Þjóðviljinn - 26.09.1944, Blaðsíða 1

Httnið IrægslubvöSd
Sðsíalistafélagsios
9. árgangur.
Þriðjudagur 26. sept. 1944.
214. tölublað.
Er aftarfaðfdið að aadirbáa allshírjarárás á verkafýðínn ?
Weffealfíðskreyflingín verðor að vera á verðf
Atvinnurekendur hafa enn ekki tekið upp að nýju samninga
við Alþýðusambandið um heildarsamninga til tveggja ára, til
þess að tryggja vinnufrið í landinu. Undir forystu Eggerts Claes-
sens halda þeir enn fast við afstöðu sína að vilja ekkert semja
og enga lagfæringu veita þeim hluta verkalýðsins, sem út undan
hefur orðið.
Það lítur út fyrir að afturlialdssamasta klíkan í landinu
ráði enn gerðum atvinnurekenda og ætli sér að stefna öllu hér
í öngþveiti. Fréttir, sem nú eru famar að berast út um bæinn
nm að verið sé að búa lögregluna undir mikil átök, benda til
þess að hér sé markvíst unnið að því að hrinda af stað stéttar-
styrjöld.
Undanfama daga hefur lögreglan verið látin taka upp skot-
æfingar og æfingar í meðferð gasgríma. Hafa æfingar þesssar
jafnvel farið fram að nóttu til og mestmegnis í lögregluskálan-
ura úti á Seltjamarnesi. Kvað mikið hermennskusnið vera á æf-
ingum þessum og lögreglustjóri áminna lögregluþjónana um að
vera við miklum átökum búna.
I3að er eðlilegt að almenningur
spyrji: Hvað er hér á seyði? Er
verið að undirbúa það að láta lög-
regluna skipta sér af verkföllum,
þvert ofan í lög?
Vísir og álíka blöð halda áfram
æsingum sínum að hætti fasista.
Sífellt er alið á því að berja verði
verklýðshreyfinguna niður í eitt
skipti fyrir öll. Atvinnurekendum,
sem vilja semja, er ekki leyft það
af „Vinnuveitendáfélagi lslands“,
af því að félag þetta vill skapa
öngþveiti og æsingar. Og samtímis
er lögreglan höfð við heræfingar,
til þess að'vera til taks.
Það er nauðsynlegt að allur al-
menningur geri sér Ijóst, hvaða
hætta er hér á ferðurn. Lítil klíka
afturhaldssamra ævintýramanna í
landinu ætlar sér að sundra þjóð-
inni, þegar henni ríður mest á að
vera samtaka. Og þessi litla klíka
virðist hafa þau völd yfir stjórn
lögreglunnar að „hernaðáraðgerð-
ir“ hennar séu samræmdar við
vopnabrak Vísis og fyrirskipanir
Claessens.
Almennirigur mótmælir þessum
vopnaæfingum lögreglunnar. Al-
menningur krefst þess að lögreglu-
stjóri hætti að líta á starf gitt sem
starf herforingja, sem leiða eigi
lögregluna til stríðs við alþýðu
manna. Og almenningur vill fá að
Iðja ákveðio að
berjaii fi! sfgurs
Iðja, félag verksmiðjufólks,
hélt mjög fjölmennan fund
í gærkvöld til þess að ræða
um verkfallið og kjósa full-
trúa á Alþýðusambandsþing-
ið í haust.
Iðjufélagar eru einhuga um
að standa fast saman um fé-
lag sitt og rétt þess og var
einróma samþykkt ályktun
um að standa fast um kröf-
ur félagsins í deilu þess við
atvinnurekendur.
Þá kaus fundurinn 7 full-
trúa á Alþýðusambandsþing-
ið.
Þjóðviljinn mun segja nán
ar frá fundimim á morgun.
í gær var útvarpað tilkynn-
ingu frá aðalstöðvum Eisenhow-
ers til útlendra verkamanna í
Þýzkalandi, — þeirra sem eru
frá löndum, sem eru í stríði við
Þýzkaland, — um 12 milljónir
að tölu.
Var þeim sagt að stundin
væri komin til að láta hendur
standa fram úr ermum og vinna
verk þau, sem samtök þeirra
hefðu fengið fyrirmæli um. —
Tækin til þess hefðu þau þegar
fengið.
Churchill kominn heim
Churchill er kominn heim aftur
frá Kanada. — „Queen Mary“
flutti hann báðar leiðir.
vita hvaðan lögreglustjóri fær fyr-
irskipanir um áð taka þessar skot-
æfingar upp, — hvaða aðili það er:
ríki eða bærinn, — sem greiðir
aukakostnaðinn fyrir næturvinnu
við þessar æfingar.
Það verður í tíma að koma í veg
fyrir að farið verði að efna hér til
óeirða. Almenningur ber það traust
til lögreglumanna, að þeir láti ekki
nota sig til lögbrota, þótt einhverj-
ir ævintýramenn kynnu að halda
að nú væri þeirra tækifæri komið.
En fyrst og fremst verður þjóð-
in sjálf að sýna vald sitt og vilja til
Jiess að koma á innanlandsfriði og
samtökum um að Jiær miklu fram-
farir, sem vér íslendingar getum
komið á hjá oss, ef vér aðeins kunn-
um að standa saman. Þjóðin vill
einingu, örugga lífsafkomu fjöld-
ans og atvinnulegar framfarir. Og
geti flokkarnir ekki samcinazt um
að láta að vilja þjóðarinnar í Jiessu
efni, þá verður þjóðin sjálf að fá
tækifæri til þess í kosningum að
láta vilja sinn í Ijós.
Ýmsar fréttir
Brezka stjómin hefur birt til-
lögur sínar um alþýðutryggingar.
Launþegar og atvinnurelcendur
eiga að bera kostnaðinn.
Lögin eiga að tryggja alla íbúa
Bretlands gegn atvinnulcysi og sjá
sjúklingum og gamalmennum fyrir
viðurværi.
•
Enn fellur talsvert af flug-
sprengjum á England. — Er talið,
að Jiýzkar sjóflugvélar skjóti Jjeim
öllum af Norðursjó. — Var ein
þeirra staðin að verki í gær, 100
km. fyrir vestan Holland, og skot-
in í kaf, þar sem hún sat á sjónum.
•
Iler Titos hefur telcið Banjaluka,
nœststœrstu borg Bosníu, eftir 5
daga bardaga og sœkir nú fram í
átt til liófuðborgar Júgóslavíu,
Beograd.
Lúðvík Jósegsson
Þriðja fræðslukvöld Sósíal-
istafélags Reykjavíkur er í
kvöld og hefst kl. 8.45 á Skóla-
vörðustíg 19.
Flutt voru tvö erindi: Sjáv-
arútvegurinn á íslandi og fram-
tíð hans, sem Lúðvík Jósepsson,
alþm. flytur og Átökin í Banda-
ríkjunum, sem Áki Jakobsson
alþm. flytur.
Öllum er heimill aðgangur
meðan húsrúm leyfir.
Áki Jakobsson
2. fsrefti iimnn kominn í iayslegt samband
Þjóðverjum tókst að rjúfa samgönguleið 2. brezka
hersins í fyrrakvöld á milli Eindhoven og Nijmegen.
— En í gærdag opnuðu Bretar leiðina aftur.
2. brezki herinn hefur enn aðeins lauslegt samband
við liðið hjá Arnheim. En tekizt hefur að koma allmiki-
um birgðum til þess.
Sambandsleið Breta var rofin af
þýzkum S.S.-sveitum og skrið-
drekaliði, sem tókst að þoka sér
að aðalveginum í myrkri. Og rufu
Þjóðverjar hann um 25 km. fyrir
súnnan Nijmegen. — Samgöngu-
leiðin (,,göngin“) er nú aftur ó-
slitin frá Belgíu til Leck.
Við norðurenda ganganna er
barizt ákaft um brúarsporð yfir
Leck. — Hafa ÞjóðverjaV nú aftur
náð öllum nyrðri bakkanum úr
höndpm loftflutta liðsins.
Þýzkar hersveitir hafa sé :t flyl ja
sig frá vesturströnd Hollánds norð-
austur á bóginn. Hafa þær enn
undankomuleið á milli Arnheim og
sjávar.
Brezkt lið hefur í fyrsta sinn í
Jiessari styrjöld farið yfir landa-
mæri Þýzkalands. Er Jiað um 7
km. fyrir austan Nijmegen.
í Vestur-Þýzkalandi halda
Bandaríkjamenn uppi stórskota-
hríð á varnarstöðvar Þjóðverja á
80 km. löngu svæði.
Fyrir norðaustan Nancy hefur
enu verið hrundið gagnáhlaupum.
ÁllÁS Á CALAIS.
Stórárás er hafin á frönsku hafn-
arborgina Calais.
300 sprengjuflugvélar réðnst í
gær á virki Þjóðverja.
Enda Jiótt Þjóðverjar liafi hleypt
sjó á stórt landsvæði og hafi yfir-
leitt mjög öflugar varnir, hefur
Bretum og Kanadamönnum tekizt
J að brjótast inn í ytra varnarbelt-
| ið og taka fanga.
Vípla

M 4'
>
íi.
Rauðhólaskálinn var vígð-
ur s.l. laugardag, og sóttu
vígsluhátíðind um 300 manns.
Bóas Emilsson setti hátíð-
ina með ávarpi, þar sevi hann
slcýrði í stuttu mcdi frá þeim
framlcvœmdum sem Æsku-
lýðsfylldngin hefur gert þar í
sumar.
Alþingismennimir Áki Jalc-
obsson og Lúðvílc Jósepsson
fluttu ágœtar rœður um hlut-
verlc og þátttöku œskunnar í
baráttu alþýðunnar fyrir rétt-
látu þjóðfclagi. Lárus Ingólfs-
son skemmti með gamanvís-
um og galdramaður sýndi
listir sínar. Áð lokinni sam-
eiginlegri kaffidrykkju var
dansað fram eftir nóttu.