Þjóðviljinn - 27.10.1938, Blaðsíða 3

ÞJÖÐVILJINN
Fimtudagurinn 27. okt. 1938.
M SUiaiioif n ehhi að hafa saoia
shiDulag f ueFhiiáiin on á hofObfí.?
Lagabreyfíngarnar svíffa verbalýdshreyf-
Inguna sjálfsfaedí sínu, verkfallsréffí og
ákvðrdunum um InnanfélagsmáL
þldOVIUINII
Málgagn Kommúnigtaflokka
Islands.
Ritstjðrl: Binar Olgeirsson.
Ritstjórni Hverfisgata 4, (3.
hæö). Sími 2270.
Afgreiðsla og auglýsingaskrif-
stofa: Laugaveg 38. Simi 2184.
Kemur út alla daga nema
mánudaga.
Asln Iftargjald á mánuði:
Reykjav ik og nágrenni kr. 2,00.
Annarsa taðar á landinu kr. 1,25.
1 lausasölu 10 aura eintakið.
Vlkingsprent, Hverfisgötu 4,
Simi 2864.
.. '■ ■ M' ■ ..... *■*
Afturhaldid ótf-
asf nýja flohhinn
— og hefur
ásfædu fíf þess,
Stofnþing hins sameinaða’
sósíalistaflokks nýtur verð-
skuldaðrar athygli allrar þjóð- ■
arinnar. Ekki einungis hér í
Reykjavík, heldur einnig um
allt land er beðið með eftir-
væntingu fregna frá þinginu,
er á að skapa nýja flokknum
stefnu og starfshætti tog velja
hönum fyrstu forustuna.
Öll blöð borgaranna hafa far-
ið af stað með „frásagnir“ og
„skýringar“ á nýja flokknum.
Það má heita einróma kór,
gamli talkórinn lum „Moskva,
Moskva“, er hljómar nú hærra
og meira hjáróma en nokkru
sinni fyrr, og er þá reynt að
samstilla eftir megni raddir
Morgunblaðsins, Alþýðublaðs-
ins, Vísis og Tímans. Löngu
máli er eytt til að „sanna“, að
hinn nýi flokkur sé ekkert ann-
að en Kommúnistaflokkur Is-
lands með nýju nafni, og þá
þarf ekki framar vitnanna við
um innrætið — segja ritstjór-
arnir, >og spara sér allt frekara
púður á sósíalistaflokkinn!
„Röksemdin“, sem á að vera
fólgin í móðursjúkum upphróp-
unum um borgina Moskva, er
hvorutveggja í senn barnaleg
og áhrifalaus. Ritstjórar aftur-
haldsblaðanna ætla séraðvinna
nýja flokknum ógagn með því
að telja fólki trú um að hann
sé Kommúnistaflokkurinn með
nýju nafni og ekkert annað. En
þeir herrar ættu að hafa öðlast
þó nokkra reynslu af því, hver
áhrif kommúnistagrýla þeirra
hefur haft. Þeir hafa fengið þá
reynslu óþægilega framan í sig
á stundum eins og 20. júní 1937
þegar mikill hluti af kosninga-
baráttunni var taumlaust komm
únistaníð og „Moskva“söngur.
íslensk alþýða er ekki sá skyn-
skiftingur að hún taki slíkar
„röksemdir“ gildar. Hún tek-
ur ,afstöðu til mála eftir öðrum
og raunverulegri forsendum.
Allir, sem tækifæri hafa til
að fylgjast með stofnþingi sam-
einingarflokksins, verða snortn-
ir af þeim einlæga bróðurhug
iog samstarfsvilja er ríkir með-
lal fulltrúanna. Þarna eru saman
komnir verkalýðsfulltrúar af
öllu Iandinu, fólk, sem um
margt hefir sundurleitar skoð-
anir. En öll störf þingsins mót-
Fnumvarp það sem nú Iiggur
fyrir Alþýðusambandsþinginu
um Iðg Alþýðusambandsins og
Alþýðuflokksins á, ef samþykt
verður, að gera Alþýðuflokk-
inn og Alþýðusambandið að
einni og sömu stofnun.
Skil þessara tveggja aðila
hafa að vísiu altaf verið óglögg
pg voru í öndverðu tekin upp
sem neýðarúrræði fmmbýlisár-
anna. Nú á að staðfesta þetta
gamla neyðarúrræði að fullu.
Með þessu er verið að gera
öllum þeim verklýðsfélögum,
sem ekki eru að öllu sammála
stjórnmálastarfsemi Skjaldborg-
innar, óvært í lallsherjarsamtök-
um verkalýðsins. Með samþykt
slíks frumvarps er óhjákvæmi-
lega stefnt að því að sprengja
Alþýðusambandið, að menn
ekki tali um hve óhugsandi er
að ný verkalýðsfélög gangi í
það svo framarlega, sem þaiu
em ekki jafnframt pólitískur fé-
lagsskapur Alþýðuflokksins.
Jafnframt eru svo öll ráð tek-
in úr höndum þeirra verkalýðs-
félaga, sem eru í sambandinu.
Þau eru svift sjálfsákvörðunar-
rétti í hvaða mynd sem er
Þeim er óheimilt að hefja verk-
fall án samþykkis Alþýðusam-
bandsstjórnar, og Alþýðusam-
bandsstjóm getur hvenær sem
henni sýnist tekið samningsrétt-
inn af félögunum, og samið við
atvinnurekendur að þeim ó-
spurðum og þvert ofan í sam-
þyktir þeirra og tilgang með
verkfallinu.
Með þessu er verkalýðshreyf
ingin þrælbundin á klafa póli-
tiskra spekulanta, og þargeng-
ið svo langt, að farið er fram
úr „vekalýðsfélagaskipulagi“
ast af einbeittri ákvörðun þess-
ara manna um, að taka höndum
saman, leggja aðaláhersluna á
það, sem allir sannir verkalýðs-
fulltrúar eiga sameiginlegt, og
snúa baráttunni gegn höfuðó-
vininum, afturhaldi og fasisma.
Þetta fólk veit, að enn er fyrir
höndum erfitt og langvarandi
starf að því að gera flokkinn
hæfan hlutverki sínu.
En það mun halda áfram því
starfi, sem nú er hafið, með
sama hikleysi, sömu einlægn-
inni við málstað alþýðunnar, og
sósíalismans og einkennt hef-
ur störf stofnþingsins, hvað sem
hvín í málgögnum afturhalds-
ins. Vitandi vits um þá ábyrgð
er á þeim hvílir eru fulltrúarnir
að leggja grundvöll að sterkum
og öruggum forystuflokki ís-
lenskrar alþýðu.
Hitlers í Þýskalandi. Við þetta
bætist, að stjórn Skjaldborgar-
innar ber ábyrgð á ríkisvajdi
sem er í flestum höfuðatriðum
andstætt verkalýðshreyfingunni
og baráttu hennar. Þó að Fram-
sóknarflokkurinn eigi hér ekki
óskifta sök, verður tæpast ann-
að talið um þann arm flokksins,
sem mestu ræður um afstöðu
ríkisstjórnarinnar til verkalýðs-
mála.
Þarf ekki að leiða neinum get
um að því, hvernig Skjaldbyrg-
ingar mundu ef til árekstra
kæmi við ríkisvaldið nota sér
þá afstöðu sem þeim er sköpuð
með frumvarpi þessu. Og menn
verða að hafa það hugfast, að
ríkið er stærsti atvinnurekand-
inn í landinu.
Verkalýðshreyfing, sem er
múlbundin á bási Skjaldborgar-
innar, verður með öllu ófær til
þess að leysa þau verkefni, sem
verkalýðsins bíða eins og
Skjaldborgin, hefir verið og
mun reynast ófær til þess að
leysa hin pólitísku verkefni al-
þýðunnar.
Við þetta bætist ennfremur,
að verkalýðiurinn veit að Skjald
borgin miuni beita valdi því, er
hún nú krefst til pólitískra
hermdarverka gegn verkalýðs-
félögum sem ekki era áð skapi
Stefáns Jóh. Stefánssonar og
Finnboga Rúts Valdimarssonar.
Nægir í því efni að benda á
vinnudeiluna á Djúpavík í sum-
ar og ofsóknir Skjaldbyrginga
gegn A. S. B. iog Þvottakvenna-
félaginu Freyju. Reynslan frá
þeim deilum sýnir, hvernig
Skjaldborgin semiur við atvinnu
rekendur, þegar hún er búin lað
taka verkfallsréttinn af verklýðs
félögunum og hvemig hún
hugsar sér að nota ríkisvald-
ið til þess að kúga önnur félög
til uppgjafar og hlýðni.
Krafa verkalýðsins um land
alt er að verkalýðsfélögin verði
skipulagslega óháð öllum póli-
tiskum flokkum. Svar Skjald-
borgarinnar við þessum kröfum
er að gera þau enn háðari, en
áður, og svifta þau þeim litlu
sjálfstæðju réttindum, sem þau
hafa haft til þessa tíma. Um öll
Norðurlönd, þar sem Skjald-
borgin telur að fyrirmyndir
hennar séu, þekkist ekki slíkt
fyrirkomulag, að allsherjarsam-
band verkalýðsfélaganna sé
saini aðili og flokkur sósíalde-
mókrata. Jónas Guðmundsson
er nú að rita hugleiðingar sínar
um þessi mál og kemst að von-
um að þeirri niðurstöðu að svo
sé ekki, þrátt fyrir það þó að
hann langi sýnilega til þess að
niðurstaðan verði önnur. Tilvitn
anir þær sem hann birtir í þessu
sambandi, úr lögum norrænna
verkalýðssambanda sýna ein-
mitt að samböndin og flokkar
sósíaldemókrata eru skipulags-
lega óháð hvort öðru. Það
breytir engu í þessu efni, þó
að ýms verkalýðsfélög séu sem
heildir í flokkum sósíaldemó-
Atvinnubótavinna hefst í dag
fyrir 75 menn. Er þetta gert
samkvæmt ráðstöfunum síðasta
bæjarráðsfundar er haldinn var
fyrir helgina.
Bæjarráð fór þess á leit um
Ieið og þáð samþykkti ákvörð-
wn þessa, að ríkissjóðiur legði
fram jafnt tillag við bæjarsjóð
þg að byrjað yrði með 100
jmönnum. En þar sem ríkis-
stjónnin vildi ekki verða við
þeim tilmælum og bæjarráð sá
enga ástæðu til að hækka tölu
atvinnubótamanna, fá nú aðeins
75 menn vinnu. Mun það' láta
nærri að vera einn af hverjumi
tíu atvinnuleysingjum.
Af þessum 75 mönnum vinna
50 hér í inágrenni bæjarins, en
25 suður í Krýsuvíkurvegi. —
Gerði ríkisstjórnin það að skil-
yrði fyrir sínum hluta framlags
ins. En hins þarf ekki ;að geta,
hve óhyggilegt og kostnaðar-
samt það er, að verða að flytja
mennina langar leiðir kvölds og
morgna. Ef þessir menn hefðu
unnið hér í bænum eða í ná-
grenni hans, hefði sparazt
kostnaður, sem nam dagkaupi
nokkurra manna. Bendir það
sízt á, lað þröngt sé í búi um
fé, að slíkum kostnaði er bætt
ofan á atvinnubótavinnuna.
Um þá vinnu, sem bærinn
Iætur framkvæma hér í
grenndinni, má ennfremur taka
það fram, að hún er unnin í
mörgum flokkum víðsvegar,
svo að verkstjórar eru marg-
ir frá bæjarins hálfu og eru
þeir taldir með í tölu þeirra,
sem hafa atvinnubótavinnuna.
in heimtar hér. Ekkert er fjar-
lægara íslenskum sósíalistum
en að krefjast þess að öll tengsl
séiu rofin milli verklýðsfélag-
anna og jafnaðarmannaflokk-
anna. En slík tengsl verða að
fara eftir vilja verklýðsfélag-
anna sjálfra. Þetta ákvæði hef-
ir verið tekið fram hv.að eftir
annað hér í blaðinu. Verkajýðs.
félögin eiga ,að ráða því sjálf
eftir eigin geðþótta, hvort þau
taka þátt í pólitiskri starfseml
verkalýðsflokkanna og að hvað
miklu leyti þau gera það.
En það er einmitt þetta skipa
Iag, sama skipulagið sem Jónas
Guðmundsson er að segja frá,
er Skjaldborgin þorir ekki að
taka upp. Með þessu viðurkenn
ir hún beinlínis að hún vinnl
gegn hagsmunum verkalýðsins,
og eigi sér einskis fylgis að
vænta af verkalýðshreyfingu,
sem er frjáls. Vegna þess að
Skjaldborgin óttast verkalýðs-
hreyfinguna og á annara hags-
muna að gæta, grípur hún nú
Þá hefir og verið unnið að
störfum sem menn með sér-
þekkingu þarf til, og voru þess-
ir menn flestir í þjónustu bæj-
arins í sumar. Munu það því
aðeins vera um 65 menn, sem
hafa verið atvinnulausir til
langframa, er nú hafa fengið
atvinnubótavinnu. Það skal þó
tekið fram, að fjarri fer, að
blaðið álíti að fagmenn þessir
og flokksstjórar þurfi ekki líka
að fá atvinnu.
Eins og sjá má, nær þessi,
atvinnubótavinna, sem nú hefir
verið sett á laggirnar, ekki til-
gangi sínum að bæta úr at-
vinnuleysinu, nema að hverf-
andi litlu leyti. Tala atvinnu-
leysingjanna er ennþá um 700
og af þeim hafa full 600 ekkert
handtak að gera.
Verkalýðurinn verður að
standa einhuga um þá kröfu,
að bætt verði úr atvinnuleys-
inu með öðru en káki af þeirri
tegund, sem bæjarstjórnin hefir
nú gert. Það var þessi sama
bæjarstjórn, sem sveik verka-
mennina um sumaratvinnu, sem
búið var að lofa, og nú er það
verkamannanna að sjá um, að
hún svíkist ekki undan því, að
gera skyldu sína í atvinnuleys-
ismálinu.
Alþýðusambandsþingið álykíar:
„1. að matartilbúningi og
framreiðslu er í mörgum til-
fellum á þann veg farið, að
ekki er viðunandi.
2. að gestabækur gististaða,
eru ekki færðar á þann hátt,
að fullnægt sé þeim kröfum,
er þar iað lúta“, j j
Alpyðkbl. i
krata, eins og í Noregi. þau
eriu komin þangað eftir eigin
ósk en ekki eftir skilyrðislausu
skylduboði, eins og Skjaldborg-
tækifærið til þess að sundra
verkalýðnum og kúga hann
með ofbeldi og Iögleysum.
AtvinnnfiiótaviDna befst
fi dag lyrir 75 maæns.
Enn eru um eoo manns
sem ekkert hafa að gew