Þjóðviljinn - 19.05.1938, Blaðsíða 2

Fimtudaginn 19. maí 1938.
Þ JOÐVILJINN
Oerð ar dómnr inn
Þegar Paganini var spurður að því
bver vœri mesti fiðlusnillingur heims-
ins, svaraði hann jafnan: Það veit ég
ekki, en Lepinsky er sá næstbesti.
Stúlka í Ameríku stefndi auðmanni
í **
einum, er hafði kyst hana í leyfis-
leysi. Fyrst hai'ði hann boðið henni
500 dollara fyrir kossinn, en hún
hafnaði því. Þá stal hann kossinum.
Stúlkan heimtar 10 þúsund dollara
í s-kaðabætur. Ekki hefur frést um
lok málsins.
• •
Magnús gamli hældi sér af nýtni
sinni. Og tók t. d. regnhlífina sxna.
Hún er nú orðin 10 ára. Fyrir 7 ár-
um var sett ný.tt handfang á hana
og þreni árum seinna var settur nýr
dúkur á hana. — Nei, hvað segirðu,
sagði kunninginn. Hún er eins og ný
að sjá. — Já, sagði Sigurgeir. —
Og í fyrradag hafði ég skifti á henni
og annari spán-nýrri á veitingahúsi.
**
Karlmaður við rxðandi kvenmann:
Ég þekki enga konu sem kann jafn
vel að halda um taumana sem yður.
Konan: Ég hef líka verið í hjóna-
bandi svo árum skiftir.
• •
Frúin: Hvað sé ég! Vogið þér yður
að fara út í kjólnum mínum?
Vinnukonan: Frúin hefur oft og
einatt sagt, að ég ætti að viðra föt-
in sín.
**
Gesturinn: Hvað þýðir annars þessi
mynd?
Málarinn: Paö er nú eftir aö vita.
1 baksýn er ólgandi sjór.
Gesturinn: Ja-á, en að framan
Málarinn birstur: Fyrir framan
það er þroskur.
**
Maðurinn: Góða, kona! Pessi ungi
er alt of harðsteiktur.
Konan: Já, en hann er máske kom-
inn úr of soðnu eggi.
**
Tveir vinnunxenn voru eitt sinn á
sama bæ, og kom illa saman. Annar
þeirra hét Halldór. Sunnudagsmorg-
un einn snemma detldu þeir sem oft-
ar og var þvi ekki lokið þegar að
húslestri kom, um hádegisbil. Þegar
lestrinum lauk, segir annar vinnu-
maðurinn strax: »Já, ég ansa til þess
aftur, Dóri minn«. Með þessu hófst
deilan að nýju og stóð til kvölds.
**
Bjarni og Helgi. áttu báðir heima
í sömu sveitinni. Báðir voiu þeir al-
þektir fyrir stífni, en þó einkum
Bjarni; hann lét ekki hluta, sinn fyr-
ir neinum manni, hvernig sem á stóð.
Oft var um það talað, hvor þeirra
mundi vera stíflundaðri, eða þrárri.
Einu sinni urðu þeir samferða yfir
F. U. K. F. U. K
Ungir
kommúnistar.
Munið aðalfund F. U. K. í K.
R.-húsinu uppi kl. 8V2 í kvöld.
Stjórnin.
Flokksskrilstofan
er á Laugaveg 10, opin alla
virka daga frá 5—7 e. h.
Félagar, munið að greiða
flokksgjöld ykkar skilvíslega.
fjall um vetur og báru þungar byrð-
ar, en ófærð var mikil á fjallinu og
settust þeir á snjóinn og hvíldu sig.
Þegar þeir höfðu setið um stund,
segir Helgi: >:Eigum við ekki að
standa upp?« »Jú«, segir Bjarni,
»stattu þá upp fyrst«. »Nei«, segir
Helgi og þar við sa.t. Um þetta
deildu þeir uns báðir voru farnir að
skjálfa, úr kulda, og dagur var að
þroti kominn. Þá segir Bjaini: »Ég
slend aldrei upp á undan þér, fari
það bölvað, l'yr skulu báðir vei’ða hér
úti á fjallinu en ég láti undan«. Sá
þá Helgi að ekki þýddi að etja, kapp
við Bjarna, og stóð fyr upp. Sagði
Helgi svo frá síðar, að Bjarni væri
eini maðurinn, sem hann hefði, orðið
að láta, undan á æfinni.
FRAMH. AF 1. SÍÐU
uðatriði í kröfum stýrimanna,
segir svo í dóminum:
„Á skipum félagsins, sem hafa
3 stýrimenn, skulu vera þrí-
skiptar vaktir, nema þegarskip
stjóri telur, að nauðsyn beri til
þess að víkja frá þessari reglu
vegna öryggis skipsins.
Þegar lagt er að bryggjum eða
frá bryggjum, skal eigi kalla
til starfa nema tvo stýrimenn,
nema skipstjóri telji að brýna
nauðsyn beri til þess. Nú eru
tveir stýrimenn, þegar svo
stendur á, kallaðir til starfa á
frívakt, ogskal þá, eflagter að
bryggju, sá þeirra, sem styttra
hefir verið á frívakt, fá eina
krónu fyrir hverja byrjaða
hálfa klukkustund, sem tekin
er af frívakt hans. Þegar lagt
er frá bryggju, skulu stýrimenn
sem hafa frívakt og kallaðireru
til starfa, fá sömu aukagreiðslu,
sem að ofan greinir. Aukagreiðsl
ur þessar greiðast samkvæmt
skýrslu skipstjóra.‘“
í raun og veru -hafa stýri-
menn unnið lítið á. Kaup þriðju
stýrimanna hefir að vísu hækk-
að lítið eitt og st)?rimenn hafa
að nokkru leyti fengið viður-
kenndan rétt til eftirvinnukaups
Dómurinn leynir því ekki, að
dómsmennirnir hafa verið á
bandi atvinnurekenda, eins og
altaf hlýtur að verða, í raun
og veru, um dóma, sem eins
eru skipaðir.
Þá sýna dómsniðurstöðurnar
ennfremur, að afstaða sú, er
Kommúnistaflokkurinn tók frá
öndverðu til þessa máls, var hár-
rétt. Gerðardómur leysir slík
mál aldrei svo viðunandi sé fyr-
ir aðra en atvinnurekendur. Og
auk þess er með gerðardóm-
um skapað mjög hættulegt for-
dæmi í launadeilum.
Klofningsmennirnir í Alþýðu
flokknum, sem áttu frumkvæði
að þessum dómi, geta ekkert af
honum hlotið nema vansæmd
eina, enda var Alþýðublaðið
hljótt í jgær.
Tilkynnið
bústaðaskifti.
peir af áskrifendum þjóðviljans, sem hafa bústaðaskifti
eru vinsamlega beðnir að tilkynna afgreiðslunni hvert þeir
flytja, svo að komist verði hjá vanskilum.
ÞJÓ ÐVILJINN
Laugavegi 38. Sími 2184
Alpýðnfsrlkiniim í Berlín lýsir yfir
samúð með málstað Tékkóslóvakíu
Úr „Deutsche Volkszeitung,“ París.
Fylgjendur alþýðufylkingar-
arinnar þýzku í Berlin hafa gef
ið út yfirlýsingu um vináttu
sína við Tékkóslóvakíu, og
segja þar m. a.:
„Vér erum tengdir vináttu-
böndum við hið lýðfrjálsa
ríki, Tékkóslóvakíu, við Frakk-
land alþýðufylkingarinnar og
hinar friðelskandi þjóðir Sovéí-
ríkjanna“.
í annari yfirlýsingu frá al-
þýðufylkingunni í Berlín segir
svo:
„Ef oss auðnast ekki að af-
stýra styrjöld, þá skuluð þér
og Iandsmenn yðar vita, að lýð-
veldi Tékkóslóvaka á einnigvini
hérna megin skotgrafanna . .
Það er fjarri oss, að skoða á-
rás á yðar litla land sem hetju->
dáð af Þjóðverja hálfu‘“.
Þessar einlægu og kjarkmiklu
yfirlýsingar, vitnandi um frjð-
arþrá þýzku alþýðunnar, mitt
í stríðsæsingum nazístanna,
bera merkilegt vitt/ um frels-
isbaráttuna í Þýzkalandi. Þeim
herrum í Róm og London er
vissara að taka þá staðreynd
með í reikninginn, að lýðræðis-
ríkið Tékkóslóvakía á vini og
bandamenn, ekki einungis í
Frakklandi og Sovétríkjunum,
heldur líka í Þýzkalandi.
Rödd alþýðunnar heyrist yfir
landamærin, þrátt fyrir æðis-
gengin öskur stríðsæsingamann
anna. Rödd alþýðunnar ber
sáttarorð og friðar milli þjóð-
anna, sem nazistarnir eru að
reyna að egna saman til blóð-
ugrar styrjaldar.
Þýzka alþýðan veit, að sér-
hver árás á sjálfstæði Tékkó-
slóvakíu, hvort sem hún kem-
ur heiman eða erlendis frá, þýð
ir styrjöld, að fjöldinn í Tékkó
slóvakíu leggur út í baráttu, að
herinn í Tékkóslóvakíu hlífist
ekki við að beita vopnum sín-
um.
Prag er ekki Vín. Á Aust-
urríki og Vín lá mara Schuss-
niggs-alræðisins, en í Prag lif-
ir lýðræði og frelsi, og alþýðan
mun verja frelsið og lýðrétt-
indin til hins ýtrasta. Það sýna
einingarfylkingarnar 1. maí, og
kjörorðin, er þá hljómuðu um
allt landið og fundu hljómgrunn
út um alla Evrópu: „Vér vilj-
um frið, — en vér höfnum því
að lifa við kúgun“.
Það er ekki síst umhyggjan
fyrir þýzku þjóðinni, sem ligg-
ur bak við þessar yfirlýsingar
alþýðufylkingarinnar í Berlín,
um afstöðuna til Tékkóslóvakíu
Evrópustyrjöldin, sem kviknar
við landamæri Tékkóslóvakíu,
ef Henlein og yfirboðari hans
fá að þjóna lund sinni, hlýtur
að kosta þýzku þjóðina miljónir
mannslífa.
Hættan fyrir Tékkóslóvakíu
er mikil, — en hættan og vand-
ræðin eru ekki minni fyrir
þýzku þjóðina, ef á annað borð
kemur til stríðs. Því má ekki
gleyma, að Tékkóslóvakía á
volduga bandamenn.
fskyggilegar fréttir berast frá
landamærum Slésíu og Tékkó-
slóvakíu. í borginni Neisse
sterkri setuliðsborg skammt L
landamærum Tékkóslóva' i,
var stofnað til almennrar her-
kvaðningar 1. maí. Frá Schweid
nitz, Hirschberg og Zittau ber-
ast fregnir um mikinn liðssam
drátt, einkum tank-fylkingar og
riddaralið, og það er varla til-
viljun, að einmitt í Troppau í
Tékkóslóvakíu, rétt við landa
mærin, stofnar Henlein og
flokkur hans til nýrra og nýrra
ögrana og æsinga.
Enginn skyldi láta blekkjast
af opinberum yfirlýsingum. —
Tékkóslóvakía er í yfirvofandi
hættu, og það er skylda allra
þeirra, er berjast fyrir frelsi oy
friði, a ð margfalda viðleitni sína
til verndar Tékkóslóvakíu.
Einn þýðingarmikill þáttur í
þeirri viðleitni eru yfirlýsingar
alþýðufylkingarinnar í Berlin
eri í þeim birtist sami andinn
og ríkir meðal frelsishetjanna
á Spáni, og mun að lokum sigra
stefnu kúgunarinnar.
Á þessari stundu, þegar ver-
ið er að semja nýjar hernaðar-
áætlanir í Róm, og enska íhald-
ið er að breiða það út, asamn
ingar milli stjórnmálamanna
geti komið í stað baráttu fjöld-
ans, er full þörf á að lýsa því
ótvírætt yfir, að þjóðirnar
muni ekki líða neinn „hlutleys-
isnefndar“-skrípaleik gagnvart
Tékkóslóvakíu.
Kommúnistaflokkar allra
aiida munu þegar taka upp
harðvítuga og fórnfúsa baráttu
fyrir málstað Tékkóslóvakíu,
eins og þeir hafa gert fyrir
spanska lýðveldið, og þýzku
kommúnistarnir munu ekki láta
sitt eftir liggja.
Óvinur Tékkóslóvakíu kemur
frá hinu kúgaða föðurlandi
voru. Hann er um leið óvinur
vor, óvinur frelsisins í ættlandi
voru, hann skoðar Þýskaland alt-
af sem innri „vígstöðvarnar“‘. —
Ætti það þá ekki að vera sjálfs
sagt mál, að öll stjórnarand-
staðan í Þýzkalandi hefji upp
raust sína og krefjist þess, að
sjálfstæði og frelsi Tékkóslóv-
akíu sé eirt.
Alþýðufylkingin í Berlínstarf
ar ólöglega við afskaplega erfið
skilyrði. Samt hefir hún fundið .
tóm til þess að ræða málefni,
Tékkóslóvakíu og taka um það.
ákvarðanir. En Þjóðverjar er-
lendis, útflytjendurnir, semgeta
hættulaust látið álit sitt í ljósi,
hafa enn ekki látið eins ótvírætt
til sín heyra og félagarnir f
Berlín.
Leiðtogar hinna ýmsu hópa
jafnaðarmanna í útlegðinni hafa
um allt annað að hugsa. Þeir
láta sér nægja að kvarta í sífellu
um harðstjórnina. Þeir lýsa
með fjálgleik og þolinmæði her-
ferðum Hitlers, áfor/mim hans
og framtíðarhorfunum. En þeim
virðist aldrei koma til hugar
að sjálfir gætu þeir gert eitt-
hvað.
Það ætti ekki að vera svo
erfitt að skilja, að baráttusam-
fylkingu verður að nynda taf-
arlaust, ekki einungis í Spánar-
málunum og til árangursríkr-
ar baráttu heima fyrir, heldur
einnig til verndar sjálfstæði
Tékkóslóvakíu. Þar er einfalt
mál, að andstæðingar fasism-
ans verða að vinna saman,taka
sameiginlegar ákvarðanir um
sameiginlegar framkvæmdir, og
létta þannig félögunum heima
í Þýskalandi baráttuna, semþeir
heyja með dauða og fangelsi
yfir höfði sér við hvert snor.
Vér fylgjendur alþýðufylking-
arinnar erlendis, munum gera
skyldu vora í þessu máli í ná-
inni samvinnu við félagana
heima í Þýskalandi.