Þjóðviljinn - 21.12.1940, Qupperneq 1

5. árgangur.
Laugardagur 21. des. 1940.
292. tölublað.
II ið uii tolu ariwM -1 iíI iio urioiu sgriiiguna
í gærkvöld höföu 238 Dagsbrúnarmenn neytt atkvæðis-
réttar, en alls eru á kjörskrá um 2000 manns. Kosning held-
ur áfram í dag og hefst kl. 10 árdegis og stendur til kl. 10
í kvöld.
Kjörseðillinn er útlits eins og sýnt er hér fyrir neðan,
nema hvað spurningarnar sjálfar eru ekki prentaðar hér,
heldur gerð grein fyrir efni þeirra. Allir andstæðingar Skjald
borgarinnar setja X framan við já, við fyrstu spurningunni,
en X framan við nei við þriðju spurningunni,
Fjölmennið á kjörstað, og setjið X fyrir framan nei
í þriðja dálk kjörseðilsins.
fðMiihs iiisf rnisn ganiii fi:
I.
um verk-
fallsheimild.
Tillagan
II.
Vitlausa tillagan
sem átti a'ö vera um
afstöðuna til Al-
þýðusambandsins.
III.
Tillagan um rekstur
Jóns Rafnssonar og
Sveins Sveinssonar.
X lá lá
Neí Ncí
tfl «if ■ r i ■■■ #■r
Kieiorin i niFsuo
ar Mr tasislaattfirluni
Eins og Þjóðviljinn skýrði frá í gær, bannaði kjörstjórn
Dagsbrúnar þeim Jóni Rafnssyni og Sveini Sveinssyni að
hafa fulltrúa við atkvæðagreiðsluna um brottrekstur þeirra.
Ekki þótti þó fullreynt að kjörstjórnin vildi ekki unna
stjómarandstöðunni í Dagsbrún neinnar sanngirni,er nú kom-
ið í Ijós, að meiri hluti hennar ætlar sér að fara fram með
fullkomna rangsleitni við kosningar þessar, hún ætlar að
tryggja, að andstæðingar Skjaldborgarinnar geti ekki fengið
aðgang að kjörskránni, ekki fengið að fylgjast með kosning
unni, og mega allir vita hvaðslíku megi valda.
Hér birtast bréfaviðskipti nokkurra þekktra stjórnarand-
stæðinga í Dagsbrún og kjörstjórnarinnar, sem sýna þetta
fullkomlega.
Reykjavík, 19. desember 1940.
Við undirritaðir fulltrúar stjórn
arandstöðunnar í Dagsbrún för
um þess á leit, að okkur verði
veittur réttur til þess að hafa full
trúa á kjörstað við atkvaeða-
þreiðslu þá, sem fram fer í ifélag-
inu dagana 20., 21., og 22. þ. m.
Við atkvæðagreiðslu þá, sem
fram fór um síðustu lagabreyt-
ingar félagsins og önnur atriði,
fengu fulltrúar stjórnarandstöð-
ennar að hafa fulltrúa á kjörstað
og er þaö því orðin hefð í félag-
inu, enda geta þetta ekki talizt
lýðræðislegar kosningar án þess
að þessari sjálfsögðu hefð sé
fylgt.
f.h. stjórnarandstöðunnar í Diags-
brún.
Eðvarð Sigurðsson.
Eggert Þorbjarnarson.
Halldór Jakobsson.
Reykjavík, 20. desember 1940.
Bréf yðar dagsett í gœr mót-
tekið og tekið fyrir á fundi kjör-
stjórnar í da:g.
Af tilefni bréfsins var sam-
þykkt svolátandi: ,
„Kjörstjórnin samþykkir að
heimila bréfriturum að tilnefna
einn fulltrúa til þess að vera við
talningu atkvæða að lokinni at-
kvæðagneiðslu:
Ennfremur skal þetta tekið
fram:
Framhald á 4. aiðu.
iá
X Ncí
■ m g_ _ r
11 lausiruu-
105 hr. bætast í
nýársöjafarsjóð-
ínn. 31 ásbrífandí
komínn í des.
Það er auðséð að þrátt fyrir
jólaösina muna verkamenn og
aðrir velunnarar Þjóðviljans
eftir honum.
105 kr. hafa bætzt í nýárs-
gjafarsjóðinn og eru þá komn
ar 155 kr. Mun von á meiru.
Áskrifendum fjölgar nú hæg
ar, eins og við bjuggumst við,
þegar þessi annatími var kom-
inn. Alls eru komnir 31 áskrif-
andi í desember og verður það
að teljast gott eftir atvikum,
þó ekki skaðaði að hert væri
á sókninni.
Hver setn laefur bðrn sín sækja þessar skemmf-
anír brýfur í bág víð reglur þær, sem seffar hafa
veríð skólanemendum, og víd eðlílega inngangs*
hæflí víð ínnrásarherínn.
Sffórnarvöldunum ber að híndra þessa sfarfsemí
o$ sjá börnunum fyrír íslenzkum skemfunum
Nýjasta “verndarráðstöfun” hins brezka innrásarhers okk-
ur til handa er að halda jólaskemmtanir fyrir böm.
Skemmtanir þessar eiga að fara fram í híbýlum innrásarhers-
ins, og verður hin fyrsta í kvöld
Ekkert hefur heyrzt um að máttarvöld ríkis og bæjar
hafi reynt að koma í veg fyrir þessa ósvinnu, enda þótt lagt
hafi verið fyrir kennara, að gæta þess að nemendur, þar á
meoal börn á þeim aldri, sem boð'ið er á þessar skemmtanir,
forðist allt óþarfa samneyti viðhið erlenda lið. Ekki hefur held
ur orðið neitt vart við að bær eða riki vildi gera sérstakar
ráðstafanir til þess að gleðja börn á jólunum, og virðist þó
sjálfsagt, að þessir aöilar geri eitthvað, svo sagt verði með
sanni, að hvorki fátæk né rík börn þurfi að sækja jólafagnað
til erlendra hermanna.
Það er vel skiljanlegt frá sjón
armiði hinna brezku hermanna
að þeir vilji efna til slíkra jóla-
skemmtana, og valda því tvær
megin ástæður.
Einstaklingar þeir sem ganga hér
um göturnar í herklæðum, öllum
Verkatneim eíga ad sameínasf um
hagsmunamálín
Eins og verkamönnum erkunn
ugt stendur yfir atkvæðagreiðsla
i Dagsbrún um 3 eftirfarandi at-
riði:
1. Hvort félagsmenn vilji heim-
ila stjórninni að hefja verfall 1.
janúar 1941, ef samningar um
kaup og kjör verkamanna nást
ekki fyrir 23. þ. m.
2. Hvort félagsmenn vilji á-
kveða að Daigsbrún gangi ekki í
Alþýðusambandið fyrr en kosið
kerður á Alþýðusamhandsþing
samkvæmt hinum nýju lögum.
3. Hvort reka skuli Jón Rafns-
son og Svein Sveinsson úr félag-
inu.
Fyrir mér eru það kaupgjalds
málin, sem mestu skipta í þessu
sambandi og í raun og veru heyra
hinar spurningarnar undir þau,
þó stjórnin hafi kannske ekki
,ætlazt til þess. Vegna þess að
það er afaráríðandi að verkamenn
láti uppi álit sitt á þessum mál
um, þá vildi ég í stíuttu máli gera
grein fyrir skoðunum mínum á
þessum atriðum, sem atkvæða-
greiðslan stendur um.
Engum verkamanni ætti að
blandast hugur um það, að
svara fyrstu spurningunni
játandi.. Það erum við, sem höf-
um borið skarðastan hlut frá
borði í kaupgjaldsmálunum. Við
höfum hiorft á milljónagróða hrúg
ast upp hjá sjávarútveginum. Við
höfum mátt kaupa okkar eigin
framleiðslu á uppsprengdu verði.
Sjálfir höfum við verið bundnir
á bás eins og beljur í fjósi, sem
skammtað er eftir geðþótta hús-
bændanna.
Við höfum orðið að búa við
vísitölu, sem allir vifa að stendur
að miklu leyti á fölskum forsend
um og höfum þó ekki fengið
dýrtíðina bætta nema að vissu
marki og þrem mánuðum eftir á.
Hugsið þið bara um, hvernig
við hefðum lifað, hefðum við átt
að bergja þennan bikar í botn.
Vegna hins óvenjulaga ástands
hafa verkamenn haft helmingi
meiri vinnu en dæmi eru til, en
það er að engu leyti innlendum
ástæðum að þakka.
Og þrátt fyrir alla þessa vinnu
alla daga vikunnar gera verka-
menn ekki betur en halda við.
Þetta sýnir bezt hvað pening-
arnir eru orðnir sáralítils virði.
Það er básúnað út að þjóðin
græði, en hvað er þjóðin? Eigum
við að viðurkenna réttmæti þess
að öll framleiðsla hækki nema
okkar eigin, okkar vinnuafl. Nei,
það er ltomið mál til þess, að
* Framhald á 4. síðu
og væntanlega einnig sjálfum sér
til leiðinda, hafa flestir ver.ið hrakt
ir frá heimilum sínum, til þess
að verja auðjöfra síns eigin föð-
urlands. Þessir menn þrá auðvit-
að heimilislíf og félagsskap barna
og þá ekki hvað sízt á jólunum.
1 þeirra augum munu þessar jóla
skemmtanir vera nokkur úrbót
í heimilisleysinu og kuldanum hér
á Islandi.
Þá er þetta ekki síður skiljan-
legt frá sjónarmiði heildarinnar.
Auðvitað reynir hinn brezkiher
maður að koma sér í mjúkinn
hjá þjóðinni, svo honum verði
auðveldara og síður kaldsamt
það starf, sem hann á að vinna
hér fyrir brezka auðvaldið. Bret-
anum er ljóst, að auðveldast er
að byrja hjá börnunum, ag að
bezt er að byrja á jólunum. Síðar
má færa sig upp á skaftið, og
,fyrr en varir gæti svo farið að
þjóðin launi Bretunum jólagjaf-
irnar með auðmjúkri þjónustu.
En frá íslenzku sjónarmiði horf
ir þetta mál nokkuð öðruvísi við.
Þegar skólastjórarnir komuhér
saman á fundi í haust, að boði
kennslumálaráðherra, til þess að
ákveða afstöðu nemenda til her
I mannanna, þá urðu þeir sammála
um að hefja reglur þær, sem þeir
settu með þessum orðum:
„Nemendur skulu forðast allt
óparja samnei/ti vid htd erlenda
setulid“.
Hver einasti Islendingur mun
vera sammála þessu ákvæði, en
hver sá sem er þessu samþykkur
hlýtur að vera andvígur því að
börnin sæki skemmtanir til Bret-
lanna.
Fleiri orð ætti ekki að þurfa
um þetta mál. Stjórnarvölckunum
Framh. á 4. síðu.