Þjóðviljinn - 09.05.1939, Blaðsíða 1

Gerízt
meðlímír i
Sósialísfa~
flokknum I
IV. ARGANGUR
ÞRIÐJUDAGUR 9. MAI 1939.
105. TÖLUBLAÐ
Hvað hef ur þú
geff fíl að
úfbreíða
Þjóðvílíann
1
Stofnnu almenns flugfð
fags er knýjandl nanðsyn
„Orninn" hefur ffogið so.ooo km|] á fyrsfa flugárínu
Verkefnin ern mikil og fara sívaxandi
Flugfélag Akureyrar hefur nú rekið flugstarfsem í
heilt ár og unnið með því merkilegt brautryðjendastarf
fyrir íslenzk flugmál. Hefur tilraun þessi tekizt það vel
að sjálfsagt virðist að því starfi, sem félagið hefur lagt
grundvöll að, verði haldið áfeam. En jafnframt því að
starfsemin er komin af tilraunastiginu þarf að tryggja
reksturinn með nægilegu fjármagni og öruggari að
stöðu en fámennt og fátækt félag getur gefið — stofn-
un öflugs flugfélags með nægu rekstrarfjármagni og
ríkisíhlutun er skilyrði fyrir óslitinni þróunarbraut ís-
lenzkra flugmála.
Agnar Kofoed-Hansen bauð
tíðindamönnum blaða og útvarps
til viðtals í gær, í tilefni af því,
að 2. maí fyrsta flugári flugvél-
arinnar „Örn” lokið. Áður en við-
talið fór fram fór Agnar með
fréttamennina í hringflug og hafi
þeir ekki verið sannfærðir um yf-
irburði flugvélarinnar sem farar-
tækis urðu þeir það við flugið.
Á því var sá einn ljóður, að þurfa
„niður til jarðarinnar” aftur, en
þar beið veruleikinn í mynd árs-
skýrslu Flugfélags Akureyrar.
Var ekið í skyndi heim á skrif-
stofu Flugmálafélagsins og skýrði
Agnar þar frá eftirfarandi atrið-
um úr ársskýrslunni:
Fyrsta flugári flugvélarinnar
„Örn” lauk 2. maí. Hafði hún
flogið á árinu 80000 km. og voru
flugdagar 157. Tala farþega var
1100. Sjúklingar fluttir voru 24
talsins, þar af 13 dauðveikir í
körfu. Póstur fluttur var 2422 lcg.
Lent var á 51 stað og flugleiðin
Reykjavík—Akureyri—Siglufjörð-
ur farin 94 sinnum.
Tekjur félagsins á árinu námu
56500 kr., en útgjöld voru tæpar
50000 kr. ef ekki er meðtalin
fyrning á eignum. Af einstökum
útgjaldaliðum má nefna: Flug-
tryggingar 11100 kr. (hver far-
þegi er tryggður á 30000 kr.),
benzín og olía 12000 kr„ kaup
flugmanns og vélamanns 10900
kr„ kaup hjálparmanns 2400 kr„
viðgerðir og vrðhald 1200 kr„
vaxtareikningur af skuldum fé-
lagsins 2500 kr„ ýms útgjöld
10000 kr„ en í þessum síðasta lið
eru faldar ýmsar eignir, sem fé-
lagið á.
Ef reiknað er með fullum af-
skriftum, sem ekki verða minni en
12000 kr„ er því ekki hægt að
segja að reksturinn hafi borið sig.
Þrátt fyrir það má telja sannað
með starfi Flugfélags Akureyrar
þetta ár, að flugstarfsemi hér á
landi er ekki út í loftið, hefur næg
verkefni og á sér mikla framtíð.
Hinsvegar getur það tæpast
gengið svo áfram, að flugrekstur-
inn hvíli á fáum mönnum, er hafa
yfir litlu fjármagni að ráða.
Stofnun allsherjar flugfélags með
nægu fjármagni er orðin lmýjandi
nauðsyn. Bezt yrði sennilega að
flugið yrði rekið sem einkarekstur
en ríkið þarf að hlúa að því eftir
megni, sjá því fyrir verkefnum og
sem fullkomnastri veðurskeyta-
þjónustu. Verkefnin eru næg, á
þessu fyrsta flugári kom aðeins
einn flugdagur, sem ekki var
verkefni fyrir „Örn”.
Hernaðarbandalag
fasistaríkjanna.
LONDON 1 GÆRKVÖLDI (FÚ)
I öllum helztu höfuðborgum
heims ræða menn í dag um hinn
nýja pólitíska og hernaðarlega
sáttmála milli Italíu og Þý/.ka-
lands, en mjög eru blaðadómar og
önnur ummæli misjöfn um þýð-
ingu þessa sáttmála.
Brezku blöðin eru yfirleitt á
einu máli um það að leggja ekki
mikið upp úr sáttmálanum, og í
sama streng taka blöð í París, sem
yfirleitt telja að hinn nýi sát.máli
sé ekki annað en viðurkenning og
staðfesting þeirra sáttmála, sem
þessi ríki voru búin að gera með
sér áður. Önnur blöð líta svo á, að
þetta sé aðeins herbragð, sem eigi
að skjóta Bretum, Frökkum og
Pólverjum skelk í bringu.
1 Póllandi er ekkert opinberlega
komið fram um þetta nýja banda-
lag, en almennt eru menn þeirrar
skoðunar í Varsjá, að Mussolini
myndi ekki hafa gengið að þessu
samkomulagi, nema því aðeins, að
Þýzkaland hefði skuldbundið sig
til að slaka eitthvað á afstöðu
sinni til Póllands.
Von Brauchitz hershöfðingi,
forseti herforingjaráðsins þýzka,
var í dag viðstaddur hersýningu,
sem haldin var honum til heiðurs
á Norður-ltalíu.
Frá Danmörku koma fregnir
um það, að þýzki flotinn haldi nú
heræfingar undan Jótlandsströnd-
um, og er það í fyrsta sinni síðan
á styrjaldarárunum, að þýzki flot-
inn kýs sér þann stað til æfinga.
32 herskip af ýmsum gerðum taka
þátt í æfingunum ásamt miklum
loftfota.
y' i
>
Wm
Agnar Kofoed-Hansen.
Með því að hlýnna að íslenzka
fluginu með síldarleit, póstflugi o.
fl. getur ríkið orðið flugmálunum
að ómetanlegu liði. Á þessu liðna
ári hafa Reykjavíkurbær og Akur-
eyrarbær veitt flugfélaginu ágæta
aðstoð, ennfremur ríkið með sím-
skeyta og veðurskeytaflutning og
póstmálastjórnin með póstflutn-
ing.
anna m bandalao oenn ofheidinn
Hann reynír ad eínangra Sovctríhín og síga
Hítler áfþau, að En$L o$ Frakkl. hluflausum
EINKASKEYTI TIL ÞJÓÐVILJANS. KHÖFN í GÆRKV
Chamberlain heldur áfram að grafa undan grund-
velli friðarins. Samtímis því að samningur um þýzk-!t-
alskt hernaðarbandalag er undirskrifað í Milano neitar
Chamberlain tilboði Sovétríkjanna um hernaðarbandaT
lag gegn ofbeldinu.
Vemon Bartlett skrifar ídag í News Chronicle aðj
samkomulag milli Englands, Frakklands og Sovétríkj-
anna um hemaðaraðgerðir gegn friðrofa hvar sem væri
yrði til þess að draga úr hættunni á styrjöld.
Leggur Bartlett áherzlu á að viðhald friðarins geti
oltið á því sem gerist næstu daga.
í l’Humanite bendir Gabriel Peri á tilraunir Cham-
berlains til að einangra Sovétríkin og egna Þýzkaland
til árása. I slíkri styrjöld mundi „hlutleysi“ Englands
og Frakklands verða Hitler dýrmætt eins og „hlutleys-
isstefna“ þeirra ríkja varð Franco.
FRÉTTARITARI..
LONDON I GÆRKV. (FtJ)
Sir William Seeds, sendiherra
Breta í Moskva, ræddi í dag við
hinn nýja utanríkismálafulltrúa
Sovétríkjanna, Molotoff. Talið er,
að þeir muni hafa rætt um svar
Breta við hinum rússnesku tillög-
um varðandi vamarbandalagið
gegn ofbeldi.
Af hálfu hins opinbera hafa
engar upplýsingar fengizt í Lond-
on um innihald svars brezku
stjórnarinnar, en samkvæmt
fregnum frá Moskva mun svarið
hafa tvær tillögur inni að halda —
í fyrsta lagi, að Sovétríkin ábyrg-
ist öryggi þeirra ríltja, sem liggja
upp að landamærum þess, og

Eaímagnsstöð í Maginot-virkjunu Maginot-línan er talin til sterk-
ustu víggirðinga í lieimi.
LONDON í GÆRKVÖLDI (FÚ)
Se\ brczkir hernaðarsérfræð-
ingar kornu til Parísar í gærdag
og sátu ráðstefnu siðdegis í dag
með franska hermálaráðuneytinu.
Munu þeir fara í tveggja daga
skoðunarför til Maginot-línunnar,
áður en þeir hverfa lieim aftur.
Ribbentrop, utanríkismálaráð-
herra Þýzkalands, er nú á leið
heim til Berlínar frá Milano, en
þar átti hann viðræður við Ciano
greifa, utanrikismálaráðherra It-
alíu.
Páll prins, ríkisstjóri i Júgó-
slavíu, er væntanlegur til Rómar
á morgun, og mun hann dvelja
þar í fjóra daga.
Búizt er við, að ýms mál, sem
samkomulag varð um, um leið og
Þýzkaland og Italía gerðu með sér
hið nýja hernaðarbandalag, verði
lögð fyrir hann til álits.
Landstjórinn í Líbyu, Balbo
marskálkur, kom til Kairo í dag,
og tók ítalski sendiherrann í borg-
inni á móti honum.
Chamberlain og friðurinn. — Við
ættum að geta komið þessu k/andi
fyrir kattarnef.
hvers um sig og í öðru lagi, að
Bretland skuldbindi sig þá til þess
að aðstoða Sovétríkin, ef það
skyldi lenda í styrjöld vegna
þeirrar ábyrgðar, sem það hér
með hefði tekizt á hendur. Svarið
virðist benda til þess, að það sé
fyrst og fremst Austur-Evrópa,
sem hér ræðir um og er rússnesku
stjórninni gefið í skyn, að ef hún
vilji taka fasta afstöðu á þessum
grundvelli, þá muni Rússland ekki
verða látið án aðstoðar.
Þýðíngarmíklair sfjórn~
málavíðræður Pofcm*
kíns og sfjórna Balk«
anríkjanna.
Potemkin, aðstoðarutanríkis-
málaráðherra Sovétríkjanna kom
til Búkarest í dag og átti viðræðu
Molotoff
utanríkisfulltrúi Sovétríkjanna.
við Gafencu, utanríkismálaráð-
herra Rúmeníu.
Opinber tilkynning var gefin út
samtímis í gær í Moskva og An-
kara, og er aðalefni hennar á þá
leið, að fullkomið samkomulag
hafi náðst milli ríkjanna, í viðræð-
um þeim, er varautanríkismála-
ráðherra Sovétríkjanna, Potem-
kin, hefur undanfarið átt við tyrk-
nesku stjórnina. Er af þessu ráð-
ið, að Tyrkland og Sovétríkin
muni fylgjast að í meiri háttar
málum. Potemkin er nú kominn á
leið heim, en kemur við í Sofia á
heimleiðinni og talar við Boris
Búlgaríukonung og forsætisráð-
herra Búlgaríu. Hann mun einnig
koma við í Búkarest og tala við
Gafencu, utanríkismálaráðherra
Rúmena.
Brczka þíngid raeóir
herskyldulðgín.
Umræðunum um herskyldulögin
brezku hélt áfram í neðri málstof-
unni í dag. Einn af þingmönnum
Verkamannaflokksins gerði enn
grein fyrir afstöðu flokks síns við
frumvarpið, sem hann sagði, að
myndi spilla brezkum anda. Hann
hélt því fram, að ef mönnum yrði
gefin nægilega göfug hugsjón til
að berjast fyrir, þá mundu þeir
gera það án herskyldu.
Morrison talaði af hálfu stjórn-
arinnar og studdi frumvarpið, sem
hann taldi gildustu sönnun þess,
að brezka stjórnin ætlaði að
standa við allar skuldbindingar
sínar.
Mr. Lloyd George studdi frum-
varpið, enda þótt hann teldi þann
fjölda hermanna, er það næði til,
ófullnægjandi á þeim óróatímum,
er nú væru. Hann lét einnig í Ijósi
þá skoðun, að brezka stjórnin gæti
ekki tekizt á hendur neinar nýjar
skuldbindingar nema hún nyti að-
stoðar Sovétríkjanna.