Þjóðviljinn - 25.03.1943, Blaðsíða 4

Næturlæknir: Björgvin Finnsson,
Laufásveg 11, sími 2415.
Næturvörður er í Ingólfsapóteki
Leikfélag Reykjavíkur sýnir Fag-
urt er á fjöllum kl. 8 í kvöld.
Bílhappdrætti Laugarneskirkju.
Dregið verður í bílhappdrætti Laug-
arneskirkju 6. apríl. Það er því hver
síðastur að kaupa miða. Þeir fást
í bókaverzlununi ísafoldar og Ey-
inundsen og Skóbúð Rcykjavikur.
Rridgekcpnin. Eftir fjórar umferð
ir eru þessir flokkar hæstir: Lúðvíks
Bjarnasonar með 328 stig, Lárusar
Fjeldsted með 315 sig og Axels
Böðvarssonar með 310 stig. —
Keppnin heldur áfram í kvöld kl.
7,30 í Verzlunarmannaheimilinu.
Háskólafyrirlestur. Séra Sigur-
björn Einarsson flytur fjórða fyrir-
lestur sinn um almenna trúarbragða
sögu, fimmludaginn 25. þ. m. kl. 6
e. li. í VI. kennslustofu háskólans.
Taiar hann um Búddatrú. Aðgangur
er ókeypis og öllum hcimill.
Útvarpið í dag.
20,20 Útvarpshljómsveitin (Þórar-
inn Guðmundsson stjórnar).
20,50 Minnisverð tíðindi (Axel Thor
steinsson).
21,15 Bindindisþáttur (Jón Sigtryggs
son fangavörður).
21,35 Spurningar og svör um ís-
lenzkt mál (Bjöm Sigfússon
magister).
Félag ísl. leihara
Pramhald af 1. síðu.
sem raunverulegt þjóðleikhús
íslands“.
Af þessu er ljóst, að Alþingi er
nú full alvara með að leiða til
lykta þetta nauðsynjamál ís-
lenzkrar leikljstar, og það getur
því ekki dregizt lengi héðan af,
að íslenzkir leikarar fái viðun-
andi starfsskilyrði. En eins og
sakir standa eru þau skilyrði
ekki fyrir hendi, og ber þar
tvennt til.
I fyrsta lagi:
Þeir sem leiklist stunda verða
að hafa hana í hjáverkum.
* í öðru lagi:
Húsnæðisvandræði, sem þó
að nokkru leyti er afleiðing hins
fyrrnefnda, þar eð ekki er hægt
að nota það húsnæði sem fyrir
hendi er til fullnustu, vegna
þess, að á daginn eru leikararnir
bundnir við önnur störf.
„Félag íslenzkra leikara" skor
ar því á þing og stjórn að stíga
nú þegar fyrsta skrefið í áttina
til þjóðleikhúss með stofnun
leikflokks, sem innan sinna vé-
banda hafi leikara með leiklist
að aðalstarfi, og sem þar af leið-
andi gætu notað til fulls það ó-
fullkomna húsnæði sem fyrir
hendi er, þar til þjóðleikhús-
byggingin er fullger.
Svo nauðsynleg sem bygging-
in er, þá er hitt jafnnauðsyn-
legt, að hehni verði séð fyrir
listamönnum, sem geta helgað
leiklistinni krafta sína óskipta.
— Því þeirra starf verður það,
sem gefur þjóðleikhúsinu gildi
og rétt, til að kallast þjóðleikhús
íslendinga“.
Þá hefur félagið sent Mennta
málaráði eftirfarandi bréf undir-
ritað af Þorsteini Ö. Stephen-
sen, Brynjólfi Jóhannessyni og
Haraldi Björnssyni:
„Háttvirta Menntamálaráð ís-
lands.
Vér þökkum heiðrað bréf yðar
dags. 26. febr. s. 1., þar sem þér
tilkynnið oss að úthlutað hafi
verið kr. 5000,00 til „Félags ís-
lenzkra leikara“ af fjárveitingu
Alþingis 1943 til skálda, rithöf-
unda og listamanna.
Við undirritaðir, sem Kosnir
NÝJi BÍé
Klaufskir kúrekar
(Ride ‘em Cowboy)
með skopleikurunum
RUD ABBOTT og
LOU COSTELLO.
Sýning kl. 5, 7 og 9
TJARNARBÍÓ
Hcíllastund
(The Golden Hour)
Amerísk söngva- og gaman-
mynd.
JAMES STEWART
PAULETTE GODDARD
Kl. 5
7 — 9.
LEIKFÉLAG REYKJAVIKUR.
,Fagnrt er á fjöllum4
Skopleikur í þremur þáttum staðfærður af
EMIL THORODÐSEN.
Sýning annað kvöld kl. 8.
Aðgöngumiðar seldir frá kl. 2 í dag.
'JHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHÍ
British Council veitir 8 fslendingum styrk
til náms í Englandi 1943-44
Cyril Jackson kvaddi tíðindamenn blaða og útvarps á fund
sinn í gær, og skýrði frá að British Counsil hafi ákveðið að veita
íslendingum eftirtalda námsstyrki árin 1943—44.
1. Tveir námsstyrkir verða
veittir kándidötum. Styrkirnir
eru bundnir sömu skilyrðum og
áður og verða að upphæð nálægt
350 sterlingspund, og er í þeirri
upphæð innifalið fargjald heim.
Styrkir þessir verða jafnt veitt-
ir konum sem körlum.
2. Námsstyrkir fyrir kennara
í ensku. Einn námsstyrkur að
upphæð 300 sterlingspund verð-
ur veittur kennara í ensku eða
stúdent, sem ætlar sér að verða
enskukennari. Stúdentinn mundi
sækja sérstakt námskeið í enskri
tungu, bókmenntum og hljóð-
fræði við enska háskóla, og einn
ig sækja námskeið í kennsluað-
ferðum.
3. Stúdentsstyrkur. Einn styrk
ur verður veittur stúdent í því
skyni að stunda þriggja ára nám
til embættisprófs í ensku við
háskóla í Stóra-Bretlandi.. —
Styrkurinn verður um 350 stp.
4. Fjórir hjálparstyrkir, 100
sterlingspund hver, verða veitt-
ir til námsfólks í verzlunarfræði
og tæknifögum. Verður þess ekki
krafizt að umsækjendur þessara
styrkja séu stúdentar.
Umsóknareyðublöð og nánari
upplýsingar fást á skrifstofum
brezka konsúlatsins í Þórshamri,
Reykjavík. Umsóknir skriflegar
skulu komnar fyrir 1. maí.
íslenzka ríkisstjórnin hefur
skipað Sigurð Nordal prófessor
og Pálma Hannesson rektor í
nefnd sem úthlutar styrkjum
þessum, en í nefndinni sitja auk
þeirra Cyril Jackson og aðalkon-
súll Breta í Reykjavík.
Þessir Islendingar eru nú við
nám á vegum British Counsil:
Björn Bjarnason, við ensku-
nám í Oxford, Óskar Bernhard
Bjarnason, við efnafræðisrann-
sóknir í Liverpool, Þórarinn
Guðnason við framhaldslæknis-
nám í London, Þórður Einars-
son,. Bjarni Gíslason, Oswald
Wathne, Sigurður Bogason og
Guðmundur ^Böðvarsson njóta
hjálparstyrkja. British Counsil
velur námsstað þeirra, sem
styrki fá, með tilliti til þess að
sem bezt fræðsla fáist.
vorum á félagsfundi til þess að
ákveða hvernig fé þessu skuli
varið, leyfum oss að tilkynna
yður, að vér höfum orðið sam-
mála um eftirfarandi:
Frú Svava Jónsdóttir leikkona
á Akureyri hefur á undanförn-
um árum fengið 500 kr. styrk af
fé því, er Menntamálaráð hefur
veitt, og skal henni greidd sama
upphæð af þessa árs fjárveit-
ingu.
Með ofangreindri styrkupp-
hæð til félagsins skal að öðru
leyti myndaður sjóður með því
markmiði að styrkja meðlimi fé-
lagsins til náms erlendis.
Þá ákvörðun vora að ráðstafa
styrknum á þennan hátt byggj-
um vér á því, að vér teljum
styrkupphæðina svo lága, að
varla verði gert ráð fyrir þeim
tilgangi styrkveitanda, að fénu
verði skipt niður í persónulega
styrki í því skyni, að þeir er
styrkinn hlytu, gætu helgað
leiklistinni störf sín til muna
meira en þeir geta nú. En það
hyggjum vér að vera muni mark
miðið með styrktarfé því, er
Menrttamálaráð íslands veitir
til „skálda, rithöfunda og lista-
manna“.
Það er því álit vort, að á með-
an styrkur til íslenzkra leikara
er svo naumur, sem hann nú hef
ur orðið, verði honum ekki með
öðrum hætti betur varið til efl-
ingar íslenzkri leiklist en þeim,
er að ofan getur.
Vér væntum þess fastlega, að
„Félagi íslenzkra leikara“ verði
gert hærra undir höfði en nú
hefur raun á orðið, er styrkur
verður veittur til íslenzkra lista
manna framvegis. Jafnframt
skorum vér á háttvirt Mennta-
málaráð að beita sér fyrir því, að
fjárveiting „til skálda, rithöf-
unda og listamanna“ verði
hækkuð að minnsta kosti um
helming“.
DREKAKYN
Eftir Pearl Buck
að þarfnast, en þið getið fært okkur fréttir. Okkur langar
ætíð til þess að vita hvernig ykkur líður og föður konunn-
ar minnar og móður hennar og bræðrum.
Hann sagði þetta mjög sakleysislega, en þó leyndi sér
ekki hvað undir bjó, og frænkan sá það og brosti. Brátt stóð
hún upp og sagðist verða að fara. Vú Líen stakk hendinni
í brjóstvasann og tók upp peninga og gaf henni og mælti:
Þetta er fyrir ómakið að koma með fiskinn, en eftirleiðis
skuluð þið borða fiskinn ykkar sjálf. Ef þið verið sakfelld
fyrir það, skal ég tala við þá, sem eru mér æðri. Hún hneigði
sig til jarðar í þakklætisskyni og Vú Líen veifaði hendinni
til merkis um, að hún skyldi ekki vera að þessu.
Eg hef þó nokkur völd, sagði hann hæversklega og hvern-
ig get ég notað þau betur en til gróða fyrir gamla vini?
Og kona hans horfði hreykin á hann og hugsaði um, hvað
hann væri myndarlegur í vínrauðu silkiskikkjunni og hún
sagði einlæglega við konu frændans: Frænka, gerðu okk-
ur enn einn stóran greiða. Talaðu um föður barnanna
minna við foreldra mína. Þau'meta hann ekki að verð-
leikum. Þau sjá ekki hve hygginn hann er að látast sættast
við orðinn hlut og —
En Vú Líen rétti upp hendina til merkis um að hún
skyldi þagna. Eg sætti mig við þetta, sagði hann hátt. Eg
trúi því, að það sem himininn lætur fram koma sé fyrir
beztu, ef við getum litið þannig á málið.
Hvílík speki er þetta ekki, æpti kona frændans. Þið getið
reitt ykkur á að ég skal tala vel.um ykkur hvenær sem mér
gefst færi á. Þetta hef ég alltaf verið að segja. Það er
heimska að láta sér þetta ekki lynda og það segi ég manni
mínum daglega.
Hún hneigði sig og fór út. Hún gekk um strætin og
keypti ýmislegt smávegis, sem hana vanhagaði um, svo
sem nálar og skæðadúk og ofurlítinn kjötbita, þó að þyrfti
lengi að leita og við sjálft lægi að hún léti aurana niður
aftur þegar hún heyrði verðið. En hún eyddi samt fé sínu
því að hún hélt ferðinni áfram um göturnar, fram hjá mörg-
um tómum búðum, og raunamæddur maður sem afgreiddi
hana að lokum sagði: Þú ræður því kona, hvort þú kaup-
ir eða ekki, en þú færð hvergi' neitt betra. Við róum öll
á sama báti.
Hún þefaði af kjötinu. Hvaða kjöt er þetta? spurði hún.
Er það hundakjöt. Ef svo er vil ég það ekki. Við getum
slátrað okkar eigin hundi.
Ef það er ekki af hundi, þá er það af asna, sagði hann.
Allt annað kjöt hirða þeir sjálfir.
Hún hugsaði sig um góða stund og hélt á kjötbitanum
og loks keypti hún hann. Það var þó kjöt, hvað sem öðru
leið og engan mátti hún hundinn missa.
Hún hélt heimleiðis um hljóðar og holóttar göturnar og
sá alstaðar rústir og horaða vesalinga, sem skreiddust húsa
á milli. Fáir vagnar voru á ferð því að svo margir öku-
menn höfðu verið drepnir og þeir sem eftir lifðu voru of
lasburða til þess að draga hlass. Hún varð óttaslegin og
hugsaði: Víst verðum við að reyna, á *einhvern hátt, að
notfæra okkur stöðu Vú Líens. Við verðum líka að ná í
feitmeti handa gamla skinninu. Hvaða gagn er að því að
við verðum hungurmorða?
Og hún hélt áfram ferð sinni staðráðin í því að gera
allt sem Vú Líen færi fram á og ákveðin í því að leggja
vel hlustir við því, sem fram færi hjá Ling Tan, en hans
hús var það mikilvægasta í þorpinu.
Eg ætla að segja bónda mínum hvernig við þurfum að
haga gerðum okkar, hugsaði hún og fór síðan að ráðgera
hversu góðan mat hún gæfi honum í kvöld og ef til vill
sýndi hún honum einhverja hugsunarsemi, þegar í bólið
væri komið. Svo þegar honum liði vel og hann væri ánægð-
ur ætlaði hún að útlista fyrir honum. hvernig þau gætu
komið ár sinni vel fyrir borð.
Þetta framkvæmdi hún og karlræfillinn var of saklaus
til þess að skilja, hversvegna honum hlotnuðust hver gæð-
in öðrum betri þetta kvöld og þegar hann hafði notið þeirra
allra komst hann loks að raun um hvers vegna kerla var
svona óvenjulega hýr og hugsunarsöm. Þegar hann heyrði
hvað um var að vera stundi hann þungan og sagði:
Eg hefði átt að geta sagt mér það sjálfur, að þú byggir
yfir einhverju. Hann var eins og milli steins og sleggju — ^
konunnar annarsvegar og óttans við Ling Tan hinsvegar, ÍXg
og þó var það meii’a en ótti, því að hann virti þennan yngri ^
frænda sinn. Undir niðri fannst honum Ling Tan valdameiri ^
en Vú Líen, þótt hann nyti hylli óvinanna og hann sagði,
konu sinni álit íútt. Ef Ling Tan eða synir hans kæmust 1
á snoðir um, að við sætum á svikráðum við þá, yrði líf ^
okkar ekki mikils virði. Þeim er orðið jafneðlilegt að di’epa