Þjóðviljinn - 10.06.1943, Blaðsíða 2

2
Þ JÓÐVIL JINN
Fimmtudagur 10. júní 1943.
I ”
Verkamenn og
faglærða smlðl
vanfar ennþá í Hífaveifu-
vinnuna.
Ráðning kl. 11—12 daglega í
skrifsfofu Höjgaard & Schulte,
Miðsfraefí 12.
Frá Snmardvalarnefnd.
Þau börn, sem dvelja eiga á eftirtöldum barnaheim-
ilum, mæti við Miðbæjarskólann, til brottfarar- eins
og hér segir:
Brautarholt á Skeiðum:
Miðvikudaginn 16. júní kl. 2 síðdegis.
Menntaskólaselið:
Miðvikudaginn 16. júní kl. 10. árdegis.
Sælingsdalslaug:
Miðvikudaginn 16. júní kl. 8 árdegis.
Stykkishólmur:
Fimmtudaginn 17. júní kl. 8 árdegis.
Staðarfell:
Föstudaginn 18. júní kl. 8 árdegis.
Farangri barnanna að Staðarfelli og Stykkishólmi sé
skilað í Miðbæjarskólann kl. 2 síðdegis, daginn áður
en börnin fara.
Áríðandi er, að börnin mæti stundvíslega á auglýst-
um tíma.
SUMARDVALARNEFND.
Geymið auglýsinguna.
H.F. MIÐGARÐUR
opnar skrifstofu í dag í nýbyggingunni við Skólavörðustíg 19.
Opið fyrst um sinn alla virka daga, kl. 6—7 síðdegis.
Hluthafar eru beðnir að vitja þangað hlutabréfa sinna, ef
þeir hafa ekki þegar fengið þau.
STJÓRNIN.
Röndótt
blússu og
pilsaefni
nýkomið.
Verzlun H. Toft
Skólavörðustíg 5.
Sími 1035
I.O.G.T.
St. Minerva nr. 172.
Fundur 1 kvöld kl. 8.30.
1. Fréttir af Umdæmisstúku-
þingi.
2. Kosning fulltrúa til Stór-
stúkuþings og mælt með um-
boðsmanni.
3. .Séra Árni Sigurðsson: Sjálf
valið efni. Æ.T.
oBoejcK'póobiwvmi
Vegagerðin á Holtinu.
Hr. ritstjóri!
Lítið hefur skipazt um vegagerð-
ina við tilskrifið á dögunum. Grjót-
hrönnin (þ. e. vegbrúnin!) skýtur
upp sömu kryppunni, en aur hefur
verið borinn ofan á. Verður hann
vís oían á húsablettina í næstu rign-
ingum; sýjast í gegnum grjóthrönn-
ina. Og ekki er vegurinn síður ryk-
sæll nú. Þessar framkvæmdir hafa
eðlilega gert Holtsbúum gramt i
geði. Ekki sízt vegna þess að þeir
eru flestir verkamenn og bera því
gott skin á vinnubrögð. Einum
þeirra er verið hefur brúnhleðslu-
maður hjá bænum varð að orði:
„Þetta hefði Ögmundur aldrei liðið“.
Af því dreg ég að ekki hafi breyzt
til batnaðar með yfirstjórn þessara
mála. Er furðanlegt að þvílikt kák
skuli vera talið hagkvæmara en var-
anlegar umbætur. En kannski þetta
sé nú bara kjaminn í hinni svoköll-
uðu vinnumenningu, sem farið er að
þrástagast á.
Vinnumenning
Eg get annars ekki látið þetta orð
frá mér fara athugunarlaust. Það
mun nýyrði. Að minnsta kosti' ekki
komið í almæli. Sennilega er merk-
ing þess víðtækari en ndtendur þess
hafa gert sér ljóst. Aðallega hefur
það verið notað í sambandi við
vinnuafköst og skyldurækni verka-
manna. Nokkuð finnst mér það þó
einskorðuð skilgreining þótt geti að
einhverju leyti til sanns vegar færzt.
Eitt dagblaðið gat þess á dögunum,
að vinnumenningu færi hnignandi
og átti hann við vinnubrögð verka-
manna. Mér varð að hugsun, að
skriffinnarnir gerðu sér tíðara um
vinnuafköst verkamanna nú en
vinnuorku þeirra fyrir stríðið, er
látin var grotna niður. Þetta kemur
mér til að hugsa um vinnumenning-
arskilyrðin. Þau mætti kalla kjör og
kaup, aðstöðu til vinnumenntunar,
ásamt öryggi í starfinu, í fjárhags-
afkomu, í sjúkleika slysum, elli, o. s.
frv. Skilyrði er hér sama og orsakir.
Vinnumenning er aftur á móti af-
leiðslan eða afleiðingin. Verður þvi
óhjákvæmilegt að grannskoða vinnu-
menningarskilyrði þegar rætt er um
vinnumenningu. Sumir sem aldrei
hafa verið við framleiðslustörf riðn-
ir fjasa um rýrnun vinnuafkasta, og
láta í það skína að hér hafi ríkt' ein-
hver fyrirmyndar vinnumenning,
fyrir stríð að líkindum, en illir menn
hafi komið henni fyrir kattarnef,
gott ef ekki kommúnistar. Eg man
nú ekki eftir þessari vinnumenning,
en vona hinsvegar að hún korrti í
I. S. I.
K. R. R.
ÍSLANDSMOTIÐ
hefst í kvöld kl. 8.30, þá keppa
FRAM - K. R.
Mest spennandi mót ársins!
Allir út á völl!
leitirnar, hömluböndin a. m. k. Það
skyldi þó aldrei vera atvinnuleysið
er þessir menn muna, er þeir japla
á vinnumenningu. Það man ég líka,
en kalla minnisglöp að blanda svo
ólíku saman, Eg vil nú helzt kalla
hlutina réttum nöfnum, ómenningu
ómenningu, og skítapilluna skíta-
pillu, þótt hún sé sykurhúðuð. í at-
vinnuleysinu var náttúrlega hægur-
inn hjá að knýja fram svo og svo
mikil afköst á hvern unninn tíma
og sumum finnst spónn úr aski við
að missa þetta. Eða að verkamenn
börðust innbyrðis um handtakið og
vinnubrögðin voru spretthlaup út í
atvinnuleysið. Sérhver losun á upsa-
togara varð keppikefli og öfundar-
efni; þetta drullu-„jobb“ í 3—-4 tíma!
Og aldrei heyrðist æmt á að kola-,
salt- og sementsvinna væri verri en
önnur og verðari hærri launa. Menn
ötuðust í því öllu saman og þótti
gott að grípa þessi flotholt í helvíti
atvinnuleysisins. En nú hefur vikizt
á annan veg. Óg nú er munað með
söknuði í gjöfult og undirlægið
vinnuafl og hugir gerast skaðasárir
yfir þurrð þess. En var þettá vinnu-
menning? Hvar var öryggið í starf-
inu, í fjárhagnum, í sjúkdómum, í
slysum, í elli? Munurinn nú og þá
er fólginn í vinnugnægðinni móts við
atvinnuleysið. Við það hafa verka-
menn um stund losnað við þræls-
kjörin og þrælsóttann, og standa nú
afhjúpaðir þessari vinnumenningu
auðvaldsins. Er furða þótt þeir
kunni sér ekki ljeti í öllu, frekar en
bandinginn í óvæntu frelsi. Það eru
til mannfýlur sem leggja sama mat
og kvaðir á verkamanninn og skófl-
una en dylja jafnframt í sykursætu
lofi. Á meðan hún er skaftheil og
óurin á blaði, er hún hlutgeng, ann-
ars dettur hún upp fyrir og lýtur
sköpum úrkastsins. Þeir krefjast að
verkamaðurinn sé jafn handgenginn
þrælskjörunum og skóflan skítnum.
Þetta skóflumat heitir á máli þess-
ara manna vinnumenning. Þeir falsa
verðmæti, sjálfir ná þeir hvorki vog
né máli. Af heilbrigðisástæðum
lenda þeir ekki á haug úrkastsins.
J.
Dagný
til Sauðárkróks og- Hofsóss.
Vörumóttaka til hádegis í dag. í
Jónas frá Hríflu hefur ordið: IV.
lOlundur Mfrfirmar ðsahar
fniiiiiiiM aii ad aera .otaMka’
Það kennir margra grasa í hirðisbréfi Jónasar. Meðal ann-
ars segir hann þar mjög skýrt álit sitt á allmörgum flokksmanna
sinna — og lýsir um leið sjálfum sér mjög vel.
Eins og kunnugt er hefur Jónas frá Hriflu mest allra manna
skipulagt fjármálaspillinguna í íslenzku stjónmálalífi. Enginn
hefur trúað eins á takmarkalausa eigingirni manna og hann,
álitið að hægt væri að kaupa hvaða mann, sem er, fyrir fé og
völd. Enginn hefur brugðist reiðari en hann, ef hann rak sig á
að svo var ekki. Enginn hefur fyrirlitið manngildi manna eins
innilega og Jónas frá Hriflu, —; aðeins litið á mennina sem haf-
andi kaupgildi og sölugildi.
Og heyrum nú hvað þessi höfundur mútutrúarinnar segir
um flokk sinn og nánustu samstarfsflokka sína, sem hann fyrst
og fremst vill vinna með. í hirðisbréfinu stendur:
„Hver flokkur, sem verið hefur lengi í stjórnaraðstöðu fær
ætíð í hring- stuðningsmanna sinna nokkuð af fésjúku fólki,
sem dregur flokkinn niður í áliti ahnennings. Sá flokkur, sem
Iengst hefur farið með völd í Reykjavík, hefur ekki farið var-
hluta af þessari sýki. Sama má segja um Alþýðuflokkinn. Að
því leyti sem Framsóknarflokkurinn styðst við bændur og sam-
vinnufélög heldur hann sínu upprunalega heilsufari. Þegar
gamall stjórnmálaflokkur losnar við ábyrgðina og valdið, losn-
ar hann líka við talsvert af stuðningsmönnum, sem slegið hafa
landtjöldum í skjóli svokallaðra flokkshlunninda. Allir stjóm-
málafiokkar hafa gott af að vera um stund í einskonar endur-
nýjun til þess að verða aftur færir um starf þar sem reynir á
manndóm og óeigingirni.“
Svo mörg eru þau orð.
Framsóknarmenn, sem eruð á annarri skoðun, en Jónas
og Jón Árnason! Gjafir eru yður gefnar!
Þjóðin sér í anda fariseann frá Hriflu berja sér á brjóst,
setja geisla-gloríu píslarvottsins um höfuð sér, fórna höndum
til himins og segja:
Guð, ég þakka þér að við Jón Árnason og Vilhjálmur Þór
erum ekki eins og þeir hinir, fésjúkir og eigingjarnir, — ég
þakka þér að við höfum haldið okkar upprunalega heilsufari
og hjartahreinleik, ekki sótzt eftir ráðherradómi, bankastjóra-
embætti, bankaráðsstöðu eða öðrum völdum og vegtyllum, —
ég þakka þér að þú hefur forðað okkur Jóni og Vilhjálmi frá
þeirri freistni að langa til að búa í dýrlegum skrauthýsum
og einkasumarbústöðum, meðan veslings sveitabörnin, sem vér
öfum önn fyxir, skortir skólahús yfir höfuð sér, — ég þakka
þér að þú hefur aldrei látið djöful fésýkinnar geta læst sínum
ljótu klóm í mig, Jón eða Vilhjálm, heldur varðveitt okkur sem
þá óeigingirninnar engla, sem vér í upphafi vorum.“
Og svo ætlast Jónas til að þjóðin, — eða að minnsta kosti
hinn hreinhjartaði og sanntrúaði hluti Framsóknarflokksins
segi: já og amen.
Skyldi það virkilega verða?