Þjóðviljinn - 02.03.1943, Page 2

Vegna hins hörmulega atburðar, er vélskipið Þor-
móður fórst með 24 farþegum og allri áhöfn nóttina
milli 17. og 18. febrúar s.l., hefur ríkisstjórnin ákveðið,
að minningarguðsþjónusta skuli fara fram í dómkirkj-
unni í Reykjavík föstudaginn 5. marz næstkomandi,
og hefst hún kl. 14.
Ætlast er til, að opinberar stofnanir verði lokaðar
þann dag frá hádegi.
\ $
RÍKISSTJÓRN ÍSLANDS.
TILKYNNING
fil loffvarnasveifa,
‘Fræðslufundur verður haldinn í háskólanum 1.
kennslustofu í dag 2. marz kl. 20.30.
Erindi: Pétur Ingimundarson slökkviliðsstjóri.
Meðlimir hverfanna 30—45 alvarlega áminntir um
að mæta.
LOFTVARNANEFND.
„BERKLAVÖRN“
AÐALFUNDUR
félagsins Berklavörn 1 Reykjavík verður haldinn á morgun
(miðvikudag) kl. 21 í Baðstofu Iðnaðarmanna (gengið inn frá
Vonarstræti).
Dagskrá: Venjuleg aðalfundarstörf.
, STJÓRNIN.
TILKYNNING
frá Vídskípfanefnd
Viðskiptanefndin hefur möguleika á að útvega frá
Ameríku nokkurar diesel-bátavélar.
Vélar þær,. sem um er að ræða, eru Caterpillar, 70
hestafla og 55 hestafla, og Buckey, 240 hestaafla.
Þeir, sem kunna að hafa áhuga fyrir þessum véla-
kaupum eru beðnir að gefa sig fram fyrir 5. marz n.k.
við skrifstoíu nefndarinnar, Austurstræti 7, sem veitir
nánari upplýsingar.
Innflytjendum véla skal jafnframt bent á, að lík-
legt er, að þetta sé eini möguleikinn, um ófyrirsjáan-
legan tíma, til þess að fá bátavélar til landsins.
Reykjavík, 24. febrúar 1943.
VIÐSKIPTANEFNDIN.
Vanfar
röskan sendisvein
nú þegar.
Prentmyndagerðin „Litróf“
Einholti 10.
t>0]ÖÐVILJINN Þriðjudagur 2. marz 1943.
áuœj az ipóytnúnw
Heróp íhaldsins þegar það
er að fara í hundana“
„Margir hinna gömlu skörunga
íhaldsflokksins studdu, Chamberlin
og kröfðust þess, að á slíkum
tímum sem þessUm legðu menn
niður alla flokkshyggju, en það
er hið venjulega, heróp íhaldsins
þegar það er að fara í hundana”
(Douglas Reed; ,,Rödd hrópand-
ans” bls. 222).
„Einkabrask.“
Hugmyndir Tímans um „einka-
brask“ eru orðnar býsna furðu-
legar. Síðastliðinn ’laugardag held-
ur blaðið því fram, að allar raf-
veitur á • landi hér séu í einka-
rekstri og rekstur þeirra er því
að hans dómi sannkallað „einka-
brask”. Þessir „einkabraskarar”
Tímans eru Reykjavikurbær, Ak-
ureyrarbær, Isafjarðarbær og
nokkrir aðrir bæir og þohp:. Nú
vill Siglufjörður bætast í þennan
„einkabraskarahóp” og það sem
Timanum finnst allra ægilegast
Borgarfjarðarsýsla og Mýrasýsla
vilja líka verða „einkabraskarar”
og fara að reka rafveitu frá
Andakýlsfossum.
Er það gamla dellan um
þjóðnýtingu og ríkis-
rekstur
Hvað skyldi valda því a,ð Tím-
inn bullar þannig um „einkarekst-
ur” og „einkabrask” þegar bæjar-
eða sveitarfélög eiga í hlut?
Líklega er það gamla dellan
sem þetta blað er svo oft búið
að jóðla á, að ríkisrekstur og
þjóðnýting sé eitt og hið sama
sem veldur þessu rugli, Allur rík-
isrekstur er þjóðnýttur, allur sá
rekstur, sem ekki er ríkisrekstur
er einkabrask, hefur verið kenn-
ing Tímans, og líka er hann bú-
inn að bera sér þennan þvætting
svo oft og lengi í munn að hann
er farinn að trúa honum, og nú
ætlar hann að þjóðnýta bæjar-
fyrirtækin, með því að gera þau
að ríkisfyrirtækjum,
Mikið þjóðnýtingarblað Tíminn,
Enn um þjóðnýtingu.
Úr því að minnst er á þjóðnýt-
ingu er rétt að minnast á það
einu sinni enn, að um þjóðnýtingu
getur naumast verið að ræða inn-
an auðvaldsþjóðfélags, til þess
vantar samræmda heildaráætlun
um rekstur þjóðarbúsins og at-
vinnulýðræði.
Opinber rekstur bæjar- og sveit-
arfélaga, innan auðvaldsþjóðfél-
ags, er einskonar millistig milli
hins óskipulagða einkareksturs
og þjóðnýtingar, í sumum tilfell-
um nálgast þessi rekstur mjög
að vera þjóðnýttur, þannig er það
t. d. með rafveitur þær, sem bæj-
arfélögin reka og þannig er það
með pós-t og síma. Allt öðru máli
gegnir með fyrirtæki eins og á-
fengisverslun ríkisins, o. fl. álíka
fyrirtæki,þau- eru alls fjarri því
að vera þjóðnýtt.
Meginreglan, sem fara ber eftir
þegar ákveða skal í hvers hönd-
um opinber rekstur eigi að vera:
er sú, að hann á að vera í hönd-
um félagsskapar þeirra manna,
sem rekstursins eiga að njó^-
Þannig er eðlilegast að rafmagns-
veita, sem f. að sjá Reykvíking-
um fyrir rafmagni, sé í hönd-
um Reykjavíkurbæjar og raf-
magnsveita, sem á að ‘sjá hinu
víðlenda, Borgarfjarðarhéraði fyr-
ir rafmagni, sé í höndum Mýra-
og Bprgarfjarðarsýslu o, s, frv.
Þetta útilokar að sjálfsögðu ekki
að rétb geti verið að ríkið hafi
íhlutun um yfirsljórn rafveitanna
þegar svo er komið að raf-
stöðvaf landsins myndi eitt alls-
herjar samvirkt kerfi.
Ef ríkið hefði átt að reisa
rafveiturnar.
Tíminn vill að ríkið eigi og
rcki allar rafveitur í landinu,
Hvenær skyldu Reykvíkingar
hafa fengið rafmagn ef ríkið
hefði átt að sjá þeim fyrir því?
Ætli það væri ekki ókomið enn?
Vilja Reykvíkingar, Akur-
eyringur og ísfirðingar af-
henda ríkinu rafstöðvar.
sínar?
Fulltrúar þriggja þingflokka
Framsóknarflokksins, Alþýðu
flokksins og Sjálfstæðisflokksins.
hafa lagt til á Alþingi, að ríkið
tæki rekstur rafstöðvanna í sín-
ar hendur. Fulltrúar Sósíalista-
flokksins hafa mótmælt þessari
stefnu.
Hváð segja nú Reykvíkingar.
Akureyringar, ísfirðingar og í-
búar annarra þeirra bæja og
þorpa, sem eiga rafstöðvar. Vilja
þeir að ríkið taki þær í sínar
hendur?
Reykvíkingar geta, t. d. minnst
þess að rafmagnið hefur verið
hækkað um 30—40% síðan strið-
ið hófst, en gjöld til pósts og
sima um 100%,
Hvað skyldi rafmagnið’ í
Reykjavík kosta ef ríkið ætti að
reka stöðvarnar við Sogið og
Elliðaárnar ?
H!1 \ JAfktiAZEl
Vegna minningarathafnar út af
Þormóðsslysinu verður skips-
ferð til Bíldudals næstkomandi
föstudag. Nánustu aðstandend-
ur þeirra, sem fórust ganga fyr-
ir skiprúmi, og er óskað að fólk,
sem ætlar sér að fara, láti skrá
sig á skrifstofu vorri sem fyrst
næstkomandi fimmtudag.
DöiaaaEiananiaa
Daglega
nýsoðín svið. Ný egg,
soðín o$ hrá.
Kaffísalan
Hafnarstræti 16.
CH3i3£fí3CínH3Efí3£Ö2
Munið
Kaffísöluna
Hafnarsfræfí 16
Cfí3í3!3Cfí3l3Cfí3Cfían
»*f**‘H*4XHX*‘!*‘WHXHH**X**H*t«4**M»**MMM*‘
Mjóröndóttu
dragtaefni
eru komin aftur.
Verzlun H. Toft
Skólavörðustíg 5
Sími 1035
Yður þarf ekki lengur
að vanta
Vinsældir
og áhrif
Bókin er komin út í þýðingu Vilhjálms Þ. Gísla-
sonar og fæst hjá öllum bóksölum bundin og óbundin.
Þessi bók hefur selst í Ameríku meira en nokkur
önnur bók, sem ekki er skáldsaga.
Hún hefur verið gefin út í
um 60 útgáfum og selst
hátt á þriðju milljón eintaka __
Yður má ekki vanta Vinsældir og áhrif.
Auglýsið í Þjóðviljanum