Þjóðviljinn - 05.03.1939, Blaðsíða 1

4. ÁRGANGUR.
SUNNUD. 5. MARZ. 1939.
54. TöLUBLAÐ
Dimitroff, forseti Alþjóðasambans kommúnista. =
flUtlðBitsainbanilI
ista 20 ára I
EINKASKEYTI TIL ÞJÓÐVILL, MOSKVA í GÆRKV. gg
da$ eru 20 ár lídín síðan Alþjóða^ g
samband kommúnisfa var sfofnað
Pegar á 7. þíngí fAlþjóðasambandsíns, er g
haldíð var sumaríð 1936, voru í þvi ^76 flohk- g
ar, með samtals 3141000 meðlímum. Á sama §|
tíma taldí Alþjóðasamband ungra kommmún- §§
ísta 4 míljónír meðlíma. Bæðí Alþjóðasam- §§
bandíð og Alþjóðasamband ungra kommún- S
ísta hafa aukíð félagatölu sína síðan.
Oll blöð Sovétríkjanna mínnast afmælísíns §§
með mörgum greínum. í Pravda skrifar jjj
Kuusínen, rítarí Alþjóðasambandsíns, langa §1
afmælísgreín. §§
FRÉTTARITARI. M
Bosavelt skorar ðlýðræð-
issliina að vernda fretslð
„Stjórnarfaríð er tíl vegna fóífesíns,
enlfólfeáð efefeí vegna stjórnarfarsins"
LONDON I GÆRKV-. (F. 6.)
Roosevell Bandaríkjaforseti
Ilutli í dag ræðu á sameiginleg-
um fundi beggja þingdeilda í
tilefni þess, að 150 ár eru í dau
O
liðin síðan Bandaríkjaþing var
stofnað. Forsetinn hóf mál sitt
á því að rekja söguna um upp-
haf ríkisins, baráttu hinna 13
nýlendna og tilorðningu stjórn-
arskrár og þings. Því næst
ræddi hann um kosti þess frjáh
lynda stjórnskipulags, sem for-
feður þjóðarinnar hefðu komið
sér irpp, og taldi því tvennt til
gildis aðallega. I fyrsta lagi, að
þjóðin yrði að kjósa nýtt þing
og nýjan forseta með ákveðnu
millibili og í öðru lagi, að reist-
ar hefðu verið rammar skorð-
ur við jþví, að liægt væri aö
beita kúgun og ofbeldi við kjós-
endur vegna sannfæringar
þeirra. Þetta er það, sagði for-
setinn, sem gerir höfuðmuninn
á lýðræðisstjói'nskipulagi og
öllu öðru skipulagi, og þótt
þetta skipulag megi teljast nýtt
hér í álfu, þá er það þó rnarg-
reynt og ævagamalt. Yfirburðir
þess eru fólgnir í því, að það el-
ur einstaklinginn upp til þess
að stjórna sér sjálfur og liugsa
og vita og vilja, til þess að geta
Eínfearitarinn
Siðasfa íaskífæríð fíl að
síá þennan fjöruga o$
s^mmfílcga Icík
f-eikkvöld Menntaskólans. —
' 'f:sta og síðasta sýning á gam-
^áleiknum Einkaritarinn, verð-
mánudagskvöldið ld. 8 í
Ur
ÍS:
nó. Síðasf þegar leikurinn var
yúdur iekk hann beztu við-
'^Ur allra áhorfenda,
heykvíkingar ættu ekki að
‘ Glja sig úr færi að fá sér hress-
. llc^‘ hlátursslund annað kvöld'
1 Isuó.
,,. Mijndin:
^rá , . \
jjj.. syningu „Einkaritarans”.
Sigurðsson, Geirþrúð-
,es ,, ÍUertsen, Gunnlaug llann-
'c°tlir nn Sinh'iv Guðmunds-
Erindreki nngmennaféiapnna í
póiitískn snatti fyrir Framsókn
Ráðsícfna norðlcnzkra sósí-
alísta á Sígluftríðí 13. þ. m.
°9
Sigfús
son.
EINKASK. TIL pJÓÐVILJANS
Sigluf. í gærkv.
Ungir Franisóknarmenn boð-
uðu Lil landsmálaíundar á
Siglufirði í gærkveldi. Ai þeirra
hálfu töluðu: Þorsteinn Hann-
esson, Ragnar Guðjónsson og
Halldór Kristjánsson frá Ön-
undarfirði, sem ferðast hér um
á vegum ungmennafélaganna.
Það hefur vakið athygli, að Ilall
dór heldur engan fund með
ungmennafélaginu hér, en
starfar einvörðungu að áróðri
fyrir Framsóknarflokkinn, og
hefur verið duglegm- að ota
honum fram og komið honum
inn á fundi í bindindisfélögum
og Gagnfræðaskólanum.
Af háll’u íhaldsins töluðu Þrá-
inn Sigurðsson og Jón Gíslason.
en al’ hálfu sósíalista Aðalbjörn
Pétui’sson og Póroddur Guð-
mundsson.
Engar samþykktir voru gerð-
ar a lundinum.
alista kemur saman hér á Siglu
firði 13. þ. m.
Fréttaritari.
Stjórnarbloðin
og viðreisnar-
tiliognr Héðins
Valdimarss.
Blöð ríkisstjórnarinnar gera
grein Héðins Valdimarssonar
um viðreisn atvinnulífsins að
uinræðuefni. Báðum þessum
virðulegu blöðum þykir lienta
að lara i því sambandi með
skading einn og útúi’snúninga.
Þau um það, en það nxega þau
vita að tillögur H. V. verða
ræddar, og það mun sýna sig
að þau blöð og þeir flokkar,
sem elcki sjá ástæðu til að ræða
slík mál i fulli’i alvöru, eiga
fáa formælendur.
ITNGHÚSIÐ I YVASHINGTON
boi’ið ábyrgð á sjálfum sér.
Þá talaði forsetinn um mann-
réttindaskráná og hver þau rétt
indi væru, sem liún tryggði
mönnum. Kvaðst hann fyrsl
vilja nefna réttlæti í lögum og
dómum og kvaðst vilja spyrja
Bandai’ikjamenn að því, hvort
nokkur. þeirra gæfi sér nægi-
legan tíma lil að hugleiða rétt-
arfar það og refsingar, sem
menn yrðu að þola í öðrum
löndum í nafni hins svokallaða
„nýja réttlætis”. Ennfremur,
hvernig eigur manna væru
teknar án endurgjalds, hvernig
sannfæringu manna og sarh-'
vizku væri misboðið af gjörráð-
um yfirdrottnendum. Mundum
vér þola slíkt ástand? Lesið
blöðin yðar og lofið guð fyrir,
að heimili yðar og arin eru ör-
ugg fyrir slíku framferði. Þá
ræddi forsetinn nokkuð um fé-
lagsfrelsi og málfrelsi og kvað
sér vera það gleðiefni að veita
þvi athygli, að aldrei hefðu
þegnar Bandaríkjanna hagný't
sér þessi dýrmætu réttindi i
eins ríkum mæli og nú. Þá taldi
hann og frelsi blaðanna til þess
að starfa óhindrað mjög mikils-
vert atriði fyrir menningu og
sljórnmálaþroska þjóðarinnar.
Sagðist hann vera þeirrar skoð-
unar, að enginn skynbær mað-
ur óskaði eftir, að þetta frelsi
smaMi
|Í|
Roosevelt
blaðanna yrði skert.
Að lokum lalaði forsetinn um
trúfrelsið og benti á það, að í
einræðisríkjunum hefði
einnig sá réttur verið af
mönnum tekinn að mega til-
Frb. á 4. siðn.
Mýir dauðadóm-
ar í Þýzkalaudi
LONDON I FYRRAKV. FO.
Málaferlum í landráðamál-
um, sem staðið hafa yíir í Ham-
borg undanfarið, var lokið í
dag. Einn gyðingur Var dæmd-
ur til dauða og gefið að
sök landráð og uppljóstr-
un ríkisleyndarmála. Einn
maður var dæmdui' í ævilangt
iangelsi, en níu aðrir fengu
fangelsisdóma frá tveim mán-
uðum upp í tóli ár. Var þeim
■geiið að sök ráðabrugg um
skemmdarstarfsemi og enn-
iremur að haía látið af höndum
liernaðarleg leyndarmál við er-
indreka lýðveldissljórnárinnar
á Spáni.
Ákveðið liefur verið, að allii'
þýzkir drengir og stúlkur á
aldrinum 13—14 ára skuli
hljóta sérstaka skólun í öllum
störíum, sem lúta að vörnum
gegn loftárásum.
Deílur blossa
upp i'Téfebo-
Slovafeíu
-J. - ... „ l:.j
LONDON í GÆRKV. FÚ.
Frá Prag kernur íregn um
það, að samningar milli sam-
Iiandsslj. Tékkóslóvakíu og
ráðherra Slóvakíu séu farnir út
um þúfur. Forsætisráðherra
Tékkóslóvakíu, Beran, heíur
neitað að taka tii greina frekari
kröfur Slóvaka, þangað tii liann
bal'i í höndum skýlausa yfirlýs-
ingu þeirra um það, hvernig
þeir ælli sér í framtíðinni að
iiaga samvinnu sinni við tékk-
nesku stjórnina.
Ef Slóvakía skyldi taka þann
l;ost að segja sig úr lögum við
Tékkóslóvaldu, þá má búast
við miklum átökum þegar í
stað um framtíð Karpató-Úkra-
níu.
Vopnaðar nazistasveitir í Tékkóslóvakíu.