Þjóðviljinn - 20.05.1944, Blaðsíða 7

Laugardagur 20. maí 1944.
> JÖ9TIL JINN
7
Halvor Floden:
PHYLLIS BeNTLEY :
ARFUR
ÞEGAR ÉG VAR TÖFRAMAÐUR.
Eg á við — þegar þe'tta seiga, græna slím rennur yf-
ir engjarnar“.
Allir hlógu að mér.
Þá sagði pabbi mér, að flugur, járnsmiðir, köngulær
og þess háttar smádýr væru kölluð skordýr.
Eg varð feginn að heyra þetta. Reyndar var mér ekki
vel við mývarginn, en nú skildi ég þetta allt miklu bet-
ur. Það var eins og önnur heimska, að halda að þessir
fáu froskar, sem ég drap, hefðu getað gleypt allan þann
sæg sem til var af mýflugum. Mér var sem ég sæi frosk-
ana elta mýflugur. Eg gat ekki annað en hlegið að því.
Pabbi fór út í smíðahúsið og ég ætlaði með honum.
En það vildi hann ekki.
Um kvöldið bar mamma bláber og rjóma á borð, og
margt fleira. Eg var látinn sitja við borðsendann og ég
át'ti að byrja fyrstur. Það var gaman að eiga afmæli. Eg
hafði góða matarlyst og nú var ég allt í einu orðinn glað-
ur.
Mér fannst heimurinn góður og blíður.
Og þó varð ég að hlusta á margt, sem mér féll ekki í
bezta lagi. Einn óskaði mér til hamingju með afmælið
og sagðist vona, að nefið á mér yrði eins langt og hrífu-
skaft. Og svo var verið að minna mig á skordýrin.
Þegar búið var að borða, voru mér gefnar afmælis-
gjafir. Það var bezt af öllu. Mamma gaf mér silkiklút og
sagði að ég ætti að hafa hann um hálsinn, þegar ég væri
í sparifötunum.
„Hafðu hann fyrir kjálkaskjól, svo að skordýrin
skríði ekki inn í eyrun á þér“, sagði Pétur.
„Lofið þið honum einhvern tíma að fá að vera í friði
fyrir þessum skordýrum“, sagði mamma.
Stúlkurnar gáfu mér vettlinga og Lalli gaf mér tutt-
ugu og fimm-eyring.
Allt í einu kom pabbi inn. Hann hélt á nýrri hrífu í
hendinni. Hún var alveg mátuleg handa mér og hann
hafði sjálfur smíðað hana. Eg þakkaði honum fyrir. En
pabbi sagði ekki eitt einasta orð í þá átt að ég mætti
Q§ ÞETT4
í Ástralíu eru þurrkar oft til
vandræða. Á árunum frá 1896—
1902 féllu fimmtíu millj. fjár úr
þorsta. Vatnsgeymir til að safna
rigningarvatni, er sjálfsagður hlut-
ur á hverjum sveitabæ. Nokkru
fyrir aldamótin var farið að bora
eftir vatni í fjöllunum, cn víða var
djúpt á því og mikils þurfti með,
áður en nóg var komið. Nú
streyina þar fram kaldar lindir í
þúsunda tali og búféð þjáist ekki
af þorsta, eins og áður var.
*
Hammurabj koungur í Babylon
er kunnur fyrir löggjöf sína, sem
var mjög ströng. En þó var hjú-
skaparlöggjöf landsins svo hörð,
áður en hann kom til valda, að
hann sá sér ekki annað fært en
gera hana mannúðlegri. Eigin-
manninum var lieimilt að skilja
við konu sína og þurfti ekki ann-
að en segja við hana á almanna-
færi: „Þú ert ekki kona mín“, og
greiða henni lítilfjörlega fjárupp-
hæð, þá var liann laus allra mála.
En segði konan við bónda sinn
(hvað sjaldan kom fyrir): „Þú ert
ekki eiginmaður minn“, var henni
tafarlaust fleygt í fljótið Eufrat.
Hammurabi takmarkaði rétt
inannsins til að skilja við konuna
en gaf henni rétt til að krefjast
skilnaðar. Hann veitti konum
eignarrétt og jafnvel rétt til að
reka verzlun. En lengra náði kven-
frelsið ekki, og vandlifað var fyrir
húsfreyjuna: Maður hennar gat
kært hana fyrir óþrifnað. Baktal-
aði hún hann var hún dregin fyrir
lög og dóm og varð að sæta refs-
ingu.
★
„Maðurinn er skuggi guðs, þræll-
inn skuggi frjálsra manna“, var
máltæki í Babylon.
byggðu vörnina aðallega á því
að líkur væru til að ákærðir
hefðu verið staddir annars stað
ar. Ýmsir menn sóru að hafa
séð Mellor og Thorpe í Annots-
field klukkan sex þennan dag.
Þetta voru úrsmiðir, vefarar og
smiðir. Þeir virtust allir hafa
átt eitthvað saman við þá að
sælda. En það var greinilegt að
mennina misminnti, hvað tím-
ann snerti. Will gat tæplega
stillt sig um að taka fram í og
benda dómaranum á þetta.
Hann bjóst hálfvegis við, að
Joe mundi í vörn sinni minn-
ast á hann og Maríu. Hann gæti
til dæmis reynt að verja sig að
einhverju leyti með því, að Will
hefði svívirt systur hans og
hefði hann því af hatri látið til
leiðast að taka þátt í morðinu.
9
Brigg var sá eini, vandalausra
manna, sem Will hafði sagt frá
trúlofun sinni og Maríu. En nú
þóttist Brigg viss um að allt væri
búið að vera milli þeirra og hafði
tvisvar reynt að grennslast eftir
því hjá Will. hvort hann væri
hræddur um að þetta yrði dregið
inn í réttarhöldin. Brigg hafði ekki
talið það ólíklegt.
En Will þekkti Maríu svo vel,
að hann vissi, að hún hefði aldrei
sagt neitt niðrandi um hann.
María hans! — Nei, hún kom hon-
um ekki við, framar. Joe mátti
segja hvað sem hann vildi. Það
kom honum ekki við heldur.
Ilann vaknaði skyndilega af
hugleiðingum sínum við það, að
kona var leidd fyrir réttinn. En
það var ekki María.
Stúlkan, sem stóð frammi iýrir
réttinum, var dóttir veitinga-
mannsins í Moorcoch. Framburð-
ur hennar var á þá leið, að hún
hafði farið gangandi yfir heiðina
hjá Scape Scare og verið á leið til
til Marthwaite í þeim erindum að
, kaupa ýmislegt smávegis. Þá hafði
hún mætt Joe á heiðarbrúninni.
Þau heilsuðust og hún hélt áfram
ferð sinni. Nokkru seinna heyrði
hún að kirkjuklukkan í Mart-
hwaite sló sex. Samkvæmt þessu
hefði Joe ekki gétað verið nær-
staddur, þegar morðið var framið.
Will fann greinilega, að þessi
framburður stakk í stúf við það,
sem liin vitnin höfðu sagt. Þau
höfðu, að því er virtist, gert sér
far um að segja satt. þó að þau
misminnti stundum á hvaða tíma
dags hinir ýmsu atburðir höfðu
átt sér stað.
En þessi stúlka sagði áreiðan-
lega vísvitandi ósatt. Það duldist
engum.
Hún var þreklega vaxin, lagleg
og rjóð í andliti. Henni var auð-
sjáanlega mjög órótt. Hún fölnaði
og roðnaði á víxl og kreisti vasa-I
klútinn milli handanna.
Joe horfði undrandi á hana og
þegar farið var að reita sundur
framburð hennar, var auðséð að
hann vorkenndi henni. Hún komst
hvað eftir annað í mótsögn við
sjálfa sig. Allt í einu varð ákær-
andi vingjarnlegur í máli og reyndi
að fá hana til að efast um að það
hefði verið Joe, sem hún mætti.
„Þekkið þér ákærða vel?“ spurði
hann.
„Já, ég þekki hann“, svaraði hún
og leit á Joe með ástúð og djúpri
meðaumkun.
„Hún elskar hann“, hugsaði
Will og leit á Joe um leið. „En
bjálfinn hefur ekki hugmynd um
það“, tautaði hann.
„Hve oft hafið þér séð Bam-
forth?“ spurði ákærandi.
„Oft, oft“, svaraði stúlkan og
leit aftur á Joe. „Ég hef oft séð
hann í Moorcock“.
„Koma margir ungir menn á
veitingakrána í Moorcock?“
„Já, við höfum alltaf marga
gesti“, svaraði stúlkan og ofurlít-
ill ánægjuhreimur var í röddinni.
„Hvernig getið þér verið vissar
um að það hafi verið Bamforth,
sem þér sáuð?“ •
»Ég er viss um það“, svaraði I
hún og auðséð var að henni leið
mjög illa.
„Er þetta ekki óþörf tímaeyðsla,
herra minn?“ spurði einn mála-
færslumannanna. „Stúlkan þekkir
Bamforth í sjón. Það er auðheyrt“.
„Já, ég þekki hann“, svaraði
hún.
„Mér gekk það til, herra minn,
að ég ætlaði að fá sannanir fyrir
því að stúlkan í raun og veru
þekkti Bamforth frá öðruin gest-
um, sem komið hafa í veitinga-
húsið“, svaraði ákærandi í afsök-
unarrómi.
„Enginn maður í Iredalnum
blístrar eins vel og hann“, sagði
stúlkan. „Og hann er ólikur þeim
öllum — eins og ósvikið vín er
ólíkt vondu öli“.
„Mér virðist ljóst, að stúlkan
þekki hann nógu vel til þess að
hafa ekki villzt á honum og öðr-
um“, sagði dómarinn.
Ákærandi féllst á þetta og hæðn-
isbros lék um varir hans. Will
skildi ekki að hverju maðurinn
gæti verið að brosa.
Verjendurnir spurðu stúlkuna
nokkurra spurninga og þar með
var hún látin fara.
Enn varð dálítil ókyrrð í saln-
um. Dyraverðirnir gengu um og
kveiktu ljós hér og þar.
Dómarinn fór að lesa málskjöl-
in og var að því til klukkan hálf
átta um kvöldið. Eftir það gengu
dómarar og máílafærslumenn út og
hlé varð á réttinum.
Ilitinn í salnum var kæfandi og
döggin rann niður gluggana.
Fangarnir höfðu staðið fyrir
framan grindurnar síðan klukkan
níu um morguninn og stóðu þar
enn, fölir og tærðir, í daufri og
blaktandi ljósbirtunni.
Mellor hallaði sér fram yfir
grindurnar. Þjónn kom og fann að
því. Þá rétti Mellor úr ser, lét
brýrnar síga og leit í kring um sig
í salnum.
Thorpe lygndi augunum og
virtist jafnvel sofa. Joe horfði stór-
um dreymandi augum út í bláinn,
eins og hann tæki ekki eftir því,
sem fram fór.
Will varð að beita sjálfan sig
valdi til að komast ekki úr jafn-
vægi. Hann leit á málafærslumann
sinn og kinkaði koili. En geðshrær-
ingin var í þann veginn að bera
hann ofurliði og honum var aftur
orðið óglatt.
Hvernig mundi dómurinn falla?
Yrðu þessir þrír menn sýknaðir
gæti hann aldrei borið höfuðið hátt
framar. Hugsunin um þann mögu-
leika, að þeir yrðu aftur frjálsir
menn, var honum gersamlega ó-
bærileg. Þeir voru allir sekir og
Joe var sá auðvirðilegasti svikari,
sem uppi hafði verið á guðs grænni
jörð. — Það var ægilegt að dæma
þrjá menn til dauða. — En hvað
um það. Þeir höfðu dæmt föður
hans til dauða. „Auga fyrir auga
Enn varð ókyrrð í salnum. Dóm-
ararnir gengu inn. Þeir höfðu ver-
ið nákvæmlega tuttugu og fimm
mínútur að bera saman ráð sín og
fella dóminn. Blóðið steig Will til
höfuðs og hann vætti þurrar var-
irnar með tungunni. Mellor þurrk-
aði svitánn af enninu. Joe lyfti
annarri hendinni lítið eitt, eins og
í mótmælaskyni, en lét hana síga
aftur.
Will skildi ekki formála dóms-
ins, þegar hann var lesinn upp.
Orðalagið var svo flókið og liátíð-
legt. En allt i cinu brýndi formað-
ur réttarins röddina:
„Úrskurður dómsins hljóðar
þannig: Georg Mellor: sekur.
Thomas Thorpe: sekur. Jonathan
Bamford: sekur“.
Langt, samhljóða andvarp barst
um troðfullan salinn. Taugaæsing
áheyrendanna hafði náð hámarki.
Mellor greip andann á lofti. Höf-
uð Thorpes riðaði lítið eitt.
Skrifari í svartri skykkju með
hvítan hálsklút sat neðan við dóm-
arasætið. Hann reis á fætur og
spurði:
„Georg Mellor! Þér hafið heyrt
úrskurð réttarins? Getið þér borið
fram fullgild mótmæli gegn því, að
rétturinn hefur dæmt yður til
dauða?“
„Ég get ekkert sagt“, svaraði
Mellor mjóum, hásum rómi, „nema
eitt: ég er ekki sekur — ekki sek-
ur á þann hátt, sem hér hefur verið
borið fram“.
„Thomas Thorpe! Þér hafið
heyrt úrskurð réttarins? Getið þér
borið fram einhver fullgild mót-
mæli gegn því, að rétturinn hefur
dæmt yður til dauða?“
Thorpe hafði ekki skilizt, að
hann ætti að svara, fyrr en einn
fangavarðanna sagði honum það í
hálfum hljóðum. Þá kallaði hann
hátt:
„Ég er ekki sekur. Það hafa ver-
ið bornar á mig lognar sakir“. Á-
heyrendurnir ókyrrðust og dyra-
vörðurinn varð að þagga niður
hávaðann.