkomu þessa frumv. og
rakti efni þess. Sýndi hann
fram á þá réttarskerðingu verk-
lýðsins, sem, fólgin væri í f jölda
greina, frv. og hversu skamt sú
lögfesting á fengnum réttindum
»Verkamannafélagið Dags-
brún ályktar að hina mestu
nauðsyn beri til þess að verk-
lýðsfélögin og verklýðsflokk-
arnir sýni á þessum hæ,ttu-
tímum, sundrungar innan al-
þýðusamtakanna og árásir á
þau hvaðanæfa, að þau geti
staðið sameinuð um sameigin-
leg mál alþýðunnar og' telur
því nauðsynlegt að 1. maí n.
k. verði hátíðahöld í Reykja-
vík og kröfuganga sameigin,-
leg af hálfu allra verklýðsfé-
laga og beggja, verklýðsflokk-
anna og vill félagið taka þátt í
þessu og leggja því lið sitt. Fé-
lagið skorar á fulltrúaráðið
að beita sér fyrir slíkum sam-
eiginlegum hátíðahöldum og
kröfugöngu og skipi félagsstj.
mann eða menn af sinni
hálfu til að stuðla að því að
málið nái fram að ganga«.
Enginn, hægrimaður treystist
til að tiala gegn þessari tillögu
hinsvegar er það vitianlegt að
þeir mjinu hafa fullan hug á því
að hindra það, að verkalýðurinn
standi sameinaður um kröfur
sínar 1. maí. —
Þessi samþykt Dagsbrúnar
verkalýðsfélaganna næði til þess
að vega, þar á móti. — Urðu síð-
an langar umræður., Að þeim
loknum kom fram tillaga frá
vinstri mönnum, um að vís;a frv.
til 5 manna nefndar, er gera
skyldá ýtarlegar breytingar við
það og setnda þær ásamt frv. til
allsherjaratkvæðagreiðslu í fé-
laginu. Talaði formaöur ,á,kaf-
lega gegn tillögunni og taldi
hana vantraust, á stjórnina, og
tillögur hennar. Fleiri álíka
snjallar mótbárur voru og tínö-
ar tiL
Atkvæðagreiðsla umi þessa til-
lögu fór þannig að með henní
greiddu 20 manns atkv. en á
móiti voru 22. Þá vjar enn lesin
upp ályktun stjórnarinnar — en
tillaga til breytingar ,á henni úr-
skurðuð ógild af formanni með
þeim hæpna rökstuðningi að at-
kvæðagreiðsla um ályktunina
væri hafin — og álykt. síðan
borin undir atkv., er féllu þann-
ig, • að með henni voru 22
atkv., 17 á móti, en 3*sátu hjá.
Þannig fór um vinnulöggjöf
Sigurjóns & C<x í Prentarafé-
lagjnu. Samþyktin marðist í
gegn ásamt breytingum m,eð 5
atkv. meirihluta við atkvæðagr.
þar sem ca. 70% félagsmanna
neyttu ekki atkvæðisréttar síns.
mun áreiðanlega verða upphaf
þess að öll verklýðefélög bæjai'-
ins, fylki. ,sér undir eitt merki 1.
maí.
Verklýðsfélag Eski-
fjarðar mótmælir
vinnulöggjöfmni
einróma.
EINKASKEYTI TIL ÞJÖÐV.
Eskifirði í gærkvöldi.
Almennur verklýðsfundur
haldinn hér í dag samþykti i
einu hljóði eftirfarandi tillögu:
»Fundurinn mótmælir vinnu-
löggjafarfrumvörpum þeim, er
n:ú liggja fyrir Alþingi og' telur
sjálfsagt að áljt verklýðsfélag-
anna sé lagti fyrir Alþýðusam-
bandsþing áður en endanleg af-
staða er tekin til málsina«.
FRÉTTARITARI.
Utbreiðið
Þjóðviljann!
Dagsbrún mótmælir
vinnulöggjafarfrum-
varpinu kröftuglega.
Tillaga Dagsbrúnar gegn vinnulöggjöfinni.
Dagsbrún samþykkir
sameiginlega kröfu-
göngu 1. maí næstk.
Á fundinum í fyrradag var eftirfarandi til-
laga samþvkt: