Þjóðviljinn - 01.05.1938, Blaðsíða 2

ÞJÓÐVILJINN
Sunnudaginn 1. niaí 193S-
(SJÓQVIIJINN
Málgagn Kommúnistaflokks
Islands.
Ritstjóri: Emar Olgeirsson.
Ritstjórn: Bergstaöastræti 30.
Sími 2270.
Afgreiðsla og auglýsingaskrif-
stofa: Laugaveg 38. Sími 2184.
Kemur út alla. daga nema
mánudaga.
Askriftargjald á mánuði:
Reykjavik og nágrenni kr. 2,00.
Annarsstaðar á landinu kr. 1,25.
1 lausasölu 10 aura eintakiö.
Víkingsprent, Hverfisgötu 4,
Sími 2864.

EinÍDgin sigrar
Á einu ári, frá 1. maí í fyrra
til 1. mají í ár, hafa gerst stór-
viðburðir í verkalýðshreyfing-
unni á íslandi.
Pá, — 1. maí 1937 — urðu
kröfugöngur alþýðunnar tvær,
— og þótt alda samfylkingar-
stefnunnar hefði þá þegar risið
svo hátt, að kröfuganga sam-
fylkingarinnar yrði hin eigin-
lega kröfuganga alþýðunnar, og
þátttaka Péturs Q. Guðmunds-
sonar og Halldórs Kiljan Lax-
ness í hátíðahöldunum undir-
strikaði samfylkingareðli þeirra,
kom þó miklu færra alþýðufólk
út á götuna þennan maí-dag en
árið áður, — án efa sökum von-
brigðanna á síðasta augnabliki
um sameiginleg hátíðahöld allra
alþýðusamtakanna.
Hátíðahöldin 1. maí í fyrra
bentu þó ótvírætt til þess sem
síðar kom fram: Samfylkingar-
stefna Kommúnistaflokksins
hafði fundið þann hljómgrunn
meðal alþýðufólks, að hennivar
vís sigur.
I kosningabaráttunni sem í
hönd fór — alþingiskosningun-
um 20. júní — gerði Kommún-
istaflokkurinn marg-ítrekaðar
tilraunir til að ná samkömulagi
við stjórn Alþýðuflokksins, en
áranguslaust. Kommúnistaflokk-
urinn sneri sér þá til meðlima
flokksins, til alþýðunnar allrar,
í fullri vitund um samfylkingar-
vilja fólksins, — og undir kjör-
orðinu: Sterkur kommúnista-
flokkur getur knúð fram sam-
fylkingu, vinnur flokkurinn einn
hinn glæsilegasta kosningasig-
ur, sem unninn hefir verið hér
á landi, en andstæðingar ein-
ingarinnar stórtöpuðu.
Kosningasigurinn vanst ekki
síst fyrir hina drengilegu fram-
kömu flokksins, er bauð hvergi
fram, þar sem framboð hans
hefði getað felt vinstri þing-
menn; en studdi allsstaðar þá
frambjóðendur vinstri flokkanna
er tæpir voru fyrir.
! beinu framhaldi kosninga*
baráttunnar beitir kommúnista-
flokkurinn sigrinum og áhrifum
hans til að efla einingarstefn
una, er nú fær byr undir báða
vængí. Fylgjendur sameiníngar
verklýðsflokkanna í sósíalistisk-
an verklýðsflokk verða í meiri-
hluta á þingi Alþýðusambands-
ins í háust — láta einungis und-
an síga í bili fyrir hótun hægri
mannanna um klofning í flíokkn-
um.
Fnlibomlð hernaðarbandalag
mllli Breta og Frakka.
Herforingjaráð beggja laadaaaa
tafea npp samwinnn.
Enskur kafbátur.
LONDON I QÆRKV. FÚ.
Jjjfe ÁÐHERRAFUNDURINN í London er aðalviðb urðurinn,
® sem heimsblöðin ræða í dag, og kemur öllum þeim
helztu saman um, að hann sé einn hinn merkilegasti atburð-
ur, sem gerzt hefir í stjórnmálum álfunnar upp á síðkastið,
Halifax lávarður gaf út yfirlýsingu í dag þess efnis, að
hin nána samvinna, sem framvegis myndi verða milli herfor-
ingjaráða Frakklands og Bretlands væri ekki bein afleiðing
viðræðnanna í London, heldur áframhald af þeirri samvinnp
sem áður hefði verið fyrir hendi.
Franska blaðið Le Jour kemst svo að orði um þessar
viðræður, að hernaðarbandalagið milli Frakklands og Bret-
lands sé nú loks orðið að veruleika og að þýzkaland verði að
sætta sig við það, hvort sem því Iíkar betur eða ver. Ennfrem
ur segir blaðið, að franska stjórnin hafi með hinni röggsam-
Iegu framkomu sinni sýnt öllum heiminum hvað hin tvö
stóru lýðræðisríki í Vesturhluta álfunnar geti gert, ef þau
eru sammála.
New York Times tekur í
sama streng og segir, að hér
sé um meira en venjulegan vin
áttusamning 'að ræða, því að
telja megi, að Frakkland og
Bretland hafi gert með sérhern
aðarbandalag.
Berliner Tageblatt kemst svo
að orði, að það sé vonandi, að
Chamberlain sýni ekki minni
Iskilning, á málaleitunum og
nauðsynjamálum Þýzkalands en
hann hafi nú sýnt frönsku
stjörninni, og eitt megi Bret-
land vita, að afdrif Sudeten-
Þjððverjanna séu grundvallar-
staðreynd í stjórnmálum Evr-
ópu, sem ekki verði komizt á
snið við. Annars er meiri hluti
þýzkra blaða sammála enskum
enskum og frönskum blöðum
um það, að ályktanir Lundúna-
fundarins hafi gert Mið-
Evrópumálin auðveldari við-
fangs og þannig orðið til þess
að stuðla að því að friður hald-
ist.
! opinberri tilkynningu, sem
;út hefir verið gefin um viðræð-
urnar í London segir að aðal-
'takmarkið með þeim hafi verið
að athuga möguleika á því, að
unnt yrði að varðveita friðinn
í álfunni án þess að það kost-
aði það, að gengið væri á rétt
smáþjóða og varnarlítilla ríkja.
í bæjarstjórnarkosningunum í
janúar 1938 tekst svo opinber
samfylking verkalýðsflokkanna
svo að segja um alt land.
Hægri mennirnir og trotskista-
klíkan við Alþýðublaðið grípa
til síðasta örþrifaráðsins til að
reyna að hindra sigurgöngu ein-
ingarinnar — kljúfa Alþýðuflokk
inn. Þaðan var svo skamt að
því óþokkaverki, að semja
þrælalög um verkalýðshreyfing-
^ina, í samráði við afturhaldið.
Það tókst að hindra í bili
kosningasigur verkalýðssamtak-
Janna í Reykjavík. En það tókst
ekki að hindra það, að fölkið í
verkalýðsflokkunum kyntist,
lærði að vinna saman, lærði það
að engar eðlilegar ástæður skifti
því í tvo stjórnmálaflokka.
Árangur þessarar reynslu sést
í dag með hinum glæsilegu há-
tíðahöldum samfylktra reyk-
vískra verklýðssamtaka. í dag
— 1. maí 1938 — ljómar sig-
urvissan af andlitum reykvískra
verkamanna,
Öllum þeim fjölda, sem fylkir
sér undir merki eirtingarinnar
í dag, hefir skilizt það, að skil-
yrðið fyrir því, að þeir fáikröf-
um sínum um atvinnu og auk-
in réttindi framgengt, er ein-
ing og styrkur verkalýðssamtak
ianna. I da'g — 1. mai 1938 —
strengja verkamennimir þess
heit, að skapa I náinni framtíð
eitt voldugt verklýðssamband,
éúm sterkan sósíallstiskan
alþýðuflokk.
Iðnnðmsfrnmvarp
afgreitt til Ed.
Breytingartillögur þær, sem
Framsóknarflokkurinn ber fram
á þingi við iðnnámslöggjöfina,
voru til 3. umr. í gær og afgr.
úr deildinni til efri deildarmeð
atkvæðum Framsóknar og Sjálf
stæðismanna gegn atkvæðum
kommúnista og Alþýðuflokks-
manna.
Tillögur þessar fjalla, eins og
kunnugt er, um að rýmka rétt-
indi meistara til þess að fjölga
nemum og nota þá við iðnina
sem ódýran vinnukraft.
Verði frv þetta að lögum,
má búast við að þeir „góðu og
gömlu dagar“ renni upp á ný,
að sveinum sé sagt upp vinn-
unni óðar er þeir hafa öðlazt
réttindi.
Með frumvarpi þessu er stig
iðstórtspor afturábak, eins og
fléstu, sem Jónas Jónsson frá
Hriflu tekur sér fyrir hendur
um þessar mundir .
Hluti af enskri hersýningu.
Henleín hefur
í heitingum.
LONDON í GÆRKV. FO.
Henlein, foringi Sudeten-
Þjóðverja hefir gefið út ávarp
þar sem hann skorar mjög á
flokk sinn að fjölmenna til
funda þeirra og kröfugangna,
er flokkurinn efnir til á morg-
un, 1. maí. Dagur sigursins sé
nú að nálgast, svo að flokkur-
inn fái kröfum sínum fullnægt.
Annars er gert ráð fyrir, að 1.
maí verði með nokkuð öðrum
blæ. í Tékkóslóvakíu nú enund
anfarið, með því að stjórnar-
völdin hafa krafizt nákvæmara
eftirlits með fundum og kröfu
göngum en undanfarin ár.
Ungverska stjórnin gefur út
yfirlýsingu í idag, þar sem hún
lofar þýzka minnihlutanum f
Ungverjalandi meiru sjálfsfor-
ræði í málum sínum, en hann
áður hefir notið. Yfirlýsingin er
undirrituð af forsætisráðherra
landsins, Kalman Daranyi og
segir hann að þessi ráðstöfun
sé gerð til þess að sanna það,
að Ungverjaland vilji staðfesta
vináttu sína við Þýzkaland.
Utbreiðið Þjóðviljann
1. mai skemtnn
alþýðnsamtakanna.
sem Kommúnistaflokkurinn annast, í K. R. húabu sunrnuf.
1. maí kl. 9 e. h.
SKEMMTISKRÁ:
1. Ræða: Eggert Þorbjarnarson
2. Karlakór verkamanna..
3. Upplestur: Jóh. úr Kötlum.
4. Ræða: Ölafur H. Einarsson.
5. Ungherjar skemmta.
6. Ræða: Haukur Björnsson.
7. Karlakór verkamanna.
8. Dans.
Aðgöngumiðar í K. R.-húsínu frá kl*. 5 í 'þag. |