Þjóðviljinn - 27.09.1940, Blaðsíða 1

Húsnæðísvandræðín, verðhækkunín og
kaupkúgunin eru hennar verk. — A þefm
verkum á hún að falla
Þögiiin um það eymdarástand, sem þjóðstjórnin hefur skapað
hér, er rofin. Eftir að Þjóðviljinn dag eftir dag hefur afhjúpað
hneykslin með kartöflukaupin, liúsnæðisvandræðin, rabarbaraskort-
inn, útsvarsinnlieimtuna, lcaupkúgunina og hina hraðvaxandi dýrtíð,
— þá haí'a nú þjóðstjórnarblöðin hvert af öðru neyðzt til að taka
þessi mál til umræðu. En nú þvaðra þau um þessi mál öll, án þess
að rekja orsakirnar til þess að svona er komið og án þess að vilja
GEKA nokkrar ráðstafanir til þess að bæta úr þessum vandræðum.
En allt er nú komið í slíkan eindaga sökum aðgerðaleysis og
alþýðufjandskapar ríkisstjórnarinnar í þessum málum, að umtal um
þau nægir eltki lengur, heldur verða ráðstafanirnar að koma strax.
IMIkIi rnina
ið íá Snii I stirj-
Wfliia nnn 8rem
Suner, innanríkisráðherra Franco
stjórnarinnar á Spáni hefur und-
anfama daga rætt við þýzka
stjórnmálamenn í Berlín, og er á-
litið, að umræðumar standi í sam-
bandi við tilraunir Möndulveld-
anna til að fá Spán inn í styrjöld-
ina.
f brezkum blöðum er talið lík-
legt að Þjóðverjar sendi herlið til
þýðingarmestu staðanna á Spáni,
ef ekki tekst að fá Franco til að
segja Bretlandi stríð á hendur. Er
skýrt svo frá, að mikill þýzkur
her sé þegar kominn til landamæra
Frakklands og Spánar.
Hæffa Bandairík~
ín að selja japan
fiernaðarhráefní?
Roosevelt Bandaríkjaforseti hef-
ur gefið út tilskipun þess efnis, að
frá 15. okt. megi ekki flytja út
járn, stál eða brotajárn frá Banda
ríkjunum nema til landa í Ame-
ríku og Bretlands. Er talið að
þetta bann muni einkum koma
Japan mjög illa, og sé svar við
árásinni á Indó-Kína.
Loffárásír á Ber~
lin o$ London
Brezkar sprengjuflugvélar gerðu
öfluga árás á Berlín í fyrrinótt.
Stóð hún í 5 klst. samfleytt og'
segja Bretar að mikið tjón hafi
orðið á rafmagnsstöðvum borgar-
innar og fleiri þýðingarmiklum
' stöðum.
Loftárásir Þjóðverja á London
halda áfram dag og nótt. Hefur
mikið tjón orðið af árásum þess-
um á eignum og mannslífum.
De Gaulle haetfír víð
árás á Dakar
Það var opinberlega tilkynnt í
London í gær, að brezka flotadeild
in, er gerði árásina á frönsku flota
höfnina Dakar í Vestur-Afríku,
hafi snúið í burtu þaðan, án þess
að tekizt hafi að setja lið á land.
Heimilið og KRON, blað Kaup-
félags Reykjavikur og nógrennis,
er nýkomið út, og er efni þess sem
hér segir: Haustmarkaður, Bréfa-
skóli Sambandsins, Átök horfi'nna
handa (Jó.nas Þorbergsson), Kaup-
félagsverzlun eða Kaupinannaverzl-
un (Halldór Stefánssan), Húsbúnað-
ur (Skarphéðinn Jóhannssan), Kart-
öflur .Hagkvæm matarkaup til vetr-
arnis (Helga Sigurðardóttír), Matar
dólkur ( Helga Sígurðardóttir).
Húsnæðísvandræðín
Það er ekkert nýtt, fyrir alþýðu
þessa bæjar, að nú skuli vera
hér mestu húsnæðisvandræði sem
n'jkkurn tima hafa verið hér, þó
Vísir og Alþýðublaðið séu nú fyrst
að uppgötva húsnæðisvandræðin,
Alþýða bæjarins hefur krafizt þess
nógu snemma að komið yröi í veg
fyrir þetta. Hún hefur krafizt bygg-
inga. En afturhaldssöm bæjarstjórn
.hefur neitað að láta bæinn byggja.
Framsóknarklíkan- hefur hindrað
innflutning byggingarefnis eftlr
mætti og St. Jóhann hefur með
ólögum og ofbeldi eyðilagt mögu-
leika verkamanna til að byggja
yfir sig i stórum ,stíl.
Og nú reka brezkir liðsforingjar
Islendinga út úr húsum sínum með
aðstoð innlendra braskara, en ís-
lenzku burgeisarnir breiða úr sér
í skrauthýsum sinum, meðan hundr
uð alþýðufólks er að hrekjast út
á götuna.
Á alþýðan að liggja á götunni,
svd brezkir liðsforingjar og ís-
lenzkir burgeisar þurfi ekksrt að
sér að þrengja?
Ef ekki, þá 'verður ríkisstjómin
tafarlaust að gefa ,út bráðabirgða-
lög er heimili henni . leigunám á
óþarflega stórum íbúðum. samtíanis
því sem hún svo framfylgir lands-
lögum og lætur fólk aftur fara í
íbúðir þær, sem það í heimildar-
leysi hefur verið rekið út úr.
Karföflurnar og rabar-
barínn
Enn hefur ríkisstjórnin ekkert
gert út af kartöfluuppkaupunum,
til að ná einhverju af þessuan kart-
öflum aftur og liindra allt frek-
ara brask. Hún á að banna með.
lögum að selja Bretuin kartöflur!.
Þá selja þeir menn, sem nú hafa
safnað birgðuim kartöflunuir iil ls-
lendinga. Því gerir hún þetta ekki?.
Rabarabarinn er ófáanlegur. Því
bannaði ríkisstjórnin ekki að selja
hann öðrum en fslendingum? —
Hún er isteinsofandi og : aðgerða-
laus. nema hún þurfi að gefa út
.fyrirskipanir brezka hersins um að
fslendingar verði skotnir, ef þeir
ifara niður í fiæðannál,, — þá stend-
ur ekki á henni að koma með
fyrirskipanir og auglýsa þær dag
eftir dag.
1 hinni nýju stjórn eiga sæti 13
menn og eru sex úr flokki Quisl-
ings, en hann á ekki sæti í stjóm-
inni sjálfur. Meðal ráðherranna
eru Sigurd Halvorsen og Jonas
Lie,
f norska útvarpinu frá London
í gær flutti Johan Nygaardsvold
forsætisráðherra Noregs, yfirlýs-
ingu er stjórnin hafði einróma
samþykkt.
Var þar hin nýja nazistastjóm í
Noregi Iýst ólögleg og allar gerð-
ir hennar markleysa ein.
Stjórn, er mjmduð væri á slíkan
hátt, hlyti að falla þann sama dag
og Þjóðverjár yrðu að fara frá
Dýriíðín o§ kaupkúg*
unín. Mfólkutrhækkun
yfirvofandí
Dýrtíðin er sérstaklega að drepa
verkamenn og aðra launþega. Of-
ían í verðhækkun á fiski og kjöti,
mun nú bætast verðhækkun á mjólk
eins ,jg Timinn nýlega tkrafðist.
Verkamenn ,og allir launþegar
eiga að svara með kauphækkun.
Meira að segja Vísir og ALþýðu-
blaðið komast ekki hjá því að við-
urkenna það. En þau reyna að láta
sitja við orðin tóm. En það, sem
þarf að gera er þetta.:
1. Verklýðsfélögin verða tafar-
latust að sameinast í einu óháðu
fagsambandi og hóta allsherjarverk-
falli, ef ekki verði undireins hækk-
að við alla launþega.
2. Allir launþegar, og þeir eru
Noregi. Er vitnað til þess, að á
síðasta fundinum er Stórþingið
hélt í Noregi var samþykkt ein-
róma traustsyfirlýsing á stjóm
Nygaardsvold. Telji stjómin það
skyldu sína að starfa áfram þang-
að til þingið geti komið frjálst
saman á norskri grund, og muni
hún hér eftir sem hingað til halda
áfram baráttunni fyrir lausn Nor-
egs undan oki hinnar þýzku harð-
stjórnar.
Að loknu ávarpi stjórnarinnar
talaði Hákon Noregskonungur
nokkur orð, og tjáði sig algerlega
samþykkan ákvörðunum stjóraar-
innar.. Hann teldi sig svikjá skyldu
Nlimr Mnnerí
rebslrl Iðskölans
n mminii oeiri
1 viðtali við frttariara blaða og
útvarps í gær, lét rektor Háskólans
dr. phil. Alexander Jóhannesson
þess getið að kennsla byrji í öll-
um deildum háskólans fyrstu dag-
(ana í október. Innritun nýrra stúd-
•enta fer fram daglega í nýja há-
skóldskrifstoíunni kl. 10—12, og hef
ur innritunarfrestur verið framlengd
ur til l.okt. Ýmsar upplýsingar rekt
orsins um hagnýtingu húsnæðisins
I háskólabyggingunni, nýjungar
í starfsemi háskólans, ( húsnæöi
Menntaskólans o. fl„ verða raktar
(nánar í blaðinu á morgun.
meirihluti þjóðarinnar, verða að
leggjast á eitt um að knýja það
fram að Alþingi verði tafarlaiust
kallað saman til að taka afstöðu
til þessara mála.
Það er krafa allrar hinnar vhm-
andi þjóðar að ráðin verði bót á
þessum vandræðum og aflétt þeirri
kúgun, sein þessi stjórn hefur kom-
ið á. Og það fæst engin varanleg
bót meðan þessi stjóm situr.
Leppstjórn skattfrjálsu miiljóna-
mæringanna og bnezka hervaldsins
á að falla. Stjóm villueigendannia,
FramhaM á 4. síOo.
þá, er hann hefði tekizt á herðar
1905, ef hann legði nú niður völd,
og héldi ekki áfram baráttu fyrir
frelsi Noregs og sjálfstæði. Hann
og ríkisstjómin hefðu neyðzt til að
flytja úr landi til þess að geta
stjórnað þessari baráttu, sem
frjálsir menn. En hann og ráð-
herrarnir mundu snúa heim aftur
til Noregs eins fljótt og unnt væri,
og aldrei gefast upp í baráttunni
fyrir frelsi og sjálfstæði landsins.
Nazístamír fram-
kvæma hugsjón
Stefáns Jóhanns
Þýzku iiazistayfirxöldin í Nor-
egi hafa gefið út fyrirskipun um
að kominúnistar megi livergi vera
í trúnaðarstöðum í verklýðsfélög-
unum. að því er Lundúna-útvarp-
ið liefur skýrt frá. Jafnframt er
þrengt mjög starfssvið verkalýðs-
félaganna og þau sett undir
Mtrangt eftirlit nazLstaiina.
Hákon konungur og Nygaurdsvold stímpla hana ólöglega
Nazístarnír banna alla stjórnmálaflokka
nema Quíslíngs-flokkínn
f útvarpsræðu, sem Terbogen, landstjóri Þjóðverja í Noregi,
hélt í fyrrakvöld, lýsti hann yfir því, að allir stjómmálaflokkar í
landinu, nema „Nasjonal samling”, hefðu verið bannaðir, norska
stjómamefndin sett af og ný nazistastjórn sett í hennar stað.
Jafnframt tilkynnti Terbogen, að Hákon konungur færi ekki
lengur með völd og ætti ekki afturkvæmt til Noregs og heidui: ekki
stjórn Nygaardsvolds.
Káðstafanir þessar kvað Terbogen gerðar vegna þess, að ekki
liefði tekizt að ná samkomulagi við aðra stjórnmálaflokka í landinu
en „Nasjonal samling”. “ •,,