Þjóðviljinn - 27.06.1939, Blaðsíða 1

Herðíð
5"krónu
sðfnuntna
IV. AKGANtíUR
ÞRIÐJUDAGUR 27. JÚNl 1939
Hvad hefur þú
gerf fíl að
úfbreída
Þfóðvílíann I
7
145. TÖLUBLAÐ
■MMBMI 3E I
160 |apanskar flngvílar ráð-
ast lnn jflr Dlongólalýðvelitlð
Hongólskar ilngvólar og sovétfIngvélar ráðast móti
þoim og skjóta 66 niðnr og krekja kinar til baka
Rauðí herínn og mongéSsM þjóðarherínn faha sér sfððu víð landamærin
Hann flytur hér 3 fyrírlestra á vegum
Háskólans
EINKASKEYTI TIL ÞJÓÐVILJANS. MOSKVA I GÆBKV.
Hínn 22. júlí réðust samtals 100 japanshar flugvél-
ar ínn yfír land Mongólalýðveldisíns. Mongólshar flug-
vélar og sovétflugvélar tóhu á mótí, 95 talsíns. í þess-
arí loftorustu voru 31 flugvél shotín níður fyrír inn-
rásarhernum og tólf af varnarflotanum. Enn á ný var
árás gerð 24. júní, með 60 flugvélir. Af þeím vorn 25
shotnar níður í grímm í loftorustu, en varnarlíðíð mistí
aðeíns tvær flugvélar
í gær, 25. júli, urðu engar orustur á landamærum
Mongólalýðveldísíns og Mandsjúríu, Mongólshuher og
sovéther hefur fehíð sér stöðu meðfram öllum landa-
mærunum austan Halhín-fljótsíns.
Hvorhi her Mongóla né sovétherínn hafa nohhru
sínní faríð ínn yíír landamærí Mandsjúhuo þenna tíma,
nema hvað flugvélar þeírra hafa flogíð ínn yfir land
Mandsjúhuo er þær hafa rehíð flótta óvínaflugvéla.
Frá 15. maí hafa ýms erlend
blöð skýrt írá árekstrum rnilli
hers Mongólalýðveldisins annars-
vegar og japanskra og mansjúr-
iskra hermanna hinsvegar. Frétt-
ir Jjessar hafa verið hafðar eftir
japanska Kwantunghernum. Jap-
önsk blöð hafa haldið því fram, að
mongólskir hermenn hafi ráðizt
inn yfir landamæri Mansjúkúo, og
tala með yfirlæti um mikið mann-
fall og mikið tjón á flugvélum Mon
gólalýðveldisins.
Samkvæmt fréttum frá her-
stjórn Mongólahcrsins skýrir Sov-
étfréttastofan Tass frá atburðun-
um á mpngólsku landamærunum á
þessa leið:
; Hinn 11. maí réðust japanskir
og mandsjúriskir hermenn. óvænt
á landamæraverði Mongólalýðveld
isins í héraðinu Kan-búrd-obo, suð
austur af Búírnúr-vatni og 16—20
km. austur af Halkín-fljóti.
Landamæraverðir Mongóla urðu
að hörfa til baka vest-
ur undir Halkín-fljót, og tóku þeir
sér stöðu þar sem heitir Halkín
gol.
Frá 12. til 22. maí urðu nær dag
lega árekstrar á þessu svæði og
féllu allmargir og særðust af báð-
um aðilum. En 22. maí, er mann-
margt japanskt herlið reyndi að
sækja inn í Mongólalýðveldið, biðu
þeir ósigur og voru hraktir yfir
landamærin aftur við mikið mann-
fall .
Þann 29. júní réðist japanskt
og mandsjúrizkt herlið inn í Mon-
gólalýðveldið. Hafði herinn verið
aukinn mjög og beitti nú
skriðdrekum, brynvörðum bif-
reiðum, stórskotaliði og fjölda
flugvéla frá Khaílar. Her Mon-
gólalýðveldisins tókst þó enn á ný
að sigra innrásarherinn og hrekja
hann út úr landinu. Mannfall varð
mikið, af Mansjúríuhernum féllu
um 400 manns, af mongólska hern
um féllu 40 manns, en 70 særðust
hættulega.
Framhald a 3. síðu.
Skólasýningin opn-
uð s. I. sunnudag
Skólasýningin var opnuð í
Austurbæjarbarnaskólanum kl.
2 á sunnudaginn. Við þettatæki
færi fluttu þeir, Jakob Krist-
insson, fræðslumálastjóri, Quð-
mundur Ásbjörnsson, forseti
bæjarstjórnar og Ásgeir Ásgeirs
son, bankastjóri, ræður.
Barnasöngflokkar sungu, og
flokkur barna frá Vestmanna-
eyjum og úr Laugarnesskólan-
um sýndu leikfimi. Pað var
furðu fátt gesta mætt við þetta
tækifæri. Fámennið var leiðin-
| legur en ljós vottur sinnuleysis
sem kennarastéttinni mætir í
hennar mjög svo viroingarverðu
baráttu fyrir aukinni menningu
þjóðarinnar. Vonandi verður
þetta bætt upp með mikilli að-
sókn að sýningunni. Þangað
eiga allir erindi, sem láta sig
uppeldi og skólamál nokkru
varða.
Á undan opnun sýningarinnar
fór fram skrúðganga barna úr
skólum bæiarins.

Rússneskir hermenn á austur-Iandamæi'unum.
Meðal farþega með Lyru í gær
kveldi var prófessor H. Nilsson
Ehle, fyrverandi forstjóri fyrir til
raunastöðinni í Svalöf í Svíþjóð.
Flytur hann hér nokkra fyrirlestra
á vegum Háskóla Islands og verð-
ur |)eim háttað sem hér segir:
1. Sænskar jurtakynbætur í
þágu landbúnaðarins. Vinnuaðferð
ir og árangur. — Nýja Bíó, þriðju
daginn 27. þ. mán. kl. 17—19.
2. Kynbælur á skógartrjám,
einkum fyrir aukningu á litninga-
fjölda. — Nýja Bíó miðvikudaginn
28. þ. m. kl. 19.
3. Rannsóknir viðvíkjandi rönt-
genkynbrigðum í korntegundum.
Hosningariar i Austar-Skaftafellssýslo
Framsóknairflokkutrmn fapar eínu af sinum öruggusíu
ísíötdæmum, sem hann fékk í vöggugjöL
Fylgi sóslalísta tvöfaldast.
Ko&ningaúrslitin í Austur-Skaptafellssýslu urðu kunn í
gærkvöldi.
Ntðurstöður urðu þessar:
Jón ívarsson, studdur af Bændaflokkinum og Sjálfstæð-
isflokknum fekk 334 atkv. og hlaut kosningu. Brynleifur Tob-
btasson, sem var frambjóðandi þessara sömu flokka við síð-
ustu kosiningar fekk 248 atkv.
Páll þorsteinsson, frambjóðandi Framsóknarflokksinsfekk
227 atkv. þorbergur þorleifssoin fekk við síðustu kosningar
337 atkv. og hefur Framsóknarflokkurinn þannig tapað 110
atkvæðum eða ca. 33»/o af fylgi sínu frá síðrustu kosningu.
Arnór Sigurjónsson, frambjóðandi Sósíalistaflokksins,
fekk 45 atkv., en frambjóðandi Alþýðuflokksins við síðustu
kosningar, sira Eiríkur Helgason, fekk 23 atkv. Við þær
kosningar höfðu kommúnistar engan í kjöri.
Fylgi Sósíalista hefur því tvöfaldast síðan 1937.
Auðir seðlar voru 9 og ógildir 3.
Með kosningu þessari hefur FramsóknarHokkurinn og
Skjaldborgin tapað meirihluta aðstöðu sinni sameiginlega í
neori deild Alþingis.
H. NILSSON EHLE
— Rannsóknarstofa Háskólans við
Barónsstíg, fimmtudaginn 29. þ.
mán. kl. 11 f. hád.
Aðgangur að fyrirlestrunum er
ókeypis og heimill öllum. Það skal
tekið fram, að tveir fyrstu fyrir-
lestrarnir eiga einkum erindi til al
mennings en þriðji fyrirlesturinn
er um sérstakar rannsóknir, seru
eiga aðallega erindi til lífeðlis-
fræðinga og sérfræðinga í ræktun
artilraunum.
Sigurgeir Sigurðsson
vígður til biskups
llm 80 prestar og 4 bískupar við-
staddír vígsluna.
Ivosningarnar í Austur-Skafta-
Í'cílssýsiu sýna ljóslega livert stefn
ir í íslcnzkum stjórnmálum. Lín-
uriiar skýrast. Tveir stjórnarflokk
arnir, Framsóknarfokkurinn og
Alþýðiiflokkui'inn eru i upplausn.
Ihalilsöflin innan Jiessara floltka
leita heim til föðurhúsanna, til
hinna hrcinræktuðu íhaldsflokka.
Nobkrir frjáslyndir menn innan
þessara fyrverándi ,umhótaflokka’
gcra vonlaúsa tilraun til 'þess að
halda þeim frá samvinnu við íhakl
ið, cn reynzlan mun hrátt ltenna
Jícini, að þeir eiga ekki lengur
heima í þessum flokkum; leið
þeirra hlýtur að liggja til Samein-
ingai'flokks alþýðu — Sósalista-
flokksins. Sá floltkur tekur upp
]:á umbótabaráttu, sem lúnir fyr-
vcrandi „umbótaflokkar” hafa
heybst á.
Það er ljó'st, að öll þau íhalds-
öfl, ðem til eru í Austur-Skafta-
fellssýslu, hafa sameinazt um
framboð Jóns ívarssonar. Allt það
fylgi, sem þjóðstjórnin á þar, hef-
ur komið á framboð hans, en það
er fylgi Sjálfstæðisflokksins og
Bændaflokksins, að viðbættum
þriojungnum af fyrverandi fylgi
Framsóknarfloltksins. Hinsvegar
'er'það víst, að tveir þriðju af
fylgi í'ramsóknarflokksins, sem
stóðu með Páli Þorsteinssyni, eru
ándvígir þjóðstjórninni, andvígir
öllu samstarfi flokksins við íliáld-
ið.
Það er litlum efa bundið, að
leið margra þeirra manna liggur
burt frá Framsóknarflokknum til
Sósíalistaflokksins. Þar finna þeir
vettvang fyrir, til þcss að sameina
Framhald a 2. síðu.
Sigurgeir Sigursson var vígður
til biskups í dómkirkjunni á sunnu
daginn. Hófst athöl'nin kl. 10 ár-
degis. Fjöldi manna var viðstadd-
ur athöfnina, þar á meðal um 80
prestar. Ennfremur var forsætis-
ráðherra viðstaddur og fulltrúar
erlendra ríkja, auk fjölda annara
manna. • '
Séra Halldór Kolbeins las bæn í
kórdyrum um leið og athöfnin
hófst, en Garðar Þorsteinsson og
Jón Þorvarðarson fluttu fyrir alt-
arinu upphafs messusöng vígslunn
ar. Að því loknu steig séra friðrik
Hallgrímsson í stól og lýsti vígslu.
Er hann hafði lýst vígslunni komu
biskuparnir fjórir, er voru við-
staddir, ásamt fjórum vígsluvott-
um, inn í kórinn og báru þeir allir
fullan skrúða. Gekk Jón biskup
Helgason og vígslubiskuparnir báð
ir fyrir altari, en Sigurgeir Sig-
urðsson og vígsluvottarnir krupu
fyrir frarnan altarisgrindurnar, en
þjónustusveinar biskups, sem voru
tveir yngstu prestar landsins að
.vígslu, tóku sér stöðu sitt livoru
megin við altarið.
Þá flutti Jón Helgason vígslu-
ræðu sína og vígsluvottarnir lásu
}>á kafla upp úr helgisiðabókinni,
er fyrirskipaðir eru við biskups-
vígslu. Er þessu var lokið og sálm
SIGURGEIIl SIGURÐSSON
ur hafði verið sunginn, eins og á
milli allra vígsluatriðanna, á-
varpaði Jón Helgason vígsluþega
og tók af honum biskupsheitið.
Rétti þá vígsluþegi biskupi hönd
sína.og kraup á kné. Fól þá bisk-
up vígsluþega embættið og lagði
hönd á höfuð honum og slíkt hið
sama gerðu vígsluvottarnir fjór-
ir.
Að því búnu voru sungnir sálm-
ar og á meðan gengu biskupar og
vígsluvottar til skrúðhúss, en. er
söngnum var lokið, steig hinn ný
vígði biskup i stólinn og flutti
Framhald á 4 síðu.