Þjóðviljinn - 07.03.1944, Blaðsíða 1

9. árgangur Þriðjudagur 7. marz 1944. 53. tölublað.
Kristinn E. Andréssón minnist Nordahls Griegs vieð grein
sinni í „Vettvangi dagsins" í dag.
Á 4-—5. síðu er birt eitt af síðustu hvœðum Griegs, minn-
ingarkvœðið, eða réttara sagt kvœðaflolckurinn, um Viggo Han-
sieen, norska verkalýðsleiðtogann er nazistar myrtu í se'ptemher
1941 ásamt öðrum trúnaðarmanni norska verlcalýðssamhandsins,
Rolf Wickström.
Þjóðviljinn birtir ýetta kvwði á norsku í þeirri von, að flestir
lesendur blaðsins hafi þess einhver not, enda liggur nœrri að það
borgi sig að lœra norslcu til að njóta þess.
Kvœðið birtist fyrst í NORSK TIDEND í haust, er tvö ár
voru liðin frá morði Hansteens, en það mun birtast i siðustu
Ijóðabók Griegs, ,,Friheten“, sem gefin verður út af Vikings-
prenti innan skamvis.
Myndin af Nordahl Grieg, sem hér birtist, lcom í blaðinu
af Norsk jAdend sem flutti andlátsfregn hans, og fylgdi sú slcýr-
ing, að það sé síðasta myruiin sem tekin var af honum.
Mikill fjöldi amerískra sprengjufiug-véla gerði árás á
Berlín í gærmorgun. Fylgdu þeim margar orustuflugvélar af
Thunderbolt-, Mustang- og Lightninggerð.
Orustuflugvélatjón Þjóðverja var geysimikið, — 83 flug-
vélar.
Flugmennirnir sáu skotmörk
sín vel, en þau voru verksmiðjur,
flugvellir 0. fl.
Stanzlausar loftoriistur voru
háðar frá því flugvélarnar komu
að strönd meginlandsins og alla
leið til Berlínar.
Loftvarnaskothríð var mjög
hörð, ef yfir borgina kom. En þrátt
fyrir ailt tókst flugmönnunum að
Ijuka hlutverki sínu.
; Bandaríkjamenn misstu 11 or-
í ustuflugvélar.og 68 sprengjuflug-
vélar hafa ekki komið aftur.
Flugvélarnar vörpuðu einnig
niður flugmiðum með fréttum af
síðustu ósigrum Þjóðverja á aust-
urvígstöðvunum.
Árás þessi er taiin sýna. að
Bandaríkjamenn geti nú brotizt
í gegnum hvað sterkar varnir sem
er að degi til.
Ný sfórsókn Rússa í Yesfur-Hkraínu
liiMaiflo frí Mai
n fliðir-H nfli
Taka yfír 700 bœí 0$ þorp á 3 dögum
Síðast liðið sunnudagskvöld gaf Stalín út dagskipun
um nýja sókn fyrsta úkrainska hersins í Vestur-Úkra-
ínu. Er sókninni beint í suðvestur, — í átt til norður-
landamæra Rúmeníu.
Fyrsti úkrainski herinn er undir stjórn Zúkoffs
hershöfðingja og hafði hann rofið varnir Þjóðverja á
180 km. breiðu svæði og sótt fram um 50 km. surns
staðar. Yfir 500 bæir og þorp höfðu verið tekin.
í gærkveldi var tilkynnt að rauði herinn hefði rof-
ið járnbrautina Lvoff—Odessa á 30 km. breiðum kafla
á milli Tomopol og Proskúroff og tekið járnbrautarbæ-
inn Volotsjisk auk 200 annarra bæja og þorpa.
Her Zúkoffs er aðeins' 15 km. frá
bænum Tarnopol, sem er sam-
nefndur héraði því, sem Bússar
sækja nú inn í.
Alllangt er síðan getið hefur ver-
ið um bardaga í Vestur- og Suð-
vestur-Úkraínu. Þá voru harðast-
ir bardagar í nánd við bæinn Vin-
nitsa, og virtust Rússar ætla að
rjúfa járnbrautina til Odessa þar
fyrir sunnan, eða miklu austar en
þar, sem þeir hafa nú rofið hana.
Nú fer fyrir alvöru að horfa illa
fyrir þýzka hernum í Dnépr-bugð-
unni.AðalaðflutningsIeið lians er nú
rofin og verða Þjóðverjar héreftir
að notast við miklu lengri leið, —
,um Ungverjaland og Rúmeníu. Og
járnbrautir þeirra landa eru auk
þess taldar í lélegu ástandi.
Samtímis þessu áfalli Þjóðverja
liaja Rússar hafið nýja sókn til að
hrekja þá útr Dnépr-bugðunni, að
því er Þjóðverjar segja sjálfir. —
Fara þessi átök fram skammt þar
fyrir sunnan, þar sem 8. hernum
þýzka var eytt fyrir skeinmstu, eða
á svæðinu milli Korsún, Svenigo-
rodka og Spóla. Segjast Þjóðverj-
ar eiga þarna í hörðum varnarbar-
dögum og hafa hörfað nokkra kíló-
metra.
Eftir tvo fyrstu daga sóknarinn-
ar, laugardag og sunnudag töldu
Rússar 15 þúsund fallna Þjóð-
verja á vígvellinum. Meira en 3000
hafa verio teknir höndum. Yfir 300
Einn brezku ráðheiTanna sagði í
gær, að fyrsta markið væri að eyði
leggja flugher Þjóðverja, og svo
að leggja hergagnaiðnað þeirra
gjörsamlega í riistir.
skriðdrekar Þjóðverja höfðu verið
herteknir eða eyðilagðir. Um 450
fallbyssur teknar eða eyðilagðar og
yfir 3000 flutningabílar eyðilagðir
eða herteknir. Meðal herfangs var
einnig ein brynvarin járnbrautar-
lest og miklar bii'gðageymslur.
Meðal bæja þeirra, seni voru
teknir í gær, voru tvær héraðamið-
stöðvar í Kamenets-Podolsk-hér-
aði og fjórar í Tarnopol-héraði.
HERSHÖFÐINGJARNIR
Það er Zúkoff marskálkur, sem
nú hefur tekið við stjórn 1. úkra-
inska hersins af Vatútín hershöfð-
ingja sökuin veikinda hans.
Zúkoff er aðeins 47 ára að aldri,
sem er lágur hershöfðingjáaldur. —
Fyrir stríð var hann lítt kunnur ut-
an Sovétríkjanna, en síðan stríðið
hófst, hefur hann unnið marga og
fræga sigra á Þjóðverjum.
Zúkoff var óbreyttur hermaður
í fyrri heimsstyrjöldinni. Efti'r bylt
inguna stundaði hann nám í her-
mennskuskóla þeim, sem kenndur
er við Frunze. Var hann talinn
hafa afburða þekkingu á öllu við-
víkjandi gcrð virkja og aðferðum
til að sigrast á þeim.
Árið 1941 eftir árás Þjóðverja
var hann gerður að yfirmanni
herforingjaráðsins og varaland-
varnaráðherra.
í október sama ár stjórnaði
hann vörn Moskva og tókst að
stöðva sókn Þjóðverja eins og
frægt er orðið. Zúkoff hafði og
yfirstjórn hers þess, sem upp-
rætti 6. herinn þýzka við Stal-
íngrad.
Vatútín er aðeins 38 ára gam-
og er sennilega með yngstu
hershöfðingjum í heimi. Hann
barðist á miðvígstöðvunum und
ir stjórn Zúkoffs og stjórnaði
þá töku Víasma. Hann stjórn-
flOalMr Hins
isi. wBtottöm
Stefáo Ögmundsson
kosinn forraaður
Stefán Ögmundsson
Hið íslenzka prentarafélag
hélt aðalfund sinn s. 1. sunnu-
dag.
Hin nýkjörna stjórn félags-
ins tók við á fundinum þegar
fráfarandi formaður hafði" lýst
st j órnarkosningu,
Stjórn félagsins skipa nú
þessir menn:
Aðalstjórn:
Formaður: Stefán Ögmunds-
son.
Gjaldkeri: Magnús Ástmars-
son.
Ritari: Ellert Magnússon.
1. meðstjórnandi: Helgi Hós-
easson.
2. meðstjórnandi: Gunnar Sig-
urmundsson.
Varastjórn:
Form.: Hallbjörn Halldórsson.
Gjaldkeri: Óli V. Einarsson
Ritari: Sigurður Eyjólfsson.
1. meðstj.: Thor Cortes.
2. meðstj.: Guðbjörn Guð-
mundsson.
aði herjum þeim, sem tóku
Orel, Karkoff og Kieff. Vatútin
er einhver snjallasti fallbyssna-
sérfræðingur Rússa, og eiga
þeir þó marga góða á því sviði
hermennskunnar, sem talið er
aðal rauða hersins. Hefur Vatú-
tín fundið upp ýmis ný brögð
í notlcun fallbyssna bæði til
sóknar og varnar.