Þjóðviljinn - 23.06.1944, Síða 1

9. árgangur.
Föstudagur 23. júní 1944.
135. tölublað.
m
i GierliDFi öiiFjafl
Yzta varnarlínan rofín á einum sfad
Valsmenn fslsnds-
meistar 1944
linnu Fram f gær með 2:1
íslandsmótinu laulc í gœrkvöldi
með leilc milli Fram og Vals, og
.sigraði Valur með 2 mörlcum gegn
1 og vann þar með íslandsmótið
19U-
Forseti í. S. í. afhenti sigurveg-
urunum verðlaunapening úr gulli
og hverjum leikmanni Vals og for-
xnanni Fram íslenzkan fána að
gjöf frá mótanefnd til minningar
um sigurinn í íslandsmótinu 1944.
Árásin á Cherbourg byrjaði kl. 16.30 í gær með því
að um 1000 brezkar og bandarískar sprengjuflugvélar
réðust með sprengjukasti á virki Þjóðverja og samtímis
skutu Bandaríkjamenn úr öllum fallbyssum sínum á
varnarlínur Þjóðverja. — Fótgönguliðið beið fyrst í stað
átekta, en réðst svo fram og var klukkan 17.30 komið
gegnum yztu varnarlínuna á einum stað.
Þegar síðast fréttist, miðaði
Bandaríkjamönnum vel áfram
þrátt fyrir harða mótspyrnu
Þjóðverja.
Sótt er að borginni úr þremur
áttum. Á einum stað þurfti að
sækja upp brekku.
Bandaríkjamenn hafa þegar
hrundið einu gagnáhlaupi. Var
þá barizt í návígi.
Nifcill samstarfsandi og áhugi fyrlr hátttðku
kvenna í félagsmálum rfkjandi á fundinum
Landsfundur kvenna hefur haldið áfram á Þingvöllum síðast-
liðna þrjá daga. í’yrir hádegi í gær var annað aðalmálið sem
fyrir fundinum lá, sem sé það að semja reglugerð fyrir samtökum
kvenna um allt land um kvenréttindamálin, afgreitt til fulln-
ustu.
Hingað til hafa kvenfélögin
úti um land lítið sinnt réttinda-
análum kvenna, og hefur það
eingöngu verið Kvenréttindafé-
lag Islands hér í Reykjavík er
nokkuð hefur barizt fyrir þeim
málurn. En nú virðist hafa
vaknað töluverður áhugi hjá
konunum, og það kemur skýrt
í ljós hjá mörgum fulltrúunum
utan af landi, að þær óska mjög
•eftir að fræðast um þessi mál
■og vilja leita samstarf við
Kvenréttindafélag íslands í
Fundur um réUindi og
atvinnumál kvenna
Kvenréttindafélag íslands og
Zandsfundur kvenna boða til al-
menns kVennafundar í Iðnó í
kvöld kl. 8,30.
Umræðuefni fundarins eru
xéttinda- og atvinnumál kvenna.
Fjöldi þekktra kvenna frá kven
frelsisbaráttunni og stéttarfé-
lögum kvenna flytja ræður.
Öllum konum er heimill að-
.gangur að fundinum og ættu
þær að fjölmenna og taka þátt
í umræðum og ákvörðunum um
réttindi kvenna í hinu endur-
heimta íslenzka lýðveldi.
réttindamál kvenna og má segja
að nú hafi tekizt.
Á Landsfundi kvenna mætast
fulltrúar frá öllum landshorn-
Framhatd á B. síðu.
Bandaríkjamönnum mætti
þegar í upphafi hörð vélbyssu-
skothríð.
Fallbyssnaskothríð Þjóðverja
var lin í upphafi árásarinnar.
Þjóðverjar njóta einskis stuðn
ings frá þýzka flughernum.
Bandaríkjamenn hafa fárið á
mörgum stöðum yfir veginri
milli Cherbourg og Eglise.
Verjendur Cherbourgs eru
mjög mislitur hópur. Þar voru
í byrjun, nokkrar sjóliðadeild-
ir og vinnuherdeild, sem í eru
margir útlendingar, er hafa ver-
ið neyddir í hana. Auk þess
voru þar nokkrar svo kallaðar
PioneerbattalÍQnen.
Kjarni varnarliðsins eru her-
fylkin tvö, sem hörfuðu þang-
að, og hefur yfirmaður þeirra
nú alla stjórn varnarinnar í
sínum höndum.
Bandamenn hafa enn varpað
niður flugmiðum yfir Cher-
bourg þar sem lýzt er fyrir
Þjóðverjum hinni vonlausu að-
stöðu þeirra og skorað á þá að
fórna ekki lífi sínu til einskis.
Framhald á 8. aiðu.
Siprður Þórarinsson
doktor (jarðfræði
Sigurður Þórarinsson jarðfrœð-
ingur lauk doktorsprófi í jarðfrkði
við háskólann í Stokkhólmi þann
2. júní s.l.
aarwwaivwvwwjvvvwwuwi
ÍSjáið sögusýninguna
í henntaskólanum
Sögusýningin í Menntaskól-
anum úr menningar- og frels-
isbaráttu tslendinga er opin
daglega frá kl. 1—10 e. h.
Allir þwrfa að nota sér þetta
tœkifœri, nú, þegar lýðveldið
er endurheimt eftir nœr 7 alda
'erlenda stjóm, til þess að
kynna sér kjór og sögu þjóð-
arinnar fyrr á öldum, hið stór-
brotna þjóðveldistímabil, lcúg-
unina undir erlendu oki, frels-
isbaráttuna og hvað hún hefwr
kostað, og líf og starf þeirra
jí manna er djarfast liéldu fram
Ji rétti íslands í sjálfstæðisbar-
5 áttunni.
Þá er og eigi ómerkur þátt-
urinn um það sem unnizt hef-
ur síðan ísland fékk sjálf-
stjórn og þar til nú er það hef-
ur endurheimt lýðveldi sitt.
Notið þetta einstœða tœki-
fœri til þess að kynnast sögu
landsins. Sjáið sögusýninguna
i; í Menntaskólanum.
Sfteutaskipti iorseti BainMj-
anna og iorseta íslaads
Forseta íslands hefur borizt þetta skeyti frá Bandaríkja-
forseta:
„Hæstvirti forseti lýðveldisins íslands, herra Sveinn Björns-
son Bessastöðum. Eg flyt yður innilegustu heillaóskir mínar í til-
efni af, að þér voruð kjörinn til hins mikla embættis að verða
forseti lýðveldisins íslands, og beztu óskir mínar og Bandaríkja-
þjóðar um vaxandi farsæld íslenzku þjóðarinnar.
Franklin D. Roosevelt".
Svar forseta íslands var á þessa leið:
„Hæstvirti forseti Bandaríkjanna, herra Franklin D. Roose-
velt, Hvíta Húsinu, Washington.
Eg þakka yður innilega hinar vinsamlegu heillaóskir út af
kosningu minni og fyrir ámaðaróskir yðar og Bándaríkjaþjóðar-
innar til þjóðar minnar. Afstaða yðar og þjóðar yðar við þetta
tækifæri hefur verið íslendingxun mikill styrkur og er mjög mik-
ils metin um land allt.
Sveinn Bjömsson".
Ordrómur um frídarskílmála
Rússneska herstjórnartilkynningin í gærkvöld sagði
frá óslitinni framsókn á öllum vígstöðvum. — Fyrir
norðan Onega voru finnskir herflokkar reknir á flótta
vestur fyrir járnbrautarlínuna til Murmansk. Tekin
voru allmörg þorp og bæir, þ. á. m. 3 járnbrautarstöðvar.
Á milli Onegavalns og Ladoga-
vatns sóttu Rússar lengra fram á
nyrðri bakka Svirfljóts. Þar hafa
þeir tekið alhnörg virki Finna.
Á Kirjálaeiði tóku Rússar all-
margt þorpa og bæja í gær, þ. á.
m. eina járnbrautarstöð.
Paul Winterton síinar frá
Moskvu að Finnum stafi mest
hætta af sókn Rússa vestur fyrir
Viborg, í áttina til Ilelsingfors.
FRIÐ ARSKILMÁL AR ?
Brezkur fréttaritari í Stokk-
hólmi segir, að þar gangi orðróm-
ur um, að Finnum hafi, sam-
kvæmt eigin ósk, verið afhentir
nýir vopnahlésskilmálar af Rúss-
um. — Eru þeir sagðir vera þess-
ir í höfuðatriðum:
Rússar gera engar varanlegar
kröfur til landa Finnlands megin
við landamærin frá 1940. En þau
landamæri voru nokkra kílómetra
fyrir vestan Viborg.
Þrjú önnur atriði eru tilgreind:
1. Rauði herinn hjálpi Finnum
til að sigrast á þýzka hernum í
Norður-Finnlandi.
Framhald á 8. síðu.
Bandamönnum gengur vel
á ftalíu
i
Á Ítalíu fer veður batnandi
og sækja Bandamenn fram
jafnt og þétt.— Á Adríahafs-
strönd eru þeir innan við 50
km. frá hafnarborginni Ancona.
Á vesturströndinni veita
Þjóðverjar harða mótspyrnu, en
verða samt að láta undan síga.
Manntjón Þjóðverja á Ítalíu
ér nú talið vera 80 til 100 þús-
und.
Umberto prins tók í gær eið
af hinni nýju ríkisstjóm. Ráð-
herramir vom ekki beðnir um
að sverja konungsættinni holl-
ustueiða.
Þann 17. júní fyrir hádegi eft-
ir amerískum tíma, afhenti
herra Thor Thors, sendiherra
íslands, herra Cordell Hull, ut-
anríkisráðherra Bandaríkjanna,
formlega tilkynningu íslenzku
ríkisstjórnarinnar um stofnun
lýðveldisins íslands og forseta-
kjör herra Sveins Björnssonar.
Utanríkisráðherrann bar vð
það tækifæri fram allar beztu
óskir sínar og stjórnar Banda-
ríkjanna hinu nýja lýðveldi til
handa og lét 1 ljós ánægju sina
yfir stofnun þess.
SkáUmótið
á Þingvöllum
Skátamót liefur undanfarið stað-
ið yfir á Þingvöllúm og hafa sótt
það um 200 slcátar víðsvegar að
af landinu.
Bandalagsfundinum, en liann
sóttu 32 fulltrúar frá 11 félögum,
lauk í fyrradag. Dr. Helgi Tómas-
son var endurkosinn skátahöfðingi.
Framhald á 8. síðu.