Þjóðviljinn - 18.11.1944, Blaðsíða 5

Í'.CÓÐYILJINN — Laugardagur 18. nóvcmber 1944. .
þJÓÐVIUI
Útgefandi: Sameiningarflokkur alfiýSu — Sósíalistaflokkurínn.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Sigurður Guðmundsson.
Stjómmálaritstjórar: Einar Olgeirsson, Sigfús Sigurhjartarson.
Ritstjórnarskrifstofa: Austurstrœti 12, sími 2270.
Afgreiðsla og auglýsingar: Skólavörðustíg 19, sími 218ý.
Áskriftarverð: í Reykjavík og nágrenni: Kr. G.00 á mánuði.
Úti á Iandi: Kr. 5.00 á mánuði.
Prentsmiðja: Víkingsprent h.f., Garðastrœti 17.
Efling atvinnulífsins og íslenzka
ríkisbáknið
Fyrir Alþingi liggja nú til afgreiðslu launalög fyrir opin-
Ijera starfsmenn. Það er eitt af stefnumálum núverandi ríkis-
st’órnar að afgreiða þau lög.
Með þessum lögum eiga opinberir starfsmenn loks að fá þeim
réítlætiskröfum sínum fullnægt, að þeir fái laun í samræmi við
aðra þegna þjóðfélagsins, — góð laun, er tryggi þeim sæmilega
afkomu.
En samtímis því, sem ríkið gerir þannig ráðstafanir til þess
að gera vel við starfsfólk sitt, verður það að sjá til þess að
starfsemi ríkisins sé rekin með slíkri hagsýni, hvað fyrirkomu-
Jag hennar snertir, að ríkisreksturinn sé ekki lakari en einka-
relístur, heldur þvert á móti fyrirmynd í þeim greinum, sem
til fyrirmyndar geta orðið.
Það er ekkert skemmtilegt fyrir ríkið að ætla að hafa for-
göngu um nýsköpun atvinnulífsins, útvegun nýrra tækja og skyn-
samlegri hagnýtingu vinnuaflsins í hvívetna, en láta svo sinn
eígin rekstur vera aftur úr bæði hvað tæki og skipulagningu
snsrtir.
Hagstofan er t. d. ein af þeim ríkisstofnunum, sem nauð-
synlega þarf alveg sérstaídega nýrra tækja við-
Vegagerðina vita menn um og nýsköpun er nú loks að
byrja þar.
En sama máli gildir og hvað snertir skipulagningu t. d. rík-
ísverdananna.
Þetta eru allt mál, sem taka þarf til athugunar mjog fljótt.
Afkoma landsmanna byggist á því að vmnuafl hvers manns
sé vel hagnýtt cg atvinnulifið og afkoma almennings bíður við
það hnekki, ef ríkisbáknið er óþarflega dýrt og gamaldags hvað
iækni og skipulag snertir. Þessvegna þarf ríkið að taka sinn eigin
ríkisbúskap til tafarlausrar endurskoðunar — og það er á margan
hátt eðlilegt að það sé gert nú samtímis því, sem afgreidd eru
launalög til hagsbóta fyrir starfsmenn ríkisins.
Launalögin verða afgreidd á þessu þlngi — og endurskoðun
ríkisrekstrarins sjálfs þolir heldur ekki bið. Skynsamleg skipan
á ríkisbákninu er til langframa nauðsynleg undirstaða góðra
launa starfsfólksins.
Nýbyggingaráð þarf sem fyrst að
taka til starfa
Frumvarp ríkisstjómarinnar um nýbyggingaráð er nú í fjár-
hagsnefnd neðri deildar. Þetta frumvarp hefði í rauninni helst
þurft að vera komið í gegnum þingið og byrjað að vinna í málinu.
Sannleikurinn er að íslenzka þjóðin hefur þegar beðið stór-
tjón vegna þess hve seint er byrjað á þessum málum: öflun nýrra
f r amleiðslutæk j a.
Hver dagurinn er því dýrmætur og má helst engan dag
lengur dragast að farið sé.að starfa að þessum höfuðmálum —
og þótt ríkisstjórnin auðvitað inni sjálf að þessum málum eftir
beztu getu, meðan hin fyrirhugaða nefnd er eigi skipuð, þá
er vitanlegt að hún kemst ekki yfir nema lítinn hluta af starfi
því, vegna annarra anna.
Við Íslendíngar megum ekki ganga út frá því að beðið sé
eftir okkur úti í heimi, til þess að taka við pöntunum. Það er
þvert á móti.
Það dynja nú — og hafa dunið í heilt ár — pantanir á fram-
Ie'ðslutækjum eftir stríð yfir þær verksmiðjur, er framleiða þau.
Stjóm sú, sem nú er farin frá, hefur orðið þjóðinni óhemju dýr,
einmitt vegna vanrækslu sinnar í þessum málum og skeytingar-
leysis um áminningar og samþykktir Alþingis-.
Þjóðin fagnar því að hafa nú loks fengið stjórn, sem vinnur
í þessum málum, og þjóðin ætlazt til þess að á þinginu gangi
þessi stórmál stjómarinnar fljótt.
0
Ef 400—500 milljónir króna yrðu settar í ný atvinnutæki yrði 6% vextir — eða
24—30 milljón króna vaxtagreiðslur á ári óbærilegur baggi fyrir atvinnulífið.
Einnig frá sjónarmiði bankanna eru háu vextirnir hættulegir — og þjóðin sem
heild þarf að átta sig á að háir sparisjóðs- vextir eru ekki hið eftirsóknarverða, —
heldur blómlegt atvinnulíf.
Útlánsvextir íslenzku bankanna munu nú vera 5Y2 til 6V2
%. Hærri vextir mimu tíðkast manna í milli.
" Innlánsvextir eru hæzt 2% og engir á fjárhæðir yfir 25
þús. kr.
Það er nauðsynlegt fyrir þjóðina að athuga vel sinn gang
í bankapólitíkinni. Þjóðin á bankana og það á að stjórna þeim
í þágu þjóðarheildarinnar.
Það er einkenni á þeim lönd-
um, sem fátæk eru að fjár-
magni, að vextir eru þar háir.
í löndum þeim, sem mikið fjár-
magn er í, eru vextir hinsvegar
éðlilega mjög lágir- Víða erlend-
is munu innlánsvextir nú vera
%% til 1% og allvíða munu eng
ir vextir greiddir af innstæð-
um, sumstaðar verða menn að
greiða með fénu.
Vér íslendingar höfum lengst
af verið fátæk þjóð að fjár-
magni. Vér höfum orðið að sæta
afarkóstum áður fyrr, er vér
fengum lán frá ríkum þjóðum.
Vér urðum stundum að greiða
5—7% vexti af erlendu fé, er
vér tókum að láni handa bönk-
um vorum — og með svona
dýru fé varð að reka atvinnu-
vegi vora.
Það gefur kð sk:lja að þegar
vér greiðum erlondu fjármagni
svona háa vexti, þá crum við
að greiða bví skatt, sem í einni
eða annarri mynd leggst á
vinnu íslendinga. Það er aðeins
fátæk, kúguð þjóð, sem neyðizt
til að una slíkum kjörum og
hún borgar skattinn með slig-
uðu atvinnulífi, rýrri lífsaf-
komu, skuldabasli og atvinnu-
leysi.
Bankar vorir voru á þessum
árum raunverulega skattheimtu
menn fyrir lánardrottnana
miklu í London, milliliðir til
þess að framkvæma arðrán
brezks fjármagns á íslenzku at-
vinnulífi-
Það stóð stundum heima að
bankarnir hirtu allan hugsan-
legan ágcða af útgerðinni og
meira til. Talið er t. d. að ca.
fimm sjöundu af tapi Bæjarút-
gerðar Hafnarfjarðar á öllum
árunum 1931 til 1939 samsvari
vaxtagreiðslum þeim, sem
Bæjarútgerðin varð að inna af
hendi.
**
Nú erum vér íslendingar
auðugri að fjármagni. Nú get-
um vér sjálfir stjórnað bönkum
vorum. Og nú er gengi átvmno-
vega vorra að miklu ieyti undir
því komið að vér kunnarn sjalf-
ir að stjóma rétt.
í ágústlok vom innieignir^í
bönkunum um 560 milljónir
króna, útlán hinsvegar ca. 230
milljónir króna. Um 330 millj-
ónir króna liggja ónotaðar í
bönkunum og verða bankamir
að greiða vexti af þeim, en fá
ekkert í staðinn.
Frá rekstrarsjónarmiði bank-
anaa mun sú aðstaða, sem skap
ast við þetta, líta út eitthvað á
þessa leið:
Tekjur bankanna af 6% vöxt-
um af 230 milljónum króna, sem
lánaðar eru út, eru ca. 14 millj-
ónir. — Útgjöld bankanna af
því að greiða 2% vexti af 560
milljónum kr. eru ca. 11 millj-
ónir, af þeim þrem milljónum,
— ef þetta reyndist eitthvað
nærri lagi — sem afgangs yrðu
myndu bankarnir ekki fá stað-
ist- Ef bankarnir ættu einvörð-
ungu að lifa af útlánsstarfsem-
inni myndi rekstur þeirra vart
bera sig. — Það eru innheimtu-
launin1 af erlendum kröfum,
vörugreiðslum o. s. frv., sem
íyrst og fremst gefa þeiip gróða.
Bankarnir myndu fá nokkurn
veginn sömu útkomu, þótt þeir
I greiddu 1% vexti af 500 millj-
j ónum króna, er þeir hefðu í
' mnlögum hjá sér, — og tækju
! aðeins 2% vexti af 400 milljón-
1 um, ef þeir ykju útlán sín upp
í það, enda mættu vera hærri
vextir af sumum dánum. En
með þessu móti yrði það föst
venja að bankarnir hefðu höf-
uðtekjur Sínar af verzluninni,
— ómakslaun o. s. frv., — en
ekki af lánum til stofnunar
nýrra fyrirtækja í atvinnulíf-
inu. Oi ef til vill er þetta það
heilbrigðasta, meðan þjóðin ein-
beitir kröftum sínum að nýbygg
ingunni. ~
**
En frá sjónarmiði alþjóðar,»
þá er það eitt allra veigamesta
málið við nýbyggingu atvinnu-
tækja á íslandi að tryggja lága
vexti, sérstaklega þó á lánsfé
til stofnkostnaðarins.
Þetta sér hver maður ef hann
athugar eftirfarandi:
Ef 300 milljónir króna eru
lánaðar til skipakaupa, verk-
* smiðjubygginga o. fl. með 6%
Jvöxtum, þá er árlegur skattur
af þessum fyrirtækjum í vexti
vegna stofnkostnaðar: 18 millj-
ónir króna. Og þá væri eftir að
greiða hugsanlega vexti af rekst
ursfé og ágóða til atvinnurek-
enda, auk alls annars kostnaðar:
1 verkalauna, almenns reksturs-
kostnaðar o- s. frv. Svona háir
vextir myndu frá upphafi sliga
atvinnureksturinn og áður en
á löngu liði valda kreppu og
erfiðleikum.
Hve þungur slíkur skattur
yrði á hinum einstöku mönnum,
sem vinna með tækin, má sjá
af eftirfarandi dæmi:
80 tonna bátur sænskur mun
nú kosta um 450 þúsund krón-
ur. Ef greiða ætti 6% vexti af
lánsfé til slíkra bátakaupa og
allt féð væri tekið að láni, þá
myndu vaxtagreiðslur af stofnfé
verða 27 þúsund krónur. Á slík-
um báti vinna 12—14 manns.
— Það þýðir að það yrðu um
2000 krónur af því, sem hver
maður framleiðir á ári, að ganga
í vaxtagreiðslur.
Þetta nær vitanlega engri átt.
Frá þjóðhagslegu sjónarmiði
hljótum vér íslendingar að
stefna að því að hafa vaxta-
byrðina á útgerðinni og öðrum
atvinnurekstri sem allra létt-
asta. Það er beinlínis þáttur í
því að tryggja í senn góða af-
komu landsmanna og góða af-
komu atvinnuveganna.
Það er þjóðinni hinn mesti
hagur, að þeir eigendur fram-
leiðslutækja, sem taka lán til
að stofnsetja fyrirtæki sín geti
sem fyrst greitt þau aftur og
það geta þeir auðvitað miklu
fyrr með því að vextir séu 2%
en ef þeir eru 6%. Það er böl,
sem íslenzkt atvirinulíf þekkir
alltof vel, ef lansféð festist í
iyrirtækjunum og bankarnir
með herkjum fá mjólkað úr
þeim háa vexti, — en fyrirtækin
sjálf geta ekki greitt stofnkostn
aðinn og berjast í bökkum með
að standa í skilum með vexti.
Hitt er leiðin til áframhald-
andi eflingar í atvinnulífinu að
bankarnir fái féð frekar fljót-
ara aftur, þótt vextir séu lágir,
og geti þá lánað það á ný til
þarfra fyrirtækja.
**
Fyrir sparifjáreigendur er
það sízt aðalatriði hvort vextir
eru 1 eða 2%. Hitt er þýðingar-
mest fyrir þá að atvinnulíf
landsmanna standi í blóma, því
það er hin raunverulega trygg-
ing fyrir innstæðum þeirra.
Lækkun vaxtanna er því eitt
af þeim stórmálum, sem fram-
kvæma þarf hið.fyrsta, til þess
að skapa styrkan fjárhagslegan
| afkomugrundvöll fyrir atvinnu-
líf landsmanna og sérstaklega
I fyrir nýsköpun atvinnuveganna.
Fyrirbyggjura atviunu
leysi í vetur
„Framkvœmdum. innanlands í ■
sambandi við öjlun þessara- jram-
leiðslutœkja skal haga með hlið-
sjón aj atvinnuástandi í landinu,
í því skyni, að komið verði í veg
jyrir atvinnideysi, meðari vcrið cr
að útvega hin nýju atvinnutœki.
Ríkisstjórnin mun talca til at-
hugunar hverjum öðrum jram-
kvœmdum ríkisvaldið skuli beita
sór jyrir í því skyni að jorðast at-
vinnuleysi“.
(ZJr stejnushrá ríkisstjóm-
arinnar).
Við atvinnuleysisskráningu um
síðastliðin mánaðamót lét 21 mað-
ur skrá sig vinnulausan. Þrátt fyr
ir þessa lágu tölu er það vitanlegt,
að undanfarnar 4—5 vikur hefur
verið lítið um vinnu við Reykja-
víkurhöfn og að dagar hafa komið,
þegar margir verkamenn hafa cnga
vinnu fengið- Víða hafa atvinnu-
rekeridur fækkað við sig mönnum,
sem leita.þá „á eyrina“ ef annað
býðst ekki. Ennfremur er það vit-
anlegt, að stöðugt, sækja menn úr
öðrum atvinnulitlum héruðum til
Iteykjavíkur í leit að atvinnu.
Það sé fjarri mér, að spá nein
um hrakspám um mikið atvinnu-
leysi í vetur. Við höfum rétt til
að vona, að hin nýja stefna í þjóð-
málum landsins muni fjörga at-
vinnulífið fyr en síðar.
Hinsvegar vita allir verkamenn,
að atvinnuvegir landsins ðcrða
ekki endurskapaðir á fáeinum vik
um eða mánuðum, að ný .atvinnu-
tæki munu ckki koma til sögunn-
ar svo neinu nemi á yfirstand-
andi vetri.
En þetta þýðir jafnframt, að
svo getur auðveldlega farið, að hér
verði tilfinnanlegt atvinnuleysi
næstu 3—4 mánuði, og það at-
vinnuleysi sem þegar er farið að
brydda á, er mjög ákveðin bend-
ing til hlutaðeigandi aðila.
Ríkisstjórnin hefur - líka séð
þetta fyrir og kveðið mjög greini-
lega á um þennan möguleika í
stefnuskrá sinni. Og verkamenn
munu ekki að óreyndu efast um,
að ríkisstjórnin og aðrir hlutað-
eigandi aðilar geri skyldu sína.
Það er enginn efi á því, að það
er nú þegar kominn tími til þess
að gerðar verði vissar ráðstafanir
til þess að koma í veg fyrir að
nokkurt teljandi atvinnuleysi
verði á _næstu mánuðum.
Og það sem nú skiptir máli í
Réttur íslenzkra kvenna gagnvart er-
lendum barnsfeörunt þelrra
Kveméttindafálög íslands krefst þess að um slík mál sé
fjallað af íslenzkum dómstólum
Miðstjóm Kvenréttindajélags íslands hejur sent utanríkismála-' unar máli sínu. Er það auðsjá-
ráðherra ejtirjarandi bréj um réttindi íslenzkra kvenna gagnvart er- anlega óhéppilegt frá íslenzku sjón
armiðþ lítil trygging fyrir því að
t
Laugardagur 18. nóvember 1944. — ÞJÓÐVILJINN
WWWVWMAMnAVMMAnHVWUVWVWVV
lendum barnsjeðrum sínum:
„Á 6. Landsfundi íslenzkra
kvenna, sem haldinn var- í júní,
1944, í Reykjavík og á Þingvöll-
um, var samþykkt svohljóðandi
áskorun til ríkisstjórnarinnar:
„Landsjundur kvenna skorar á
ríkisstjórn Islands að gera þegar
í stað ráðstajanir til, að samning-
ar verði gerðir við hin erlendu ríki,
sem haja hajt hér setulið, um það,
að íslenzlcar konur, er jœða mönn-
um þessara þjóða börn, geti not-
ið jyllsta réttar samkvœmt íslenzk
um lögum, jyrir íslenzkum dóm-
stólum“.
Miðstjórn K.R.F.I. hefur- þegar
í viðtali við hæstvirtan utanríkis-
málaráðherra minnzt á"þetta mál.
Það er á allra vitorði að íslenzkar
stúlkur, víðsvegar um landið, hafa
eignazt börn með setuliðsinönn-
um er hér hafa dvalið, enskum og
amerískum, og að þær geta ekki
fengið að reka réttar síns frammi,
fyrir íslenzkum dómstólum, vegna dreS^ er af kau])i mannsins, án
þess að talið et að menn þessirjl5C*s ríkið bæti þar við, og þar
séu ekki undir íslenzkri lögsögnjsem kauP manna í enska hernum
og engir samningar hafa farjð,cr mluS IaSt verða meðlögin eftir
fi’am milli íslands og ríkja þeirra,
því. Ef um amerískan mann er að
ræða greiðir ríkið um helming af
lágmarksmeðlagi, sem mun vera
alls uin 44 dollarar á mánuði, en
tekur engan þátt í barnsfararkostn
aði ógiftra kvenna. Greiðslan kerix-
ur beint frá Dependency Office
í Bandaríkjunum og er send ein-
göngu á nafn stúlkunnar, en það
tekur langan tíma að koma þessu
í kring og virðist svo sem greiðsla
falli niður fyrir þann tíma, þó
foringi sá, sem með mál þessi fer
hér, segi að hún eigi að geta kom-
ið frá fæðingu barnsins þegar fað-
ernisviðurkenning er fyrir hendi.
Ef maðurinn neitar fellur málið
niður án frekari rannsóknar. Þess
eru meira að segja dœmi að slík-
um málum er vísað jrá þó maður-
inn liaji ekki neitað jafferninu,
það nœgir að hann neiti að borqa.
Þegar um Englendinga er að ræða
fæst ekki annað mcðlag en það sem
er í lilut eiga, um það að hin cr-
lendu ríki vilji virða íslenzk lög í
því, venjulega langt fyrir neðan
íslenzk meðalmeðlög. Um báða
málin séu frá upphafi rannsökuð
svo vel sem hægt er og að ekki
glatist plögg, sem geta haft þýð-
ingu. Þá mun það nokkrum sinn-
um hafa komið fyrir að stúlkur,
sem shúið hafa sér til hersins,
hafa samið við barnsföðurinn um
greiðslu á fúlgu með barninu, einu
sinni fyrir allt, gegn því að skuld-
binda sig til þess að gera ekki
frekari kröfur til föðursins, og lilýt
ur það að vera ólöglegt að móðir
semji fyrir hönd barns síns um af-
sal nokkurra réttinda þess gagn-
vart föður þcss.
Einhverjar tilraunir munu hafa
vérið gerðar af yfirvöldum hér til
þess að komast að raun um tölu
þcirra barna, sem hér cr um að
ræða — samkv. skýrslum prcsta
og yfirsetukvenna — í því skvni
að gerðar yrðu síðar kröfur til
hlutaðeigandi ríkja um þátttöku í
framfærslu þessara barna. Margar
yfirsetukonur munu liliðra sér hjá
að spyrja barnsmæður um faðerni
Ibarris þeirra og munu telja að
það komi í bága við almennar
kröfur velsæmis og skyldur þeirra
í starfinu. Það cr líka tvísýnt að
hægt verði að fá erlend ríki til
SIF ÞORS
SIF ÞÓRS
Danssýning
Sif Þórz sýnir listdans í
Iðnó í dag kl. 7 e. h.
Nokkrir ósóttir pantaðir að-
göngumiðar verða seldir þeg-
ar í stað í Bókaverzlun Sig-
íúsar Eymundssonar og Hljóð-
færahúsinu.

DANSSKÓLI
SIF ÞORZ
Vegna skorts á hentugu húsnæði verður ekki hægt
að kenna nýjustu samkvæmisdansa fyrir nýár.
Upplýsingar í síma 2016 daglega kl. 2—4 e. h. til næst-
komandij miðvikudags.
ýV^%VLAVVmVMVVVU%%VlWUVVVViVVVVVVW^VWVlAV^lWUVC
Seidisve!
óskast.
Vinnutími frá kl. 2—7.
Afgreiðsla Þjóðviljans
gildir það sama, ameríska hermenn þess að viðurkenna slíkar kröfur,
þessu efni og taka gilda úrskurði j °0 enska, cb ekki er hwgt að
íslenzkra dómstóla á hendur mönn I þvmga herrmnn til ]>ess að borga
um þessum. j barnsmeðlag nema samkvœmt úr-
N;i er gangur þessara má!a þann Jsáwrði dómsstóls. Er þetta tekið
ig, að ef stúlka óskar að ná íram-
lagi með barni hjá erlendum barns
föður úr setuliðinu, snýr hún sér m- a- a
anriaðhvort til sakadómara hér eða
til hersins — ef um ameríkana er
að ræða, en svo er að sjá sem enska
fram í herlögunum og í bréfum
frá Dcpcndency Office. Sézt þetta
f litdrætti þeim úr hinum
enska „Air Force Act“, sem fylgir
bréfi þessu.
Reykjavíkurbær hefur samkv.
sendiráðið hafi einhver afskipti af \ bciðni Mæðrastyrksnefndar gengið
þessum mál.um enskra manna —
og gefur skýrslu um málið. Er þá
reynt að hafa upp á manninum
og yfirboðari hans í hernum spyr
inn á það, að vcita stúlkum þeim,
sem börn eiga mcð þessum útlend-
ingum , meðlög og stundum barns
hánn hvort liann kannist við
barnið og vílji greiða meðlag með
því sambandi er það, að hafist
verði handa þegar í stað til þess
að hafin verði vinna fyrir 150—
200 manns. Verkefnin eru þegar
fyrir hendi.
í þessu máli er það mikilvægt,
að hin nánasta samvinna geti orð-
ið milli hins opinbera og verklýðs-
samtakanna og að þeir sem með
hinar ýmsu greinar opinberra fram
kvæmda fara gei'i sér það Ijóst,
að nú eiga ekki lengur við hin-
ar gömlu aðfprðir vélræns niður-
skurðar á vinnu, að hinn gamli
stíll í starfinu er orðinn úreltur.
M. ö o.: Það þarf að gera nauð-
synlegar ráðstafanir án tafa til
þess að fyrirbyggja atvinnuleysi
í vetur.
Verkamannafélagið Dagsbrún
mun nú um helgina leggja til-
lögur sínar um þessi efni fyrir
hlutaðeigandi aðila.
Það cr von okkar, að þeim verði i Deint
vel tekið — með framkvæmdum.
E. Þ. |
fararkostnað, sem lán er ekki telj-
ist fátækrastyrkur, ef þær gefa
skýrslu um málið lijá sakadómara.
Mun þá bærinn gera ráð fyrir því
að ríjcissjóður endurgreiði Reykja-
vík slík lán, þó ekki muni cnn
hafa komið nein skrifleg og form-
lcg skuldbinding um það frá
stjórnarráðinu. Margar stúlkur
hafa gefið slíkar skýrslur og hcf-
ur sakadómari sent þær til dórtis-
málaráðuneytisins, sem mun liafa
falið utanríkismálaráðuneytinu að
koma þeim á framfæri og mun hafa
haft sambönd við hlutaðeigandi
sendiráð um þetta. Það er vitað
að í mörgum þessum málum hef-
ur virzt fullsannað að stúlkan hefði
á réttu að standa þó barnsfaðir-
inn neitaði. Oft liefur verið um trú
lofun að ræða og bréf, sem virzt
hafa haft mikið sönnunargildi, t.
d. þcgar barnsfaðirinn hefur tal-
að þar um sameiginlcgt barn sitt
og stúlkunnar, en hefur þó neit-
að þegar hann hefur átt að taka á
sig ábyi'gðina á því.
Margar stúlkur hafa snúið sér
til hersins með þessi mál,
gefið þar skýrslur og lagt fram
plögg þau er þær höfðu til sönn-
'nema sannanir séu fyrir hendi um
faðerni, sem ckki fást nema liægt
: é að reka málið fyrir íslenzkum
dómstólum. Hitt er þó þýðingar-
mest að okkar áliti, að Iiverri
einstakri stúlku gefist kostur á að
sanna mál sitt og reka réttar síns
og barns s'íns, en þessir menn geti
ckki komizt upp mcð að virða
cinskis íslenzk lög og íslenzkar
konur. Ilcfur okkur fundizt betta
óbærileg smán hæði fyrir ísland og
íslenzkar konur.
Það liefur nú lengi A'erið talað
um að ísland væri í tölu hinna
frjálsu þjóða, sem standa við hlið
bandamanna, og þessar þjóðir —
Englendingar, Ameríkumenn, —
Norðmenn — hafa fonnlega við-
urkennt sjálfstæði íslands. Okkur
finnst því tími kominn til þess
að semja um þctta mál, svo að
með þessi vandamál verði farið
eins og viðskipti frjálsra manna.
Treystum við því að hin nýja
stjórn og háttvirtur utanríkismála
ráðherra geri nú þegar ráðstafanir
til þess að leitað verði samninga
um það, að hlutaðeigandi ríki við-
urkenni úrskurð íslenzkra dóm-
stóla í þessum efnum og rétt
kvenna þeirra og barna, sem hlut
eiga að máli, samkvæmt íslenzk-
um lögum.
Virðingarfyllst,
í miðstjórn Kvenréttindaf. íslands'
Aðalbjörg Sigurðardóttir
Laujey Valdimarsdóttir
Guðrún Pétursdóttir
Védís Jónsdóttir
Dýrleij Arnadóttir
Teresía Guðmundsson
Raanheiður Möller
María J. Knudsen
Charlotta Albertsdx>ttir“.
UNIÐ
Kaífisöluna
Hafnarstræti 16
T I L
liggur leiðin
Enskt ullartau
Drengjafataefni
ERLA
Laugaveg 12.
Rðgnar Ólafsson
Hæstaréttarlögmaður
og
löggiltur endurskoðandi
Vonarstræti 12, sími 5999.
Skrifstofutími 9—12 og 1—5.
I. 0. G. T.
HAUSTÞING
Umdæmisstúkunnar nr. ]
verður haldið hér í bænun
dagana 18. og 19. nóvembei
hefst á laugardaginn kl. 8,3
í Templarahöllinni við Fri
kirkjuveg. Fulltrúar og stig
beiðendur eru beðnir a
mæta þá stundvíslega.
Á sunnudaginn verður Þin,
ið í G.T.-húsinu og hefst þin:
fundur þann dag kl. 1,30. K
l flytur síra Árelíus Níels
son erindi, og er öllum Temp
urum þá heimill aðgangu
meðan húsrúm leyfir.
Allskonar viðgerðir
framkvæmdar
Dvergasteinn
Haðarstíg 20. Sími 5085.
Daglega
NÝ EGG, soðin og hrá.
Kaffisalan
HAFNÁRSTRÆTI 16.