Þjóðviljinn - 26.09.1944, Síða 7

JÞJÓÐVILJINN
7
Þriðjudagur 26. september 1944.
mmrnrn.
JACK LONDON:
Skipsdrengurmn á Blossa
þessa kunningja sína árum saman. Franski Pési hló
vingjarnlega til hans yfir borðið. í raun og veru var
andlit hans glæpamannslegt, en Jóa fannst það bara
veðurbitið. Friskó Kiddi sagði honum, með fullan munn-
inn, frá seinasta suðaustan storminum, sem Blossi hafði
lent í, og Jói fann til virðingar og aðdáunar á þessum
dreng, s'em hafði dvalið langvistum á sjónum og kunni
svo góð skil á öllu þar.
Skipstjórinn drakk nú eitt glas af víni og bætti það
upp — fyrst með einu og svo með öðru, og með illúðleg-
um svip á dökkleitu andlitinu, teygði hann úr sér á
bekknum og áður en langt leið, heyrðust hrotur hans.
Það er bezt að fleygja sér út af og fá sér dálítinn
blund, sagði Friskó Kiddi og benti á bekk Jóa. Við fáum
víst að vera á fótum það sem eftir verður nætur.
Jói hlýddi, en hann gat ekki sofnað jafnskjótt og
hinir. Hann lá með galopin augun og starði á vísana á
vekjaraklukkunni, sem hékk á veggnum, og hugsaði um
hve skjótum breytingum atvikin höfðu tekið síðustu
tólf tímana. Þepnan sama morgun hafði hann verið
skóladrengur og nú var hann orðirin skrásettur sjómað-
ur á Blossa og á leiðinni — hver vissi hvert? Fimmtán
árin hans urðu tuttugu við tilhugsunina, og hann varð
var við manninn í sér í hverjum þumlungi og þar að
auki sjómanninn. Hann óskaði þess að Kalli og Frissi
gætu nú séð hann. Nú, þeir mundu bráðum heyra getið
um málið. Hann sá þá í anda standa umkringda af hin-
um drengjunum og tala um þennan merkisatburð. Hver?
Auðvitað Jói Bronson, hann var orðinn sjómaður. Hann
var vanur að vera með okkur.
Jói fylltist drambi, þegar hann hugsaði um þetta. En
hugurinn glúpnaði, þegar hann hugsaði um sorg móður
sinnar, en harðnaði aftur við endurminninguna um föð-
ur sinn. Auðvitað væri faðir hans góður og vænn mað-
ur, en hann hafði ekki vit á drengjum, hugsaði Jói. Það
var meinið. Seinast í morgun hafði hann sagt, að heim-
Urinn væri ekki leikvöllur, og að drengir, sem hugsuðu
það, ættu á hættu að gera stór glappaskot og verða
fegnir að flýja heim aftur. Ojæja, hann vissi að það var
nóg af þungri vinnu og biturri reynslu í heiminum, en
hann áleit líka, að drengir hefðu ýms réttindi. Hann
skyldi sína horium, að hann gæti bætt ráð sit’f, að
minnsta kosti skyldi hann skrifa heim þegar hans nýja
líf væri byrjað fyrir alvöru.
IX. Á Blossa.
Jói hrökk upp af hugleiðinum sínum við það, að bát-
ur rann fram með hliðinni á Blossa. Hann furðaði sig á
því, að hafa ekki heyrt áraglam. Síðan heyrði hann tvo
menn koma upp á skipið og ofan í káetuna.
Fjandinn taki mig, ef þeir ekki liggja og steinsofa,
sagði annar þeirra og velti Jóa fimlega út úr ábreiðunni
með annari hendinni, en seildisf eftir flöskunni með
hinni.
Franskí Pési reis upp hálfsofandi og bauð þá vel-
komna. ,
Hver er þetta þarna? spurði Lundúninn, sem svo var
nefndur, kjamsaði á víninu og velti Jóa ofan á gólfið.
Farþegi?
Nei, neí, flýttí franski Pésí sér að svara. Það er nýi
sjómaðurinn. Mikið góður strákur.
Góður strákur eða ekki, hann verður að kunna að
halda tungunni fyrir innan tanngarðinn, urgaöi í hinum
ANTON P. TSEKKOFF:
l -| r -uru- i-i.-r-irLrir-iriiinim^jMnrr.-ir'ij-'r'aui'jiim
GRESJAN
1
þagnaður og Pétursmáfarnir
flognir burtu, akurhænurnar sá-
ust ekki lengur, krákur svifu
letilega yfir skrælnuðu grasinu,
þær voru allar eins og gerðu
gresjuna enn einræmislegri en
hún var.
Haukur flaug lágt yfir jörð
með jöfnu vængjataki, stað-
næmdist snöggvast á fluginu
eins og hann undraðist ömur-
leik lífsins, síðan veifaði hann
ótt vængjum sínum og þaut eins
og ör yfir gresjuna, og það var
enginn, sem gat sagt um erindi
hans. Langt í burtu snerust
vængimir á vindmyllunum án
afláts.
Við og við rufu hvítir sand-
hólar eða steinahrúgur hinn ein
ræmislega svip gresjunnar, grár
steinn reis upp af sléttunni eða
skrælnað tré með bláa kráku á
efstu grein — síðan voru þau
horfin. Marmótdýr hljóp yfir
veginn — og aftur sást ekkert
annað en hátt grasið og lágar
hæðirnar.
Loksins mætti þeim þó, guði
sé lof, vágn, hlaðinn hveiti-
skaufum. Ofan á ækinu lá
sveitastelpa, syfjuð og sveitt af
hitanum. Hún lyfti höfðinu og
leit á ferðamennina. Deniska
horfði á hana gapandi, hestarn-
ir teygðu fram snoppuna móti
hveitinu, hliðar vagnanna ner-
ust saman og hveitiöxin burst-
uðu kollinn á hatti séra Kristó-
fers.
á móti vagninum, líklega í þeim
tilgangi að gelta, en hann stað-
næmdist og horfði kæruleysis-
lega á Deniska, sem hóf upp
svipu sína. Það var of heitt til
að gelta. Ein bóndakonan rétti
úr sér, lagði hendurnar á verkj-
andi bakið og horfði á rauðu
skyrtuna hans Jegorúska. Hvort
sem það var af því, að heimi
féll 1 geð rauði liturinn eða að
hún mundi eftir börnum sínum,
þá starði hún hrevfingarlaus á
hann.
En þessi sýn leið einnig hjá,
og aftur tók við skrælnuð slétt ■
an, sólbrenndar hæðirnar og
brennandi himinninn yfir þeim.
Ennþá sáust vindmyllurnar í
sömu fjarlægðinni og áður lík-
ar litlum mönnum veifandi
handleggjunum á hlaupum, og
enn flaug haukur lágt yfir jörð.
Það var þreytandi að horfa á
þetta, og það var sem maður
mundi aldrei komast út úr
þessu. Líkast því sem gresjan
rynni á undan vagninum.
Séra Kristófer og Kúmitsjoff
voru þöglir. Deniska lamdi klár-
ana með svipunni og hóaði á þá.
Jegorúska leit ólundarlega í
kringum sig. Hann var hættur
að skæla. Hitinn og leiðindi
gresjunnar voru að buga hann.
Honum fannst, sem hann hefði
ekið hér fram og aftur í lang-
an, langan tíma, og sólin hefði
bakað bak hans í langan, lang-
an tíma. Áður en þeir höfðu
farið fullar átta mílur, fannst
honum vera kominn tími til að
æja. Spekingssvipurinn var
fölnaður á andliti frænda hans
og ekkert eftir annað en alvara
kaupsýslunnar. Og sérstaklega
á nauðrökuðu andliti með gler-
augum, þegar nef og enni eru
þakin rauðu ryki, er þessi al-
vara þurrleg og lítið aðlaðandi.
Séra Kristófer hætti aldrei að
norfa á furðuverk guðs, og
brosa. Án þess að mæla, braut
hann heilann um eitthvað
skemmtilegt og fallegt, og vin-
gjarnlegt, spekingsbros breidd-
ist yfir andlit hans. Það var
eins og hitinn hefði þrykkt .in-
hverri fagurri og skemmtilegri
hugmynd á heila hans.
Jæja, Deniska, ætli við för-
um fram úr vögnum í dag?
sagði Kúmitsjoff.
í rökkrinu, ef guð lofar, för-
um við fram úr þeim, sagði
við, að hann hefði verið talinn
aríi, og Göbbels hefði ekki orð-
ið skotaskuld úr því, að feðra
hann í þýzku ættina. Ef til vill
hefur hann aldrei heyrt piltinn
nefndan.
En það var annað maður, sem
ekki var eins gott að þegja um,
og það var Jesús Kristur, enda
réðust nazistarnir fljótt í að ætt-
: færa hann og komust að þeirri
j niðurstöðu, að hann hefði ekki
verið Gyðingur, heldur hefði
faðir hans verið þýzkur hand-
verksmaður, og Jesús fæddur í
Frankfurt am Main.
★
Sú saga er sögð af stórsvikar-
i anum Kruger, sænska eldspýtna
í kónginum, að hann hafi ein-
! hverju sinni haldið reizlu og
! látið skreyta salinn með lifandi
fíkjutré. Þegar maðurinn, sem
stóð fyrir skreytingunni, sagði
; Kruger frá því, að ein fíkjan
hefði dottið af trénu, og hann
hefði orðið að festa hana með
vír, en tók fram, að ekkert bæri
i á þessu, þá svaraði svikarinn
í hátíðlegri röddu:
Við verður að hætta við að
hafa fíkjutréð, ég get ekki vitað
til þess, að nein svik séu höfð í
frammi, jafnvel þótt þau sjáist
•kki. i
Þú ekur á fólk, bryðjan þín,
æpti Deniska, hvað er að sjá á
þér smettið? Það pr eins og það
sé uppblásið eftir mýstungu.
Stúlkan brosti letilega og lagð
ist aftur ofan á ækið. Einmana
ösp kom í Ijós á lágri hæð. Ein-
hver hafði einhvern tíma gróð-
ursett hana þarna, og guð einn
vissi í hvaða tilgangi. Það var
erfitt að hafa augun af þessari
spengilegu og grænu mynd. Var
þessi yndislega vera hamingju-
söm? Steikjandi hiti á sumrum
og brunafrost á vetrum, hræði-
legar haustnætur, þegar ekkert
sést fyrir myrkri og ekkert
heyrist nema meiningarlaust
ýlfrið í vindinum, og það sem
verst var, alein — alein — allt
lífið.
Að baki asparinnar var hveiti
akur eins og ljósgult teppi, sem
náði frá veginum upp á hæð-
ina. Uppi á hæðunum var búið
að slá kornið og leggja það í
sæti, en á jafnsléttunni var
ennþá verið að slá það. Sex
sláttumenn stóðu í röð og veif-
uðu sigðum sínum, það glamp-
aði á sigðimar, sem sögðu
hviss! hviss! Það sást á hreyfing
um bændanna og kvennanna,
sem voru að binda saman korn-
öxin, á glampanum á sigðunum,
að hitinn var brennandi og lam
andi. Svartur hundpr kom
hlaupandi frá sláttumönnunum
ÞETEA

Árið 1895 voru kvikmynd-
ir- sýndar í fyrsta skipti. Það
var í kjallara kaffihússins
Grande Café í París. Maðurinn,
sem sýndi þær, hafði sjálfur
fundið upp bæði myndatökuvél-
ina og sýningarvélina. Hann hét
Louis Lumiére.
Uppfinning hans varð brátt
kunn og hagnýtt út um allan
heim. En það leið ekki á löngu,
áður en upphafsmaðurinn var
gleymdur og endurbæturnar á
vél hans kallaðar nýjar uppfinn
ingar.
En árið 1935 hélt kvikmynda-
' félag Sovétríkjanna hátíð í til-
efni af 40 ára afmæli uppfinn-
mgar kvikmyndanna, og kom þá
í ljós, að höfundurinn var enn
á lífi, 71 árs gamall og starfaði
enn að ýmsum uppfinningum.
Þegar Göbbels og nazistarnir
' öskruðu sem hæst um ágæti arí-
anna, komu þeir einu sinni með
þá speki, að danskur maður að
nafni Dietrich Penning, hefði
fundið Ameríku, og hann var
kominn af þýzku foreldri og há-
arískur. Sönnuðu þeir um leið,
að Columbus, sem var ítali,
hefði aldrei til Ameríku komið.
Ekki gátu þeir neitt um Leif
heppna, og hefði þó mátt búast