Þjóðviljinn - 19.04.1939, Page 1

Gerízi
medlímír í
Sósialísía~
flokktium!
Hvad hefur þú
gert til að
útbreíða
Þjóðvíljann I
9
IV. ÁRGANGUR
MIÐVIKUDAG 19. APRIL 1939
89. TÖLUBLAÐ
Fflrutisríllerra llsti yfir ipdun
ilrrar sfjdrnar á nilinoi í oair
Sðsialistaflokknrinn ber (ram vantranst
Engar líkur til þess, að stjómín getí eflt atvínnulífíð.
Tal hennar utn verndun lýðræðísíns blekkíng frá rótum
Á fundi sameinaðs þings, sem hófst kl. 1,30 í gær, kvaddi
forsætisráðherra sér hljóðs utan dagskrár, og las upp símskeyti,
:sem farið höfðu á milii ráðherrans og Hans hátignar konungsins.
Hafði ráðherrann beiðst lausnar fyrir Skúla Guðmundsson at-
vinnumálaráðherra, en lagt til að þeir Jakob Möller, Stefán Jóh.
Stefánsson og ólafur Thors kæmu inn í ráðuneytið. Konungur féllst
á lausnarbeiðinina og. skipun hinna nýju ráðherra.
Þíngsályktunar-
tíllaga sósíalista
um vantraustíð

Enskar ílotaæfingar
Að því búnu skýrði ráðherrann frá þeim helztu verkefnum,
i«em hann taldi, að hinni nýju stjórn væri ætlað að ynna af hendi,
'og gerði síðan nokkra grein fyrir afstöðu . Framsóknarflokksins.
Hann þakkaði Slcúla Guðmundssyni fyrir störf hans í ráðuneytinu,
og gat þess, að hann hefði átt manna mestan þátt í að undirbúa
þann grundvöll, sem hin nýja Stjprn byggði stefnu sína á. Skúli
Guðmundsson kvaddi sér næst hljóðs, og mælti nokkur orð til að
þakka gott samstarf í ríkisstjórninni. Ólafur Thors og St. Jóhann
Stefánsson gerðu stuttlega grein fyrir afstöðu sinna flokka til
stjórnarmyndunarinnar. Gísli Sveinsson lýsti því yfir fyrir hönd
hinna óánægðu í Sjálfstæðisflokknum, að þeir mundu eftir atvikum
•sætta sig við, að þessi tilraun til stjórnarsamvinnu yrði gerð. Þor-
steinn Briem lagði blessun sína yflr stjórnina fyrir hönd Bænda-
flokksins. Ekert kom nýtt fram í ræðum þessum og yfirlýsingum.
• Að lokum tók Héðinrt Valdimarsson til máls.
llr ræðu Héðíns
Yaldímarssonar
á Alþíngí í gær
Héðinn Valdimarsson kvað
þessa fimburafæðingu hafa veríð
allstranga og væri það að vonura.
Því næst benti hann á, að Her-
mann Jónasson hefði talið aukn-
ingu atvinnulifsins ,sparnað, sam-
einingu lýðræðisaflanna og sam-
einingu þjóðarinnar um sjálfstæð
ismálið höfuðverkefni þessarar
stjórnar.
Grundvöllutínn frá
kosnínganum 1937 er
hrunínn,
Allt talið um sparnað og aukna
atvinnu kvað hann vera svo óljóst
að enginn gæti tekið mark á því.
Hann kvað talið um verndun lýð-
ræðisins hljóma svo einkennilega
i munini þeirra manna, sem væru
að taka Stefán Jóhann inn í
stjórnina, en sú stofnun, sem
hann væri talinn forseti í, Al-
þýðusambandið, væri að fara í
rústir vegna þess ,að lýðræðið
væri þar fótum troðið. Ennþá
einkennilegra yrði þó þetta tal,
þegar þess væri gætt hvaða að-
ferðum hefði verið beitt við sjálfa
stjórnarmyndunina. Við síðustu
kosningar hefðu þeir flokkar, sem
nú væru að sameinast um ríkis-
stjórn, komið fram sem andstöðu
flokkar, og engan kjósenda þeirra
hefði svo mikið sem komið til hug
ar sameiginleg stjórn þessara
flokka. Það væri því skýlaust lýð-
ræðisbrot að ganga til þessarar
stjómarmyndunar án þess að
leggja málið undir dóm kjósenda
við almennar kosningar.
Framh. á 3. síðu
Kosningar i út-
varpsráð fórn
fram i gær
Á fundi sameinaös þings í
gær fór fram kosning á 5
mönnum í útvarpzráÖ og 5
varamönnum þeirra. Fóru
kosningar þessar fram sam-
kvæmt nýsamþgkktum lögum
um útvarpsráö.
Fjórir listar komu.fram, eða
frá Alþýðuffokknum, Framsókn,
Sameiningarflokki alþýðu og
S j álfstæ ðisf lokknum.
Þessir hlutu kosningu:
Frá Alþýðuflokknum: Finn-
bogi R. Valdimarsson og til
vara Guðjón Guðjónssion skóla-
stjóri í Hafnarfirði.
Frá Framsóknarflokknum:
Jón Eyþórssion og Pálmi Hann-
esson, til vara Sigurður Bald-
vinsson og Sigurður Thorla-
cius.
Frá Sjálfstæðisflolvknum:
Valtýr Stefánssjon >og Árni
Jónsson lrá Múla, en til vara:
Bjarni Bcnediktsson prófessor
og Páll Steingrímsson fyrrum
ritstjóri.
Sósíalistaflokkurinn kom
tengum manni að, en á lista
hans var Sigfús Sigurhjartar-
son ritstjóri, og til vara Pétur
G. Guðmundsson fjölritari.
Formann liins nýkjörná út-
varpsráðs útnefnir ráðherra úr
hópi hinna kjörnu. Sú útnefn-
ing hefur enn ekki farið fram,
en margir telja Jón Eyþórsson
standa . næstan formennskunni.
Landvarnarst|6rar skip-
aðirfEngl. og Skotlandl
Míkíll víðbúnaður af hálfu1
Btrefa o$ Frakka í Gibtraliar
LONDON I GÆRKVELDI (F. Ú.)
Brezha þíngíð hom saman í dag í fyrsta sínn eft-
ír páskafriið.
í spurningatima sagðÍChamberlaínforsætísráðherra.
að hann gætí engu nýju bætt víð fyrrí yfírlÝsíngar sín-
ar um ástandið i Evrópu, en hann gætí lýst yíír Þvh
að brezka stjórnín væri mjög ánægð yfír því, að
Roosevelt Bandarikjaforsetí hefðí sent Pýzhalandí og
á riklssfiórnína
Þingmenn Sósíalistafiokks-
ins, Jæir Héðinn Valdimarsson,
Einar Olgeirsson, Brynjólfur
Bjarnason og fsleifur Högna-
son báru eftirfarandi þingsá-
lyktun um vantraust á ríkis-
stjórnina, fram í sameinuðu
þingi í gær:
AEÞINGI ALYKTAR AÐ
LVSA VANTRAUSTI Á RIK-
ISSTJÓRNINNI OG SKORAR
Á FORSÆTISRÁÐHERRA
AÐ RJÚFA ÞING’ OG LATA
NÝJAR KOSNINGAR FRAM
FARA TIL ALÞINGIS.
Samkvæmt þingsköpum skulu
fara fram útvarpsumræður um
vantraust á stjórnina, en sá
er grunur manna, að Háráldur
Gúðmundsson muni ætla að
komast hjá því með úrskurði.
Hífler og Mússó-
ftnl hafa ekkí
svarað Rooseveff
LONDON í GÆRKV. (FO)
Ennþá liggja ekki fyrir neinar
opmberar yfirlýsingar um það,
hvemig Hitler og Mussolini muni
svara boðskap Roosevelts. Þýzku
blöðin halda þó áfram að ráðast á
Roosevelt forseta.
Ítalín boðshap sinn.
I svari. yið annarri spurningu
sagði Chamþerlain, að brezka
stjórnin hefði ekki ennþá gefið
Hollendingum, Svisslendingum og
Dönum samskonar sknldbindingu
um áðstoð og hún hefði heitið
Pólverjum. Rúmenum og Grikkj-
um.
Sir John Anderson, ráðherra sá,
sem fer með landvarnir fyrir al-
menning, skýrði frá því, hverjir
skipaðir liefðu verið landvarnar-
stjórar á Brctlandi og Skotlandi,
en eins og áður hafði verið til-
kynnt, hefir Stóra-Bretlandi verið
sldpt í varnarsvæði, þar sem land
varnarstjóri hefur æðsta vald til
þess að gera hvaða ráðstafanir,
sem honum sýnist, í nafni stjórn-
arinnar, ef héraðið skyldi verða
einangrað á ófriðartíma, og jafn-
framt á hann að vinna með stjórn
inni að öllu því, sem lýtur að efl-
ingu landvarnanna og öryggi al-
mennings.
13 frönsk herskip, þar á meðal
2 orustusldp og 2 beitiskip, liggja
nú undan Gibroltar, en Bretar
vinna af kappi að því að gera
varnir sínar í Gibraltar sem ör-
uggastar,
í dag lagði Þýzki flotinn, sem
ákveðið er að haldi æfingar sínar
undan ströndum Spánar, af stað
frá Þýzkaiandi.
Stríðsóftínn
aldreí meírí
en nú
FÚ 1 GÆRKV.
Þrátt fyrir boðskap Roosevelts
og umræður þær, sem liann hefur
vakið, verður ekki betur séð, sam
kvæmt fréttum frá útvarpsstöðv-
um víðsvegar um álfuna, en að
uggurinn um styrjöld fari vax-
andi. Hollenzka stjórnin tilkynnti
í gærkvöldi, að öllum vígbúnaðar-
ráðstöfunum yrði haldið áfram.
Italir draga enga dul á það, .að
þeir haldi áfram að senda herlið
til Libyu. Sendu þeir 10.000
manna í gær. Bretar hafa í þrem
ur fregnum í brezka útvarpinu
vakið athygli á því síðastliðinn
sólarhring, að Franco sé að láta
byggja nýjar víggirðingar, sem
gætu orðið hættulegar fyrir Gi-
braltar. Samkvæmt fregn frá Par
ís hervæða Frakkar í kyrþei flota
sinn og senda fjölda herskipa til
Miðjarðarhafsins.
Þrátt fyrir yfirlýsingar brezku
stjórnarinnar, sem fram komu á
þingi í dag um það, að hún hafi
enga vissu fyrir því, að verið sé
að gera nokkrar hernaðarráðstaf-
anir, sem Frakklandi komi illa, er
mjög mikill uggur í Frökkum við
það, að verið sé að byggja víggirð
ingar á landamærum Frakklands
og Spánar, með innrás í Frakk-
land fyrir augum.
Útvarpsstöðvar á Norðurlönd-
rm segja allar frá útlendum frétt
- um á þá leið, að auðfundið er, að
verulegar vonir um það, að með
oðskap Roosevelts sé hugsanleg-
um ófriði afstýrt, eru mjög litlar.
Lebrun Frakklandsfor.seti, kona hans og barnabörn