Þjóðviljinn - 04.05.1940, Blaðsíða 3

P J O Ð V I L ÍI N N
Laugardagur 4. maí 1940.
JyujlfiMiijw
‘ ífl
Það var næstum því téiknrænt
hvernig útvarpið minntist 1. maí
að þessu sinni.
Þegar Einar Bjömsson hafði
iokið leiðinlegri, en tiltölulega heið
arlegri ræðu um 1. maí, tók út-
varpshljómsveitin að leika og
fyrsta lagið var „Hér er kominn
Hoffinn”, — það var eins og þar
með væri lýst yfir í ljóði vilja
valdastéttarinnar til að gera 1.
maí að einskonar álfadansi verka-
manna.
Næsta lagið var „Sofðu imga ást
in min”. Maður gæti hugsað sér
Morgunblaðsliðið vera að syngja
það sem vöggusöng við „ungu ást-
ina sína’' verklýðshreyfingima, sem
ihaldið er nýbyrjað að elska svo
heitt! „Sofðu”, í því felst allt, er
íhaldið ætlast til af verklýðshreyf-
ingmrni.
Og svona var haldið áfram. Hin
ar fögm, þunglyndu íslenzku al-
þýðuvísur, sein kveðnar vom út úr
hjarta mæddrar þjóðar á hinum
langa vetri, þær em nú kyrjaðar
í útvarpinu á vordegi verkalýðs-
ins, þegar hann fylkir liði til að
bræða af þjóðinni klakaböndin.
Ekkert gat verið fráleitara anda
1. maí, og ekkert gat átt betur
við vilja valdastéttarinnar, semnú
vill leiða veturinn aftur yfir þjóð-
ina.
**
Það var eitthvað annað í útvarp
inu fyrir 3 ámm síðan, þegar há-
degisútvarpið hófst á Intematsjón
alnum og verklýðs og baráttu-
söngvar voru leiknir hver á fætur
öðmm.
Þá vakti Alþýðuflokkurinn enn
Nú er hann sofnaður svefninum
væra í skauti þjóðstjómarmönn-
um.
**
Það var Sigurður Einarsson, er
klykkti út í útvarpinu þetta kvöld.
Hann lýsti því hve ógurlegt ástand
væri í þeim löndum, þar sem út-
varpshlustendur yrðu bara að
taka því sem að þeim væri rétt,
hvaða áróður, sem það væri. •—
Og hann rétti að mönnum hrein-
þveginn brezkan stríðsáróður, um
hvað þýzki fasisminn væri vondur
að gefa ekki verkamönnum fri 1.
maí, — hve franski fasisminn væri
góður að gefa ver.kamönnum ekki
frí 1. maí, •— og hve rússneska
harðstjórnin væri ógurleg að verka
menn skyldu allir hafa frí 1. og
2. maí og fara í kröfugöngur um
göturnar.
Og enginn fær að leiðrétta,
brezka áróðrinum er haldið áfram.
Það er ekki einræði að tama!
Aðalst. Sígmundss.
Framhald af 2. síðu.
skrifum út og þó segir A. S. að
„með U. M. F. 1. og 1. S. 1. hefur
alltaf verið gott og prúðmannlegt
samkomulag og aldrei komið til
árekstra með þeim”.
Samstarf og gagnkvæmur skiln-
ingur hlýtur að vera undirstaðan
undir allt íþróttalíf okkar, það er
því siðferðisleg skylda allra sem
ábyrgð hafa og gefa sig sem á-
hugamenn í þetta starf að helga
krafta sína fyrst og fremst til að
sameiha en ekki til að sundra. Við
sem um þessi mál fjöllum og beit-
um okkur fyrir, verður að vera
sjálfum ykkur samkvæmir, ann-
ars getum við ekki búizt við að
njóta virðingar þeirra, er við
vinnum með eða fyrir.
Mr.
Hægri
á móti
Óeir
handar akstur er lögleiddur
vilja allra bifreiðastjöra. En
hafa framkvæmdavaldið
Dráfflisfarnám*
skeið fyrír kenn-
araefní og barna-
kennara
Handiðaskólinn efnir til tveggja
Þau tíðindi gerðust nýlega á Al-
þingi, að tveir þingmenn og einn
ráðherra báru fram þingsálykt-
unartillögu, um að tryggja lýðræð
ið í landinu, með því að afnema
það. Sú tillaga náði þó e.kki fram
að ganga, enda að mestu leyti ó-
þörf, þar sem svo virðist sem þeg-
ar sé lýðræðið orðið það tryggt,
að í mörgum tilfellum sé það með
öllu úr sögunni.
Til rökstuðnings þessu er hægt
að rekja mörg mál, sem Alþingi
hefur haft til meðferðar, en hér
verður aðeins eitt þeirra gert að
umræðuefni, en það er frumvarp
til umferðalaga, eða hægri handar
akstur, sem samþykkt var gerð um
á Alþingi nýlega.
Hér hefur frá fyrstu tíð verið
í gildi vinstri-handar akstur, og um
ferðareglur þær, sem hér hafa ver
ið settar, eru yfirleitt góðar svo
langt sem þær ná, en sá galli er á
að svo virðist sem þær séu aðeins
fyrír bifreiðar, því ekki verður séð
að önnur ökutæki né almenningur
fari eftir neinum reglum, bifreiða-
stjórar hafa því í rauninni einir
alla ábyrgðina á umferðinni þann-
ig að ef um umferðaslys er að
ræða er það undantekningarlaust
dæmt á bifreiðastjórann eða við-
komandi vátryggingafélag, sem svo
hefur það í för með sér að trygg-
ingariðgjöld eru orðin svo há að
telja verður lítt viðunandi. Um
þetta verður ekki rætt frekar hér,
það mætti skrifa margar blaða-
gremar um þetta efni og væri
ekki vanþörf á að bifreiðastjóra-
félögin tækju það til rækilegrar
athugunar.
En nú skyldi maður ætla að að-
ilinn, sem einn ber ábyrgð á um-
ferðinni væri spurður ráða þegar
um eins mikilsvarðandi breytingu
á umferðarreglunum er að ræða
eins og í þessu tilfelli. En hvað
skeður? Enginn sem hægt er að
telja að vit hafi á þessum málum
er til kvaddur. Ekki einstakir
menn úr bílstjórastétt; ekki
stjómir félaganna, og ekki einu
sinni umferðai-áð — sá aðilinn, er
á að leggja á ráðin og vinna að
endurbótum á umferðinni í sam-
ráði við lögregluna. — Lengra
verður varia komizt í lítilsvirð-
ingu við þegnana.
Eftir að bílstjórum var almennt
kunnugt um hvað á seyði var köll
uðu stjómir stéttarfélaga þeirra
i Reykjavík og Hafnarfirði fundi
saman í félögunum og skýrðu mála
vexti. Vom á fundunum samþykkt
einróma mótmæli gegn hægri hand
ar akstri og fylgdi mótmælunum
til Alþingis ýtarleg greinargerð
og mjög vel rökstudd þar sem var
meðal annars sýnt fram á að breyt
ingin hefði engan kost í för með
sér, en stór galla og alvarlega
truflun á umferðarkerfinu, sem
leiða myndi til aukinnar slysa-
hættu.
Flutningsmenn frumvarpsins
viðurkenndu einnig að breytingin
hefði ýmsa erfiðleika í för með sér
en ástæðan til breytingarinnar
væri sú ein að liægrihandar-akst-
ur væri í ýmsum öðrum löndum.. .
Þrátt fyrir þetta sat meirihluti
þingmanna við sinn keyp og sam-
þykkti frumvarpið.
Nú á tímum er mikið rætt um
þegnskap og skyldur við þjóðfé-
lagið, og er ekki nema gott eitt
um það að segja út af fyrir sig,
en löggjafarvaldið verður að vera
sér þess meðvitandi, að því ber
einnig að sýna þegnskap, og þing-
menn hafa skyldur að rækja við
þjóðina ekki síður en þjóðin við
þá. Löggjöfin verður að vera byggð
á réttlæti og í samræmi við óskir
og vilja þegnanna, en ekki á duttl
ungum örfári’a „heldri manna”.
Meðferð þess máls, sem hér um
ræðir bendir til þess, að meirihluti
þingmanna telji sér ekki skylt að
hlusta á rödd viðkomandi aðilja
í hverju máli. Hugsanagangur
þeirra virðist því vera þessi: Það
erum við, sem ráðum, þið eigið að
sýna þegnskap. Við höfum engar
skyldur við þegnana. Þið eigið að
þegja þegar við tölum. Okkur varð
ar ekkert um rök.. Þið eigið að
hlýða og gera það sem við semjum
yltkur.
Þegar svona er komið virðist
lýðræðið ekki vera orðið annað en
skrípamynd, og réttur hins ó-
brotna þjóðfélagsþegns harla lít-
ils virði.
Hér er ekki verið að deila á
neinn sérstakan stjómmálaflokk
né einstaka þingmenn, þetta mál
mun ekki hafa verið flokksmál, en
meirihluti Alþingis hefur hér traðk
að vilja og rétt fjölmennrar stétt-
ar og má ekki láta þvi ómótmælt,
en það er ekki nóg að láta sitja
við mótmælin ein; bifreiðastjórar
á öllu landinu verða nú þegar að
hefjast .handa .um .undirbúning
að .stofnun . landssambands, sem
taki þetta og önnur mál varðandi
stéttina til alvarlegrar athugunar.
Meirihluti Alþingis hefur neitað
að taka til gi-eina leiðbeiningar
frá réttum aðiljum í þessu máli,
og gert samþykkt, sem mundi í
framkvæmd verða bifreiðastjórum
til stórtjóns og öllum almenningi
til bölvunar, því skyldu þá ekki
bifreiðastjórar, neita að fram-
kvæma. Þeir einir hafa fram-
kvæmdarvaldið og Alþingi hefur
visað leiðina.
Sv. G.
dráttlistarnámskeiða i vor fyrir
kennararefni og r barnakennara.
Fyrra námskeiðið er i'yrir nem-
endur kennaraskólans, er ijúka
kennaraprófi í lok april, og stend-
ur það frá 6. maí til 20. maí. Síð-
ara námskeiðið, fyrir barnakenn-
ara, hefst 21. maí og lýkur því 10.
júní. Verður kennt daglega í 6
stundir á dag (kl. 1—7 e. h.). A
viku hverri verða flutt tvö erindi
um verklega kennslu í barnaskól-
um.
I greinargerð um námskeiðin
segir m. a.:
Tilgangurinn með námskeiðum
þessum er ekki sá, að veita þátt-
takendunum mikla viðbótarþekk-
ingu í teikningu almennt, heldur
að gefa þeim kost á leiðsögn og
æfingu í hagnýtum kennsluaðferð
um og notkim dráttlistar í dag-
legu kennslustarfi almennt.
Verkefni: Til þess að ná þessu
marki er í ráði að taka fyrir eitt
aðalviðfangsefni og vinna að
lausn þess frá ýmsum hliðum. Þau
sjónarmið, sem þá koma til greina
Undirbnningiir iþrótta-
manna nndir 17. júnfi
Reynslan er
sannleikur
Beztar viðgerðir á allskonar
skófatnaði. Vönduð \inna. Rétt
verð. Fljót afgreiðsla.
Sækjum. Sendum.
Skóvínnustofan
Njálsgötu 23
Sími 3814.
Jens Sveinsson
SKIP
ei-u þessi: 1. efnið, 2. tækni eða
aðferð, og 3. tilgangurinn.
Á fyrirhuguðum námskeiðum er
í ráði að taka fyrir sem aðalvið-
fangsefni: heimilið.
Meðal annarra viðfangsefna,
sóm til greina gátu komið, en nú
verða látin bíða, mætti nefna:
sjómennsku og fiskiveiðar, höfn-
ina, ferð um landið, ísl. sveitabæ,
stórhátíðir ársins o. fl.
1. Frá sjónarmiði efnis skiptist
þetta viðfangsefni, heimilið, í
þessa þætti: aj Hvernig lítur í-
búðin út? b) Hvemig er húsið?
gert? c) Daglegt líf innan veggja
heimilisins: borðhald, — handa-
vinna kvenna, leikir — leikir
barna og dægrastytting fullorð-
inna, — að loknum vinnudegi, —
við sjúkrabeðinn, —- gestkoma —
hátíð, o. s. frv.
2. Ýmsar aðferðir má nota við
vinnu þessa, t. • d. blýants- og
pennateikningu, linoldúkskurð,
töfluteikningu með krít, vatnslita-
málningu o. fl.
3. Tilgangurinu með vinnunni
er m. a. sá, að veita þátttakend-
unum leikni í: a) frjálsri teikn-
ingu og myndrænni sköpm- og
meðferð lita: b) bundinni teikn-
ingu (uppdráttum og konstrukti-
onsteikningu); c) að vinna sam-
an í hóp eða félagi að því að búa
til myndaraðir eða veggmyndir,
sem nota mætti t. d. til skreyting-
‘ar á sýningum og á skólaskemmt-
unum.
Frá 17. júnínefnd íþróttafélag- I
anna hefur Þjóðviljanum borizt
eftirfarandi frétt :
Iþróttamenn hafa nú mikinn
undirbúning með að gera 17. júní
n. k. sem hátíðlegastan hér í bæ.
Samkvæmt ákvörðun stjórnar I.
S. 1. hafa íþróttafélögin Ármann,
I. R. og K. R. tekið að sér að sjá
sameiginlega um 17. júní n. k.
Hefur verið skipuð sérstök
nefnd ti) að stjórna hátíðahöld-
unum. Formaður nefndaiinnar er
hr. Stefán Runólfsson form. I-
þróttaráðsins, en aðrir nefndar-
menn eru þessir: Jens Guðbjörns-
son, ólafur Þorsteinsson, Torfi
Þóðarson, óskar Á. Gíslason, Er-
lendur Pétursson, Benedikt Jak-
obsson (til vara Haraldur Matt-
híasson).
Nefndin er fyrir nokkru tekm
til starfa og er nefndinni það
kappsmál að hefja þennan gamla
hátíðadag íþróttamanna til vegs
og virðingar.
Verður lagt kapp á að hafa
meira þjóðhátíðarsnið á deginum
en áður, en samt munu íþróttim-
ar skipa þar veglegan sess eins og
áður. Þá verður dagurinn einnig
fjársöfnunardagur !. S. 1. og
verða seld merki um land allt til
ágóða fyrir I. S. í. þennan dag. Á-
kveðið er líka að hafa hér í bæ
stórkostlega skrúðgöngu íþrótta-
manna í íþróttabúningum.
hleður í Leíth til Reyhja-
víkur þanti 11.—13. þ. m,
H.f. Eímskípafél. Islands
Kaupum íómar
ilösbnr
Armann vann
drengjamóiíd
18. drengjahlaup Ármanns fór
fram sl. sunnudag og sigraði Ár-
mann með 12 stigum, K. R. fékk
18. stig, íþróttafélag Kjósarsýslu
fékk 29 stig, I. R. 35 stig og Fim-
leikafélag Hafnarfjarðar 37. Fyrst
ur varð Halldór Sigurðsson, Ár-
mann, nr. 2 varð Guðmundur Jóns
son, íþ. Kj. aðeins á eftir, en sami
tími hjá báðum, 7:37,2. Þriðji varð
Friðgeir B. Magnússon sonur Magn
úsar Guðbjörnssonar hips lands-
kunna hlaupara. — Þátttakendur
voru um 40.
Frosín lambalífur*
frosíð dílkakjöí,
miðda$spylsur#
kindabjú$u,
nýreykt kjöt
og lax.
Kjötverzlanír
Hjalta Lýðssonar
Safni ásfirifendnm
Fiestar tegundir.
Kaffistofan.
Hafnarstræti 16.
Einar Olgeirsson
Völdakerfið á
Islandi 1927—36
Bókaverzl.
Heimskringlu
Laugaveg 38. —Síml 5055.