Þjóðviljinn - 01.02.1939, Page 3

!»J09VlLJtNN
Miðvikudagurinn 1. febr. 193Q.
Elun af loddurum Skfald-
byrglnga hlrtur.
Þriðja fimm ára
áætlunin
í Alþýðiublaðið 29. des. s.l.
skrifar Hálfdán Sveinsson barna
k'ennari á Akranesi, tog á það
að heita svar við grein mirmi
í Þjóðjviljanum 9. s. m.
Þó ég verði að viðurkenna
það mannskemmingu á sjálfum
mér að anza slíkum lygaþvætt-
ingi, ætla ég nú samt að gera
honum niokkur skil.
Skrif H. S. eru sem sagt sam-
anþjöppuð ósannindakássa frá
upphafi til enda, og þó aldrei
nema hann standi í vonlausri
málefnanauðvörn, mundi mörg-
firtnast vera vesallegt af ekki
óúpplýstari manni en H. S. er,
að grípa til þess auðvirðileg-
asta vopns, sem hægt er að
nota, lyginnar.
Á einum staði í jgrein sinni kem-
ur hann samt nokkuð við sann-
leikann. Einmitt það atriði lýs-
ir H. S. ákaflega vel. Hann seg-
ir, að ég hafi verið ábyrgðar-
maður Árnoðans (blaðs Jafnað-
armannafélags Akraness), þegar
hin fræga svívirðingargrein um
Jón Sigmundsson birtist þar
undir dulnefninu Vöggur. Þetta'
er satt, og skal ég fúslega við-
urkenna yfirsjón mína að hafa
sýnt H. S. svio mikið traust,
að lesa ekki það, sem hann
skrifaði, áður en það var birt
almenningi. Margir treysta Hálf-.
dáni í fyrsta sinn, fáir tvisvar
og engir oft.
Það er engin tilviljun, aðHálf
dán hefur yfírleitt ekki hug til
a@ setja fullt nafn undir rit-1
smíðar sínar. Hver er sínum
verkum kunnugastur, og enn er
Hálfdán ekki maður til að játa
sig höfund þeirrar greinar og
kannast við, að hann stalst u«d-
an ábyrgð á henni. Því að hann
segir enn: „Hvergi var ég til-
nefndur". — Getur nú niokkur
maður dregið upp auðvirðilegri
mynd af sjálfum sér? Og að
þetta skuíi vera formaður Verk-
lýðsfélags Akraness. Hvílíkur
f oringi!
Þá segir H. S. í niðurlagi
sama atriðjis í grein sinni: „Þá
kom Sigurdór til okkar Svein-
bjarnar og sagði sínar farir ekki
sléttar, nú væri búið að stefna
sér fyrir Árnoðlann, og hvað
hann ætti nú að gera“. — Ég
var lekkii í neinum vandræðum
með hvað ég ætti að gera. Það
var ekki nema ein leið fyrir
heiðarlegan mann, og hún var
sú að upplýsa, hver væri höf-
undur óþverrans, sem; í grein-
inni vai*, og viðurkenna þau um-
mæli ómakleg (og helzt hafa
á því tæpitungu, að maðurinrt
héti Hálfdán Sveinsson og væri
bamakennari á Akranesi). Nei,
ástæðan fyrír því að ég fór til
H. S. og spurði hann, hvort
hann vildi ekki mæta fyrir sátta-
nefnd sjálfur, og reyna að verja
gneinina, var sú, að mér datt t
hug, að hann vildi ief til vill
sýna vott af manndómi með
því að mæta sjálfur, en hefði
hann ekki svo mikið sem þanri
manndóm, þá skammaðist ég
mín því meir fyrir hann í
hópi forystumanna verkalýðsins
á Akranesi og vildi látá
hann finna það áþreifanlega
sjálfan. Þá var það hann, sem
amaug undan (annríki aði
kenna!) og fékk Sveinbjörn!
Oddssion til að mæta fyrir sig,
treysti hionum eitthvað betúren
sjálfum sér, því að Sveinbjörn
er ýmsu vanur.
H. S. segir að ég hafi sagt
jnig úr Verklýðsfékgi Akranes*
Effir Sigurdór
Sígurðsson
Akranesí
um það leyti sem ég fékk hafn-
arvarðarstöðuna. Hafnarvarðar-
starfið fékk ég 1931, en úr Verk
lýðsfélaginu sagði ég mig 1935.
Svo að allir geta séð sannleik-
ann í því hjá H. S. Ég var í
Verklýðsfélagi Akranes(s í 15 ár,
oft í stjórn þess og einnig síð-
!ustu 5 árinj í Samninganefnd ftjó-
mannadeildar félagsins, einmitt
árin eftir að ég var búinn að
fá hafnarvarðarstarfið, sem H,
S. öfundar mig svio mjög af.
Nægir þetta eitt til þess aðsýna,
við hvað mikil rök ummæli H.
S. hafa að styðjast, að ég hafi
heldur kosið friðinn við hús-
bændur mína. Sjálfstæðismenn-
ina, en að halda fast á málstað
félagsins, enda vona égj, að um
langa framtíð megjl í samning-
um sjómanna hér á Akranesi
eitthvað sjá af þeim kjarabót-
um, sem náðust á þeim árum,
jafnvel* þó að eitthvað hafi af
þeim tapazt aftur síðan Hálf-
dan Sveinsson varð formaður
félagsins.
En svo kemiur ástæðan fvrir
því að ég sagði mig úr Verk-
lýðsfélaginu. Sannleikurinn er
þessi: Árið 1934 er ég kosinn
gjaldkeri félagsins og tók 9tarf-
ið með því skilyrði að mega
ráða innheimtumaan. Réð ég
til þess starfa Hallbjörn Odds-
aon, sem íeysti það prýðilega
af hend/i. í árslokin er svo kom-
ið á fót skrifstofu ,'fyrir jfélag-
ið og ráðinn framkvæmdastjóri,
Sveinbjörn Oddsson, sem skytdi
taka við innheimtu og fjárreið-
um félagsíns, en gjaldkeri átti
þó að bera alla ábyrgð eins og
áður. Þessa ábyrgð og aðeins
hana sætti ég mig ekki við, og
hafði ég mínar ástæður fyrir
því. En að fara að tala um þíað
á fundi vissi ég að var þýð-
ingarlaust, enda gat orðið per-
sónulegt og spillandi á vissan
hátt, svio að ég tók það ráð að
segja mig úr fétaginu, og má
hver hafa þær skjoðanir spm
hann vill um, hvort ég hafi
þurft þess. Þetta var ég búinn
að segja H. S. að væri ástæð-
an. í stað þess að skýra rétt
Og satt frá henni segir hann,
að ég hafi kvartað undan því
við sig, að ég gæti ekki unn-
ið með Sveinbirni. Það er ein
lygin í viðbót, enda erum við
Sveinbjörn búnir a# vinna
meira og minna samjajn í 18 ár)
og hefur okkur tekizt það vel
á margan hátt, líklega mun bet-
tur en H. S. og Sveínbirrtíi í iþau
þrjú ár, sem H. S. hefur átt
að beita í Verklýðsfélagi Akra-
ness. Þeirri samvinnu er hann
mjög svo upp með sér af> enda
er þar sjón sögu ríkari, þar
sem H.S. á sinn þátt í því að
hafa flæmt Sveinbjörn frá starfi
(framkvæmdastjórastarfi) og
svipta hann þar með þeirri
einu atvinnu, sem hann hafði,
Ástæðan, sem H. S. færir fyr-
ir því, að hann taldi sig ekki
hafa getað mætt á biorgarafundi
fyrir síðustu hreppsnefndar-
kiosningar, er svo hlægileg,
að henni er tæplega svarandi.
H. S. segist ekki hafa getað
losnað frá kennslu þá, ekki
fengið mann fyrir sig til að
kenna. Þau hafa nú ekkl atítaf
verið skiorin við negíur sér frí-
in í Barnaskóla Akraness, þó
'að minna hafi staðið til en slík-
ur kosningafundur. Og ég dreg
!þlað í iefa, að H. S. hafi reynt
að fá annan til að kenna fyrir
sig. Ég hefi gilda ástæðu til
að hal'da að honum hafi verið
vel um vært að láta ekki sjá
sig.
Svo var mál með vexti, að
í bekknum hjá H. S. var ný-
afstaðið hálfgert hneykslismál,
sem Sjálfstæðismenn hér voru
búnir að leggja mikið kapp á
að fá til meðferðar fyrir kosn-
inguna, eri hafði þó ekki tekist;
Og átti ég minn þátt í að afstýra
því. Hefur H. S. búizt við að
fá óþyrmillega útreið hjá Sjálf-
stæðismönnum út af því og
fleiru, ef hann léti sjá sig á
fundinum, en ekki fundið sig
mann til að taka á móti heldur
en fyrri daginn. — Alrangt er
allt, sem H. S. segir um lofiorð
mín fyrir fundinn og vanefndir
á þeim. Þar hélt ég uppi vörn-,
um fyrir Alþýðuflokkinn ásamt
Sveinbirni Oddssyni allanfund-
inn út og átti þar síðustu ræðu.
Allt þetta vélt H. S., þó að
hann reyni að sneiða fram hjá
sannleikanum í hverju tilfelli í
nauðvöm 9inni.
Á framhaldsstofnfundi Sósíal-
istafélags Akraness, og) í greir^
$inni í Alþýðublaðinu |kemur
fram hjá H. S. fádæma ótti um
það, að ég muni nú fara að
feangja í Verklýðsfélag Akraness
aftur, og segir að einhverjir S-
A-foringjar hafi skipað mérþað,
Það er auðvitað tilhæfulausupp
spuni, að nokkur maður hafi
skipað mér slíkt. Samræmið í
hugsanagangi H. S. er hinsveg-
ar prýðilegt: Annað veifið út-
húðar hann mér fyrir að hafa
farið úr Verklýðsfélagi Akra-.
ness og telur það hafa gengið
glæpi næst, hitt veifið er hann
með ótta og skelfingu yfir því,
að ég muni nú ef til vill kioma
í félagið aftur. Við hvað er
maðurinn hræddur nú? Samur
er ég og fyrr, óbreiyttur að
öllu leyti, aðeins kveðið harð-
ara á um það að ganga í ber-
högg við allan fláttskap og ó-
heillastarfsemi íslenzkum verka-
lýð viðkomandi.
í niðurlagi greinar sinnar ráð-
leggur H. S. mér að birta mynd
ir af fiormanni Pöntunarfélags
Akraness, og vil ég í því sam-,
bandi verða við bón hans, því
einnig þar hefúr H. S. getið
sér orðstír, þó að hann sé ekki
búinn að vera lengi í félaginuj
Ég hef verið formaður P. A.
svo að segja frá stofnun þess,
og hef verið endurkosinn af
stjórn þess svo að segja á
hverju árí, og skammast mín
ekkert fyrir það traust sem mér
hefur verið sýnt þar.
Á aðalfundi félagsins fyrirár-
ið 1937 kiom það í I'jós, aðhag->.
ur þess stóð mjög höllum fæti.
En fyrir hvað? Fyrif þá einu
synd, að framkvæmdastjóri fé-
lagsins, Sigurður Símonarson,
hafði freistezt til að lána fá-
tækum verkamönnum á Akra-
nesi vörur, þegar afla og at-
vinnuleysi höfðu þjakað þeim
í mörg ár, í jþeirri góðu trú,
að einhverntíma múndi batna
í ári. En árferðið batnaði títið
og mönnum gekk yfirleitt illa
að greiða skuldir sinar, sem
þá vioru lorðnar milli 30 og 40
þúsund krónur, og eins og gef-
ur að skilja of þungur baggi
á félaginu. Nú voru góð ráð
FRAMHALD AF 1. SÍÐU.
Kjörorð atvinnulifsins í Sov-f
étríkjunum á tímabili þriðju á-
ætlunarinnar verða því þessi:
Þjóðarbúskapur Sovétríkjanna
á að verða jafn-fullkominn eða
fullkomnari á» öllum sviðum
þjóðarbúskap hinna tækniþró-
uðustu auðvaldsríkja. Til þess
þarf alhliða þróun vélsmíði og
þungaiðjunnar allrar, notkun
nýrra uppfinninga og vísinda-
legra framleiðsluaðferða í stór-
um stíl, fjölga verður lcunnáttu-
mönnum í framleiðslunni og
auka menntun þeirra, og bæta
stórum rekstrarlag iðnaðar,
samgangna og landbúnaðar, —
Tryggja verður vinnuafköst
verkamanna, bænda og mennta-
manna, er svari til hinna sam-
virku framleiðsluhátta. Tvöfalda
verður framleiðsluna á neyzlu-
vörium og auka að miklum mun
menningarstig alþýðunnar. Með
tílliti til áætlana auðvajdsríkj-
anna um árás á Sovétríkin
verður að gera ríkin albúin að
mæta slíkrí árás.
Þriðja fimm-ára-áætlunin,er
liggur fyrir 18. þingi Komm-
únistafiokks Sovétríkjanna til
samþykktar, ákveður iðnaðar-
framleiðslu Sovétríkjanna árið
1942 (síðasta ár 3. áætlunarínn-
ar) 180 milljarða rúblna (mið-
að við verðlag 1926—27), en
árið 1937 var verðmæti iðnaðar
framleiðslunnar 95,5 milljarðar
rúblna. Er þannig gert ráð fyr-
ir aukningu iðnaðarframleiðsl-
unnar um 88»/» á ánrnurn 1938
-1942.
Meðal þýðingarmestu liða á-
ætlunarinnar eru eftirfarandi:
Nýtt olíuvinnsluhérað milli
Volgu og Oralfjalla verði tek-
ið til nýtingar. Áherzla lögð á
gasvinnslu úr öllum eldsneytis-
tegundum og umbreytingu kola
í gas neðanjarðar. Þetta síðast-
talda, umbreyting loola í gas
neðanjarðar, verður sjálfstæð
iðnaðargrein í framkvæmd 3.
áætlunarinnar. Rafmagnsfram-
leiðslan tvöfaldist, efnaiðnaður-
inn verði stórum aukinn með
tilliti til þarfa þjóðarbúskapar-
ins Og landvarnanna. í Austur-
Síberíu verði komið upp stór-
kostlegri málmvinnslu, sem und
irstöðu vélsmíðaíðjunnar þar
dýr, og maður skyldi ætla að
fiormaður Verklýðsfélagsins
legði eitthvað neytendasamtök-
unum tíl viðreisnar. En hvað
skeður? Hálfdán Sveinssoft &
Go. koma með tillögu í mörg~
um liðum, og númer 1 er að
leggja neytendasamtökin á
Akranesi niður. Sem betur fór
var þessi tillaga fielld af mikj-
um meirihluta félagsmanna.
Stjórnin var hinsvegar einhuga
um að leita heidur nauðasamn-
inga. Það gerði hún og fékk
þá hagkvæma eftir því sem
hægt var að búast við, og von-
um við sem berum hag félags-
inS fyrir brjósti, að það sékiom-
ið yfir mestu örðugleikana,
enda ekki nema um staðgreiðsfu
verzlun að ræða nú örðið.
Ég nenni svo ekki að elta ólar
við Iygaþvætting H. S. frekar
en ég er búinn, og læt hann
hér með vita að ég svara hon-
um ekki frekar, jafnvel þóhann
fái löngun til að hella úr skál-
um reiði sinnar.
Akranesi 22. jan. 1939.
Sigurdór SIgurðs»on.
austur frá. Framleiðsla á alu-
minium meir en þrefaldist, mið-
að við framleiðslu 1937. Fram-
leiðsla almennra nauðsynjavara
meir en tvöfaldist. Verðmæti
landbúnaðarafurða 1942 er á-
ætlað 30,2 milljarðar rúblna, en
1937 var verðmæti þeirra 19,8
milljarðar rúblna, aukningin er
53°/o. Samanlagðar skipaleiðir á
ám og vötnum lengjast á tíma-
bili þriðju áætlunarinnar úr 101
þús. km. á 115 þús. km. .Á
þessum árum er gert ráð fyrir
að hálf önnur milljón tækni-
fróðra manna og 600 þúsund
sérfræðingar Ijúki námi. í á-
ætluninni eru veittir 180 millj-
arðar rúblna til að reisa ný
iðjuver, í stað 115 milljarða í
annarri áætluninni. Einkum er
gert ráð fyrir örum vexti iðn-
aðar í Austur-Asíu.
Þriðja áætlunin leggur mikla
áherzlu á framleiðslu almennra
nauðsynja og hækkun launa.
Ætiazt er til , að verkalaiun
alþýðutrygginga, heilbrigðis-
mála, styrkja til barnmargra
fjölskyldna o. s. frv. eru ár-
lega veittir 53 milljarðar.
Gagnfræðaskólamenntun er
gerð að skyldu fyrir alla ungl-
tnga, sem alast upp í borgum,
len i sveitum er lögboðinn sjö
bekkja bamaskóll.
Fmmdrættirnir að ræðu
jen í sveitum er lögboðinn 9jö
um-
í auðvaldslöndunum herjar
kreppan, milljónir verkamanna
ganga atvinnulausir ár eftir ár,
eymd og örvilnun hins kúgaða
fólks vex með hverjum degi/
Meðal auðvaldslandanna eru
fasistaríki, er stjórna með blóð-
ugu grimmdaræði innanlands
og hafa þegar byrjað styrjöld
um heimsyfirráðin. Allt erú
þetta merki um hina ólæknandi
allsherjarkreppu auðvaldsins,
merki þess, að endalok auði
valdsskipulagsins nálgast. Því
ábyrgðarmeira er hlutverk vort,
„Eining er máttur, sem eng-
inn fær nofið“, er uppistaðan
í skýrslu Sigurjóns Ólafssonar
formanns, á síðasta Sjómanna-
félagsfundi. En hefði hann vilj-
að vera sjálfum sér samkvæm-
ur, þá hefði hann átt að hafa
það þannig: Eining er máttur,
sem þó svikin fá lamað. Þannig
hefði það hljómað vel viðhans
eigið innræti í verklýðsmálumj
Og þó sérstaklega eins og inn-
ræti hans er gagnvart þeim1
rnönnum, sem eitthvað hafa lát-
ið sig skipta mál Sjómannafé-
lagsins, á annan hátt en þann,
sem verið hefur til að styrkja
aðstöðu hans og klíkubræðra
við bitlingajötu stjórnarinnar.
I skýrslu sinni segir hann m.
a.: „Lög um vinnudeilur og
stéttarfélög eru eitt' þeirra mála,
sem hafa sætt gagnrýni komm-
únista.“ Þessu nafni kallar hann
alla þá, sem í SameiningarT
fbkki alþýðu eru, ekki síður
okkur fyrrverandi flokksbræður
sína. Ég hef aldrei verið
kommúnisti þótt ég hafi gagn-
rýnt þessa löggjöf innan minna
félagssamtaka (Jafnaðiarmanna-
félagsins), þegar þau voru á
döfinni.
| Á Alþýðusamhandsþinginu
I 1936 var samþykkt að leita á-
Sókn
Sósíalístafélagsins
í útbreiðslu Þjóðviljans
3 0 0 nýír áshrífendur
fyrír 1. marz næstk.

ú jam
1. deiid 2. delld 3. del d 4. aleild 5. deild
Hver reitur í tðfluuni
táknar tíu áskrifendur.
Staðan 31. jan.:
1. deild . 5
2. — . . . . 0
3. — • • • . 8
4. — . . . . 10
5. — . . . . t
Samtals 31
í gær var komið með 5 nýja
áskrifendur, 3. deild kiom með;
3, og 1. deild með 2. Hjá 4.
og 5. deild virðist vera lát á
sókninni, og mega þær vara
sig á 3. deild, sem sækir nú
fram af kappi. önnur deild hélt
fund í gærkveldi og skal ekk-
ert ljótt um hana sagt fyrr en
af þeim fundi fréttist, e'f þá
verður ástæða til þess.
sem nú reisum hið fyrsta só»í-
alistíska ríki, sem þegar er orð-
ið óháð auðvaldsheiminum,
pólitískt og atvinnulega. Með
mætti sínum og sigurvissu gefa
Sovétríkin alþýðu allra landa
hugrekki og von um að lausn-
arstundin nálgast. Framkvæmd
þriðju fimm ára áætlunarinnar
er trygging fyrir slgri komm-
únismans í hinni heimssögu-
Iegu samkeppni hans við auð- ,
valdsstefnuna“.
lits og samþykkis allra stéttar-
félaga um vinnudeilulöggjöf,
áður en hún yrði sett á. Sigur-
jón Ólafsaon, formaður Sjó-
mannafélagsins, bar aldrei laga-
fmmvarpið undir félagið, eða
lét lögin koma þar til umræðu.
Var það af ótta við of mikið
fylgi?
En aðferðin var önnur í
haust að afloknu því ömurleg-
asta Alþýðusambandsþingi, sem
haldið hefur verið, og allt með
þeim svip að vega sem mest
í knérunn íslenzkra verklýðs-
samtaka, og búa til lög, sem
trvggðu Skjaldborgarforingjun-
um rétt til áframhaldandi bitl-
ingaþjónustu. Þá er komið með
þau lög, sem þar voru sam-
þykkt, inn á Sjómannafélags-
fund, þar sem fæstir starfandi
sjómenn gátu verið viðstaddir.
Jónas Guðmundssion er látinn
lesa upp úr þeím greinar á víð
og dreif og gagnrýna sjálfur
sínar eigin gjörðir og sinna fé-
laga. Enda sagði hann að lok-
um: „Sjá hér, vinir mínir, þetta
verðum við að fá samþykkt“.
— Ég andinælti því, að gengið
yrði til atkvæða um málið á
þessum fundi. meðan lög Al-
þýðusambandsins lægju enn
FRAMHALD á 4. síðu.
Eftir aðalfond Sjómannafélagsins.