Þjóðviljinn - 28.01.1943, Blaðsíða 2

ÞJÓÐVILJINN

Fimmtudagur 28. jauuar 1943.
leflíbahsunibiíjlip Reuptap
Kaupum fyrst um sinn neftóbaksumbúðir sem hér segir:
1/10 kg. glerkrukkur .............. með loki kr- 0.55
1/5 — glerkrukkur .................. — — — 0.65
1/1 — blikkdósir ...............-.... — — — 3.00
1/2 — blikkdósir ................... — — — 1.70
1/2 — blikkdósir (undan skornu neftóbaki) — — — 1.30
Dósirnar mega ekki vera ryðgaðar og glösin verða að vera
óbrotin og innan í lokum þeirra samskonar pappa- og gljápapp-
írslag og var upphaflega.
Umbúðirnar verða keyptar í tóbaksgerð vorri í Tjarnar-
götu 8, fjórðu hæð (gengið inn frá Vesturgötu) alla virka daga
kl. 9—12 árdegis.
TÓBAKSEINKASALA RÍKISINS.
Hafnarfjörður
Frá 1. febrúar vantar krakka til að bera Þjóðvilj-
ann til kaupenda í Hafnarfirði.
Talið við afgreiðsluna
Austurstræti 12.
Sími 2184.
Bankastræti og Lauga-
vegur að Frakkastíg
Okkur vantar dreng eða telpu til að bera Þjóð-
viljann til kaupenda í þessu hverfi.
Talið við afgreiðsluna.
Austurstræti 12.
Sími 2184.
Gullmunir
handunnir — vandaðir
Steinhringar, plötuhringar
o. m. fl.
Trúlofunarhringar
alltaf fyrirliggjandi.
Aðalbjöm Pétursson,
gullsm., Hverfisgötu 90.
Simi (fyrat um sinn) 4903.
öaannaanaöan
Mnoið
Kaffisöluna
Hafnarsfrœti íe
■ar*' ' “ n
auwuúnnmmn

nr 11 við Hrísateig er fll sölu
ef um semst Upplýsíngar gefur
Th. B. Líndal
hæstaréttarlögmaður.
Daglega
nýsodín stið. Ný egg,
sodín o<g hrá.
Kaffísalan
Hafnarstrseti lf.
áBcejat pÓDÍiitimt

Þetta gengur þá ekki eins
og í sögu.
Það var mikill og almennur fögn-
uður i „ísrael'* þegar núverandi rík-
isstjórn hóíst til valda. Allur al-
menningur bjóst við að „lausnin“
væri fundin, nú væri búið að draga
stjómartaumana úr liöndum hinna
stríðandi stjórnmálaflokka, og nú
þegar „stjórn einingarinnar" væri
komin, mundu vandamál dýrtíðar og
annars • ófarnaðar hjaðna eins og
dögg fyrir sólu.
Tilraunin er mikiis virði
Það er mjög mikils virði að þessi
tilraun hefur verið gerð. Hún er
lærdómsrík fyrir þá, sem halda því
fram að öll vandkvæði á sviði stjórn
málanna stafi af því að þjóð og
þing skiptist í flokka, og vilja með
því dylja þá staðreynd. að það er
sjálft hagkerfið, sjálft skipulag þjóð
félagsins sem er rangt byggt. Vanda
mál þau sem dýrtíð og verðbólga
færa okkur að höndum eru mjög tor
leyst, hvaða stjórn sem með völd
fer, og þau verða alls ekki leyst
nema á kostnað hinna auðugu, og
verði að því ráði horfið, hlýtur
stéttabaráttan að komast á hærra
stig en flesta mun grima.
Nú hefur reynslan talað.
Vísitalan hefur lækkað um 9 stig,
og launin lækka að því skapi.
Þessi vísitölulækkun er fengin
með því að lækka verð á eggjum,
sem næstum enginn kaupir, smjöri
sem fáír:kaupa, og kjöti, sem menn
leyfa sér að borða einu sinni í viku,
og gjalda fyrir þá einu máltíð álíka
upphæð, og fyrir ágætan fisk, sem
þeir borða hina sex daga vikunnar.
jaataariEBariCítann
Í1 f -T
F3
IE3
*t
Fa^ranes"
Tekið á móti flutningi til ísa-
fjarðar og Bolungarvíkur fram
til hádegis i dag.
t’ormóður"
tt
Tekið á móti flutningi til Norð-
urfjarðar, Hólmavíkur og
Hvammstanga fram til hádegis
á morgun, allt eftir því sem
rúm leyfir.
tatatatatatataiatatataia
Til sölu
Húselgu í Skerjafirði.
Laus íbúð 15. febrúar.
Sumarbústaður við Elllðaár.
Ragnar Ólafsson,
lögfræðingur.
Sími 5999.

Svona gengur þá baráttan við dýr
tíðina, hjá stjórn sem ekki er háð
hinum pólitísku flokkum, stjórn,
sem hefur fengið allt fram á Al-
þingi, sem hún hefur beðið um, það
verður ekki með sanni sagt, að það
gangi eins og í sögu.
Hver er svona kolbrjál-
aður?
Hér birtast kaflar úr grein sem
heitir „Kolalausir kommúnistar.“
Greinin birtist nýlega í blaði sem
gefið er út í Reykjavík. Þar segir
svo:
„í þorpinu í Höfn í Hornafirði eru
nokkrir kommúnistar. Þeir hafa
kært Jón ívarsson kaupfélagsstjóra
fyrir að hafa selt þeim kol of dýru
verði.
Með dugnaði og lægni hafði Jóni
ívarssyni tekizt að fá nokkurn forða
af kolum til Hornafjarðar, sem var
ódýrari en í Reykjavík. Hinsvegar
höfðu félaginu brugðist vonir um
tvær kolasendingar vegna styrjald-
arástandsins, og um áramótin var
félagið orðið kolalaust.
En í þorpinu voru ýmsir lítt birg-
ir með eldsneyti, ekki sízt kommún-
istarnir, sem- kærðu Jón ívarsson.
Sumir þeirra höfðu hvorki eldivið
til að hita híbýli sin eða til suðu.
Neyðin beið við dyr þeirra. Og eng-
in hjálp kom frá forkólfum stefn-
unnar í Reykjavík, Einari og Brynj-
ólfi. Enginn kommúnisti utan eða
innan þorpsins sýndi minnstu við-
leitni til að rétta þessum nauð-
stöddu fjölskyldum hjálparhönd.
Jóni ívarssyni bar engin sérstök
skylda til þess, eins og á stóð. En
hann vissi að engin annar myndi
sinna þeim, sem þama voru verst
settir. í því skyni kaupir hann 55
smálestir af kolum á Norðfirði og
fær þau send með bátum til Horna-
fjarðar. Útskipun, farmgjöld og upp-
skipun var 80 kr. á smálest. Kola-
tonnið var orðið 240 kr. á Horna-
firði.
Jóni Ivarssyni var leikur, ei hann
hefði viljað segja víð sína kommún-
ista: Ef ykkur vanfar kol skal ég
selja ykkur smálestina á 160 kr. á
Norðiirði. Þeir myndu hafa svarað:
„Við erum ekki menn til að sækja
kolin. Þú verður að bjarga líka í því
efni.“ Jón gat þá sagt: „Eg sel ykk-
ur kolin á 160 kr. austur á Norð-
firði, en sendi ykkur annan reikn-
ing fyrir flutningi að austan.“ Með
því var bókstafnum fullnægt.
En Jóu tók málið blátt áfram eins
og duglegur úrræðamaður gerir.
Hann tók strax á félagsheildina 20
kr. tjón á smálest. Síðan segir hann
þeim, sem fengu kolin, að hann verð
leggi þau á 220 kr. smálest. En hann
vænti, að fá skaða félagsins endur-
greiddan úr verðjöfnunarsjóði. Ef
það fóist ekki hjá stjórnarróðinu
muni hann lækka kolin, þó að tapið
lendi þá á félagsheildinni. Þetta
gerði Jón, þegar í Ijós kom, að eng-
inn nema félagið þættisl skyldur að
bera tapið.
Hér hefur komið fram mikiU mun
ur ó manndómi í aðgerðum. Kaup-
félagið í Hornafirði selur kol ódýr-
ari en Reykjavík, fram að óramót-
um. Þá eru kommúnistar á Horna-
fírði kolalausir, og athafnalausir um
aðdrætti. Félagar þeirra í Reykja-
vík hreyfa ekki legg eða lið þeim
til úrbóta. Þá hjálpar Jón ívarsson
þeim með útvegun á kolum. Hann
setur kolin strax niður úr kostnaðar
verði. Hann reynir að lækka þau
enn meira með opinberum stuðn-
ingi. Ef hann hefði ekki reynt meira
en verðleikar voru til að greiða fyr-
ir þessum úrræðalausu mönnum,
hefði hann sent þeim tvo reikninga,
annan fyrir kolin á Norðfirði, hinn
fyrir flutninginn. Þá hefðu þeir
möglunarlaust orðið að greiða 240
krónur fyrir smálestina. Ef um er
að ræða nokkra glæpi hjá Jóui
ívarssyni, þá eru þeir fólgnir í því
að hafa viljað gera betur við nokkra
kommúnista í kauptúninu héldur en
hæfði skapgerð þeirra og mann-
riómi
Sízt af öllum má gleyma því, að
Jón ívarsson er ekki með þessari
vöruútvegun að afla sér fjár eins og
þeir sem stunda verzlun fyrir sjálfa
sig. Jón ívarsson fær ekki einn eyri
í sinn sjóð fyrir greiðasemi sína að
draga að kol í eldiviðarlaust sjó-
þorp. Hann er eins og stallbræður
hans annarsstaðar á landinu, að
vinna fyrir félagsmenn, að bæta
þeirra hag, og verja þá óþöríum
fjárútlátum.
Hin spaugilega kolakæra frá
Hornafirði er gott sýnishorn af á-
standinu Annars vegar er vesal-
mennska og vanmátlarkennd þeirra,
sem heimta- alll af öði’um, og eru
sjálfum sér jafrian ónógir. Hins veg-
ar eru úrræði og framtök þeirra
manna, sem hingað til og framvegis
bera hita og þunga af öllum raun-
verulegum átökum á móti dýrtíð-
inni.“
Lesendur Bæjarpóstsins ættu að
velta fyrir sér hver gerizt svo kol-
bi'jalaður að skrifa svona grein.
Til frekari skýringar.
Til frekari skýringar á grein hins
„kolbrjálaða" má geta þess, að
herra Jón ívarsson, hinna nýskipaði
v iðskiptaráðs-herra hefur verið
kærður fyrir hækkun á vöruverði
eftir að verðfestingalögin gengu í
gildi. Einþeirravörutegunda erhann
hækkaði voru kol. Verzlun sú sem
Jón stjórnar er eina verzlunin í
allri Austur-Skaftafellssýslu, og því
ekki í annað hús að venda, hvorki
fyrir kommúnista né aðra, sem bú-
settir eru í Höfn, en búð Jóns.
Til þess að menn geti gert sér ein-
hverja hugmynd um hver hinn „kol-
bx-jálaði" er, þykir rétt að taka
fram, að undir greininni eru staf-
irnir. J. J.
Eriend verðbréf.
Herra ritstjóri!
í síðasta tölublaði Hagtíðinda er
í efnahagsyfirliti seðlabankans
(Landsbankans) talin meðal
eigna bankans erlend verð-
bréf að upphæð 133 niilljónir
802 þús. króna þann 30. nóv. sJL —
Hafði þá þessi verðbréfaeign bank-
ans aukizt á einum einasta mánuði
um rúmar 40 milljónir króna. —
En síðan um síðustu áramótin hefur
þessi eignaliður bankans aukizt um
93.65 millj. króna.
Nú hefði mig langað að biðja yð-
ur að grennslast eftir því hverskon-
ar verðbréf bankinn hefur keypt fyr-
ir meira en heiming innieignar sinn-
ar í erlendum bönkum. — Hversu
vaxtahá eru þessi bréf, hvernig
tryggð og hver sér um kaup þessara
verðbréfa fyrir hönd bankans.
Eg minnist ekki að hafa neinstað-
ar séð upplýsingar um þetta, enda
nýtilkomið að land vort sé „kapítal-
útflytjandi“(!), en hinsvegar fróð-
legl fyrir almenning að fá vitneskju
um svona mikilsverðar ráðstafanir
þjóðbankans.
Rvík, 21. jan. 1943. H.
Verðbréf þau sem hér um ræðir,
munu að allmiklu leyfci vera skulda-
bréf íslenzkra ríkislána, sem bank-
annm hefur tekizt að kaupa. Um
kaupgengi þessara verðþréfa er
hlaðinu ekki kunnugt. Ennfremur
hefur bankinn keypt nokkur skulda
bréf af Sogsvirkjunarláninu í Sví-
þjóð og loks eru ýms önnur skulda-
bréf auk víxla samþykktir erlendis.
Blaðið tekur undir með fyrirspyrj
anda, að fróðlegt væri að fá betri
skýrslu um þetta frá réttum aðila,
og þá jafnframt á hvaða gengi bank
anum hefur tekizt að fá þessi verð-
bréf.
^000^000000000004
Þjððviljann
Útbreiðið
1»