Þjóðviljinn - 11.10.1942, Blaðsíða 3

Sunnudagur 11. okt. 1942.
PJÓe VÍL31RH
3
tsjð®viuiM&§
Utgefandi:
Sameiningarflokkur alþýðu —
Sósíalistaflokkurinn.
Ritstjórar:
Einar Olgeirsson (áb.).
Sigfús Sigurhjartarson.
Ritstjóm:
Hveríisgötu 4 (Víkingsprent).
Sími 2270.
Afgreiðsla og auglýsingaskrif-
stofa: Austurstrætí 12 (1. hæð).
Sími 2184.
Víkingsprent h-f., Hveríisgötu 4.
Úr minnisblöðum bióBstjðrnarflokkanna
Tuhfhdsuisf fupir að sesla frá refsloerflu afhasfi
Von um fálkaorðu fyrír að frcmja refsívert athæfí
Það cr hægt að dæma mcnn i allt að þriggja ára fangclsí fyrír aðdröft~
un þótt sönnuð sé. Það cr undir víssum kríngumstæðum bannað að
færa sönnur á máf síft fyrír réffí
Vér heimtum vort
föðurland
l höndum þess Alþingis,. sem
kosið verður næsta sunnudag,
verða ó'rlög íslands, er þessu
stríði lýkur. íslendingar eru því
nú að kjósa um hverskonar skipu
lag skuli rísa hér upp að styrjöld
lokinni. Þvi það munu fæstir ef-
ast um það, að íslenzka þjóðfé-
lagið verður aldrei aftur það,
sem það var fyrir þessa styrjöld,
— svo stórfelldri breytingu hefur
stríðið valdið, ekki þó sízt á að-
alandstöðustéttum þjóðfélagsins,
verkalýðnum og auðmannastétt-
inni.
Verkalýður íslands hefur nú
kennt máttar síns. Hann er orð-
inn sterk og stolt stétt, sem verð
ur markvissari og sókndjarfari
með degi hverjum. Verkalýður
• Islands mun aldrei framar líta
á atvinnu sem náðarbrauð, er
auðmönnuaium þóknist að láta
honum í té. Hann mun aldrei
framar leggja sig undir ok at-
vinnuleysisms og skoöanakúgun-
arinnar eins og tókst með stóran
hluta hans fyrir stríð. Eigi að
kúga hann og kvelja eins og þá
var gert, þá veröur að brjóta
hann á bak aftur með harð-
stjórn, Verkamannastéttin steín-
ir nú sem brjóstfylking íslenzkr-
ar alþýðu að valdatöku sinni, að
myndun þjóðfélags sósíaiismans.
Hún veit að allar vonir smælingj-
anna í þessu iandi, allra þeirra,
sem beittir hafa verið haröýðgi
og ójöfnuði, — vonir hinna
gömlu og sjúku um sómasamleg-
an aðbúnað, — vonir uppvaxandi
kynslóöarinnar um menntun og
öryggi, — að allar framtíðar-
vonir hinna vinnandi stétta eru
tengdar við sigur hennar, — og
sú meövitund gefur henni kjark
og trú á málstaöinn og sigurinn.
Auðmannastétt þessa lands, verð
ur að þessu striöi loknu gerólík
því, sem hún. var fyrir stríð. í
stað skuldakónga, sem urðu að
spyrja hankana leyfis um út-
gerö og ýmsar ráðstafanir, eni
nú komnir milljónabraskarar,
sem eru bókstaflega að kaupa
upp allt landið og gma yfir öllu,
sem þeir geta klóm ytir komizt.
Fái þessir milljónabraskarar að
halda stríðsgróða sínum, þá
leiða þeir ekki aðeins kreppu og
atvinnuleysi yfir þjóðina, heldur
nota þeir líka atvinnuleysio til
þess að ræna verkalýðinn rétt-
indum og lækka kaup hans og
í skjóli kreppunnar munu þeir
féfletta þá fiskimenn, millistétta-
menn og bændur, sem nú hafa
orðtö bjargálna. Milljónabraskar-
arnir, sem stöðva atvinnutæki sín
eftir stríðið til að lækka kaupið
og kaupa upip fyrirtæki bjarg-
álna smáatvinnurekenda i krepp-
unni, þeir munu og verða drottn-
Nýlega var ég á ferð í almenn-
ingsbifreið norður í land. Maður
sem sat í næsta sæti fyrir aftan
mig ræddi við sessunaut sinn um
ritfrelsið og hegningarlöggjöf-
ina. Hann hélt því fram, að sam-
kvæmt gildandi hegningarlögum
væri hægt að dæma menn í fjár-
sektir og fangelsi fyrir að segja
bláberan sannleikann, og það þótt
sannað væri að satt væri sagt,
hann bætti því við, að svo langt
væri gengið í óhæfurini, að í
sumum tilfellum væri bannað að
færa sönnur á sakargiftir, sem
fram væru bornar í ræðu eða riti.
Sessunautuiinn, sem vargreindur
maður og gegn, sagðist vart geta ,
trúað að þetta vteri rétt hermt,
svo mikil fjarstæða fannst hon-
ura, að dæma menn fyrir aðsegja :
sannleikann þótt sannaður væri
og enn fjarstæðara hitt, að banna
að færa sönnur á sakargiftir fyr-
ir rétti.
Með því að lesa þær tvær grein
ar almennrar hegningarlaga (108
og 237), sem að framan eru birt-
ar og samþykktar voru á Alþingi
Islendinga, síðast á því herrana
ári 1939, þegar finnagaldursfár-
ið svarf sem fastast að íslenzku
þjóðinni, og þegar allir hinir á-
byrgu þjóðstjórnarflokkar höfðu
lýst því yfir að þeir teldu sér
vansæmd, að sitja með sósíalist-
um á þingi, hljóta memi að sjá,
að svo er nú komið réttarfarinu
á Islandí, að hver sá, sem segir
sannleikann opinberlega, undan-
dráttar og refjalaust og það þótt
margsannaður sé, og þótt hann
segi sannleikann einn og sann-
leikann allan, þá má hann þúast.
við að fangelsishurðin falli að
stöfum að hælum hans, á sama
tíma, sem sá, er satt eitt var um
sagt, skundar til sætis í hina
æðstu valdastóla, svo sem ráð-
herrastól, eða forsetastól sam-
einaðs Alþingis.
Samtal það, sem ég gat um í
upphaii þessarar greinar, færði
mér heim sanninn um að löggjöf
þessi fer svo geipilega í bág við
réttarmeðvitund heiðarlegra og
óspilltra manna, að þeir trúa
ekki að Alþingi hafi sett slík lög,
og tel ég því réttmætt að gera
arar landsins, — og með harð-
stjóm halda uppi alræði sínu yf-
ir alþýðu manna, — ef þeim verð
ur látið haldast uppi að 'sleppa
með stríðsgróðann nú.
Og það er undir kosningunum
18. október komið, hvort þeir fá
það.
" Baráttan stendur um það,
hvor-t hér á að koma harðstjóm
nokkurra milljónabraskara og út-
smoginna stjórnmálabraskara
þeirra, — eða hvort íslenzk al-
þýða á að heimta föðurland sitt
úr höndum þessara harðstjóra
peninga- og spillingar-valdsins.
Munið það 18. okt. hve mikið
er undir því komið, að fólkið
fylki sér um Sósíalistaflokkinn.
108, gr. hegningarlaganna, sem samþykkt voru
á Alþingi 1939:
„Hver. sem hefur í frammi skammaryrði, aðrar
móðganir í orðum eða athöfnum eða ærumeiðandi
aðdróttanir við opinberan starfsmann, þegar hann
er að gegna skyldustarfi sínu, eða við hann eða um
hann út af því, skal sæta sektum, varðhaldi eða
fangelsi allt að þrem árum. Aðdróttun, þótt sönnuð
sé, er refsiverð, ef hún er borin fram á ótilhlýði-
legan hátt.“
237. gr. sömu laga:
„Ef aðdróttun er borin fram á ótilhlýðilegan
hátt, má beita refsingu samkvæmt 234. gr. enda þó
sönnur hafi verið á hana færðar.
Þegar refsingar er krafizt samkvæmt þessari
grein eingöngu, er ekki heimilt að færa sönnur á
aðdróttunina, nema nauðsyn þyki til bera vegna al-
mannahags.“
hana og framkæmd hennar að
umtalsefni.
Hinn virðulegi forseti sam-
einaðs Alþingis krefst þess
að ég verði dæmdur fyrir að
segja um hann sannleikann
Eg hef sérstaklega góðar á-
stæður til þess að rita um þetta
mál nú, þar sem svo stendur á,
að herra Gísli Sveinsson, sýslu-
maður V.-Skaftafellssýslu, hátt-
virtur áttundi landkjörinn og
hæstvirtur forseti sameinaðs Al-
þingi hefur krafizt þess að höfð-
að yrði opinbert mál gegn mér,
fyrir brot á 108. gr. hegningar-
lagana.
Málavextir eru þeir, að þegar
sameinað Alþingi skyldi velja 16
þingmenn til efri deildar, eftir
kosningar í sumar, stóð svo á,
að ehm þingmaður Framsóknar-
flokksins var fjarstaddur sökum
brýnna forfalla. Svo er fyrir
mælt í 6. gr. þingskapa að
„hverjum þingflokki sé skylt að
tilnefna á lista þá tölu þing-
manna sinna, er honum ber” í
hlutfalli við atkvæðamagn hans í
sameinuðu Alþingi. Engum bland
ast hugur um, að þetta beri að
skilja svo að efri deild skuli þann
ig skipuð, að hver flokkur eigi
þar fulltrúa i samræmi við at-
kvæðamagn það, sem hann ræður
yfir í sameinuðu þingi, enda er
þessi regla rétt og sjálfsögð í
allastaði.
En þá væri hægt að spyrja,
eftir hvaða reglum ætti að fara
til þess að finna hvaða fulltrúa-
tölu hver flokkur eigi að hafa í
efri deild svo í sar^íæmi sé við
atkvæðamagn hans í samein-
uðu þingi. 1 þessu sambandi kem-
ur til greina, ein og aðeins ein
regla, og það er sú regla sem
gildir um hlutfallskosningar, sem
sé, að fyrsti maður á lista fær
allt atkvæðamagn það, sem á
listann fellur, annar maður helm-
ing þess, þriðji maður þriðjung
o. s. frv. Þessi regla gildir um
allar nefndarkosningar á Alþingi
og engum hefur hugkvæmst á
undan herra Gísla Sveinssyni,
eóa þeim, sem hugsa fyrir hann
og láta hann framkvæma (þér
getið unnið mál gegn mér út af
þessum ummælum, herra Gísli
Sveinsson) að önnur regla en
þessi kæmi ekki til grema við
val þingmanna til efri deiidar,
Nú var flokkum þannig skipað
á sumarþringi, aó Framsóxnar-
flokknum bar að hafa 7 þing-
menu í efri deild, Sjálfstæoisxl.
5, Sósíalistatl. 2 og Aiþýouil. 2,
og þamiig heföi deiidm orðið
skipuð ei allir þingmenn hefou
verið mættir, þegar val til henn-
ar fór fram, og er þetta síöast
talda viðurkennt af hinum mjög
virðulega forseta, herra Gisia
Sveinssyni. En vegna þess, aö
einn þingmaima k'ramsóknarfl.
vantaði á þingfund, haföi
flokkurinn ekki atkvæöamagn til
að fá nema 6 menn kjöma til
déildarinnar, en Sjállstæðisfl.
gat hinsvegar fengið 6 kjöma í
stað 5 með því aö láta kosningu
fara fram í stað þess að hver
flokkur tilneíndi þá tölu þing-
manna, sem honum að réttu bar,
og forseti lýsti þá síðar rétt
kjöma, án atkvæðagreiðslu.
Þetta notaði Sjálfstæðisfl. sér
og tilnefndi einum manni fleira
á lista sinn, en honum bar. For-
seti felldi þann úrskurð, að
kosning skyldi ráða úrslitum, og
fékk Sjálfstæoisíl. þannig emum
fleira en Framsóknarfl., einum
manni fleira í efri deild en hon-
um bar.
Um þennan úrskurð sagði ég í
Þjóðviljanum þ. 6. ágúst s. 1.:
,,Forseti sameinaðs þings fellir
rangan úrskurð um kosningu til
efri deildar”, og ennfremur :
„Þessi úrskurður forseta er
skýlaust brot á þingsköpun. Á-
stæðan til þess að þetta hneyksli
var framið er sú, að með þessu
móti fá Alþýðufl. og Sjálfstæðis-
flokkurinn 8 menn í efri deild og
þar með stöðvunarvald”.
Fyrir þessi ummæli ætlast hinn
háttvirti forseti hr. Gísli Sveins-
son aó ég sæti sektum eða fang-
elsisvu. þrem árum, og
skal ég ekki, eftir kynnum mín-
um af íslenzkum dómstólum efast
um, að þeir víkist vel við mála-
leitun hans. (Eg á óúttekið
þriggja i.'.ánaðar varðhald, sem
þessir virúulegu dómsstólar hafa
dæmt mig í fyrir svipað mál),
hinsvegar hyggst Gísli að njóta
virðingar og vegs og, ef guð lofar,
fálkaorðunnar fyrir að misbeita ■
forsetavaldinu og fella raugan
úrskurð. (Hveming væri að
höfða mál út af þessu, herra
Gísli Sveinsson?)
Til hvers voru þessi laga-
ákvæði sett?
Einhverjum kynni nú að detta
í hug aö spyrja, hvað því valdi
að svo fáránleg ákvæði, sem hér
er frá skýrt, skuli vera til i ís-
lenzkri hegningarlöggjöf.
Því er fljótsvarað, þessi á-
kvæði eru sett til þess að skapa
valdhöfum aðstöðu til að þagga
niður alla gagnrýni á gerðum
þeirra. Það er ekki tilætlunin að
nota þessi ákvæði undir venju-
legum kriugumstæðum, heldur að
„misnota” þau til að þagga rödd
stjómarandstöðunnar, þegar
mikils þykir við þurfa.
Til skýringar þessu skal ég
benda á eitt dæmi.
Hinn þrautvirðulegi herra Gísli
Sveinsson hefur krafizt þess að
höfðað yrði mál gegn ritstjóra
Tímans, Þórarni Þórarinssyni fyr
ir ummæli er hann hafði um
hinn fræga forsetaúrskurð. Auð-
vitað varð Jakob Möller dóms-
málaráðherra við þessari beiðni.
Nú geta menn hugsað sér að
Hermann Jónasson hefði . verið
dómsmálaráðherra, þegar þessi
krafa hins jörmunvitra herra
Gísla Sveinssonar koin fram.
Enginn lætur sér til hugar koma,
að Hermann hefði höfðað mál
gegn ritstjóra Tímans. Eða hugs
um okkur að hinn yfriðsanngjami
herra Gísli Sveinsson hefði fund-
ið sig tilknúðann, saliir sann-
gimi sinnar og réttlætiskenndar,
að fara í mál við Morgunblaðið,
mundi þá Jakob Möller hafa orð-
ið við til mælum hans, um að
höfða opinbert mál gegn Valtý
Stefánssyni ?
Þjóðstjórnarflokkarnir —
bera ábyrgðina.
Það var Sjálfstæðisflokkurinn,
Framsóknarflokkurinn og Al-
Alþýðufl. sem sameinuðust
um að smána íslenzkt réttarfar
með þvi að innleiða í refsilöggjöf
ina ákvæði, sem em beinlínis til
þess gerð að hægt sé að nota
þau til þess að hefta ritfrelsi og
málfrelsi íslenzkra þegna.
Þetta. gerðu þeir á sama þingi,
sem þeir hófu hina svívirðilegu
herferð á hendur verkamönnum
og öðmm vmnandi stéttum með
gengislögunum alræmdu og þegar
þeir ákváðu að hefja ofsóknir á
Framhald á 4. síðu.