Þjóðviljinn - 12.09.1939, Blaðsíða 2

firiðjud. 12. sept. 1939.
pi aviuiNii
Ctgbfandl: f
Sameinlngarflokkor . alþýðn
— Sósíalistaflokknrlnn —
Bitstjórar:
Einar Olgeirsson.
Sigfús A. Sigurhjartarson.
Bitstjórnarskrifstofnr: Hverf-
isgötu 4 (3. hæð), sími 2270.
Afgreiðsln- og anglýslhgaskrtf-
stofa: Austurstræti 12 (1.
hæð) sími 2184.
iskriftargjald á nfánnfll: .. .
Reykjavík og n&grenni kr.
2,60. Annarsstaðar & landinu
kr. 1,75. 1 lausasölu 10 aura
eibtaUð.
Vikingsprent h. f. Hverfisgðtu
4. Sfmi 2804.
tivad „þfódstjórn
ín04 hyggsf að
gfada á sfrídi;
Áður en stríðiði skall á, var
orðið altalað meðal þeirra, sem
bezt þekktu til kringum þjóð-
stjórnina, að ekki myndi sú stjóm
lifa þingið í vetur, nema ef strið
skylli á. Svo mjög höfðu hneyksl-
ismál ríkisstjórnarinnar á hennar
stutta ferli, Rauðkumálið, Verka-
mannabústaðirnir, Kveldúlfsmálið
o. s. frv, orkað á fylgi hennar, að
auðséð var að ekki yrði lengur
mögulegt að reka þessa aftur-
halds- og hnignunarpólitík í þágu
skuldavaldsins á íslandi.
Nú er striðið skollið á — og nú
hyggst sú klíka, sem hér fer með
völd að sitja í skjóli þess. Og ekki
nóg með það. Hún hyggst auðsjá-
anlega líka að framkvæma í skjóli
„blessaðs stríðsins’’ þá árás á lífs
kjör alþýðunnar ,sem henni hefur
ekki tekist að framkvæma fram
að þessu.
Landsbankaklíkan hyggst í
krafti bandalagsins milli skuldug-
ustu togaraeigendanna og em-
bættislýðs Framsóknar og með
því að sveifla skuldasvipu Kveld-
úlfs nógu vel yfir beygðum hálsum
Sjálfstæðismanna að geta drottn-
að hér áfram, en skilyrðið til þess
er að klíkunni takist að velta
skuldabyrðinni endanlega yfir á
herðar alþýðunnar í landinu.
Gengislækkunin var fyrsta stóra
sporið á þeirri braut. Takmarkið
fyrir þessari klíku er að lækka
lífskjör verkamannastéttarinnar
svo að hún sé rétt rúmlega mat-
vinningur, en að yfirstéttin geti
haldið sínum hálaunum og stór-
tekjum óskertum.
Til þess að ná þessu takmarki
þarf valdaklíkan að geta hneppt
verkalýðinn í einskonar þræla-
hald. Með lögfestingu þeirri á
kaupgjaldi, sem fólst í gengislög-
unum, var byrjað á þeirri braut.
Með því að nota Alþýðusambands
stjórnina, sem verkfæri til að
kljúfa verklýðssamtökin átti að
halda áfram. Með byggðaleyfinu
átti að stíga enn þá lengra. —
— Þegar verkalýður Islands var
orðinn saintakalaus stétt, dreifð
út um landið, vinnandi fyrir kaupi
er lögskipað var af keyptu Al-
þingi, þá var takinarki valdaklík-
unnar náð. Þá skyldu íslands
„misþyrmd og máttvana börn fá
malað í hlekkina sína” undir svipu
skipulagðar atvinnukúgunar, —
unz Kveldúlfshítin væri orðin full.
„Þjóðstjórnin” var að sprínga á
því að framkvæma þessa stefnu-
skrá Landsbankavaldsins, sem
þýddi það að hrinda þjóðinni hvað
atvinnulíf og frelsi snerti, ára-
tugi aftur í tímann. Kn nú hyggst
Happdrættifláskóla Islands
Dregíð var í gær í 7. flohfeí.
Pessí númer hlutu vínnínea.
Kr. 20000
7199.
Kr. 3000
3504.
Kr. 2000
I8I05 — 27 — 19474.
Kr. 1000
13705 15220 — 16495 —
18117.
470— Kr. 500 3702 — 11191 — 13761
— 1812 — 170366 — 18291 —
19752 — 20357 — 21467 — 22823.
109- Kr. 200 662 — 692 — 2489 —
2526 — 3026 — 3574 — 3682
5259 — 5563 — 5596 — 6980
7399 — 7511 — 8748 - - 8997 —
9534 — 9863 — 9876 — 10167
— 10292 ! — 10528 — 10864 —
11276 — 12692 — 13082 — 13836
14315 — 14573 — 15183 — 17020
— 18401 — 19654 — 20183 . —
20338 - 21782 — 22924 —
24276 — 23487 — 24890.
30 Kr 160 32 37
52 146 434
467 493 600
712 833 910
987 1066 1082
1135 1353 1403
1418 1430 1451
1528 1540 16ó.)
1758 1951 198u
2068 2187 2259
2367 2368 2373
2449 2463 2540
2609 2825 3035
3064 3086 3111
3154 3321 34t 9
3459 3476 3605
3722 3895 4050
4080 4221 4245
4324 4340 4386
4442 4461 4473
4491 4509 4521
4538 4566 4787
4789 4875 4964
5264 5320 5493
5506 5541 5676
5690 5698 5827
5874 5876 6043
6069 6187 6206
’ 6334 6755 6860
6878 6900 6921
6939 7092 7178
7213 7248* 7284
7431 7440 7544
7554 760" 7646
stjórnin að framkvæma þessa
stefnuskrá undir yíirskyni stríðs-
ráðstafananna. Þessvegna verður
að gjalda varhuga við hvernig til-
skipanir stjórnarinnar eru fram-
kvæmdar. Þegar þær eru gerðar
á kostnað aiþýðu, en þeim ríku
hlíft, þá er ekki verið að fram-
kvæma nauðsynlegar ráðstafanir
vegna almenningsheilla, héldur
verið að ráðast á lífskjör fjöld-
i ans, til að lijálpa þeim ríku.
Alþýða íslands er reiðubúin til
að neita sér um það, sem ekki
verður fengið. Ilún er vön að
neita sér um l'lest. En hún gerir
það að óhjákvæmilegu skilyrði,
að eitt sé látið yfir alla ganga.
Og jiegar ríkisstjórnin svíkur það
loíorð, brýtur það skilyrði, þá lít-
ur alþýðan á framferði hennar
sem árás á lífskjör sín og svarar
þeim á viðeigandi hátt, Alþýðan
ætlar hvorki að láta ríkisstjórn-
ina né aðra græða á striðinu.
7699 7779 7906
804!» 8128 8280
8389 8402 3406
8435 8465 8473
8486 8880 8898
8899 8978 8993
9119 9324 9375
9447 940-3 9749
9939 10027 10062
10114 10131 10155
10183 10379 10456
10479 10520 10612
10620 10687 10695
10749 107 li 10831
1098 r 11140 11187
11259 11317 11415
11433 < 11448 11486
11822 11699 12174
Í2242 12301 12401
12411 12490 12536
12547 12622 1262d
12693 12756 12826
12913 12987 13086
13242 13272 13336
13427 13542 13543
13588 13788 13883
1389«) 13940 1406)
14139 14170 14335
14369 14374 14534
14543 14637 14643
14773 14826 14895
14912 14936 14947
14962 14975 15015
15099 15153 1521!!
15314 15337 15388
1555 .5602 15634
15784 15834 1586-*
15957 15975 16009
16140 16144 16266
16403 164.7 16439
16703 1682« 16840
16861 16893 16914
17005 17092 17163
17487 1746» 1756 >
17579 17630 17642
17687 17796 17838
17840 17871 18051
18148 18253 18444
18599 18676 18843
18875 18866 19041
19120 19191. 19329
19410 19422 19489
19523 196Ö7 19613
19808 19874 19883
20037 20260 21296
20382 20383 20452
20502 20556 20563
20714 20745 20885
20953 21065 21250
21319 21395 214” 7
21470 21481 21596
21700 21794 -21954
21976 21983 21246
22050 22078 221ÍG
22165 22207 22256
22261 22298 22351
22490 22535 2266).
227G) 22789 22872
22885 23118 23238
23261 23318 23518
23583 23614 23666
23714 23825 23982
23998 23999 24009
24056 24082 24093
24124 24140 24206
24287 24360 2446 7
24509 245o3 24556
24571 24621 24692
24741 24805 24852
24967 (Birt án ábyrgoar.)
Niðurlagið á grein Vilhjálms
Stefánssonar kemur í blaðinu á
morgun.
Skýrsla Fiskifél. Islands
am síldaraf la s. l.langar d.
Á laugardaginn var er Fiskifélag Islands gerði yfirlit um síld
araflann var hann sem hér segir:
Saltsíld 234,597 tunnur, bræðlsusíld 1.158.850 hektólítrar Á
sama tíma í fyrra: Saltsíld 30P.239 tunnur, bræðslusild 1.519.370
hl. 1 hitteðfyrra: Saltsild 201.710 tunnur, bræðslusíld 2.163.770 hl.
Eftir veiðistöðum skiptist sPdin sem hér segir. Fyrri talan
tunnur i salt, siðari talan hektólítrar í bræðslu:
Vestfirðir og Strandir _ _ 29845 137562
Siglufjörður, Skagaströnd, Sauðárkrókur, Hofsós 175081 435832
Eyjafjörður, Húsavík, Raufarhöfn 26779 5119V8
Austfirðir — _ _ — —- . , 66536
Sunnlendingafjúrðungur — — —J -- 1992 7202
Hér fer á eftir vfirlit um bræðslu „Rauðka” Sigluf. 38753
sildaraflan eftir verksmiðium þekn „Grána” Siglufirði 11723
er unnu úr honum. Talan merkir Dagverðareyrarverksmiðjan 56094
hektólítra: Hjalteyrarverksmiðjan 247696
Knossanesverksmiðjan 98398
Akranesverksiniðjan 7202 Húsavíkurverksmiðjan 21200
Sólbakkaverksmiðjan 39.15 Raufarhafnarverksmiðjan 88619
D júpuvíkurverksmiðjan 133627 Seyðisfjörður 36764
Ríkisverksmiðjurnar Sigluf. 385157 Norðfjarðarverksmiðjan 29772
Þad er sitt hvad — ríkur
bírgdasafnarí eða fátækur
bílstjórí-
Eítf dæmi um hvcrníg ríkíssfjórnín
læfur „cíff yfír alla ganga"
Ríkisstjórnin hefur þessa dag-
ana m a. gefíð út tvær reglugerð-
ir. Önnur er um „bráðabirgða-
skömmtun” matvæla — og er hún
i því falin að skora á menn að
kaupa lítíð og láta skrifa það nið-
ur. Hin er um að keyra ekki í bíl-
um að óþörfu.
Fyrri stríðsráðstöfunin átti að
vera til almenningsheilla og gat
einskis manns atvinnu eyðilagt.
Hún átti að vera til verndar al-
þjóð gegn frekju hinna ríku, er
allt vildu kaupa upp. Það var því
i alþjóðarþágu, að strangt eftirlit
yrði haft með þessari ráðstöfun
og þeim- mönnum refsað, er fylltu
kjallara sína og geymslur af mat-
'vælum, kolum og öðru, sem fólk-
ið þessvegna yrði að skorta.
Hin ráðstöfunin hlaut hvað
leigubílana snerti að koma tilfinn-
anlega við atvinnu fátækra verka-
manna ,þar sem bilstjórarnir
voru. Það virtist því liggja í aug-
um uppi að nákvæm skömmtun á
bensíni yrði fram að fara og
reynt yrði að gæta þess að sem
fæstir töpuðu atvinnu.
En hvernig lætur svo ríkis-
stjórnin framkvæma þessar tvær
fyrirskipanir ?
Um framkvæmdina á fyrri til-
skipuninni er raunverulega ekk-
ert eftirlit haft. Þeir gráðugustu
af efnamönnunum birgja sig upp |
eins og þeim þóknast, engin lög-
regla litur eftir, kíkir á bílana eða
gáir í kjallarana, meira að segja
ekki þó fólk sé rekið út úr kjall-
araibúðum, svo hægt sé að fylla
þær með kolum. —
En síðari tilskipunin var fram-
kvæmd eins og líf manns lægi við.
Lögregluvörður settur á vegina j
hver bíll stöðvaður, lýst framan i
andlit farþega, menn kallaðir út
og yfirheyrðir og flestum neitað
um áð halda áfram. Fólk hrætt
frá að spyrja um bíla til notkun-
ar. — Hér mátti framkvæma til-
skipun harðvítuglega, það var
bara fátækur bilstjóri, sem átti í
hlut, hann gat bara misst bílinn, j
ef hann gat ekki keyrt inn fyrir
afborguninni, — og hann fékk
sjálfur ekkert kaup, ef tekjurnar
nægðu ekki fyrir gjöldunum.
Þetta er réttlæti ríkisstjórnar-
innar. Þetta kallar hún að láta
eitt yfir alla ganga. Það er engin
lögregla sett til að telja kolabíl-
ana sem keyrðir eru heim til
vissra burgeisa, — en bílstjórarn-
ir mega veslast upp fyrir þessarl
stjórn. Er þetta máske sérstök
hefnd á bílstjórana, -— eða er það
bara venjulegt „þjóðstjórnar”-
réttlæti ?
Bílstjóri.
Gæfíð varúðair.
Sumarið er á enda. Sildarfólk og
aðrir, sem leitað hafa atvinnu ut-
anbæjar i sumar, flykkjast' nu óð-
um til höfuðstaðarins. Þetta fólk
flytur með sér afrakstur atvinnu
sinnar, misjafnlega mikinn. Vetur-
.inn fer í hönd og enginn veit hvem
ig atvinnu hans verður ]iá háttað.
Margir hveriir verða kannske nær
eingöngu að lifa af því, sem spar
azt hefur yfir sumarið. SjaldaM
eða aldrei hefur verið meiri þörf
á að spara og gæta vel fengins>
fjár helciur en einmitt nú. öll þjéð
in verður að spara. Og það er ekkl
eingöngu vegna peningaleysis lieV
ur einnig vegna hins, 'að vörur oiv
hér af skornum skammti, en erfl'
itt til aðdráttar.
Ein vörutegund kvað þó vera i
landinu og þaö svo, að nægi tf'
lengri tiina; það er áfengi. En þní
(?r einmitt í sambandi við þá vöi*?
sem mér datt í hug hin sorglege
reynsla undanfarinna ára.
Það er kannske skiljanlegt frí
almennu sjónarmiði, að þeim mön'i
um, sein a annað borð neyta áfeug
is og lalið hafa sjálfum sér f-ö
um, að þeir sæki þangað einliver*
styrk eða gleöi, finnist þeir eiga
fyrir |iví „að gera sér glaðan c)ag”
þegar þeir koma heim úr sumar
vinnunni, oft eftir langa og liarð^
útivist. En umlanfarin haust haÞ»
menn gefað lesið leiðindafréttir
því í dagblöðunum, að á eflir þe»r
um „glaða degi” hefur komið vii>
burðarík og dýrkeypt nótt, seir
endað hefuri í andleguni og lika)»
legum timburmönnum. Allir eyðr
í þetta of miklu fé, sumir eybf
eða týna ef til vill allri sunuir ■
þénustu sinni og enn aðrir tvu
beinlínis rændir fjármunum s'num
af óhlutvöndum augnablikskunni»Hgj
um, er gera sér það að atvirmu að
lcynnast drykkfeldum mönnum, er
með fé fara. Munu þar bæði menn
og konur að 'verki. En oft bíð.'i
heiina hörn og kona, sem allt sun»-
FRAMH. Á 3. SfÐK