Þjóðviljinn - 16.03.1938, Blaðsíða 3

PJODVILJINN
Miðvikudagurinn 16. mars 1938.
tUÓQVIUINN
MálgagQ Kommönistaíiokka
lilands.
Rltitjóri: Einar Olgeirsson.
•Ritatjórní Bergstaðastræti 30.
Slmi 2270.
Aígreiðsla og auglýsingaskril-
stoía: Laugaveg 38. Slmi 2184.
Kemur út aila daga ncma
m&nudaga.
Askriftagjald & mfinuöi:
Reykjavlk og uágrenni kr. 2,00.
Annarsstaðar h landinu kr. 1,25
I lausasöiu 10 aura eintakiö.
Prentsmiðja J6ns Helgasonar,
Bergstaðastræti 27, sími 4200.
V erkalýðsf élögin
svara vmnulöggjöf-
inni.
Svör verkalýðsfélaganna eru
nú sem óðast að korna, fram.
Ekki er að vísu hægt að segja
að 'þau séu í öllu einróma.
— Nokkur verklýðsfélög hafa
lýst trausti á vinnulöggjöf Sig-
urjóns og Co, önnur hafa talið
sig fylgjandi frumvarpinu, en
slegið ýmsa varnagla við því og
heimtað skýrari ákvæði um rétt
verkalýðsfélaganna og, trygg-
ingu fyrir að hann yrði ekki
troðinn undir fótum, ef lögin
kæmu til framkvæmda.
En langflest og nálega öll þýð-
ingarmestu og stærstu verklýðs-
félögin hafa lýst því sikýlaust
yfir, að þau séu yinnulöggjöf-
inni mötfallin, og telji hana spor
aftur á bak en ekki áfram. Svo
var um stærsta og þýðingar-
mesta verkalýðsfélag landsins,
Dagsbrún, og sama máli gegnir
um! Hlíf í Hafnarfirði og fjölda
annan þýðingarmesta félags-
skap aíþýöunnar í landinu. Peg-
ar litið er yfir öll þessi mótmæli,
hverfa meðmæli þasisara fáu og
smáu félaga, sem hafa, lýst fylgi
sínu við vinniulöggjöfina. Glam-
ur og þvættingur Alþýðublaðs-
ins og Nýja dagblaðsins um að
verkalýðurinn sé með' vinnulög-
g-jöf Alþýðu- og Framsóknar-
ílökksins fellur um sjálft sig
eihs og staðlausir stafir og öfug-
mæli.
Alþýðan í landinu v'ill ekki að
tekinni sé af henni rétíturinn til
þess að berjast fyrir bættum
kjörum. Hún vill ekki að sjóðir
hennar séu tæmdir, og framar
öðru vill hún ekki að höft verði
lögð á baráttu hennar gegn ann-
ari verri og enn. svívirðilegri
vinnulöggjöf eins og til dæmis
vinnulöggjöf Eggerts Claes,sens.
Alþýðan vill hafna Sigurjóni, til
þess að fá' ekki Claessen á herð-
arnar eftir eitt eða t,vö ár. Hún
vill mæta andstæðingum •eínum
og árásum þeirra frjáls en ekki
bundin. Hún vill hafa leyfi til
þess að leggja niður vinnu til
þess a,ð koma, í veg fyrir hvðrs-
konar pólitjískar árásir, sem
koma frá íhaldinu og hverjum,
þeim, sem gerist bandamaður
þess á móti verkalýðnum og hin-
um vinnandi stéttium í-landinu.
Alþýðan hefir ,heyrt íhaldið
segja: að með vinnulöggjafar-
frumvarpi Sigiurjóons' & Co. væri
íengið flest það sem atvinnurek-
endur keptu eftir. Og alþýðan
veit, að íhaldið og atvinnurek-
Samfylking* afturhaldsblað- 3£íWKojm.
anna gegn Sovétríkjnnum.
„Upplýsingar!!a Morgunblaðsins, Nýja dagblaðsins og Alpýðu-
blaðsins um kjör alþýðunnar í Sovétríkjunum hraktar.
Það er grunsamlegur áhugi,
s,e,m Mbl., Ndbl. og Alþýðublað-
ið hafa sýnt n,ú undanfarið til
þess, að fræða, lesendurna um
Sovétríkin. Slíkur áhugi, hefir
að vísu þekkstí hjá þeim áður,
sbr. miljónahoi’fellirinn og líkát-
ið, sem Mbl. f jargviðraðist, um á
sínum tímia. En nú er þessi á-
hugi orðinn svo óskaplegur, að
N. dbl. birtir heilan verðlista
frá Moskva og Alþbl. hrópar um
nýtísku galdrabrennur þar
eystra.
Reyndar eru heimildirnar
ekki alveg ekta. Valtýr notar
sínar alkunnu Berlínar-frétta-
smiðjur, Stefán Pétiursson sækir
sitt vit í danskan trotskistia en
finst alt gott, hvaðan sem það
kemur, og Jónas vitnar í sams-
konar flokkssvikara. Harry. Lev-
in, sem prýðir nú síður N. dbl.,
var ■ í sænska Kommúnista-
flokknum, vil.di verða, »foringi«,
en vantaði hæfileika og sveik þá
flokk sinn. Fyrir nokkrum vik-
um gekk hann í Sósíaldemó-
krataflokkinn sænska, þar sem
hann var dubbaður upp og gerð-
ur að rukkara fyrir Alþýðublað-
ið þar. Heimildirnar eru, sem sé
ekki alveg ekta. En hvað varðar
-Jónas um það, sem sjálfur veit,
vel hvað þa,ð er að svíkja hug-
sjónir sínar og góðan málstað og
gerast aumur þræll auðmanna
og braskara. Hann gerir það
'ekki út í bláinn að vitna í flokks
svikara.
Þegar þessi siðlausu og menn-
ingarsnauðu galdrabrennuskrif
eru athuguð, sést að þau snúast
um tvær megin blekkingar. 1
fvrsta lagi halda þau því fram,
að í Sovétríkjunum sé ekkert
lýðræði, að þar sé hver frjáls
hugsun kúguð, ný yfirstétt. sé að
skapast þar og fólkið sé rétt-
indalaust. Þessu til staðfesting-
ar bentía þau á réttarhöldin. 1
öðru lagi halda þau því fram,
einkum þó N. dþl. núna, að al-
þýðan lifi þar i efnalegu volæði
og vesaldómi og a,ð megnasta
eniduf keppa aldrei eftir neinu
sem varðar hei.ll og hamingju al-
þýðunnar.
Alþýðan veit að íhaldið hefír
æfinlega verið henni ar.dstætt
og’ mun æfinlega verða það. Eft-
ir yfirlýsingar íhaldsins um
vin nulögg j af arf'r urhvar p þetta
hljómia hrósyrði Alþýðublaðsins
um það sem tvímælalaus og hik-
laus svik við þann málstað, sem
blaðið á að verja, eða að minsta
kosti átiti að verja.
Svar verkalýðsins verður ekki
misskilið, þa,ð ér ótvírætt. Hitt
veit, verkalýðurinn líka að það
blað, sem átti að'verja málstao
,ha,ns og ber nafn alþýðunnar
mun h,a,lda áfram að verja frum-
várpið og gylla í augum almenn-
ings. En alþýðam.á sínu af hvoru
að vænta úr því horni og hún
kippir sér ekki upp við alt.
dýrtíð sé í landinu. Þessu til
sönnunar flaggar N. dbl. grein-
um Levins.
Efnahagur alþýðunnar i
Sovétríkjunum.
Við skulum fyrst athuga síð-
ara. atriðið, sem er efnahag.ur
alþýðunnar. Levin kemst ekki
hjá þvi að játa, að la,un, verka-
lýðsins í Sovétríkjunum hafi
margfaldast í tíð sovétstjórnar-
ínnar. Þetta er orð að sönnu.
Á árunum 1925 til 1936 hækk-
uð meðallaun verkalýðs og
starfsfólks í Sovétríkjunum úr
450 rúblum upp í 2776 rúblur á
ári, þ. e. sexfölduðusL Á
sömu árum jóksti allsherj'ar
iaunaupphæðin úr 3,8 miiljörð-
um rúblna, upp í 71,6 miljarði,
þ. e. hér um bil átjánfaldaðist,
Ef þessi' vöxtur launanna er
borinn saman við f jölgun verka,-
lýðs og starfífólks, sem var 11,4
miljónir árið 1913 og 25,8 milj-
ónir árið 1936, þá sést hverjar
reginbreytingar til batnaðar
hafa orðið á launakjörum Sovét-
alþýðunnar. Hvert einasta ár
færir henni aukin laun. Þessi
launahækkun hefir numið kring
um 5 til 7% öll síðustu árin.
Hvorki hér á landi'né í nokkru
öðru I-andi þekkist neitt líkt
þessu, og þeim mundi, áreiðan-
lega bregða við, íslensku verka-
mönnunum, éf ríkisstjórnin hér
og aðrir atvinnurekendur tækju
upp á því, að hækka launin á
hverju ári cg verkalýðurinn
þyrfti ekki að standa í harðri
baráttiu til þess að verjast
launalækkunum.
Óbeinar tekjur og þjóð-
félagsleg hitmnindi.
En riú eru ekki aðeins til bein
peningalaun í Sovétríkjun-
um, heldur einnig mikil og
margvísleg þjóðfélagsleg hlunn-
inidi, sem verða að reiknast til
peninga ef kjör rússnesku alþýð-
unnar eigai að verða skilin til
hlítar. Aðalhlunnindin eru þær
stórkostlegu alþýðutryggingar,
,sem eingöngu eru kostaðar af
ríkinu. ■ Þar þekkjast engin ið-
gjöld. Samt sem áður er öll
læknishjálp, lyf o'g sjúkra.hús-
vist, í veikindum algerlega ó-
keypis. Hún greiðist öll af rík-
inu. Slysatryggingar, ellilaun og
örorkubætiur eru og þessu lík.
Ætli íslensiku alþýðuheimilunum
þætti ekki munur að sleppa,
ekki aðeins við öll iðgjöldin til
sjúkratrygginganna, heldur að
losna við að þurfa, að greiða
einr. eyri í veikindatilfellum. Og
ætli þeim íslenskum verkamönn-
um, sem orðnir eru 60 ára, og
þeim verkakonum, sem orðnar
eru 55 ára, þætti. ekki framtlð-
in öðruvísi, éf þau fengju 60—
100% fyrrverandi launa sinna í
ellistyrk og fengju það jafnt
iivort sem1 þau, hættu að vinna
eða ekki eins og er í Sovétríkj-
unum.
Húsaleigan í Sovétríkj-
unum.
Til þjóðfélagslegra hlunninda
sem til peninga verða metin
telst einnig hin dæmalausa lága
húsaleiga, í Sovétríkjunum. Hún
er að meðaltali 4,3'% af tekjum
hverrar fjölskyldu og miðast
leigan altaf við hæð launanna.
Sé þessi liður borinn .saman við
húsaleiguna hér á landi, sem er
venjiulega frá 20—50% af tekj-
um hverrar alþýðufjölskyldu, þá
sjast hin miklu hlunnindi, sem
sovétalþýðan hefir umfram hina
íslensku. En afturhaldsblöðin
fjargviðrast ekki um þetta, því
að til þess eru þau of tengd
húsá- og 1 óðabröskuruiiium hér á
landi.
Atvinnuleysinu hefir ver-
Íð útrýmt.
Þá er ekki hægfc að ganga
fram hjá slíkum hlunnindum.
sem árl. fríum allra verkamanna
og starfsfólks með fullum laun-
um, ókeypis' vinnuföt við ýmsa
vinnu, peningar til feroa frá og
til vinn.ustaðar, margvíslegar ó- |
keypis skemtanir í samkomu-
húsum vinnustöðvanna, 7 klst.
vi'riinúdagur og 5 daga vihnu-
vika, ókevpis máltíðir barnanna
í skólunum, raunverulega ókeyp-
is kenslubækur og áhöld, engir.
.skólagjöld í æðri eða lægri s,kóla,
ásamt hinum nýj.u, lögum um
ríkisstyrk til mæðra, sem eiga
fleiri en 5 börn. Þessi styrkur
nemur frá 2000—5000 rúblna.
Þega,r auk þessa er tekið tillit til
þess, að skatta.r eru sáralitlir,
frá 1—5% af launum, manna, þá
er.u þetta alt hlunnindi, sem
hafa meira en, litla þýðingu fyr-
ir fjárhag hvers heimilis. Og
ennþá er þó stærsta atriðið ótal-
ið, en, það er útrýming atvinnu-
leysisins. Það er ekki ólíklegt, að
reykvískum 'verkamönnum, sem
fara ár eftir ár niður að höfn í
atvinnuleit, en fá venjulega
sáralítið að gera, fynidist lífið
öðruvísi ef þeir hefðu haft ó-
slitria atvinnu síðust.u 7—8 árin
eins og stéttarbræður þeirra í
Sovéti’íkjunum. Útrýming at-
vinnuleysisins 1 Sovétrikjunum
hefir skapað sovétverkalýðnum
fullkomið öryggi um framtíð
sína og koiinandi kynslcða. Sa.m-
tímis hefir útrýming atvinnu-
leysisins hafti það í för með sér,
að flestallir vinnufærir menn
og konur stunda atvinnu. En
það þýðir að tekjur hvers heim-
ilis eru að jafnaði tvöfalt og
margfalt meiri en ella, einkum
þar siem kvenmaðurinn nýtur
sama kaups og karlmmenn.
(Framhald).
Si'o er að sjá sem alþingis-
menn séu yfiríeitt fylgjandi
fimm daga vimmviku. Þeir sýna
þetta med því að mceta svo illa,
á þingfundum á laugardögum að
þingið er ekki starfhœft. Varla
er von að alþijða virði þessa
stofnun, þegar »þjóðfuUtrúarn-
ir« sjálfir sýna þvj. svo rœkilega
fyrirlitningu.
★
Ritstjórar Alþýðublaðsins virð
ast óikveðnir i því að láta engan
efast um réttdœmi Héðins Valcli-
marssonar á mannkostunv þeirra
og gáfnafari. Skrif þeirra iim
málaferlin í Moskva- verða varla
cetluð heilbrigð'um mönnum.
Annan. daginn eru sakborning-
arnir yndislega saklausir bolsé-
vikkar, gamlir og trúir »sam-
starfsmenn Lenins«, og þar með
sérstaklega hjartfólgnir Stefáni
Péturssytni! En liinn daginn rök-
rceðir blaðið svona: Þarna sjáið
þið. Svona eru yfirrnenn þeirra
Einars og Brynjólfs innrœttir,
þetta hafa verið mennirnir, sem
ráðið hafa línu islenska Komux-
úmstaflokksins! Stefáni PMurs- '
■syni er sama um, þá staðreynd
að enginn sakborninga hefir
verið tnmadarmaður Alþjóoa-
sambands kommimista síðan ís-
lenski flokkurinn var stofnaður.
Já, já, jú, segir Stefán, þetta eru
yfirmenn Einars og Bryytjólfs
(og mínir áður fy,r!), alt sammi.
glœpahundar, iilþýði og morð-
ingjar! Aumingja Stefán, — það
er ooxi að hcniwm sárni, — þó
að glæpaúxénnirnir í Moskva
hafi aldrei. vérið beinir »ýfir-
rne>nn« hans, þá eru það þó fyrir-
m'yndir háns. í pólitískri stiga-
ménsku og svikum við mcitstad
sósialisTdans.
Verkalýður Norð-
* '
fjarðar tekur meiri-
hluta í stjórn spari-
sjóðsins.
. Sœrnkv. símtali við Norðf jörð.
Á Norðfirði er allsterkur
sparisjcöur ‘.Samkvæmt land.s-
Iogum skal b.njarstjórn kjósa 2
menn í stjórn hans', en sjálfur
ký,s sparisjóðurinni 3 menn.
Hafði sparisjóðurinn kosið 2 í-
haldsmenn og 1 Alþýðuflokks-
mann.
Á hæjarstjprnarfundi sl.
föstudag átti bæjarstjórn svo> að
kjósa 2 menn. Var samkomulag
milli verklýðsflokkanna um að
stilla upp Alþýðuflokksmanni og
kommúnista. Urðu íhaldsmenn
þá afarhræiddir og fóru til Al-
þýðuflokksins og báðu hann
endilega' að hæfcta við að stilla
k-ommúnista, AlþýðufloRksmenn
daufheyrðust við‘ bænum þeirra
og t stóðu fast við sámninga
ílokkanna. Gerði þá íhaldið
bandalag víð Framsókn og stilti
upp lista. Hafa, þessir flokkar
samtals 3 bæjarfulltrúa, en
vérklýðsfl. 6. Var nú varpað
FRAMH. Á 4. SÍÐÖ.