Þjóðviljinn - 29.06.1943, Blaðsíða 4

Úrborglnnt
NÝJA BÉÓ
Eiginkona útlagans
(Bell Starr).
Söguleg mynd í eðlilegum
litum.
Næturlæknir er í Læknavarðstöð
Reykjavíkur í Austurbæjarskólan-
um, sími 5030.
Næturvörður er í Laugavegsapó-
teki.
Næturvörður er í Reykjavíkurapó-
teki.
Þriðjudagiu* 29. júní.
19.25 Hljómplötur: Lög úr óperettum
og tónfilmum.
20.30 Erindi: Indversk trúarbrögð, II
(Sigurbjöm Einarsson prest-
ur).
20.55 Hljómplötur: Kirkjutónlist.
21.20 Lög og léttara hjal.
Leiðrétting. í ræðu Brynj. Bjarna-
sonar á sunndag slæddust nokkrar
prentvillur. Hundurinn hét Kara en
ekki „Kana“. Ekki varð vísu Jónasar
forðað frá hinni þrálátu, málskemm-
andi prentvillu „enginn vættur“ í
stað engin vættur.
KOSNIN G AÚRSLITIN
í ÍRLANDI
GENE TIERNEY,
RANDOLPH SCOTT.
Sýnd kl. 3, 5, 7 og 9.
Böm yngri en 12 ára fá ekki
aðgang.
Aðgöngumiðar seldir frá kl.
11 f. h.
Slóðínn til Santa Fe
(Santa Fe Trail)
Þáttur úr sögu átakanna um
afnám þrælahalds í Banda-
ríkjunum.
ERROL FLYNN
OLIVA DE HAVILLAND
RAYMOND MASSEY
RONALD REAGAN
Sýnd kl. 5, 7 og 9.
Bönnuð fyrir börn innan 16
ára.
FJALAKÖTTURINN
LEYNIMEL 13
Sýning annað kvöld kl. 8.
Aðgöngum. seldir kl. 4—7 í dag og eftir kl. 2 á morgun.
Síðasta sinn!
Bræðsluslldarverðíð
De Valera missti
meirihlutann
Það er gert rað fyrir aö
De Valera, forsætisráöherra
írlands, muni veröa áfram viö
völd, þrátt fyrir þaö að flokk-
ur hans tapaöi 7 þingsætum
í nýafstöönum kosningum og
þarmeð meirihlutanum á
þingi.
Verkamannaflokkurinn
vann 7 þingsæti, en Fine Gael
flokkurinn tapaöi 8 þingsæt-
um. Þaö sem vekur mesta eft-
irtekt, er kosningasigur bænda
flokksins, sem engan fulltrúa
átti á þingi, en fékk nú 14
þingmenn kjörna.
Samþykktir menntaskóla-
kennara.
Framh. af 1. síðu.
starfsþreki og er sívakandi sem
fyrr um heill og hag stofnunar
innar. Auk þess telur fundurinn
varhugavert, að skipt sé um
stjórn skóla, nema brýna nauð-
syn beri til, meðan högum þjóð-
arinnar er háttað svo sem nú er“.
Ályktun um réttindi skóla
til að útskrifa stúdenta
„Fundur menntaskólakennara,
haldinn á Akureyri 21.—23. júní
1943, ályktar, að gefnu tilefni,
að lýsa yfir því, að hann telur
mjög varhugavert að ráðherra
veiti skólum réttindi til þess að
halda stúdentspróf og brautskrá
stúdenta nema eftir ákvörðun
Alþingis, enda sé þá tryggt, að
kröfur þær, sem gerðar eru til
stúdentsmenntunar, séu ekki
rýrðar frá því, sem nú er“.
Heimilið — skólinn —
gatan
Framh. aí 3. tíöu.
tíma aflögu til að kenna börnum
sínum kvæði, segja þeim sögur,
tala við þau, ala þau upp.
Þetta er augljóst mál. En
hvað er hægt að gera til úrbóta?
Eg nefni aðeins tvennt en bið að
Framhald af 1. síðu.
Húsavík og gömlu verksmiðjuna
á Raufarhöfn en þessar verksm.
voru ekki starfræktar í fyrra.
Með starfrækslu þeirra myndu
afköst Síldarverksmiðja ríkisins
hafa aukizt úr ca. 15 000 málum
á sólarhring í fyrra upp í ca.
20 000 mál.
Sú ráðstöfun atvinnumálaráð
herra að hafna tillögu meiri-
hluta stjórnar Síldarverksmiðja
ríkisins um heimild til að kaupa
síldina föstu verði, fyrir kr.
18,00 málið, hefur svo sem skýrt
er frá hér að framan, leitt til
þess að ekki hefur fengizt nema
Va þeirrar þátttöku, sem við var
búizt í veiðunum fyrir Síldar-
verksmiðjur ríkisins. Hér við
bætist, að félög sjómanna, út-
gerðarmanna og verkamanna
víðs vegar um landið hafa mót-
mælt harðlega ákvörðun at-
vinnumálaráðherra um síldar-
verðið, svo að óvíst er með öllu
að útgerðarmenn þessa 14 af síld
arskipum þeim, sem ætluð voru
viðskipti við Síldárverksmiðjur
ríkisins í sumar, gætu fengið
skipshafnir á þau, þótt þeir
vildu nema því aðeins, að hið
öðru leyti ,um tillögur og um-
ræður um þetta mikla velferðar
mál:
Það á að stofna miklu fleiri
vöggustofur og dagheimili víðs
vegar um borgina og láta þau
starfa vetur og sumar.
Það á að gera tilraunir með
sameiginleg mötuneyti fvrir
barnafjölskyldur, koma þeim
upp sem ' víðast í samráði við
fólkið sjálft.
Þetfa tvennt mundi að minni
hyggju vera heilladrjúgt spor í
þá átt að létta þrældómsokinu
af mæðrunum, sem réttminnstar
eru af öllum mannverum á
þessu landi. Hér er einnig um
stórt uppeldismál að ræða.
fasta síldrarverð Síldarverk-
smiðja ríkisins verði kr. 18,00
fyrir málið.
Einkaverksmiðjurnar hafa til-
kynnt, að þær greiði fast verð
kr. 18,00 fyrir málið. Það eykur
enn á óánægjuna, að Síldarverk
smiðjur ríkisins skuli nú í fyrsta
sinn bjóða upp á lægra fast verð
en Þær.
Það er því komið í ljós eins
skýrt og verða má, að ákvörðun
atvinnumálaráðh. um bræðslu-
síldarverðið hefur stofnað síidar
útveginum í sumar í stórhættu.
En þar sem ekki er sjáanlegt að
háttvirtur ráðherra ætli, þrátt
fyrir aðvaranir meirihluta verk-
smiðjustjórnarinnar í bréfi 19.
þ. m. að breyta fyrri ákvörðun
sinni, þá leyfum vér undirritað-
ir stjórnendur Síldarverksmiðja
ríkisins, sem kjörnir erum í
stjórn verksmiðjanna af Alþingi,
oss hér með að fara þess á leit
við þingflokkana, að þeir láti
nú þegar upp vilja sinn við hæst
virta ríkisstjórn, um að farið
skuli eftir tillögum meirihluta
stjórnar Síldarverksmiðja ríkis-
ins um heimild handa verksmiðj
unum til þess að kaupa bræðslu
síldina föstu verði í sumar fyr-
ir áætlunarverðið kr. 18,00 mái-
ið af þeim, sem óska þess held-
ur en leggja síldina inn til
vinnslu.
Nú er komið fast að síldar-
tíma. Ráðgert var að Síldarverk
smiðjur ríkisins byrjuðu mót-
töku síldar fimmtudaginn 8.
júlí, þurfa því síldveiðiskipin að
sunnan að fara norður um miðja
Þessa viku. Allur frekari drátt-
ur á því að breyta síldarverðinu
í rétt horf svo að síldarflotinn
fari á stað, er til stórtjóns fyrir
alla aðilja og þjóðina í heild.
Það skal tekið fram, að vér
höfum sent samhljóða bréf til
hinna þingflokkanna.
Virðingarfyllst.
(undirskriftir)
DREKAKYN
Eftii Pearl Buck
En þér skiljið mig? Andlit hans, snoturt en veiklulegt,
bað hana um skilning og samúð. — -Eg er ekki svikari. Eg
er raunsæismaður. Ef við lokum ekki augunum fyrir þeirri
staðreynd, að þessir Austurhafsbúar hafa lagt undir sig
helminginn af landi okkar, þá er okkar eina framtíðarvon
fólgin í því að vinna með þeim. Auk þess, sem það sem
ég er að gera er í fullu samræmi við hugsunarhátt og
reynslu Kínverja. Sagan segir okkur aftur og aftur að við
höfum ávallt virzt láta undan óvinunum, en í rauninni
höfum við ráðið en þeir dáið.
En þá vorum við strekari en óvinirnir, sagði hún. Erum
við það núna?
Hún sagði ekki allan hug sinn, hún sagði honum ekki
frá japönsku embættismönnunum, sem hún hafði snætt
hádegisverð með. Hún hafði hræðst dimman andlitssvip
þeirra og einbeittan vilja,’ og hinsvegar veiklulegan og
góðlátlegan svip þessa leppstjóra.
Hann svaraði ekki. Einhver hafði komið inn í herbergið
og hann setti þegar upp ólundarsvip, af því að hann hafði
bannað að ónáða sig meðan hann væri einn með gesti sín-
um. En þegar hann sá hver það var hélt hann sér í skefj-
um. *
Nú ert það þú, Vú Líen, sagði hann, og við Majlí sagði
hann: Þetta er einkaritari minn, maður sem er mér mjög
dyggur og skilur mig.
Svo að þessi mágur Pansíao hafði hækkað svona í tign-
inni hjá óvinunum, og þá varð allt auðveldara en hún hafði
gert ráð fyrir!
Vú Líen hneigði sig, án þess að líta beint á þessa fallegu
konu. Faðir hans, sem var vanur að selja vörur sínar
ríkum hefðarkonum, hafði kennt honum kurteisisreglurn- •
ar. Hann sagði við húsbónda sinn: ;
Herra, mér þykir leitt að þurfa að ónáða yður, en ég hef ;
slæmar fréttir að segja yður.
Leppstjórinn stóð þegar á fætur og þeir fóru út og Majlí j
sat ein eftir og hugsaði um þennan Vú Líen. j
Þegar húsráðandinn kom aftur var vandræðasvipur á !
andliti hans. — Eg verð að biðja yður að afsaka mig, sagði j
hann. Hræðilegur atburður hefur komið fyrir. Hópur j
manna hefur þeyst niður úr hæðunum og gereytt setulið- !
inu, sem hefur setið við rætur hæðanna. Það er enginn eftir. j
En mun yður verða kennt um það? spurði Majlí hann. ;
Auðvitað, að einhverju leyti, svaraði hann. Þeir vita að ;
ég get ekki komið í veg fyrir slíka villimennsku, og þó
láta þeir það bitna á mér.
Vú Líen hafði fylgt honum inn í herbergið, og nú sneri
hann sér við og sagði við Vú Líen:
Farðu með gest minn til herbergja hennar.
Vú Líen hneigði sig og beið eftir Majlí.
Góða nótt, sagði leppstjórinn. Á morgun skal ég finna
yður eitthvað til skemmtunar.
Gerið yður ekkert ómak mín vegna, sagði hún. Eg get
sjálf fundið mér eitth'vað til skemmtunar.
Þegar hún var ein með Vú Líen, sagði hún:
Er hægt að fara um borgina á morgun?
Með fylgd er það hægt, svaraði Vú Líen.
Og má maður fara út fyrir borgina?
Með fylgd, svaraði hann aftur.
Hún þagnaði. — Verða það að vera hermenn?
Enginn dráttur hreyfðist í andliti hans, frekar en það
væri úr steini.
Þér hljótið að skilja, sagði hún, það er erfitt fyrir mig
, að láta — óvinahermenn — fylgja mér. Þessi borg er fæð-
ingarborg móður minnar og mín.
Þannig reyndi hún hann, en svipur hans breyttist ekki.
, — Eg vona að ég geti séð gröf móður minnar, sagði hún, af
í því ég var einkabarn hennar.
j Hann hlyti að skilja, að það væri skylda hennar gagn-
; vart guðunum, hugsaði hún.
í Hann kinkaði kolli.. — Eg skal sjá til hvort ég get ekki
j sjálfur fylgt þér, svaraði hann. Þá getum við skilicf verð-
; ina eftir dálítinn spöl frá gröfinni. ,
• Allt, sem hún hafði sagt var sannleikanum samkvæmt.
I Gröf móður hennar var í kirkjugarði múhameðstrúarmanna
| en hvar vissi hún ekki. Þó virtist henni, að ef hún heyrði
; nafn þorpsins, þá myndi hún vita það.