Þjóðviljinn - 26.08.1943, Side 1

■8. árgangnr.
Fimmtudagur 26.«* ágúst 1943.
189. tölublað.
9
Rooseiell Mar
ibetpi llna“
Ræða f Kanadðþinginu
Roosevelt Bandaríkjaforseti
hélt í gær ræðu í kanadíska
þinginu í Ottava, og er það
fyrsta sinn sem bandarískur
forseti ávarpar Kanadaþingið.
í ræðu sinni sagði Roosevelt,
að í Quebeck hefðu verið gerð-
ar áætlanir um allan hemaðar-
rekstur Bandaríkjanna og Bret-
lands. Hafi náðst samkomulag
um ákveðnar hernaðaraðgerðir
og muni Þýzkaland, ftalía og
Japan fá að 'kenna á þeim á-.
kvörðunum.
Óskaði Roosevelt þess'. 'að
,,hugboðameistarinnI,; Hitler
hefð; getað verið viðstaddur
ráðstefnuna í ahda, það hefði
dugað til þess að sannfæra hann
um að skárra væri að gef-ast upp
strax en síðar.
Roosevelt lagði áherzlu á að
fyrir sér vekti ekki að upp úr
þessari styrjöld kæmu hinir
„góðu, gömlu tímar“, hann drægi
í efa gæði þeirra, og teldi að
þörf væri á betri tímum. Sigur
Sameinuðu þjóðanna í styrjöld-
inni skapa skilyrði fyrir því,
sagði forsetinn.
Vérkamannaflokkur
Ástralíu fær sterkan
meirihluta
Verkamannaflokkurinn í
Ástralíu hefur 20 atkvæða
meirihluta yfir alla aðra
Sókn rauða hersins inn í Úkraínu heldur áfram
dag og nótt. I gær tóku Rússar bæ einn, sem er 130 km.
vestur af Karkoff og 70 km. norður af Poltava og bæinn
Aktirka, er þeir náðu fyrir hálfum mánuði, en hefur
síðan skipt um yfirráðendur mörgum sinnum.
Suður af ísjúm og suðvestur af Vorosiloffgrad hef-
ur rauði herinn hrundið gagnárásum Þjóðverja og tek-
ið nokkur þorp.
Á vígstöövunum vestur og
norðvestur af Karkoff tók
rauði herinn alls 60 bæi og
þorp síðastliöinn sólarhring.
Mótspyrna þýzka hersins er
allstaðar mjög hörð og er bar-
izt grimmilega um hvern bæ
og hverja landsspildu.
Stöðugt eru harðir loftbar-
dagar háðir yfir vígstöðvun-
um, og sveitir rússneskra
sprengjuflugvéla ráðast á
herstöðvar bak við víglínu
Þjóöverja á hverri nóttu.
Þjóðverjar misstu í fyrra-
dag 104 skriðdreka og 98 flug-
vélar á austurvígstöðvunum.
í fregn frá Moskva segir aö
Þjóöverjar séu farnir aö senda
nýmynduð herfylki til austur-
vígstöövanna, og viröast taka
á öllu því varaliöi er þeir eiga
til, í því skyni að stööva sókn
rauða hersins.
Eldur logar enn í
Berlln
Bretar halda áfram loft-
árásum á borgina
Brezkar Mosquitösprengju-
flugvélar gerðu í fyrrinótt loft
árás á Berlín og loguðu þá
enn eldar frá stórárásinni
síöastliðna mánudagsnótt.
Var mikill reykur yfir borg-
inni að sögn flugmannanna
er árásina geröu. Skotið var
ákaft úr loftvarnabyssum, en
engar næturflugvélar tóku
þátt í vörninni.
Allar brezku sprengjuflug-
vélarnar komust heim.
flokka samanlagöa, eftir þeim
úrslitum sem nú eru kunn.
Eftir er að vita um fimm þing-
sæti.
Hefur Verkamannaflokkur-
inn nú .41 þingmann, Sam-
baridsflokkur’inn 13, Bænda-
flökkuri’nn 7 og Óháðir 1.
„Forum" í Kaup-
mannahöfn sprengd
í loft upp
Verkföll breiðast út
/
Um hádegi í fyrradag var
Forumbyggingin í Kaup-
mannahöfn eyðilögð með
sprengingu, er heyrðist um
alla borgina, segir í fregn frá
Stokkhólmi.
í Forum var stærsti sam-
komusalur Kaupmannahafn-
ar.
Verkföll halda áfram að
breiðast út um Danmörku, að
því er sænska útvarpið skýr-
ir frá, en þó munu verka-
menn í Odense vera farnir íil
vinnu á ný.
Mótspyrna Dana virðist
mest á Fjóni og í Kaup-
mannahöfn. í Svendborg
sló í bardaga milli þýzkra
og danski-a hermanna. Í
Odense hafa danskar stúlk-
ur, sem eru í tygi við setu-
liðsmenn, verið teknar og
snoðklipptar.
Odensebúar hafa að engu
bann nazistayfirvaldanna
við útivist á kvöklin. Fara
bæjarbúar í hopum um göt-
urnar og bera dauska,
enska og !>o*ska fána.
Rannsókn á skipun
fangelsismála
Dómsmálaráðherra heíur
skipað nefnd til að rannsaka
og gera tillögur um skipan
fangelsismála landsins.
Formaður nefndaripnar er
Gústaf A. Jónassoh. skrifstofu-
stjóri en með hohUm eiga sæti
í nefndinrii þei’r Sveinbjörn
Jónsson hæstaréttarlögmaður,
Jónatan Hallvarösson saka-
dómari, Vilmundur Jónsson
landlæknir og Guðjón Samú-
elsson húsameistari ríkisins.
Talið líklegt að fólkaflokkurinn muni vinna
meiri hluta - en hann hefur nú 7 af 24
mönnum í færeyska þinginu
Vifltal við Sámal Davidsen blaðamann
Kosningar til færeyska þingsins, „Lögtingið“ fóru fram í
fyrradag og verður senuilega hægt að skýra frá úrslitum þeirra
á morgun.
Flokkarnir í Færeyjum eru 4, Fólkaflokkurinn, Sambands-
flokkurinn, Jafnaðarflokkurinn og Sjálfstjórnarflokkurinn.
Fólkaflqkkurinn hafði fyrir þessar kosningar 7 þingm. af 24,
en talið er mjög líklegt, að Fólkaflokkurinn muni Við þessar
kosningar fá meirililuta.
Tíðindamaður Þjóðviljans hitti í gær að máli Sámal David-
sen ritstjóra frá Þórshöfn, sem hefur dvalið hér á landi um
nokkurn tíma, og ræddi við hann um flokkaskiptinguna í Fær-
eyjum og kosningarnar.
— Stjórnmálaflokkarnir í Fær
eyjum eru 4, sagði Sámal,
Sambandsflokkurinn, sem nú
hefur 8 þingmenn, Fólkaflokk-
urinn með 7 þingmenn, Jafnaðar
flokkurinn með 6 þingmenn og
Sjálfstjórnarflokkurinn með 3
þingmenn.
Samþandsflokkurinn, Jafnað-
aðarflokkurinn og Sjálfstjórnar-
flokkurinn hafa til samans 17
þingmenn af 24 og hafa því ráð-
ið þinginu. Allir þessir þrír
flokkar hafa stutt danska amt-
manninn og gefið honum nokk-
urskonar einræðisvald síðan
Danmörk var hernumin.
Fólkaflokkurinn, sem verið
hefur í minnihluta, hefur viljað
algert sjálfstæði Færeyinga um
mál sín meðan stríðið stendur
og síðan að semja við Dani að
stríðinu loknu um sjálfstæðis-
mál Færeyinga.
— Hvenær fóru kosningar síð-
ast fram í Færeyjum?
— Seinast var kosið í Færeyj-
um 1940. Kosningar áttu að réttu
lagi ekki að fara fram fyrr en
að vori, 1944, en Fólkaflokkur-
inn bar fram kröfu um að láta
fara fram nýjar kosningar og
fékk sú krafa ágætar undirtekt-
ir og fjölda undirskrifta.
Færeyingar eiga einn fulltrúa
í hvorri deild danska þingsins.
Annar er kosinn með almennum
kosningum í Færeyjum (til
þjóðþingsins), en hinn er kosinn
af fæúeyska íúögþinginu. Sá, er
' var kósiri’n af' Lögþinginu 1940
(til Landsþingsins) var Poul
Niclassen blaðstjóri,' og ákváðu
Danir að hann skyldi sitja á-
'fram, þegar, kosningar fóru
fram í Danmörku í sumar.
Færeyingar þurftu þá að kjósa
fulltrúa sinn til þjóðþingsins
danska og fóru þær kosningar
fram 3. maí s. 1.
Framhald á 4. síðu
Síðustu fréttir
Stórsigur Fólka-
flokksins
Hann jók þingmannatölu
sína um 5 og hefur nú 12
þingmenn
i
Þegar blaðið var að fara í
pressuna bárust fyrstu frétt-
irnar af kosningunum í Fær-
eyjum. Hafði þá Fólkaflokk-
| urinn fengið 12 þingmenn
J kjörna.
Sambandsflokkurinn 5 kjör
i dæmakosna og 3 uppbótar-
þingmenn, samtals 8.
Jafnaðarflokkurinn 3 kjöi*-
i dæmakosna og 2 uppbótar-
þingmenn, samtals 5. ,
Sjálfstjórnarfl. (Louis Zac-
liariassen-flokkurinn) engan
j þinginann.
I Á Suðurstreymoy voru þrír
frambjóðendur Fólkaflokks-
ins kjörnir, þeir: Joannes
Paturson, Thorstéin Petersen
og Ricard Long.
Fólkaflokkurinn hefur því
fengið 12 kjördæmakosna
þingmenn og aukið þing-
mannatölu sína um 5 þing-
menn.
Endanleg úrslit kosning-
I anna verða birt á morgun.