Þjóðviljinn - 19.01.1940, Page 4

þJÓPVILJINN
Clpborglnnl,
Nœturlæknir í nótt: Bergsveinn
Ölafsson, Hringbraut 183, sími
4985.
Næturvörður er þessa viku í
Ingólfs- og Laugavegs apótekum.
Bjartsýni. 1 kuldunum, sem alla
ætlar að drepa þessa dagana, er
hressilegt að heyra hve ritstjóri
„Vikunnar” er vongóður. 1 rit-
stjómargrein blaðsins í gær
stendur: „Ef tíðin heldur svona á-
fram verða trén í Hressingar-
skálagarðinum sprungin út í febr-
úar”.
Útvarpið í dag:
10.00 Veðurfregnir.
12.00 Hádegisútvarp.
15.00 Veðurfregnir.
18.15 Islenzkukennsla, 1. fl.
18.40 Þýzkukennsla, 2. fl.
19.10 Veðurfregnir.
19.20 Hljómplötur: Vínarvalsar.
19.40 Auglýsingar.
19.50 Fréttir.
20.15 Útvarpssagan: „Ljósið, sem
hvarf”, eftir Kipling.
20.45 Strokkvartett útvarpsins:
Kvartett í Es-dúr, eftir Schu-
bert.
21.05 íþróttaþáttur (Pétur Sig-
urðsson háskólaritari).
21.25 Hljómplötur: Harmóníku-
lög.
21.50 Fréttir.
Dagskrárlok.
LÖQREGLUGILDRAN heitir am-
erisk kvikmynd, sem Gamla 'Bíó
byrjar að sýna í kvöld. Aðalhlut-
verkin leika Robert Prestin, I Car-
rol Naish og Mary Carlisle.
|
|
T
► ❖❖❖❖❖❖❖❖<♦*
I dag verður það útkljáð, hvort
Jagsbrún verður framvegis tæki í
lagsmuna-. og menningarbaráttu
rerkamanna, eða hvort hún verðux
ækáj í hagsmunabarátiu atvmnurek-
inda. Sigur A-listans er sigur Dags-
irúnar. Sigur B-listans er sigur at-
dnnurekenda, sigur þjóðstjómarinnr
ir. Hver einasti félagi í Sósíalista-
'lokknum verður að gera allt, sem
íonum er auðið, til þess að stuðla
íð sigri verkamanna, sigri A-list-
ms.
Starfaðu í dag, félagi, á morgun
jr það of seint.
Flokkunnn
Tíllögur sósíalísta.
Framhald af 1. síðu.
svart á hvítu fjandskap sinn við
verkalýð þessa bæjar.
Dagsbr ú narmenn!
Enn er tækifæri til að svara í-
haldinu á réttan hátt, launa því
lambið gráa. Þessi kaupkúgara-
flokkur, þessir eflendur atvinnu-
leysisins, hafa gerzt svo djarfir
að seilast eftir völdum í félagi
ykkar, til þess að geta unnið
skemmdarverk sín gagnvart heim-
ilum ykkar, einnig úr ykkar bezta
vígi.
Rekið þá af höndum ykkar!
Svarið neitun íhaldsins um at-
vinnu með því að
setja X við A.
ap IMý/abib a§
I Ramóna í
% 4
X Tilkomumikil og fögur ame- X
rísk kvikmynd frá Fox, öll |
4 tekin í .eðlilegum litum, í X
❖ undursamlegri náttúrufeg- X
£ urð víðsvegar í Califomíu. |
•♦• Aðalhlutverkin leika: X
T ❖
»!* Y
j Loretta Young, Don AmecheX
4 Kent Taylor og Pauline X
❖ Frederiok. ' |
v Y
A %*
jL Gamlöb'ib %
■LOGREGLUeiLDRANi
Spennandi og viðburðarík am-
erisk kvikmynd um viðureign
amerisku G-mannanna við
bófaflokka.
Aðalhlutverkin leika:
ROBERT PRESTON
X I. CARROLL NAISH og ý
$ MARY CARLISLE |
X Böm fá ekki aðgang. |
s !
DaoslMundurinn sindi Meit
iilni fl-lislans.
Framhald af 1. siðu.
arnir” sína menn til fundar í Nýja
Bíó. Ekki veit blaðið skil á hvað
þar fór fram. Ætla mætti að full-
trúar Ölafs og Stefáns hefðu
minnt fundarmenn á helztu lýð-
ræðisafrek þeirra, svo sem eins og
þegar þeir sviptu byggingarfélög
verkamanna sjálfsforræði, þegar
þeir þverbrutu þingsköp með því
að banna stjómarandstæðingum
orðið á Alþingi, að ógleymdum öll-
um Stefáns Jóhanns úrskurðun-
um, sem Haraldur kempan hefur
verið látinn kveða upp. Er svo
þessi fundur úr sögunni.
Klukkan sex hófst almennur
Dagsbrúnarfundur, einnig í Nýja
Bíó. „Lýðræðisflokkarnir” höfðu
á sínum fundi hvatt „sína menn”
til þess að fara ekki úr húsinu, en
sitja þar sem fastast og varna
öðrum Dagsbrúnarmönnum sætis.
En hvorttveggja var að þá skorti
menn í sætin og svo hitt að
„þeirra menn” voru tregir til
stráksskapar, og létu ekki að for-
tölum leiðtoganna.
❖ ?
í ?
IVerkamenn, sem|
|fylgíð Sjálfstæðís|
| flokhnum |
v X
❖ T
❖ v
X Athugið eftirfarandi: |
Hefur ekki dýrtíðin bitnað:*:
:*; jafnt á ykkur og öðrum verka-!*!
^mönnum? — En hverjir voruí*
:*I það, sem felldu krónuna? :*:
| Hefur ekki ykkur verið neit-X
___♦*♦
❖ að um kauphækkun
Y
•j*við dýrtíð, —- eins og
X Dagsbrúnarverkamönnum? A
|En hverjir eru það, sem taka af*
^ykkur réttinn til að ákveða ykk-:*:
Xur kaup?
hlutfalli’*!
öðrum'i*
T
X
Ý Bitnar ekki atvmnuleysisbölið^
•j*á ykkur líka? — En hverjir neita!*.
❖ að auka atvinnuna? •{♦
♦♦♦ y
X Verðið þið ekki að leita tii;t;
:*: sveitar eins og aðrir ef allt ann-£
|að bregzt? Og hrökkva þá 80|
X aurarnir ykkur lengur en öðrum?.*.
:*:0g eigið þið ekki jafnt svefta-^
flutningana yfir höfði ykkar? •:•
X Og að síðustu: X
1 Hvað haldið þið að kaupiðj;
:*:væri, ef Ölafur Thors hefði allt-|:
Xaf ráðið Dagsbrún? X
Y___________________________________ f
x X
•!♦ Athugið þetta og svarið sjálf-i
•{•ir við kjörborðiði. Það veit eng-v
j>inn hvemig þið kjósið. Verið ó-j’
:|hræddir um það. X
I xA t
*:• v
♦XmXmXm!m!mXmXmXmXmXmXmXmXmX
Á fundi Dagsbrúnar var fullt
hús og fór fundurinn hið prýðileg-
asta fram. Ræðumenn voru þess-
ir. Frá A-listanum Héðinn Valdi-
marsson, Jón Guðlaugsson, Sig-
urður Guðnason, Guðmundur Ó.
Guðmundsson, Eðvarð Sigurðsson
og Jón Rafnsson. En frá B-listan-
um Einar Bjömsson, Sigurður
Halldórsson, Torfi Þorbjarnarson
Sigurbjörn Maríusson, Sveinn
Sveinsson og Arngrímur Kristj-
ánsson skólastjóri.
Ekki er hér tækifæri til að birta
útdrátt úr ræðum manna, en
þó verður að gera tveimur B-
listamönnum þann verðskuldaða
heiður að geta þeirra að nokkru.
Sá fyrri er Sveinn Sveinsson.
Hann kvað nóg vera komið af ó-
samkomulagi milli atvinnurek-
enda og verkamanna og væri nú
mál til komið að þeim deilum færi
að linna, og munu fundarmenn
hafa fengið fullvissu fyrir því að
atvinnurekendafriðurinn mundi
verða tryggður með sigri B-list-
ans.
Sá síðari var skemmtilegri. Það
var Amgrímur Kristjánsson.
Fundarstjóri gat þess, er hann
gaf honum orðið, að sér væri ekki
kunnugt um hvort hann talaði
heldur fyrir Sjálfstæðisflokkinn
en Alþýðuflokkinn. Varð Am-
grímur þá svo æfur, að hann
missti vald bæði yflr tilburðum og
tali, og þótti fundarmönnum, sem
þeir hprfðu á bezta bíó.
Um hvað á þá að
ræða?
Vistr segir í jgær: „Hér er ekki
ástæða tii að ræða einstök hags-
munamál verkalýðsins”. Það þarf
ekki að taka fram, að þessi orð
standa í aðalgrein blaðsins um
Dagsbrúnarkosningarnar. En leyf-
jst að spyrja, hvað á þá að ræða?
Ef til vill um hagsmunamál þjóð-
stjómarinnar? Hvað halda verka-
menn að hafi verið meginþátturinn
í samningum þeirra Ölafs og St.
Jóhanns? Hvort mundu þeir frem-
ur hafa samið um einstök hags-
munamál verkalýðsins, eða blátt á-
fram um hagsmunamál Ölafs og
Stefáns?
Pétur Sigurðsson, háskólaritari,
flytur í kvöld íþróttaþátt í útvarp-
ið.
Ivarlakór verkamanna: Æfing í
kvöld kl. 8.
1
EDNA FERBER: 64.
SVONA STÓR ...!
inn á iðandi xnanngrúann á götunni. Hann haíði vei-zlað í
íjörutíu ái', og í'i-amkoma hans bar þess vott að hann
væri sér meðvitandi þess, hve ómissandi vörur hans
voru. Hvern einasta virkan dag, klukkan sex að moi-gni,
voru rúmgóðu vörugeymslui-nar hans hlaðnar aí vörum,
Hann keypti aðeins það bezta, og seldi dýrt- Hann haíðj
þekkt Pervus og íöður hans og melið þá mildls fyrir heið-
arleik og drengskap. En aíui-ðir þeirra voru ekki í rniklu
áliti hjá lxonum. Vatnabátarair íærðu honum úrvals
ferskjur og vinber frá Michigan, ti-ystivagnar iiuttu til
hans jarðarávexti Kaliíoi’níu á þeim tímum áx's, þegar
slíkt var munaðarvara í Chicago. Hann gekk í laglegum
gráteistóttum buxum/og vesti, og á snjóhvítri skyrtu,
sem stakk í stút við bláa vinnujakkana allt i ki-ingum
hann, yfir vestið spennti digur gulll'esti. Hann gekk á
sterklegum skóm með breiðri lá, með stráhatt á liöfði,
vindil aí betri tegundinni í munninum, eldlausau. Aug-
un voru hyggindaleg, blá, — hárið þunnt, af svipuðum
lil og fötin. Hann stóð í dyruin sínum eins og grannur
og kæruiaus guð, og erfiðismennirnir komu og fóniuðu
honum jarðarafurðum.
„Nei, Jake. Pelta get ég ekki uotað. Well — þér er vist
bezt að fara lengra uppeftir með þetta, Tunis. Pað er farið
að skrælna í randiinar, sýnist mér”.
Matsveinar úr beztu gistihúsum borgarinnar, Sherman
House, Auditorium, Palmer House, Welliixgton, Stratfoi'd
— komu til Will Talcott daglega. Smákaupmennirnii’,
sem seldu til efnuðu ijölskyldnanna í norðurbænum og í
viðhafnarhverfinu við Praii'ie Avenue voru stöðugir við-
skiptavinir hans.
Og þarna stóð hann í dyrunum og horfði á gi'önnu, fá-
tæklegu konuna, með kvíðasvip á fölu andlilinu, og stói'u
dökku augun alvarleg og raunamædd,
„DeJong, er það ekki? Sainhryggisl yður, frú. Pervus
var bezti di'engur. En enginn séi'legur búmaður. Pér ei'uð
ekkja hans, er ekki svo?” Hann sá strax að þetta var
engin venjuleg hollenzk sveitakona, og kom út að vagn-
inum, og kleip sólbrenndan di'enginn í vangann. „Well
— þelta ei'u góðar vörur fi'ú DeJong, fallegar að sjá. Já,
verulega fallegar. En þér eruð of seinar”.
„Æ, nei”, hrópaði Selína ósjálfrátt. „Æ, nei! Segið ekki
að ég sé of sein”. Hann leit snöggt til hennar, er hann
heyrði sársaukann í röddinni.
„Eg skal taka helminginn af því. En það er ekkert hægt
aS geyma í þessu yeSri. PaS sölnar í hitanum, og viS-
skiplamennii-nir vilja ekki líta viS því. ... Er þelta fyrsta
ferSin ySar?”
Hún þurrkaSi svitann af enni sér. „Já, — þaS er íyrsta
ferSin míir’. Henni vai'ð snögglega þungt um andardrátt-
inn.
Hann kallaSi á utanbúSarmennina. „George! Ben!
SkelliS þiS helmingnum áf þessu inn. TakiS þaS bezta af
því. Eg sendi ySur ávísun á morgun, frú DeJong. Pér
voruS óheppinn meS daginn, þessa fyrstu ferS”.
„HvaS harm varS heitur?”
„Well — já. Og svo helgidagur, þegar fjöldi smákaup-
manna kaupir ekki neitt”.
„Helgidagur?”
„YissuS þér ekki aS þaS er helgidagur hjá Gyðingum í
dag? VissuS þér þaS ekki? Versti söludagur á árinu. Allir
GySingakaupmennirnir í kirkju, og allir GySingarnir, sem
ekki eru kaupmenn, búnir aS birgja sig upp fyrir tvo
daga. í dag kaupa GySingar ekkert nema kjúklinga. Meiri
kjúklingaælur eru ekki til í heiminum.... Pér geriS
varla annaS hyggilegra, en snúa heim á leiS meS þaS sem
eftir er”.
Selína gerSi sig líklega til aS kliíra upp í vagnsætiS, og
maSur rak augun í óhreinu karlmannsstígvélin, alltof
slór fyrir litlu fæturnar hennar. „Ef þér ætliS aS kaupa
vörurnar af einskærri meSaumkvun, er bezt aS láta þaS
eiga sig”. Gamla stoltið úr Peake-ættnni lét til sín heyra.
„Ónei, ég verzla ekki af meðaumkvun. Hef ekki efni
á því. Dóttir mín ætlar að verða söngkona. Hún er í ítaliu
nú, hún Karólína, að læra. Og ekkert hrekkur til, — all-
ir þeir peningar, sem ég get skrapaS saman, fara i hana”.
I