Þjóðviljinn - 05.02.1943, Blaðsíða 2

/
ÞJÓÐVILJINN
TILKYNNING.
frá ríkíssfjórnínní
Brezka sendiráðið hefur tjáð ráðuneytinu, að
frá og með 3. þ. m. verði hvert íslenzkt skip, sem
er 50 brúttósmálestir að stærð, að hafa meðferðis
brezkt siglingaskírteini (Shipwarrant), en til
þessa hafa ekki minni skip en 200 brúttósmálesta
þurft þessa.
Með skírskotun til þess, sem að framan segir,
er öllum eigendum skipa, sem eru 50 brúttósmá-
lestir eða þar yfir að stærð, bent á að fela umboðs
mönnum sínum í Bretlandi að sækja þegar um
brezk siglingaskírteini fyrir skipin og þá sérstak-
lega fyrir þau skip, sem vátryggð eru eða endur-
tryggð hjá brezkum eða amerískum skipavá-
tryggjendum. Skipaeigendur, sem hafa engan
umboðsmann í Bretlandi, geta um útvegun fram-
angreinds siglingaskírteinis snúið sér til einhvers
af eftirtöldum aðiljum:
brezka aðalkonsúlatsins í Reykjavík,
brezka varakonsúlatsins á Akureyri,
brezka varakonsúlatsins í Vestmannaeyjum
eða skrifstofu brezka sjóhersins á Seyðisfirði.
Fiskiskip, sem stUnda veiðar úr íslenzkum höfn
um og flytja afla sinn til íslenzkra hafna, þurfa
ekki að hafa ofangreind siglingaskírteini.
Atvinnu- og samgöngumálaráðuneytið,
2. febr. 1943.
Knattspyrnufél. „Fram“
heldur 35 ára afmælisfagnað sinn að Hótel Borg,
9. febrúar n. k. Aðgöngumiðar eru seldir hjá:
Hr. kaupm. Lúðvík Þorgeirssyni Hverfisg. 59.
Hr- kaupm. Sigurði Halldórssyni Öldugötu 29.
Verksmiðjuútsölunni Gefjun-Iðunn Aðalstræti
Þeir sem þegar hafa pantað aðgöngumiða, eru
vinsamlega beðnir að sækja þá fyrir laugardags-
kvöld.
Afmælisnefndin.
Breiðfirðingafélagið.
Aðalfundur
verður haldinn í Oddfellow-húsinu mánudaginn
8. febrúar 1943 og hefst kl. 9 e. h.
Dagskrá samkvæmt félagslögum.
Engir aðrir en félagsmenn fá aðgang að fund-
inum.
Sýnið félagsskírteini. Mætið stundvíslega.
Stjórnin.
SIGLINGAR
milli Bretlands og Islands halda áfram
eins og að undanförnu. Höfum 3—-4
skip í förum. Tilkynningar um vöru-
sendingar sendist
Culliford’s Associated Lines, Ltd.
26 LONDON STREET,
FLEETWOOD
\ai ipoyiuvmn
Hvað þvaðra þeir, sem
óska Noregi ósigurs?
Alþýðublaðsskriífinnarnir eru æf-
ir út af þeirri staðreynd að almennri
þátttöku í Noregssöfrruninni sé nú
að mestu lokið, eftir að hafa staðið
á annað missiri. Vilja þeir reyna að
nota eðlilegar vinsældir Norðmanna
hér, til þess að spilla fyrir því að
hafist sé nú handa um almenna söfn
un fyrir Rauða kross Sovétrikjanna,
til þess að sýna samúð sína í verki
með þeim, sem þyngstar færa fórn-
irnar, til þess að Noregur og öll önn-
ur undirokuð lönd megi verða frjáls
á ný.
Þessum vinum og þjónum fas-
ismans mun ekki verða kápan úr
því klæðinu, sem þeir nú vilja dylja
sig i.
Það' er fjandskapur þessara
manna við frelsishreyfinguna í Ev-
rópu, sem veldur því hve óhöndug-
lega var af stað farið með Noregs-
söfnunina. Það var Finnagaldurs-
hugsunarhátturinn, sem ennþá mark
aði afstöðu þessara herra þá. Það
var hatrið til Sovétríkjanna, banda-
manna Norðmanna i frelsisstríðinu,
sem 'var ofar í huga þeirra en bar-
áttan við fasismann. Þessvegna
gengu þeir fx-am hjá í-itstjórum Þjóð
viljans, er söfnunin var ákveðin.
Þessvegna ákváðu þeir, að fé sem
safnaðist, skyldi ekki notað fyi-r en
að stríðinu loknu, — það átti ekki
að „granda hlutleysi" íslands(H)
með því að afhenda Norðmönnum
það til stuðnings í frelsisbaráttu
þeirra strax. Og með öllum þessum
Finnagaldurs- og innangarðs-kenj-
um tókst að draga svo úr þessari
söfnun, sem orðið er, þannig að hún
er íslandi ekki til þess sóma, sem
vera bar.
Og það eru fleiri, sem hafa fundið
þetta en við sósíalistarnir. Nordahl
Grieg og islenzku rithöfundarnir
aaöaaööaaaat*
Nníilð
Kaffisölnna
Hafnarsfræfí 16
aaaaaannnanni
aaaaaasöaaaaa
Dnglega
nýsoðin svið. Ný egg,
soðín oý hrá.
Kafíísalan
Hafnarstræti 16.
nuuummunmm
sxtmmxmæí
Gullmunir
handnnnir — vandaðir
Steinhringar, plötuhringar
o. m. fl.
Trúlofunarhrintrar
alltaf fyrirliggjandi.
Aðalbjöm Pétursson,
gullsm., Hverfísgötu 90.
Simi (fjnvt rnn sinn) 4S0S.
*l Éf Váf
uuwzuwzuunuzá
hafa auðsjáanlega fengið sömu hug-
myndina af því hvernig mönnum
eins og Alþýðublaðsskriffinnunum
tókst að marka Noregssöfnunina í
sínurn anda. Það er ekki von á góðu,
þegar menn, sem óska nazistum sig-
urs yfir rauða hernum — og Noregi
þarmeð eilífa kúgun, — fax-a að
belgja sig upp sem vini norsku frels-
isbaráttunnar.
í siðasta hefti Helgafells birtistt
eftirfarandi greinarpartur um „Nor-
egssöfnun Rithöfundafélagsins."
„Frá því var skýrt í september-
hefti Helgafells, að Rithöfundafélag-
ið hefði tekið að sér útgáfu á nokkr-
um ljóðum Nordahls Griegs, í is-
lenzkri þýðingu Magnúsar Ásgeirs-
sonar, undir nafninu „Ættmold og
ástjörð“, og skyldu tekjur af sölu
bókarinnar renna til Noregssöfnun-
arinnar hér á landi. Var í fyrstu ætl-
azt til, að fénu yrði varið til viðreisn
arstarfsemi í Noregi að heimsstyrj-
öldinni lokinni. En þar sem þau til-
mæli komu síðar fram frá Nordahl
Grieg sjálfum, að hann mætti ráð-
stafa tekjum af bókinni þegar í stað
til stuðnings Norðmönnum í frelsis-
stríði þeirra ó þann hátt, er hann
teldi bezt við eiga, þótti stjói-n Rit-
höfundafélagsins sjálfsagt að verða
við þeim, enda var einróma álit
hennar, að þetta litla framlag kæmi
þannig að mestum notum. Sala bók-
arinnar gekk svo greiðlega, að fyrir
mánuði síðan gat stjórn flagsins af-
hent Nordahl Grieg 10000,00 krónur
af andvix-ði seldra eintaka, en líkur
eru til þess, að unnt vei-ði að bæta
nokkru við þá upphæð, er full reikn
ingsskil verða gei-ð. Bókin var gefin
út í 175 tölusettum eintökum, árit-
uðum af höfundi og þýðanda (sem
ritara Rithöfundafélagsins). Þótt
verðið væri óvenjulega hátt, 100,00
ki-ónur, vegna tilgangs útgáfunnar,
er upplagið þegar allt selt eða pant-
að, að þeim eintökum frátöldum,
sem gefin hafa vex-ið eða ei-u ætluð
bókasöfnum. Prsntsmiðjan Guten-
bei-g gaf pappír í bókina, en Víkings
prent prentun og heftingu.
Þess ber áð geta, að um leið og
Nordahl Grieg bar íram tilmæli sín
um i-áðstöfunarrétt ó bókartekjun-
um þegar í stað, lagði hann íram
drög að bréfi frá sér til Riiser-Lar-
sens aðmíráls, yfirmanns norska loft
flotans, þar sem hann fól honum að
vei-ja upphæðinni eins og hann áliti
bezt henta, en lét jafnframt þá ósk
sína i ljós, að fénu yrði varið til
beinna hernaðaraðgerða („aggresiv
kamp“) fremur en álmennrar hjálp-
arstarfsemi, og gat stjórn Rithöf-
undafélagsins fallizt á þá ráðstöfun
með góðri samvizku.
Næsíu daga kemur út nýtt smó-
sögusafn á vegum Víkingsútgáfunn-
ar, eftir Friðrik Á. Brekkan, for-
mann Rithöfundafélagsins, og skulu
tekjurnar af þeirri bók einnig renna
til stuðnings Norðmönnum þegax* í
stað. Norræna félagið ætti að taka
sér þessi dæmi til fyrirmyndar um
ráðstöfun söfnunarfjárins, enda hef-
ur þegar komið fram rödd í einu
dagblaðanna (Mgbl.), á þá leið, að
þá hjálp, sem við ætlum að veita
Norðmönnum, beri oss að veita
strax. Engin vafi er á því, að hin
tiltölulega daufa þátttaka í þeirrl
söfnun stafar fyrst og fremst af því,
að almenningur telur vanséð, að
hverjum notum framlög til hennar
verði að stríðinu loknu. Brýn þörf
skjótra aðgerða er hins vegar öllum
Ijós, og flestum ljúft að leggja fraxn
sinn skerf til að bæta úr henni.
Ekki verður komizt hjá því, úr því
rætt er um þetta mál, að benda for-
ustumönnum Norræna félagsins á
það, að mjög óeðlilegt verður að
telja, að ekki skyldi vera leitað til
stjórnar Rilhöfundafélagsins um
undirskrift ávarpsins vegna Noregs-
!*>fmxrKirinnar 17 maí í vor, Qmfeum
Fðstudagur 5. íebrúar 1943.
þegar á það er litið, að sótzt hefur
verxð eftir undirskriftum formanna
ýmissa annarra félaga, samtaka og
fyrirtækja, er sízt var ástæða til að
ætla, að teldu sér málið nákomnara.
þótt vonandi sýni þau öll' yfirlýstan
áhuga sinn í verki áður en lýkur.
Jafnvel Bandalag ísl. listamanna fór
á mis við þann sóma, að sjá nafn
formanns sín eða annars fulltrúa úr
stjórn sinni undir ávai-pinu í vor,
þótt formaðurinn skarti nú síðastur
í endurprentun þess í „Norrænum
jólum“. Gildar afsaknir koma hér
ekki til greina, þar sem formaður og
ritari Bandalagsins voru aldrei fjar-
verandi samtímis um það leyti, er
ávarpið var úr garði gert. Yfirleitt
er talsverður „innangarðs“bragur á
undirbúningi málsins, en þó að sjálf
sögðu án vxtundar eða vilja hins lið-
genga rxtara Norræná félagsxns, er
emkum nafði txann meó nondum.
Þannxg kemur það undarlega fyrir
sjómr, aó gengiö skyldi vera fram
hjá próf., Sxgurði Nordal, er undir-
skriftum var satnað, þott á allra vit-
oröi sé, að vart muni nokkur Islend-
ingur kunnari né kunnugri í Noregi
en einmitt hann, og enginn hafi lagt
meiri skerf tll vinsamlegra og viröu-
legra menningarkynna frændþjóð-
anna á síðari árum.
En því er þessi framkoma í sam-
bandi við undirbúning Noregssöfn-
unarinnar í vor gerð að umtalsefni,
að engin ástæða er til þess, að rit-
höfundar og listamenn geri sér það
að góðu framvegis, að vera snið-
gengmr á opmoerum vettvangi í
þeim málum, sem ætla má, að þeir
láti sig varða og vilji liðsinna, ýms-
um öðrum íremui'. Og það er ekki
af neinu yfirlæti fyrir hönd Rithöf-
undaflagsins, heldur til áréttingar
framansögðu, að á það skal bent, að
félagxð heíur nú þegar lagt jafn mik-
ið af morkum til stuönings Norð-
mönnum og stærsta einkafyrirtæki
landsxns, og jafnframt hið stórgjöf-
ulasta, til Noregssöfnunar Norræna
félagsins.“
Alþýðublaðsskriffinnunum er bezt
að mmnast aldrei oftar á Noregs-
söfnunina. Það þarf sannarlega
magnaða óhappamenn til að geta
spillt svo fyrir góöu íyrirtæki með
því að nudda sér utan í það, — eins
og þessum aðdáendum að „menning-
arsögulegum afrekum“ nazismans
hefur tekizt að gera með afskiptum
sínum af Noregssöfnuninni.
Ölvaður hermaður
skemmir trjágarð
í íyrrinótt ura kl. 2 var hringt
til lögreglunnar og skýrt irá
því, að hermaður væri að brjóta
tré í garðiuura bak við húsið.
Islenzk og amerísk lögregla
fóru á vettvang, var maðurinn
þá enn í garðinum, en hafði sig
þá þegar á brott, en lögreglan
náði honum eftir skamma
stund. — Var hann töluvert ölv-
aður.
Hann hafði brotið 13 tré í garð
inum, mismunandi há, sum 4—5
metra að hæð og lágu greinar
trjánna víðsvegar um garðinn.
Nokkm- tré voru þannig útleik-
in að ekkert var eftir nema
stofninn.
Einlit blússu- og kjóla-
efni nýkomin
Verzlun H. Toft
Skólavörðustíg 5
Sími 1035