Þjóðviljinn - 02.04.1941, Page 2

Miðvikudagur 2. apríl 1941
PJOÐVILJIHK
Hiðnvnjmn
tJtgefandi:
Sameinlngarflokfcur alþý&u
— SÓEÍalistaflokkurinn.
Ritstjórar:
Sigfús Sigurhjartarson (áb.)
Einar Olgeirsson
Ritstjórn:
Hverfisgötu 4 (Víkings -
prent) sími 2270.
Afgreiðsla og auglýsinga-
skrifstofa:
'Austurstræti 12 (1. hæð)
sími 2184.
Áskriftargjald á mánutíi:
Reykjavík og nágrenni kr.
3,00. Annarsstaðar á land-
lnu kr. 2,50. 1 lausasölu 15
aura eintakið.
Víkingsprent h.f. Hverfisg.
Þad hallasf ekkí á
Það fer ekki hjá pví að atburð-
ir þeir, siem gerðust á sunnudags
morguninn hafi vakið meginþorra
Reykvíkinga til alvarlegrar um-
hugsunar um hvað þeirri vernd
og því öryggi liði, sem bæjarbú-
ar mega vænta að njóta þegar
hér kemur til alvarlegrar loftá-
rásar.
Að þetta sé rétt, sést meÖal
aninars á þvi, að jafnvel Morg-
unblaðið lætur megna óánægju
í ljós út af því öryggisleysi, sem
allir sjá nú, að almenningi er búið
gagnvart loftárásunum.
En Morgunblaðinu eru báðir
aðilar, brezku hernaðaryfirvöldin
og íslenzka þjóðstjórnin, kærir,
og vill helst hvorugan styggja,
en almenningsálitiö knýr blaðið
til þess að bera fram aðfinnsJur,
og úr því svo er komið þykir því
bezt henta að láta sökina bitna
á öðrum, en gefa hinum fri, og
það bendir á Bretann, en gefur
þjóðstjórninni og líði hennar frí.
Ekki verður þessari aðferð
hælt, rétt er að hver fái sinn
skammt, hvorttveggja er jafn ó-
réttmætt, að ljúga lýtum á Breta
(nóg er af þeim, þó aðeins sé
sagt það sem satt er) og ljúga
lýtum af þjóðstjórninni. Sann -
Ieikurinn er sá, að verksvið þess
ara tveggja aðila er skýrt að-
greint, og ber að gagnrýna báða,
hvorn á sínu sviði.
Það er hlutverk Bretanna að
halda uppi athugunarkerfi til þess
að fylgjast eins og framast
er mögulegt með ferðum flugvéla
yfir íslandi og, í nánd við það-
Þetta athugunarkerfi verður að
vera framkvæmt af fullkominni ná
kvæmni og óbrigðulli skyldu-
rækni.
í hvert skipti, sem ieitthvað
fréttist um ferðir þýzkra eða ó-
kenndra flugvéla, ber Bretum taf
arlaust að gera þeim, sem loftvam
ir og loftvarnamerki eiga sérstak-
leg að annast, á hverjum þeim
stað, þar sem árás gæti komið
til greina, aðvart, svo merki um
hættu geti verið gefi.n í tæka
tíð. Reynslan sýnir að þessa
skyldu rækir Bretinn ekki. Það
má telja fullvíst að til fliugvélar
þeirrar, sem hingað kom á sunnu-
daginn, sást í Vestmannaeyjum, og
hefði þá tafarlaust átt að hrað
síma tíl Reykjavikur um þennan
Framhald á 3. síðu.
|
|
t
y
%
KVEMMAStBAN

t
f
«£♦

Frá eldhúsdyrum
ulþýðukonu
Mig langar til að gera dálitla
athugasemd við grein, sem var
í Kvennasiðunni héma á dögun-
um og sem hvatti okkur konur til
þess að kjósa fyrst og fremst kon-
ur í bæjar- og sveitarstjórnir og
á Alþingi. Ég er að vísu sam-
þykk greinarhöfundi að flestu
leyti, að viðbættri þeirri athuga-
semd, að það er frá mínum dyr-
um séð ekki einhlítt að kjósa
konur til trúnaðarstarfa, hitt gildi
meira hvaða stefnu þær fylgi í
stjórnmálum. Þess höfum við séð
dæmin hér á landi. Þær tvær
konur, sem átt hafa; sæti á Alþingi
voru báðar flokkskonur, þó önnur
væri kosin utan flokka. Og svo
óheppilega vildi til að þær til-
heyrðu báðar íhaldsflokknum,
enda liggur ekki margt eftir þær
í Iögum landsins, sem til réttar-
bóta horfir fyrir alþýðukonur í
landinu- Vera má að þær hafi bor
ið fram frumvörp eða greitt at-
kvæði sitt málum, sem gengn: í þá
átt, þegar flokkur þeirra háfði ráð
á að leyfa þeim slikt. En ekki er
vitað að þær hafi nokkurntíma
igengið í berhögg við stefnuflokks
ins eða hagsmuni, þegar úrslit
ultu á þeirra atkvæði.
í bæjarstjórn eiga nú sæti 3
konur og leggja þær þegjandi
blessun sina yfir gerðir flokka
sinna eða aðierðaleysi, aðmíninsta
kosti gera þær það á yfirborðinu.
Hvernig þær beita áhrifum sín
um á bak við tjöldin vitum við
kjósendur ekki.
Þetta er ekki sagt ;,til lasts
þeim bonum, sem sæti hafa átt á
Alþingi og nú í bæjarstjóim, þær
eru auðvitað eins góðir fulltrúar
fyrir sinn flokk eins og hver karl-
maður. En þær eru fyrst og
fremst flokkskonur. Við konur
megum því aldnei láta íhaldið
blekkja okkur til fylgis við sig í
kosningum með þvi að stilla upp
einhverjum konum. Guðrún Jónas-
son og Guðrún Guðlaugsdóttir o.
fl. o. fl. verða aldrei annað en
íhald, þó þær séu konur. Engin
alþýðukona getur verið þekkt fyr-
ir að kjósa þær sem fulltrúa, sina
hvorki á þing né i bæjarstjórn.
Frá mínum dyrum séð verðum
við konur að gera okkur Ijóst
hver stefna flokkanna er, mynda
okkur skoðun um málin og kjósa
okkur fulltrúa, sem við getum
treyst, annað hvort karl eða konu,
eða bæði karla og konur.
Amma í eldhúsinu.
lim FÉffaplieiKslil
Hæstiréttur hefur nú fyrir
skömmu fellt dóm í dneifibréfs-
málinu, er hann í aðalatriðum
staðfesting á dómi undirréttar.
I Noregi sögðu allir dómaram-
ir af sér þegar Quisling heimtaði
að þeir dæmdu sainkvæmt vilja
innrásarhersins. Var þetta rómað
ínjög í blöðunum hér.
En hér á Islandi fer Hæstirétt-
ur öðruvísi að. Hann lætur hafa
sig sem verkfæri í þágu erlends
valds gegn islenzkum borgurum.
Er þetta hin mesta niðurlægilng
fyrir hinn íslenzka Hæstarétt og
mun lengi í minni haft inégar
minnzt verður á ósvífið og raing-
látt réttarfar.
Það, sem gerir þetta mál að
endemum, er framkoma valdhaf-
anna gagnvart þeim dæmidu. Þeir
hafa ekki notið þeirra sjáífsögðu
réttinda, sem venjulegir sakamenn
annars hafa, — að fá frí til að
ráðstafa heimilum sínum og einka
málum, jafnvél afplána siekt sína
eftir hentugleikúm.
Þeir dæmdu voru fluttir svo
úr bænum að þeir fengu ekki að
koma á heimili sín, ekki einu sinni
til að sækja farangur sinn.
Þannig löguð framkoma getur
aðeins talizt ofsókn og ruddáleg
meðfierð, ekki aðeins gagnvart
þeim dæmdu, heldur einnig gegn
vandamönnum þeirra, sem þannig
misstu algerlega fyrirvinnuna og
sitja eftir í reiðuleysi.
En stundum hefur komið fyrir
þegar kveðnir eru upp ranglátir
dómar af valdhöfunum, að aflþýð
an tekur málið í sínaT hendur og
dæmir eftir sinni réttlætismeðvit-
und. Það er einmitt það sem al-
þýða Isiands hefur nú gert.
Hún hefur á margan hátt sýnt
afstöðu sina til dómsins, bæði
með því að létta þeim dæmdu
fangelsisvistina með heimsóknum,
og gert þeim vistina léttbærari
mieð mörgu móti, — ennfiemur
með beinum peningastyrkjum
hindrað það að heimilin lieystust
upp. Hefur þetta verið ómetan-
leg hjálp og hughreysting fyrir
j aila aðstandendur þeirra.
Krónuvelfa
Kvennasíðunnar
Marta Kristmundsdóttir, Freyju
götú 34, skorar á Ingibjörgu ÓÞ
afsdóttur, Einarsstöðumj, Grím®'
staðaholti og Ragnheiði ólafsdótt
ur, Haðarstíg 16.
Sigriður Bjarnadóttir, Helirsg.
7, Hafnarfirði, skorar á Jóhönnu
Magnúsdóttur, Karlagötu 17 og
Salbjörgu Magnúsdóttur, Strandg.
41, Hafnarfirði.
Ingibjörg Benediktsdóttir, Ás-
vallagötu 2, skorar á Maríu Guð-
mundsdóttur, Sólvallagötu 6, og
Svanhildi Steinþórsdóttur, Ásvalla
götu 2.
I öðru lagi hefur það greini-
lega sannað að alþýðan er ekki
svo blinduð af moldviÖri því, sem
þjóðstjórnarklíkan þyrlar upp, til
þess að hylja þjónslund sína við
innrásarherinn, að hún ekki sjái
mun á réttu og röngu-
Þetta mál er ekki aðeins mál
þessara fáu mannina, siem í þiettlá
skipti urðu fyrir dómunum. Nei,
þetta er ófyrirlieitin árás á rétt-
indi alþýðunnar, sem við verð-
um að vera á verði ^yrir og
svara með því að halda sleitu-
laust áfram söfnun hánda heimil-
um hinna dæmdu og hindra það
að fjölskyldur þeirra lendi á von-
arvöl-
Alþýðubona.
Kvennasídat!
Kvennasíðan þakkar hér með
konunni á Raufarhöfn fyrir pen-
ingana, sem hún sendi, vegna þess
að hún getur ekki tekið þátt í
krónuveltu síðuninar. Slíkar send-
ingar eru kærkomnar.
Sendið Kvennasíðu Þjóðviljans
greinar til birtingar. Enn fleiri
ættu að láta til sín heyra.
Á þessum tímum þarf flestu og
hugrekki til þess að berjast fyrir
hagsbótum, frekar en nokkru sinnk
Konur, talið til fölksins frá
Kvennasíðunni, hún er víða lesin
um allt land.
Utanáskrift:
Þjóðviljinn,
Kvennasíðan,
Austurstræti 12.
Saumaskrínið
Hér eru tveir sumarkjólar á
litlar telpur.
Báðir þessir kjólar eru hent-
ugastir úr lérefti eða líni Marg-
lit léreft eru nú mikið á boðstól-
um og ættu konur að nota þau
rneira í barnaföt heldur en gert
hefur verið. Litla telpan er miklu
betur til fara í hreinum og stíf-
uðum léreftskjól hversdags, held
ur en Iélegum silkikjólum, sem
maður sér þó svo oft.
Þessa kjóla getur hver kona
saumað, þótt hún hafi ekkert lært
til kjólasauma.
Til þess að fá rikkingúrnar í
mittið á kjól nr. 1 þarf að stanga
belti innan á og draga teygju-
bönd í, á milli saumanna.
Sfælíng á rúss~
neskum kavíar
Efni:
Soðin hrogn, marmítkraftur,
salt og pipar.
Þorskahrogn, þvegin, soðin í
vel söltu vatni, tekin og hrærð
ásamt marmít, pipar og salt eftir
smekk. f
Himnan hefur verið tekln f
burtu og hrognin þurfa að vera
köld- Bezt er að laga úr litlu f
einu, s. s. i matskeið hrogn og
hálf lítil skeið af marmít, nokk-
ur korn salt og pipar, því hrogn-
in geymast ekki 9oðin nema 1—2
daga. f>etta er haft ofan á brttuð.
Nú vill fólk nota það, sem af
gengur af hrogmum, því þetta er
svo lítið, sem þarf í kavíarinn.
Þá má taka greppina og sneiða
í tveggja cm. þykkar sneiðar og
steikja í smjörlíki, ljós brúnt;
brúna lauk. Raða sneiðunum lag-
lega á fat og setja brúnaða iauk-
innn iofan á hverja sneið, hella
bræddri feiti yfir og bera síðan
Framhald á 4. síðu.