Þjóðviljinn - 26.08.1943, Síða 3

jf'immtudagur 26. ágúst 1943.
ÞJÓÐVILJINN
3
tyðMMINII
Otgefandi:
Sameiningarflokkat alþýða —
| Sórialiatafiokknrinn
Riutjórar:
Binar Olgeirsson
Sigfús Sigurhjartarson (áb.)
Ritstjórn:
(Barðastrœti 17 — Víkingsprent
Sími 2270.
AfgreiSsla og’‘auglý»inga«krif-
stofa, Aasturstrseti 12 (1. hseð)
S!mi 2184.
i Vfkingsprent h.f. GarSastraeti 17.
I _______________________
Ádanskurmaður.semekki
talar orð á fslenzku að
ráða aðgerðum f sjálf-
stæðismálinu?
Alþýðublaðið heldur upp-
teknum hætti, að skrifa um
undanhald í siálfstæðismál-
inu. Tvo síöustu daga hefui'
þaö varið heilli síðu, hvorn
dag, til aö halda fram þeirri
vizku, að ekki megi ganga
endanlega frá lýðveldisstofn-
un og fullum sambandsslitum
við Dani, nemá tala við þa
fyrst, enda þótt allir viti og
viöurkenni, AlþýðublaðiÖ ekki
undanskiliö, aö sambandslaga
sáttmálinn fellur úr gildi um
áramót, jafnvel þótt svo væri
litið á að hann væri enn i
gildi. Stofnun lýðveldis á þeim
grundvelli, sem stjórnarskrár-
nefnd leggur til er því algjör-
lega okkar mál, Danir hafa
engan tillögu eða atkvæðis
rétt þar um, og væntanlega
óska heldur ekki slíks réttar.
Nýjasta innlegg Alþýöu-
blaösins í málið, er bréf frá
Jóni Ki’abbe sendifulltrúa í
Kaupmannahöfn. Við þetta
bréf, sem i sjálfu sér segir
ekki neitt, hefur Alþýðublað-
ið svo mikið ?\ð það hefur
prentað verulegan hluta þess,
þrisvar á tveimur dögum.
Þessi þríbirtu ummæli Jóns
Krabbe hljóðá þannig:
„Þaö er sannfæring mín, að
lausn fáist á málum þessum,
sem fullnægir algerlega öllum
óskum Alþingis 1941, þegar
hægt verður að hefja frjáls-
ar umræður“. „Aftur á móti
er þaö álit mitt“, segir sendi-
fulltniinn hinsvegar, „að það
myndi vekja mótþróa og óvild
í Danmörku gagnvart ís-
lenzku þjóöinni um mjög lang
an tíma, ef Alþingi ákveöur
einhliða sambúðarslit, án
frjálsra viðræðna. Án tillits
til þess, sem hægt væri að
bera fram af lagarökum af ís-
lands hálfu, myndi slík ein-
hliða ákvörðun um sambands-
slit, og þaö, sem þar af leiddi
i sambandi viö konungsvald-
iö, veröa skoðað, sem óþarfa
skapraun nú, er Danir eiga
við svo eríiö kjör að búa“.
Þaö er ekki dtn aö villast
að þaö er „sannfæring11 Jóns
Krabbe að hvaö Dani snerti
þá munu þeir ekki hindra að
við fáum þá lausn á sjálf-
stæöismálihu, .sem fullnægir
algerlega öllum óskum Alþing-
is 1941, og á þessari „sann-
Lýðræðisbyltingin á Itaiíu
lEngitsaxneská áfturhaldið hindrar með hervaldi týðræðisbyltingu á Sikiley. Samtimis hjáipar það óheint
Badoglfó - stjðrninni til að bæla niður uppreisnina á Norður-ítaiiu
Alþýða lýðræðisríkjanna verður að hafa gát á afturhaldsseggjunum*
hinum fnrnu frumkvöðlum og bandamönnum fasismans
Það er nú mánuður síðan alþýðan í Ítalíu reis upp og bylti
Mússolíni af stóli. í öllum iðnaðarborgum Norður-Ítalíu flykkt-
ist verkalýðurinn út á göturnar, allsherjarverkföll dundu yfir,
bylting hins sárþjáða ítalska múgs var hafin. Auðmannastéttin
og Savoy-konungsættin, — þessir máttarstólpar afturhaldsins,
sem notað höfðu blóðhundinn Mússolini í 20 ár til þess að við-
halda stéttakúgun þeirra, — urðu nú hrædd og flýttu sér að
fórna Mússolíni, til þess að reyna að bjarga sjálfum sé’r. Það
átti nú að fórna hinum hataða fasistaflokk og leiðtggum hans,
til þess að reyna að sefa reiði fólksins á degi reikningsskilanna.
Auðvaldið gat alltaf. búið sér til aftur fasistaflokk undir nýju
nafni, þegar það þyrði — bara ef það fengi að lifa áfram, slyppi
undan hinni einu réttlátu refsingu, er það verðskuldaði: tortím-
ingu.
Nú var Badoglio settur í sæti Mússolínis og böðulssveitum
att gegn alþýðu Norður-Ítalíu í nafni konungsins í stað „II Duce“
Fjölmargir hermenn neituðu að skjóta á fólkið. Þeir voru settir
í fangabúðir eða drepnir. Herlög voru látin ganga í gildi. Lýð-
ræðisbylting ítölsku þjóðarinnar skyldi vægðarlaust kæfð í blóði.
Og til þess var slátrarinn frá Abessiníu og Albaníu tilvalið verk-
færi bankadrottna, auðjöfra og konungs.
En á norður Ítalíu fékk hin nýja fasistastjórn ekki við mik-
ið ráðið. Heita mátti að borgir eins og Milano og Torino væru á
valdi fólksins. Hinir bönnuðu og ofsóttu lýðræðisflokkar Ítalíu,
allt frá kaþólskum til kommúnista, mynduðu samfylkingu, tóku
að gefa út blöð og krefjast þess að Badogliostjórnin léti tafar-
laust af völdum. Lýðræðisbyltingin 1 Ítalíu óx að krafti og út-
breiðslu.
Nú var tækifærið fyrir hers-
höföingja Engilsaxa að láta
til skarar skríða á ítalíu,
hjálpa uppreisnarmönnum
Norður ítalíu, sem vom hinir
eðlilegu - bandamenn frelsis-
herjanna, með því að senda
þeim voþn og jarnvel lið —
og síðan en ekki sízt með því
að sýna allri ítölsku þjóðinni
í verki hverskonar frelsi biöi
hennar, ef hún varpaöi að
fullu af sér oki fasismans, —
sýna þaö í verki á Sikiley.
En hvað var gert?
Sikiley var fyrsta fordæmiÖ,
sem kúgaðar þjóðir Evrópu,
gátu haft, sem fyrirheit um
hvaö þeirra biöi: um hiö ílýja
frelsi og öryggi, sem signr
Bandamanna skyldi veita.
Fólkiö á Sikiley, þrautpínd al-
þýöa, sem í 20 ár hafði orö-
iö aö þola ok fasista, fagnaði
herjum Bandamanna sem
frelsurum sínum undan harð-
stjórn, og vildi eðlilega tafar-
laust fá að njóta hins lang-
þráða frelsis sjálf. En hvað
varö? Hinar 4 milljónir íbúa
Sikileyjai- eru settar undir
herstjórn, þar sem nokki-ir
engilsaxneskir bankadrottnar
og auðjöfrai* stjóma bak við
tjöldin. En liiö langþráða lýð-
ræði fær fólkið ekki. —
Betra undirróðursefnis gat
Badoglio ekki óskað sér.
Og hver er liðveizlan, sem
verkamenn iðnaðarborganna á
Noröur-italíu fá frá Banda-
mönnum, þegar þeir standa
í harövítugri baráttu við böð-
ulssveitir Badoglios á götum
Milano, Torino og Genua?
Bandamenn senda flugflota
sinn yfir þessar borgir, jafna
verksmiðjuhverfin við jörðu,
knýja tugþúsundir verka-
manna til að flýja borgina
með fjölskyldum sínum og
ráfa hungrandi um matarlaus
héruð Noröur-ítalíu.
Það var liðveizla, sem Ba-
doglio kom að haldi.
Hvaö veldur þessum öfug-
uggahætti, þessum vitskertu.
aðferöum séð út frá sjónar-
miöi lýöræðisins?
Það erú fleiri en auöjöfrai*
og bankadrottnarar ítalíu,
sem óttast lýöræðisbyltingu
þar, sem geri ítalíu að lýö-
veldi, þar sem alþýða manna
ráði.
Miinchen-menn eru enn að
verki.
í Wall Street, auðmanna-
götu New York, og í City,
peningahverfi .Lundúna, sitja
enn og drottna' yfir fjármál-
um engilsaxnesku þjóðanna
refir þeir, sem á sínum tíma
fögnuðu Mussolifii og gáfu
honum Abessiníu, — studdu
Hitler til valda 1 Þýzkalandi,
til þess að gera vopnafram-
leiðsluna aftur að gróðavæn-
færingu“ Jóns Krabbe byggir
Alþýðublaðiö allar aðgerðir 1
sjálfstæðismálinu.
Skyldi „sannfæring“ eins
manns úti í Kaupmannahöfn
ekki einhverntíma hafa þótt
lélegur grundvöllur til að
byggja á aðgerðir okkar í
sjálfstæðismálinu?
Og þessi maður með þessa
dýrmætu ,,sannfæringu“ er
danskur í húð og hár. Móöir
hans var raunar íslenzk. En
hann er uppalinn í Danmörku
hefur dvaliö þar alla ævi, og
getur ekki einu sinni talað
íslenzku.
Þessi virðulegi Dani álítur
,,að þaö mundi vekja mót-
þróa og óvild í Danmörku
gagnvart íslenzlcu þjóðinni,
um langan tíma, ef Alþingi
ákvæði einhliöa sambandsslit,
án frjálsra umræöna".
Það er fyllsta ástæða til að
véfengja þetta álit herra
Krabbe, því þótt Danir hafi til
þessa, vissulega fyllst „mót-
þróa og óvild“ gegn íslend-
ingum, í hvert sinn er þeir
hafa heimt eitthvaö af rétj^
sínum, þá er ástæöa til áð
ætla, að flestil* Danir séu
vaxnir frá slíkum firrum. Sé
það hinsvegar svo, að ein-
hverjir Danir séu enn á því
menningarstigi, að þeir fyll-
ist „óvild og mótþróa“ gegh
okkur af því aö við neytum
réttar okkar, þá er ekki ann-
að að gera en viröa slíka
menn að engu, og spyrja ekki
nú, fremur en endranær, um
skoðanir stór-Dana, á sjálf-
stæðismáli okkar.
Um þessi stór-Daúa sjónar-
mið, sem herra Krabbe telur
vera fyrir hendi, er annars
ekkert að segja annað en þaö,
að leitt er að til skuli vera
menn á íslandi, sem vilja ger-
ast þeirra þjónar.
legum atvinnuvegi og eignast
skjöld gegn bolsjevismanum,
gáfu lionum Austurríki, Spán
og Tékkó-Slovakiu, — stálu
handa honum peningum tékk-
neska ríkisbankans, lánuöu
honum gífurlegar fjárfúlgup
frá ensku þjóöinni. Enn haida
Munchen-mennii*nrr stj órnav"
taumum atvinnulífs engilsax-
nesku landanna í höndum sér.
Enn er Montague Norman
bankast j ór i Englandsbanka,
sá, er skipulagði eyöileggingu
eins þriðja af skipasmiðustööv
um Englar.Is, meðan Cham-
berlain samdi viö Hitler 1935
um að Þýzkaland mætti marg
falda kafbátaflota sinn. Enn
drottna i fjármálalífi Banda-
ríkjanna þeir menp, sem
byrgðu Japani aö fé og vopn-
um í 5 ára stríði gegn Kína
Enn ráða í Englandi menn-
irnir, sem lokuöu Burma-
brautinni, til að þóknast Ja-
pönum, - — mennirnir,' sem
'heldur vildu missa Malaja-
lönd og Singapore í hendux*
Japana, en gefa þjóðunum,
sem lönd þessi byggðu, frelsi.
Og þéssir auödrottnar Eng-
lands og Bandaríkjanna ótt-
ast fólkið meir en fasismann.
Þeir vilja heldur ógnarstjóm
Savoy-ættarinnai* og blóð-
hundsins Badoglio en lyðræð-
isstjórn fólksins. Þeir hafa
ekkert á móti því áð Badoglio
sé beint hjálpað til þess að
bæla niður byltinguna á ítal-
íu, svo þeir þurfi ekki aö láta
hersveitir Eisenhovers vinna
það verk. Þeim þykir þægi-
legra vegna almenningsálits-
ins heima fyrir að geta hald-
iö fólkinu niðri með Sikileyj-
ar-aðferðinni, en að þurfa
máske að láta engilsaxnesku
frelsisherina byrja með því að
myröa hundruðum saman
andfasista Ítalíu en vernda
kónginn eða krónprinsihn fyr-
ir hefnd fólksins.
Afturhaldsseggirnir hafa
reynzlu af því að fólkið lætur
ekki bjóða sér allt, sem þeim
dettur í hug nú. Þeir sáu
hvemig fór um Darlan-ism-
ann þeirra í Norður-Afríku og
tilraunirnar til að gera Gir-
aud aö einræöisherra yfir
Frökkum í skjóli Bandaríkja-
hervalds og brjóta frelsishreyf
ingu de Gaulle á bak aftur.
Það reynir nú á engilsaxnesku
alþýðuna.
Afturhaldsseggir Bandaríkj-
anna og Bretlands hafa hindr
að innrás í Evrópu fram til
þessa. Áhugamál þeirra er
ekki að fella nazismann, held-
v 7

hinna undirokuöu þjóða oj
stétta Evrópu gegn fasistum
frumkvöðlum fasismans oj
skutilsveinum hans, þegar ai
því kæmi að fasisminn félli
Þeirra draumur er að fá aft
ur ástandiö eins og það va
fyi’ir stríð, geta drdttnaö yfi1
þjóöunum, selt þær og svikiö
'stógar sem smáar, eins og þá
Þaö valt einna mest á þv
fyrir stríð’ hvoftr emsku alþýð
unni tækist aö taka frahi-f.yi'
ir hendur brezka auövaldsin.
í svikastarfsemi þess þá
Henni mistókst. En þegar ger
spilltur flokkur Chamerlain
nafði siglt öilu í strand, var!
alþýðan að taka afleiðingun
um • og ásamt * víðsýnusti
mönnum brezku borgarastétt
arinnar aö bjarga þjóöarskút
unni frá að sökkva.
Nú er hinsvegar sigurinn vís.
Þýzki herinn beið úrslitaósigur
sinn við Stalíngrad veturinn
Framh. á 4. síðu.