Þjóðviljinn - 24.01.1943, Qupperneq 3

Svumudag'ur 24. janúar 1943.
Þ.JÓÐVIEJllUS
þJðOVIlJINM
Útgefandi:
Sameiningarflokkur alþýðu
Sósíalistaflokkurinn
Ritstjórar:
Einar Olgeirsson (áb.)
Sigfús Sigurhjartarson
Etitstjóm:
Hverfisgötu 4 (Víkingsprent)
Sími 2270.
\fgreiðsla og auglýsingaskrif-
stofa, Austurstræti 12 (1. hæð)
Simi 2184.
Víkingsprent h.f., Hveríisgötu 4.
Valdaklikur þjáðfélagsins
stefna að iaunalækkin og
einræði
Það' dugar ekki að nein dul
sé dregin á þær tilhneigingar,
sem nú koma fram hjá vald-
höfum þjóöfélagsins. Alþýöa
manna þarf áð vera á verði
gegn þeim árásum, sem nú
má búast við á hagsmuni og
pólitisk réttindi hennar.
Þáð eru valdaklíkurnar í
þessu þjóðfélagi, sem hafa
ráöið þeim aögeröum núver-
andi ríkisstjórnar, sem verst
hafa mælzt fyrir hjá almemi-
ingi. Þaö eru heildsalarnir,
og afturhaldsklíkan í S. I. S.-
stjórninni, með Bjöm Ólafs-
son og Vilhjálm Þór sem full-
trúa sína og framkvæmdar-
stjóra, sem knúiö hafa fram
þá skipun Viöskiptaráös, sem
alræmd er oröin.
„Tíminn“ tekm’ sér fyrir
hendur aö verja skipun Jóns
ívarssonar í ViðskiptaráÖ.
Hann gerir þaö meö því aö
lýsa því yfir aö dómnefndin
hafi veitt leyfi til þess að verð
mætti hækka, þrátt fyrir
auglýsingu ríkisstjórnarinnar
um bann við veröhækkun.
Segir blaðiö í því sambandi
eftirfarandi:
„Annars liggur þáö vitan-
lega í augum uppi, aö rikiö
getur ekki þvingaö fyrirtæki
til aö selja nauösynjavörur sér
stórlega í óhag, eins og hér
hefur átt sér stáö, því áö þaö
leiöir vitanlega til þess aö þau
hætta versluninni og enginn
fæst til aö taka viö henni“,
Þaó mun víst ekki vanta
áó stórbraskararnir í landinu
taki undir þessa kenningu
Tímans!
„Tíminn“ upplýsir aö dóm-
nefndin hefur leyft lögbrot,
— Kærir ríkisstjórnin jþá dóm-
nefndina?
Tilgangurinn meó því aö
banna veröhækkun hér í Rvík.
og fyrirskipa jafnvel verö-
lækkun á einstökum vöru-
tegundum niöm* fyrir inn-
kaupsverö hér, en leyfa verð-
hækkun úti á landi, þvert ofan
í lögin, er auösær. Þaö er
verið að falsa vísitöluna og
koma á raunverulegri kaup-
lækkun úti á landinu. Eiga
þetta þá áö veröa efndirnar
á öllum loforðunum um rétta
visitölu?
Samtímis þvi sem valdaklík-
urnar þannig breiöa um sig
í hinum nýju nefndum, fremja
lögbrot og falsa vísitölu, búa
þær sig til stærri átáka.
ÍÞRÖTTIR
Ritstjðri: Frimann Helgason
StSrfuni vlð rétt?
Bfiönr írniir i siill hlí Solin
Frh.
Ég hef nú nokkuð dvalizt við
að benda á nauðsyn þess, að hver
einstakur félagi skilji hlutverk
sitt, þegar hann gengur í félag,
því að þá vaknar þessi spurning:
Hvernig stendur á því, að þessu
er svona farið? Til þess liggja
margar ástæður, og ef til vill
liggur meginástæðan hjá stjórn-
unum sjálfum, því að þær eru
ekki nógu sterkar til að halda
þessu örugglega í sínum hönd-
unj. Einstaklingarnir leyfa sér
»
Morgunblaðiö tilkynnlr
stefnu afturhaldsins í þvi
í gærmorgun. Þáð krefst þess
aö:
„Allir launþegar, opinberir
starfsmenn og aörir falllst á,
að dýrtíöaruppbótin til þeirra
veröi lækkuð að einhverjum
hluta t. d. 20%“.
Afturhaldið heimtar þarna
raunverulega kauplækkun um
12%.
Og þaö er litlum efa bundiö
aö afturhaldsklíkurnar hugsa
sér að framkvæma þetta meö
blíöu eöa stríöu. Þær ætla aö
skipuleggja atvhmuieysi til
þess aö skapa sér grundvöll
til þess aö koma þvi fram.
Og ef þaö ekki nægir, þá
á liklega aö framkvæma þetta
meö því aö beita lagavaldinu.
* *
Þaö er vert 1 því sambandi
aö athuga aö aícurhaldsblöö-
in róa nu aö því öllum árum
aö sviv-röa Aiþingi og eru
þanmg aö reyna aö undirbúa
jai’Öveginn fyrir einræöisstjórn
Tilgangur afturhaldsklik-
unnar er aö fá Alþingi sent
hehn, láta núverandi rikis-
stjórn sitja til hausts án þings
og knýja hana á þeim tíma
(líkt og meö skipun Viöskipta-
ráðsins) til þess aö fram-
kvæma launalækkunina,
i i.
Alþýöan veit því á hverju
hún á von, ef afturhaldiö fær
aö framkvæma fyrirætlanir
! sínar. Og hún þarf áð heröa
undirbúning sinn aö því aö
taka sjálf stjórnartaumana .og
1 stýra landinu. "|
Einn þáttur þess undirbún-
! ings er myndun þess banda-
lags Alþýðusamtakanna, sem
Alþýöusambandiö gengst fyrir.
Enn hafa. aöeins fá af þeim
fjöldasamtökum, sem leitaö ,
| var til, svaraö. Sósíalistaflokk- 1
urinn hefur svarað játandi.
Aiþýöuflokkurinn og Fram- >
sókn hafa ekki svaráö. Og þó
er vitanlegt aö slíkt traust
bandalag hins vinnandi fjölda
í landinu hlýtur aö veröa sú
fylking sem vinstri stjórn í
landinu fyrst og fremst treyst-
ir á í átökum þeirn, sem yröu. t
að bjóða þeim byrginn, ef ekki
er allt eins og þeim bezt líkar,
enda hafa þeir nú þægilegt vopn
í höndum, sem er smölun í féiög-
in. Þá verður maður þráfaldlega
var við, að þeirra sé ekki þægð-
in, heldur stjórnarinnar, og til
að spilla ekki friði er betra að
gefa eftir. — Þarna kemur líka
annað til greina, og það er, að
ráðamenn félaganna líta allt of
stórum augum á keppnina og
sigrana, og sníða starfið að meira
eða minna leyti við það. Stjórn-
irnar gera sáralítið til þess að
fræða félagana um hinn sanna
og rétta anda félagsins, tilgang
þess og markmið, koma því inn
hjá þeim, að félagið er dálítill
skóli, sem undirbýr mann svo-
lítið betur undir lífið en ella,
skapar sér möguleika til þess að
lengja það svolítið með heil-
brigðari háttum, og á þann hátt
vinna landinu sínu meira gagn
en ella mundi.
Forustumenn félaganna, og í-
þróttanna yfirleitt, gera ekki nóg
að því að vekja athygli félag-
anna og þeirra, er utan við
standa, á því uppeldislega gildi,
sem íþróttastarfsemin hefur. —
Mér er nær að halda, að það
hverfi fyrir keppninni, sigurvon-
um hennar og sigrum. Ég er ekki
að mótmæla keppninni, hún er
nauðsynleg, en á að koma af
sjálfu sér sem árangur af góðum
æfingum. Mér er það ljóst, að
margir þeirra manna, sem á ári
hverju eru settir til keppni í
mótum hér á landi, eru settir
þar óæfðir, til þess að reyna að
ná í stig á þá. Fyrir utan þá
hættu, sem af þessu stafar, geta
þessir menn ekki orðið lífrænir
íþróttamenn. Þeir hljóta líka að
missa trú á gildi íþrótta þegar
leiðandi menn leyfa sér að etja
þeim til keppni, bara í þeim eina
tilgangi, að veiða stig á þá. Oft
er þetta eftir að gengið hefur
verið eftir mönnum svo og svo
lengi, og allt er þetta til að rýra
ábyrgðartilfinninguna fyrir fé-
laginu og íþróttunum.
Sú ábyrgð hvílir því á herð-
um forráðamanna félaganna, að
gera meðlimunum ljósari þann
sannleika, sem félagsstarfsemin
byggist á. Þegar sú fræðsla er
hafin, getum við vænzt þess að
okkur takist að byggja upp ör-
uggt og sterkt félagslíf. En slíkt
mun vissulega taka nokkurn
tíma. Það nægir ekki að eitt eða
fá félög taki upp þessa fræðslu,
eða hætti að keppast við að ná
í sem flésta í, félagið, hætti að
senda menn óæfða í keppni, í
von um stig. — Það verður að
hefjast almenn íþróttamenning-
aralda, sem ungir og gamlir,
konur og karlar geta notið. —
Þessa iþróttamenningaröldu ætti
Sundíþróttin í Svíþjóð hef-
ur gengið vel á síöastl. sumri.
Það hefur sýnt sig að hún
stendur á stöðugum fótum án
stuðnings af okkar (og Ev-
rópu) bezta og alhliða stmd-
mannl, Bjöm Borg, og þessi
staðreynd er ef til vill veiga
mesta atriðið frá sjónarmiði
sundsins. Bjöm Borg meidd-
ist í mótorhjólsslysi við her-
þjónustu og lá um hríð í gipsi,
en nú getum við tilkynnt að
hann er tiibúinn til æfinga ;
attur.
Anægjuleg frétt fyrir alla
vini sundsins. — Sviar og
Damr hafa keppt tvisvar í
sumar og var keppni sú mjög
skemmtileg sérsraklega fyrir
þaö, hvað keppnin var jöfn og '
íiokkarmr jaimr. I júli vann
sænski íiokkurmn í Helsingör
meo öu gegn 74 st., en í Lm-
kop-ng i agúst heíndu Danir
fyrir sig þó með sárlitlum
mun eða 7tí gegn 76 stigum.
Kai’lar Svianna og konur
Dananna bám hvor í sínu
liði af, en baráttan var samt
sem áöur hörö og skemmtileg 1
á að horfa.
Milli þessara móta Dani fór
fram meistaiakeppnin sænska
í Angcrnouns sunustacuon viö
Hlitterhús.
Keppnin varð í raun og
veru regiuleg simdhátíð, og
þar sem hvorki Björn Borg
eða Marta Heykenskold, dýf-
ingarmeistari Svíá voru meö
tók svo aö segja allt okkar
bezta sund og dýfinga íólk
þátt í motmu og þao eitt var
Sviþjóöarmet þó met í ein-
stokum greinum væru ekki
sett.
1 tí sundum náöist betri timi
en 1941 ems og sést á eftir-
fyigjandi toflu írá mótinu:
Lilja synti 400 m. í fyrra á
5,23 en, núna á 5,00,4 (og
hefur í nokkur skipti synt
undir 5 mín.) og Jonsson hef-
ur bætt tima sinn á 1500 m.
dr 21,045 í fyrra til 20,30,8.
(Ur Svensk Idrott).
Karlar: 1941 1942
100 m. frj.a. 1,00,2 1,00,5
200 — — 2,18,3 2,17,6
400 — — 4,57,6 5,00,4
1500 — — 21,04,4 20,30,8
200 m. brs. 2,50,2 2,49,0
4X100 — — 4,14,5 4,09,5
100 — baks. 1,14,5 1,10,5
400 — — 5,59,8 5,59,8
Konur:
100 m. írj.a. 1.11,8 1,11,2
400 — — 5,52,6 5,53
200 — brs. 3,15,1 3,08,8
100 — baks. 1,25,8 1,24,7
4X100 m. boð. 5,05,1 5,05,9
Ef viö atnugum arangurinn
þá er hann ef til vall eftir-
tektarverðasta hjá Bemdt
Lilja frá Nykoping og Torsten
Jansson frá Uppsölum. Þeim
hefur stórfarið fram síðan í
fyrra. Á vissum vegalengdum
eru þessii’ sundmenn af sama
flokki og Björn Borg. Berndt
svo að vera hægt að nota til þess
að sópa burt skilningsleysinu á
starfi okkar og sameina okkur
um þá kröfu til sjálfra okkar og
hins opinbera, að skapa æskulýð
landsins viðunandi skilyrði til f-
þróttaiðkana, ekki aðeins þeim
sem keppa, heldur einnig aðbún-
að til aí hrífa alla leikfæra karla
og konur með til að varðveita
sem bezt það dýrmætasta, er
þjóðin á,- sem er fólkið.
Neistaramfit í baadknatt-
leik ioni hefst 28. febr.
Landsmót í handknattleik,
mni, hefst 28. februar n. k. Er
búizt við mikilli þátttöku feiag-
anna, bæði í Reykjavik og Haín-
arfirði, um 12 íiokkar í fyrsta
aldursflokki og 8 í öðrum, og
svo kvennaflokkur.
Gert er ráð fyrir, að keppnin
verði með öðru sniði en verið
heíur, þ. e. a. s., fiokkunum mim
verða raöaö niður i 3 fiokka, 4
í hverjum og tveir eístu verói
svo í meistaraflokki, en hma tvo
í I. fl., og fer það mót fram áð-
ur en aðalmótið fer fram. Með
þessu móti fást fleiri leikir fyrir
flokkana, og þeir sanna hvort
þeir eru í raun og veru meistara-
fl. eða fyrsti fl., rétt áður en að-
alkeppnin hefst. Tilkynningar-
frestur til þátttöku í mótmu er
útmnninn 20. febr.
Ég vildi vekja athygli H. K.
R. R. á því, að óheppilegt er að
hafa mót hér sama dag og
Reykjavíkurmót á skíðum er
haldið, sé hægt að koma því
öðruvísi við. Sennilegt er, að
marga langi til að nota snjóinn
og horfa á mótið þennan dag,
fremur en að vera í bænum, þótt
skemmtilegir leikir séu í boði.
Þar sem líka um landsmót er að
ræða, virðist það naumast fá
staðizt, að það sé sett á sama
degi og mót, sem fer fram inn-
an sama byggðarlags, þótt í ann-
arri grein sé, nema því aðeins að
samkomulag fáist milli aðilanna
um tilfærslu annars hvors.
Skfðamfit Reykjavfkur 28
febiúar
Skíðaráð Reykjavíkur hefur
ákveðið, að Skíðamót Reykja-
víkur fari fram 28. febr. Þó er
gert ráð fyrir, að keppni í einni
grein fari fram nokkru fyrr en
það er í bruni. Brun er alveg ný
grein hér sunnanlands, en þyk-
ir mjög skemmtileg. Um brun
segir svo í skíðahandbókinni:
„Brun fer fram í fjallshlíð, sem
er a. m. k. 500 m. há, og þar sem
hægt er, allt að 1000 m. há og
mismunandi brött
í brekkunni mega ekki vera
svo stórir hjallar eða mótbrekk-
ur, að ekki sé hægt að renna
sjálfkrafa alla leiðina milli
marka. Ef ekki er annars kostur,
verður að hafa keppnina í tveim-
ur köflum“.
Á leiðinni niður verða kepp-
endur að fara gegnum hlið svip-
að og í svigi, nema hvað þau eru
breiðari, a. m. k. 5 m.
Þessi íþrótt á rót sína að rekja
til Alpafjallanna, en þar er hún
mjög vinsæl, og mikið iðkuð. —
Ekki hefur enn verið ákveðið
hvaða félag gengst fyrir mótmu,
Framhald af 1. síðu.