Þjóðviljinn - 13.03.1941, Side 1

Nídíngsverk framíð víð vopnlausf skíp
Héðan af er óverjandí að hæfta lífí síómannastéftarínn-
ar og fískíflotanum eíns gálauslega og gert hefur veríð
híngað ttl víð fískflufnínga fíl Englands
Þýzkur kafbátur réðist í íyrramorgun á línuveiðarann
Fróða 200 sjómílur suðaustur af Vestmannaeyjum. Kafbát-
urinn skaut á skipið af fallbyssum og vélbyssum -og biðu
5 menn bana við skothríðina, en einn særðist. Fróði var á
leið til Englands fullfermdur fiski. Hann komst hjálparlaust
til Eyja.
Þetta er fyrsta kafbátsárásin, sem íslenzkt skip verður
í'yrir í þessu stríði, og hún verður ekki öðruvísi skilin en sem
bein yfirlýsing um að hér eftir muni þýzkir kafbátar vægð-
arlaust ráðast á fiskiskip okkar, er þau eru í Englandsferð-
um og megi búast við enn verri tíðindum af þeim árásum
nn jafnvel árásin á Fróða.
Það er því óverjandi kæruleysi að halda áfram að flytja
íískinn til Englands á sama hátt og verið hefur, það er
hreint og beint brjálæði eins og nú er málum komið að
hafa nær allan fiskiflotann í slíkum flutningum og stofna
þar með lífi sjómannastéttarinnar og þýðingarmestu fram-
leiðslutækjum þjóðarinnar í meiri hættu en vera þarf.
íréttunum áleiðis til Slysa-
varnarfélagsins. Brá það fljótt
við og kl. 11 á þriðjudagskvöld
hafði það náð sambandi við
Vestmannaeyjar og fengiö sklp
tii að fara þaðan til móts við
Fróöa. En þau fórust á mis,
liklega af 'því Fróði var ljós-
laus. En kl. 10 í gærmorgun
kom Fróði til Eyja hjálpar-
laust.
Fór nú læknirinn í Vest-
mannaeyjum um borö og gerði
hann við sár vélstjórans og var
iiann síðan fluttur á sjúkra-
hús. Er hann allmikiö særður,
en full von um að hann sé úr
hættu.
Kl. 4 síðdegis kom Fróði upp
að bryggju. Hafa sjónarvottar
í Vestmannaeyjum gefið ljóta
lysingu á því hve skelfilega
skipið var útleikið. Voru nú
lík hinna látnu flutt í land og
þaðaii upp í líkhús. Fór það
fram með mikilli hluttekningu
Vestmannaeyinga. Báru skát-
ar líkin, sveipuð íslenzkum fán
um, en Lúðraflokkur Vest-.
mannaeyja lék „Ó, guð vors
lands“ og sorgargöngulag. Fán
Framhald á 4. síðu.
tasHUi imiir
í gærkvöldi kl. 21,34 var
slökkviliðið kvatt inn í Vatna-
garða. Hafði kviknað í hænsa-
búi nálægt Kleppi, sem Friðrik
Bertelsen á. Kom eldurinn upp
austast í því, líklega annað-
hvort frá rafmagnsofn'i eða
.,fósturmóður“. Um þriðjung-
ur af lengd hússins brann og
brunnu allmörg hæsni inni
eða köfnuðu úr reyk.
Gamall maður, Snorri að
nafni, var þarna einn að gæta
búsins og bjai'gaðist hann fá-
klæddur.
Framhald á 4. siöu
Hvad á fundurdufl lcngí
ad Iíg$ja á síglingaleið
ínní fil fsafjardar?
Fyrir um hálfum mánuði síð
an var skýrt frá því að tundur
dufl væri fram undan Stiga-
lilíð á siglingaleið til ísafjarð-
ar. Fyrir nokkrum dögum var
aövörunin endurtekin.
Því er þetta tundurdufl ekki
eyöilagt?
Hverskonar framtaksleysi er
þetta, þegar það getur kostað
líf margra manna að aðhafast
ekkert?
Med satnþykkf láns~ og leígufrumvarpí Roosevelfs
hefsf hjálp Bandafíkjanna fyrír alvöru
Bandaríkjastjórn hefur gert víðtækar ráðstafanir til
hjálpar Bretum, og nálgast nú aðstoð Bandaríkjanna beina
þátttöku í styrjöldinni við hlið Bretlands, þar sem gert er
ráð fyrir að hergagnaframleiðsla landsins og margvísleg
framleiðsla önnur verði að miklu leyti miðuð við styrjald-
arþarfir Breta.
Láns- og leigufrumvarp Roosevelts var endanlega sam-
þykkt sem lög í fyrradag af íulltrúadeild Bandaríkjaþings-
ins, með 371 atkvæði gegn 71. Roosevelt undirskrifaði lögin
nær samstxmdis, og gaf jafnframt fyrirskipanir um fyrstu
atriðin í framkvæmd þeirra, er verið hafði nákvæmlega
undirbúin áðm-. Hefur forsetinn farið fram á að þingið sam
þvkki tafarlaust 7000 milljón dollara fjárveitingu til fyrstu
f ramkvæmdanna.
Arásín á ,Fróda'
Kl. 5 á þriðjudagsmorgun
var línuveiðarinn Fróði frá ísa
firði kominn um 200 sjómílur
frá Vestmannaeyjum á leið til
Englands, fullfermdur af fiski.
Var þá skyndilega hafin skot-
hríð á skipið, en myrkur var,
svo skipverjar gátu ekki greint
hvaða skip það var, en álitu
það vera kafbát. Skauí hann
tvisvar sinnum úr fallbyssu á
skipið, en hvað eftir annað af
vélbyssum.
Fyrsta fallbyssukúlan mun
hafa lent stjórnborðsmegin,
og laskaði stjórnpall skipsins,
og varð hún tveim mönnum að
bana. Fór þá skipstjóri við ann
an mann að björgunarbátnum
bakborðsmegin, til að setja
hann niður, en í því var skotið
annarri fallbyssukúlu að þeim
og varð hún skipstjóranum og
öðrum manni að bana.
. .Strax við fyrstu skothríðina
eyðilagðist ljósakerfi skipsins.
.. í tæpan klukkutíma dundi
svo vélbyssuskothríð á skipinu,
hvað eftir annað. Lét einn skip
verji nú lífið í viðbót við þá
fjóra, sem áður voru fallnir,
en 1. vélstjóri Sveinbjöm Da-
viðsson, særðist þar sem hann
var undir þiljum, fékk skot í
gegnum báða handleggi.
Þeir fimm íslendingar, sem
þarna létu lífið, fyrstir þeirra
íslendinga, sem meö vopnum
eru vegnir 1 styrjöld þessari,
voru:
Gunnai' Ámason skipstjóri,
Leifsgötu 27, Reykjavík, fædd-
ur 4. júlí 1907. Lætur eftir sig
konu.
Sigurður Jörundsson, stýri-
maður, frá Hrísey, fæddur 30.
rnarz 1917.
Steinþór Árnason, háseti,
bróðir skipstjóra, frá Brekku í
Ðýrafiröi.
Gísli Guðmundsson, háseti
frá Brekku í Dýrafirði, fæddur
7. apríl 1906. Ókvæntur.
Guðmundur Stefánsson, há-
seti, fæddur 2. maí 1907, frá
Kólum í Dýrafirði. Ókvæntur.
Á Fróöa voru alls 11 menn.
5 höfðu nú látið lífið, en einn
var stórsærður. Það voru því
aðeins 5 menn á skipinu, til
a.ð reyna að bjarga þvi, sem
bjargað varð eftir þessa hörmu
legu viðburði.
Haldid hcím
Fróða var nú snúið heim og
tókst þessum 5 sjómönnum
heimferðin. Vél skipsins haföi
ekki skemmst, en hinsvegar
var það mjög laskaö, yfirbygg-
íngin mikið til skotin niður.
Á heimleiðinni hittir Fróði
vélbátinn Skaftfelling og kem-
ur hann með talstöð sinni
Churchill, forsætisráðherra
Breta, hélt ræðu í gær í neðri
málstofunni, og ræddi einkum
láns- og léigufrumvarpinu.
Taldi hann að hér væri um að
ræða stórfenglegar og fram-
sýnar ákvarðanir, þar sem
heita mætti að fjármála- og
ríkja væri einbeitt að sameig-
inlegum málstað, útþurrkun
IJitlerismans. Þakkaði hann í
nafni stjórnar sinnar, brezku
Jijóðarinnar og „allra frjálsbor
inna manna hvar sem væru í
heiminum“ fyrir þessa miklu
aðstoð og uppörfun, er bæri
hmn fegursta vott um traust
á málstað þeim er Bretar berj-
ast fyrir.
Brezkur her kominn 500
km. Inu i Abessíníu
Bretar tilkynna að brezkur
her frá ítalska Sómalílandi sé
kominn um 500 km. inn í Abes
siníu, og sé nú aðeins 250 km.
írá Harrar, annarri stærstu
borg landsins.
Á vígstöðvunum í ítalska
Sómalílandi sækja Bretar einn
ig hratt fram, og veitir ítalski
herinn litla mótspymu.
Sovétríkín og Thaíland
skíptasf á sendíherrum
Sovétríkin og Thailand
munu skiptast á sendihermm
irman skamms, að því er til-
kynnt er í fregn frá Moskva.
Fulltrúi stjórnarinnar i Thai
landi hefur dvalið um tíma í
IMoskva og rætt við stjómmála
menn, þar á meðal Molotoff.