Þjóðviljinn - 17.04.1941, Page 1

VT. ácgangur. I’immtudagur 17. apríl 1941 87. tölublað
Pjódvcrjár lílkynoa að þeír hafl fekíð Sarajevo. —
Sfórorusfur I Grlkklandí
Hafa Ifalír I Ausfur~Afnku gefíet upp?
1 Bro wflBP dæiQdur í
ijöQFa ára fanoelsi
Eínn ósvífnasfí sféffardómur Hæsfa-
réffar Bandarlkfanna
Þjóðverjar tilkynna að he þeirra hafi tekið Sarajevo
fjórðu stærstu borg Júgóslavíu og brotið á bak aftur aðal-
her Júgóslava.
í brezkum fregnum er sagt að erfitt sé að fá nákvæm-
ar fregnir af því, sem sé að gerast í Júgóslavíu, en svo
virðist, sem varla sé um víðtæka, sameinaða hernaðarlega
mótspyrnu að ræða lengur Júgóslavar halda þó áfram hetju
legri vörn á stórum svæðum fjalllendisins í vesturhluta
landsins, en eiga mjög í vök að verjast, og alstaðar við
margfalt ofurefli að etja.
í Grikklandi standa nú yfir
stórorustur á nær allri víglín
unni frá Ólypsfjalli að landa-
mærum Albaníu, að því er
segir í hernaðartilkynningum
Breta frá Kairo. Þar sem Bret
ar og Grikkir hafa tekið sér
aöalvarnarstöðvar sínar, er
mjög hálent og erfitt yfirferð-
ar vélahersveitum. — Her
Grikkja, er hörfaði undan frá
Koritsavígstöðvunum í Alban-
íu berst á vestasta hluta hinn
ar hýju varnarlínu.
Búlgaría hefur slitið stjórn-
málasambandi við Júgóslavíu.
Bamkvæmt fregnum frá Ist-
ambúl er búlgarskt herlið einn
ig komið til austur héraða
Grikklands, er Þjóðverjar hafa
lagt undir sig og hafa Búlg-
arar setzt að í helztu borgun-
um.
Roosevelt Bandaríkjaforseti
hefur lýst því yfir, að hann
telji Ungverjaland og Júgó-
slavíu í styrjöld og beri að líta
á Ungverjaland sem árásarrík-
Ið.
Sfytrjöldía í Norður^
Afríku
Yfirhershöfðingi ítala í Aust
ur-Afríku, hertoginn af Aosta,
hefur sent fulltrúa sinn til
samninga við Cunningham yf
irhershöfðingja Breta í Abess-
iníu, og telur brezka útvarpið
að ítalir séu aö reyna að kom
ast að sem beztum uppgjafa-
skilmálum.
Hertoginn af Aosta fór þess
á leit við brezka herforingj-
ann, að flugvél með sendiboöa
mætti fara frjáls ferða sinna
til Diridava, og var það sam-
þykkt. Flugvélar Breta og Suö
ur-Afríkumanna fengu fyrir-
skipun um að halda kyrru
fyrir, meðan flugvél sendiboð-
ans væri á leiðinni.
ítalir verjast enn á þremur
stöðum í Abessiníu og hafa
þar allmikið lið. Er það við
borgirnar Dessie, Gondor og
Gimma. En talið er óhugsandi
að her ítala í Austur-Afríku
geti var'izt nema skamma
stund úr því sem komið er,
herleifar þeirra eiga ekki und-
ankomu auðið. Bretar flytja
stöðugt nýja fangahópa til
Addis Abeba. '
í tilkynningum Breta um
bardagana í Líbýu seg'ir að
engar breytingar hafi orðið
á Tobrúkvígstöðvunum, og að
Bretar haldi en borginni. Á
Sollumvígstöðvunum hafi stað
ið yfir harðir bardagar mill'i
vélahersveita Breta annarsveg
ar og Þjóðverja og ítala hins-
vegar, en aðalbardagamir í
Líbýu standa nú á þríhyrn-
ingnum Tobrúk-Fort Kapuzzo-
Bardia.
Skaffafrumiroirp
þíóðsfjórnairíiin^
ar flf l. umr, I e. d.
/
Frumvörp stjórnarflokkainna
um breytingu á skattalögunUm og
um stríðsgróðaskatt kiomu til 1.
umræðu í efri dleild: í gær- Hafði
Magnús Jónsson framsögu fyrir
hönd fjárhagsnefndar, en næstur
tók til máls Eysteinn Jónsson við-
skiptamálaráðherra og skýrði við
skiptamálaráðherra og skýrði við-
horf Framsóknarflokksins. Fundi
var haldið áfram. í gærkvöídi kl-
8.30, og talaði þá Stefán Jóh.
Stef. fyrir Alþýðuflokkinn.
Sósíalistaflokkurinn hefur nú í
undirbúningi breytingartillögur
við þessi frumvörp og vierða þær
lagðar fram við 2. umræÖu frutn-
varpanna. Samtímis munu þing-
menn Sósíalistaflokksins gera
grein fyrir afstöðunni á þingi og
málið allt verða tekið til umræðu
hér í blaðinu.
Earl Browder, leiðtogi Kommúnistaflokks Bandaríkj-
anna, var settur í fangelsi 27. marz sl., eftir að Hæstiréttur
Iíandaríkjanna hafði staðfest fjögra ára fangelsisdóm, er
undirréttur í New York felldi fyrir skömmu. Er dómurinn
byggður á smávægilegri ónákvæmni í notkun vegabréfs,
fyrir mörgum árum.
landaFiBin i Ini
wgiin il lan
i slrií?
Miklar stjórnmálaumræður
standa yfir í Washington
þessa dagana. Mc Kenzie-King
íorsætisráðherra Kanada kom
þangað í gær, og fór þegar á
íund Roosevelts, en hann hef-
ur undanfarna daga setið á
löngum ráðstefnum með Sim-
son hermálaráðherra, Knox
flotamálaráðherra og Morgen-
thau fjármálaráðherra Banda-
ríkjanna.
Roosevelt lýsti því yfir í
fyrradag í blaðaviötal'i, aö allt
Grænland væri nú á valdi
Bandaríkjanna. Hann endur-
tók yfirlýsingu Cordell Hulls
um að Grænland verði afhent
Dönum aö styrjöldinni lokinni
Fræðslumálastjórinn hefur
ákveðið að bamaskólar bæjar-
ins hætti störfum á laugardag
inn. Þessi ákvörðun er tekin
eftir eindregnum tilmælum
þeirra nefnda, sem settar hafa
verið til þess að vinna að ör-
iggismálum borgarinnar.
Kennslu er þegar hætf í skól-
umum, en fullnaðarpróf fara ,nú
fram og á þeim að verða Iokið
á laugardaginn- Bekkjapróf fara
einnig fram í Laugarr.esskólarfum
oig Skildinganesskólamum, en þau
fallia að mestu eða öllu leyti
niður í Miðbæjarskólanum
Austurbæjarskólanum. Það flýtti
fyrir þessari ákvörðun, áð
Rauði krossinn hefur farið ])ies,s
á þeit að fá skólahúsin til af-
niota sem allra fyrst. Munu þau
sumpart verða notuð siem mið-
stöðvar fyrir brottflutning barna
og kvenna í sveit, og sumpart
muniu þaiu verða útbúin sem
sjúkrahúis, ertíl miegi grípa, ef
á þarf að lhalda.
Koinið hefur til mála að flýta
prófum eitthvað í æðri skólum,
Hér er um aö ræða éinn ó-
svífnasta stéttardóm, sem
Bandaríkjaauðvaldiö hefur lát
ið fella yfir forvígismönnum
verkalýöshreyfingarinnar. Und
irréttardómurinn var notaður
sem átylla til aö banna Brow-
der að fara á fyrirlestraferðir
út fyrir landamæri New York
rík'is í forsetakosningunum í
haust.
Browder hefur barizt af al-
efli gegn því að Bandaríkja-
auðvaldinu tækist að steypa
landinu út í heimsstyrjöldina
og er vafalaust samband milli
lúns ósvífna fangelsisdóms og
baráttu þessa vinsæla verka-
lýðsforingja og Kommún'ista-
flokks Bandaríkjanna fyrir
friði.
Auk fangelsisdómsins var
en ekkiert er fullráðið um það
ennþá-
Þessar ráðstafanir gagnvart
skólunum ber fyrst og friemst að
skoða sem lið í brottflutnings-
starfinu úr bænum- Eins og get-
ið var urn hér í blaðinu í gær,
hefur verið lieitað aðstoðar sum-
ardvalarnefndar um að koma 2400
börnum fyrir í Isveit, en þau böm
sem aðstandendur sjálfir koma
fyrir hjá frændum og vinum, eru
ugglaust mikið fleiri, það er því
Ijóst mál, að skipulagning þess-
ara flutninga er allmikið starf.
boðsmcnn í flestum sveitum, sem
vinna að því að útvega pláss
fyrir börn og konur, en þrátt
fyrir það ættu allir að gera það
sem þeir geta til þess að koma
sínu skylduliði fyrir hjá kunn-
ingjum sínum í sveitunum, því
bezt fer á því, að kunningjar
eigi skipti saman um þiessi mál,
en auðvitað verður iengu síður
greitt fyrir flutningi þeirra barna
sem aðstandendur sjálfir koma
fyrir.
Browder dæmdur í 2000 doll-
ara sekt.
Viö starfinu sem aðalritari
Kommúnistaflokksins í fjar-
veru Browders tekur Robert
Minor, sem einnig er þekktur
bandarískur verkalýðsforingi.
UeFfeanenn suan
IraMstrl ír
Dratailuiiil
21 maður leggur níður
vínnu í flugvellínum
21 maður lögöu niður vinnu
í flugvellinum í gær vegna
bess að reka átti félaga þeirra
lir vimiu að því er virtist fyr-
ir það eitt að brosa að enskum
yfirmanni.
Eins og kunnugt er byrjar
seinniparts-vaktin í flugvell-
inum kl. iy2, e. h., er unnið
í lotu til kl. 10 nema hvað
kaffihlé er frá kl. 514—6. Sam
kvæmt samning'i mega verka-
menn drekka kaffi standandi
tvisvar utan hins reglulega
kaffitíma. Þennan rétt notuöu
nokkrir verkamenn sér ,í gær
í hinum umrædda vinnuflokki
Bar þá að Breta einn, sem á-
taldi þá fyrir aö vera að
drekka kaffi í vinnutímanum.
Tveir hinir fyrstu, sem uröu
fyrir þessari áminningu létu
hana sem vind um eyru þjóta,
enda vissu þeir að þeir voru í
fulum rétti. Breti þessi hitti
nú þriöja manninn, sem stóð
og drakk kaffi sitt. Tók hann
aö ávíta hann, en verkamaö-
urinn hló að átölum hans.
Eftir stutta stund kom til-
kynning um að verkamaður
þessi yrði að víkja úr vinn-
unn'i. Hinir tveir, sem átalað-
ii höfðu veriö fyrir kaffi-
diykkjuna, lögðu þá einnig
frá sér verkfærin og vildu
fylgja félaga sínum, en á eft-
Framhald á 4 .síðu.
Barnaskólarnír hætfa á
laugardagínn
Rauðíkrossínn faer skólahúsín lil umráða í sumar
og
Sumardvalarnefndin hiefur inú um-