Þjóðviljinn - 09.06.1944, Blaðsíða 3

J*östudagur 9. júní 1944.
ÞJÓÐVILJINN
3
Á síðustu stundu
Eg hef oft verið að velta því fyrir mér hvað við íþrótta-
menn erum oftast nær á síðustu stundu með það sem við eigum
að framkvæma. Ef við t. d. ætlum að halda mót, er venjan sú,
.að hver og einn aðili sem að mótinu stendur er alltaf á síðustu
stundu. Það er oft svo rækilega að verki verið, að mótin geta
•ekki byrjað á réttum tíma. Það sem við kemur fréttum af vænt-
anlegum atburðum er alltaf á síðustu stundu ef annars nokkur
tími er til slíkra hluta. Útsending aðgöngumiða er sömu örlög-
um seld.
Ef ráðist er í að gefa út blað, er venjulega allt á síðustu
.stundu. Flest allir byrja of seint og þar af leiðandi kemur allt efni
«f seint, en þó er venjan að blaðið eða greinin er bundin við á-
kveðinn tíma og því skárra en ekki að það komi á síðustu stundu,
jafnvel þó það hafi kostað það að orðið hefur að kasta til þess
höndunum að einu eða öðru leiti. Þegar halda á hátíð í félagi er
sama sagan þar. Það sem gera á er venjulega á síðustu stundu
•eða a. m. k. sum atriðin og það er nóg til þess að hafa sín áhrif.
Svona mætti lengi telja. Ef til vill hugsa menn sem svo: Ja, þetta
fer einhvernveginn. Þetta slampast af. Hafa menn ekki veitt því
athygli, að því sem flaustrað er af, er oftast ábótavant. Það vantar
þann svip sem þarf til þess að undirstrika það, að hér er ekki
um nein hégómamál að ræða, eða mál sem sama sé um hvernig
borin eru fram? Hafa menn ekki veitt því athygli að áhrif þess
sem gera skal eru minnkandi í hlutfalli við flaustrið á síðustu
stundu.
Hafa menn gert sér grein fyrir því hvað heildaríþróttasam-
tökin líða fyrir flýtisverk á síðustu stundu, í flestum atriðum?
Félögin eru íþróttahreyfingin. Ef að starfsemi þeirra er mark-
viss og örugg, er engu að vantreysta, en því miður eru mín kynni
af starfsemi þeirra á þessa leið. Eftir skýrslum félaganna að
dæma eru þau orðin það mannmörg, að nægilegir starfskraftar
ættu að vera til víðast hvar til að framkvæma í tíma það sem
gera á. Félagarnir eru félögin. Þessvegna er það, að séu félag-
arnir lítt starfhæfir þá kemur það fram á félaginu. Reynslan er
sú, að það eru tiltölulega fáir menn í hverju félagi, sem hafa
vilja til að gera skyldu sína við félagið; taka á sig störf. Eg kalla
það ekki beinlínis störf, þó menn skemmti sér við æfingar og
leiki eða sýningar.
í hverju liggur þessi veila? Til hennar liggja margar orsakir,
en fyrst og fremst sú, að starfið er ekki rétt upp byggt af þeim
sem stjórna. Unga fólkinu er ekki gert það fyllilega ljóst að
það sé hluti af félaginu, og að það (fólkið) hafi skyldur við félag-
íð, og að það sem það geri, geri það fyrir sjálft sig, fyrst og
fremst af þeirri einföldu ástæðu, að félagið samanstendur af því.
Starfsþráin er ekki vakin á þeim grundvelli að fólkið sé ábyrgt
gagnvart félaginu og sjálfu sér. Sú ábyrgðartilfinning kemur
meira eins og af tilviljun.
í öðru lagi erum við eldri mennirnir alltof tregir til að trúa
þeim yngri fyrir störfum. Við erum of fastheldnir og vantrúaðir
;á hæfileika þeirra ungu, tökum of mikið á okkur eða svo mikið
.að allt lendir á síðustu stundu.
í þriðja lagi erum við afartregir til að starfa eftir föstum
reglum eða byggja áætlanir fyrir lengri tíma af hverju sem það
stafar, og má vera að þar sé hin vandræðalega félagshyggja að
verki. Ef hvert og eitt félag, hver og einn maður gerði sitt til að
fyrirbyggja að mikill hluti starfs íþróttahreyfingarinnar væri
unninn á síðustu stundu, og sá hlutinn, sem einna mest snýr
ÍÞRÖTTIR
RITSTJÓRI: FRÍMANN HRLGASON
íslandsmótið
Valur — Víkingur 2:2
Eins og yfirleitt liafði verið bú-
izt við varð þessi leikur Víkings
og Vals góður, þó hefur veðrið
vissulega spillt mjög fyrir, því
stormur var og stóð hann á ann-
að markið.
• Víkingur leikur undan vindi
fyrri hálfleik. Liggur þá oft nokk-
uð á Val, en þó gera Valsmenn
mörg áhlaup og sum þeirra svo
hættuleg, að mann undrar óheppn-
ina að gera ekki mark úr tveim
þeirra. Það voru þetta sem kallað
er opin tækifæri. Þó verður það
Víkingur sem setur mark og það
úr ólíklegasta tækifæri.
Færist nú fjör í leikinn og gerir
Valur mörg nokkuð vel uppbyggð
áhlaup, en ekkert skeður. Vík-
ingar leika oft létt með góðum
samleik, enda er sókn þeirra ekki
svo stöðug að þeir hafa tækifæri
til að byggja upp langt framan af
velli. í þessum hálfleik eru Vík-
ingar yfirleitt fyrri á boltann og
kvikari en í síðari hálfleik hefur
Valur frumkvæðið og líður langur
tími að boltinn kemur ekki út
fyrir miðju vallarins. Leikurinn
verður því nokkuð þvælingslegur
fyrir framan mark Víkings, en
vömin bilar hvergi. Loks tekst
Sveini Helgasyni með prýðilegu
skoti að jafna. Sækja Víkingar
nokkuð á, og ná tveim snöggum
áhlaupum að marki Vals, en í 3.
sinnið setja þeir mark 2:1. Brand-
ur er nú kominn vinstri útherji og
kemst með miklum dugnaði upp
og nær að senda boltann fyrir
mark, en Eiríkur er þar laus og
] setur mark. Spenningurinn eykst.
| Tekst Val að jafna? Litlar líkur.
j Valsmenn sækja sig nú en „pressa“
í of mikið, þó tekst Sveini Sveins-
! syni að setja mark af stuttu færi
i 2:2. Víkingar gera nú nokkur á-
hlaup og sum allhættuleg, en ekk-
ert skeður.
í logni hefði þetta orðið enn
betri leikur. því leikaðferðir þess-
ara félaga eru mjög líkar. Énn er
Hvað er hægt?
Sænskur íþróttamaður af eldri
skólanum hefur fyrir nokkru
gefið út þjálfbækur sem hann
nefnir „Vegurinn til metanna1.1
Eru þar sérstaklega athuguð
hlaup, köst og stökk.
Maður þessi,sem heitir Gösse
Holmér, hefur í bókum þessum
sett upp skrá yfir nokkur heims
met þar sem hann gerir saman-
burð á metum í ýmsum grein-
um, og þá tekið tillit til mis-
imunandi hlaupa, kasta eða
svip. í leik sínum þrátt fyrir þ essi úrslit,
stökkgreina. Þó vill höfundur- 3000 - - - 8,00,00 — (8,01,2)
inn benda á að hlutfall eða sam 5000 - - 13,50,00 — (13,58,2)
anburð á milli hlaupa, stökks og 10000 - - - 29,10,00 — (29,52,6)
kasta sé ekki hægt að gera þar
sem hver grein sé sérstæð. 110 m. grindahl. 13,60 - (13,7)
Fer taflan hér á eftir Tölurn- 200 - 22,20 - (22,3)
ar í svigunum eru gildandi 400 - — 49,60 — (50,6)
heimsmet.
Spjót - 80,00 m. - - (78,70)
100 m. — 10,20 — (10,2) Kringla - 54,50 - - - (53,34)
200 - — 20,18 — (20,3) Sleggja - - 62,00 - - - (59,00)
400 - — 45,60 — (45,6) Kúla - 17,50 - - - (17,40)
800 - — 1,45,52 — (1,46,6)
1000 - — 2,18,00.— (2.21,5) Langstökk 800 cm. - (813)
1500 - — 3,43,00 — (3,45,8) Þrístökk 1600 - — (1600)
1609 - — 4,01,00 — (4,04,6) Stangarstökk 475 - — 472)
2000 - — 5,09,20 — (5,11,8) Hástökk 210 - - (211)
Heilsufræði íþróttamanna
Um mataræði
Framh.
Þegar á allt er litið má segja
um mataræði íþróttamanna:
Borðaðu góðan mat og auðmelt-
an og ekki of mikið af kjötmeti.
Forðastur tormeltan mat s. s.
nautakjöt, þungt grænmeti,
sterkt kryddmeti og því um líkt.
Munið að borða ekki of mikið
í einu. Flestir borða langtum
meira en þeir hafa þörf fyrir.
Því er oft haldið fram
að manni ríði á því að tyggja
matinn vel, og þetta er einkar-
áríðandi fyrir íþróttamenn sem
eru í tamningu, því það ríður á
að þeir hafi sem bezt not af
matnum án þess þó að melting-
arfærin verði fyrir of mikilli
áreynslu.
Meltingin byrjar í munninum,
— því er það áríðandi að hirða
vel tennur sínar. Um eina grein
íþrótta, hnefaleika, er það að
segja, að þeir íþróttamenn verða
helzt að vera vel tannsterkir til
þess, að tennumar hrökkvi ekki
úr þeim ef þeir verða fyrir
kjaftshöggi.
Til drykkjar má hafa hvað
eina sem ekki er áfengt: mjólk,
te, öl o. s. frv. Ráðlegast er að
drekka ekki mjög mikið meðan
á tamningu stendur, og allra
sízt rétt á undan iðkuninni. Ef
en þegar þessum Víkingum vex ás-
megin verður gaman að sjá þá í
leik.
Yfirleitt voru einstaklingar lið-
anna jafnir og leikurinn sérlega
prúðmannlega leikinn. Þó að Vík-
ingsliðið sé jafnt þá er Brandur
Brynjólfsson stoð þess og stytta
bæði í sókn og vörn. Anton var
lika hinn öruggasti í markinu. —
Vörnin lék yfirleitt skipulagslega
rétt, þar sem hún lét yfirleitt ekki
narra sig úr varnarstöðunni í
seinni hálfleik. í sókninni eru yf-
irleitt léttir og liprir leikmenn með
Inga Páls sem aðalmann. Vörn
Vals var nokkuð örugg. þó komu
fyrir veilur í staðsetningum, sem
lá við og varð afdrifaríkt og báru
framverðirnir mestan þunga henn-
ar. Sigurður, Sveinn og Geir, en
Geir má þó gefa boltann fvrr frá
sér en hann gerir. Framherjarnir
eru góðir einstaklingar og sérstak-
lega eru þeir oft hættulegir Ellert
og Jóhann. Albert notar sína miklu
leikni ekki nóg til að byggja upp
samk'ikinn og leik meðherjanna.
Væri gaman að sjá Val og Víking
í leik aftur í góðu veðri.
Áhorfendur voru margir og
skemmtu sér vel við að horfa á
I þenna tvísýná leik.
Dómari var Þráinn Sigurðsson.
menn þyrstir, geta þeir svalað
sér með því að skola munninn
Þess ber að gæta, að drykkur-
inn sé ekki of kaldur, allra sízt
rétt á eftir mikilli áreynslu, þeg
ar íþróttamanninum er mjög
heitt. Kaldir drykkir geta þá
hæglega valdið bráðum melting
arþrautum og þær tafið íþrótta-
manninn frá vinnu sinni.
Menn eiga aldrei að ganga til
tamninga með tóman maga og
ekki heldur undir eins á eftir
máltíð. Meðan á meltingunni
stendur, eykst blóðsóknin að
líffærunum í kviðarholinu, svo
að aðstreymi blóðs til vöðvanna
verður of lítið, veldur það
þreytu og þyngslmn. Það er
einkar áríðandi að hafa góða
gát á þessu á undan kappraun-
um, gæta þess að íþróttamaður-
inn sé hvorki of mettur eða
svangur. — Vert er að geta þess,
að mikil fita í matnum veldur
þreytu og ber að vara sig á því.
Eg hef vanið mig á að borða
á undan kappleikjum dálítið af
mjúkum graut (t. d. hafragraut)
og lítinn bita af mögru kjöti,
af því verður maður allmettur
en kennir engra þyngsla í
kroppnum.
Rétt er að drekka lítið með
matnum. Það er auðsætt að á
undan kappleikjum * verður að
forðast hvern þann mat sem
espar þarmana, t. d. rúgbrauð,
nýtt skyr, sveskjugraut o. fl.
Öll íþróttavinna örvar efna-
brigðin í líkamanum. Má meðal
annars marka það á því að
líkaminn léttist. Nú er það svo,
að flestir hafa meiri fitu í sér
en nauðsyn krefur, bæði undir
þindinni og líka milli vöðva og
innýfla. Meðan menn eru í tamn
ingu þverrar þessi fita smám
saman, og verður mjög lítið eft-
ir af henni, ef rösklega er að
verið. Þó ber jafnan að gæta
þess að íþróttamenn léttist ekki
um of, því það getur valdið
þróttmissi, þessvegna er rétt að
vega þá alla við og við sem ver-
ið er að temja.
MEGINBOÐORÐIN:
1. Borðaðu auðmeltan mat.
Borðaðu oft, en ekki mikið í
einu.
2. Iðkaðu ekki íþróttir á fast-
andi maga né rétt eftir mál-
tíð.
3. Drekktu ekki of mikið meðan
þú ert við tamningu og sízt
kalda drykki. Varastu þetta
ef þér er mjög heitt.
4. Gættu þess við og við hvað
) þyngd þinni líður.