Þjóðviljinn - 25.11.1944, Síða 2

2
ÞJÖÐVILJINN
Laugardagur 25. nóv. 1944.
Tillögur hafnfirzkra verkamanna tll að
tryggja varanlega atvinnu I Hafnarflrði
Verkamannafélagið Hlíf í Hafnarfirði kaus á s.l. hausti at-
vinnumálanefnd til þess að undirbúa tillögur um ráðstafanir ti/
þess að koma í veg fyrir atvinnuleysi í Hafnarfirði í næstu fram-
tíð.
Nefnd þessi skilaði áliti og lagði tillögur sínar fyrir fund
í Hlíf í október s.l. og voru tillögur nefndarinnar einróma sam-
þykktar.
Nefndin skiptir tillögum sínum í tvo flokka, í fyrri flokkn-
um eru verkefni sem ýmist eru aðkallandi eða hægt að vinna
nú þegar. í seinni flokknum eru aftur þau verkefni, sem bíða
úrlausnar í framtíðinni og krefjast lengri undirbúnings.
Með þessum tillögum sínum hafa hafnfirzkir verkamenn
lagt á ráðin um það hvemig ekki er aðeins hægt að fyrirbyggja
atvinnuleysi í Hafnarfirði, heldur bendir einnig á leiðir til þess
að tryggja varanlega atvinnu í framtíðinni.
Það hefur dregizt nokkuð að Þjóðviljinn birti þessa sam-
þykkt Hlífar, en váfalaust mun blaðinu gefast tækifæri til þess
að leggja Hlífarmönnum lið sitt áður en tillögur þeirra em að
fullu framkvæmdar.
úfitgiarf/ótturinÍÞ
Atvinnumálanefnd Verka-
mannafélagsins Hlíf hefur á
fundum sínum tekið til með-
ferðar viðfangsefni það, er
henni hefur verið falið af félags
fundi Hlífar. en það er, að gera
tillögur um atvinnumál Hafnar-
fjarðar, með sérstöku tilliti til
atvinnuhorfa verkamanna, mið-
að við nútíð og framtíð.
Nefndin hefur athugað og yf-
irvegað ástandið eins og það er
í dag í atvinnumálum verka-
manna, og reynt að skygnast
fram í tímann og sjá, hvað helzt
mætti verða til undirstöðu blóm
legu atvinnulífi íjarðarbúa.
Niðurstöðu nelfndarinnar er
skipt í tvo flokka, A-flokk og B-
flokk. í A-flokki eru þau við-
fangsefni, sem leysa vanda þann
í augnablikinu, sem stafar af
því atvinnuleysi sem nú er og
stefnir að. í B-flokki eru þau
viðfangsefni, sem tilhevra hin-
um komandi tíma að meira eða
minna leyti.
A-FLOKKUR.
Formáli nefndarinnar fyyir
A-flokki er þessi:
Nú þegar er farið að bera
á atvinnuleysi hjá verkamönn-
um og búast má við, að hin svo-
kallaða ástandsvinna (setuliðs-
vinna) hætti að mestu innan
tíðar. Við það missa margir
hafnfirzkir verkamenn vinnu og
koma á vinnumarkaðinn, til við
bótar þeim, sem fyrir eru. Full-
komin óvissa ríkir um það,
hvort nokkur vinna verður á
þessum vetri við ísun fiskjar,
en sú vinna hefur verið ein að-
alatvinnugreinin hér undan-
farna vetur, og fullvíst má telj-
ast, að þau fyrirtæki, sem hér
starfa muni eigi bæta við sig
fleiri verkamönnum en hjá
peim starfa nú og ennfremur et
vitað að litlar líkur eru til þess,
að fjölgað verði verkamönnum
við þær framkvæmdir, sem nú
eru hér á döfinni. Miklu lík-
legra er að þar verði verka-
mönnum fækkað þegar líður á
veturinn.
Það er því augljóst að allstór
hópur atvinnuleysingja mun
myndast á þessu hausti og
stækka þegar líður fram á. Því
er brýn nauðsyn skjótra aðgerða
af hálfu bæjarins til þess að sjá
þeim fyrir vinnu, sem nú eru
atvinnulausir og fyrirbyggja
allt atvinnuleysi með því að
nýta hið fáanlega vinnuafl til
framkvæmda í bænum og landi
bæjarins. Vill nefndin benda á
eftirfarandi verkefni er bíða úr-
lausnar:
1. liður: Vatnsveitu bæjarins
verði kornið í viðunandi horf og
hafist handa með að leggja öfl-
uga vatnsleiðslu upp í upp-
sprettu Kaldár.
2. liður: Bærinn hefji nú þeg-
ar byggingu fjögra barnaleik-
valla.
3. liður: Bærinn kaupi Víði-
staðina og geri þar fullkomið
íþróttasvæði.
4. liður: Bærinn lagi bygginga
lóðir í bænum, rífi niður kletta,
sem til tálmunar eru og mali
þá niður með grjótvinnsluvél-
um í byggingarefni. Bærinn
byggi nýjar götur, þar sem þess
er þörf og láti vinna að fegrun
og betra skipulagi bæjarins. Þá
láti bærinn vinna garðlönd bæj-
arins tilbúin til notkunar og
sáningar fyrir bæjarbúa.
5. liður: Bærinn hefji nú þeg-
ar byggingu íbúðarhúsa fyrir
húsnæðislaust fólk í bænum.
6. liður: Bærinn hefji nú þeg-
ar byggingu á sjúkrahúsi, fæð-
ingaheimili, bamaspítala og elli
heimili.
7. liður: Bærinn hef ji nú þeg-
ar stækkun á bamaskólanum
eða geri það sem ef til vill er
heppilegra, byggi nýtt skóla-
hús á heppilegum stað í bæn-
um. Sömuleiðis hefji bærinn
byggingu á stóru og fullkomnu
fiipleikahúsi.
8. liður: Bærinn byggi b^ta-
höfn með öllu tilheyrandi, ver-
búðum, bátabryggjum og frysti-
húsi til geymslu á beitusíld, sem
jafnframt verði það stórt, að'
nota megi það til geymslu á
matvælum fyrir bæjarbúa.
I 9. Iiður: Bærinn girði land
sitt í Krýsuvík og hefji undir-
búning að þeim framkvæmdum,
sem hægt er að hefjast handa
um, nú þegar, af þeim sem
nefndar eru í 7. lið í B-flokki.
B-FLOKKUR
Formáli nefndarinnar fyrir B-
flokki er þessi:
Sjáanleg't er að sú atvinna,
sem nú er í Hafnarfirði við út-
gerðarfyrirtækin og annað það
er nú til fellur er hvergi nærri
nægjanleg til þess að verkalýð-
ur þessa bæjar búi við þau frum
skilyrði sannrar menningar og
hagsældar, sem segja má að
næg vinna sé undirstaða að.
Veruleg aukning atvinnunnar
í þessum bæ verður að koma,
en það þýðir aukningu sjávar-
útvegsins fyrst og fremst sem
er og verður aðaluppistaða at-
vinnulífsins í Hafrirfirði ásamt
auknum framkvæmdum í sam-
bandi við land bæjarins í Krýsu
vík. ,
Vill nefndin í þessu sambandi
benda á nokkur atriði til aukn-
ingar og tryggingar blómlegu
atvinnulífi í bænum
1. liður: Bærinn kaupi 4—6
nýtízku togara og reki þá og
láti byggja í skipasmíðastöðvum
hér 6—5 vélskip 50 smálesta
2. liður: Bærinn komi upp
verksmiðju til þess að vinna úr
fiskúrgangi.
3. liður: Bærinn komi upp
verksmiðju til lýsisvinnslu.
4. liður: Bærinn komi upp
íullkominni niðursuðuverk-
smiðju.
5. J liður: Bærinn byggi full-
komna dráttarbraut, sem taki
upp nýtízku togara
6. liður: Bærinn haldi áfram
byggingu hafnargarðanna og
hraði því verki og vandi, svo
sem tök eru frekast á.
7. liður: Bærinn hefji nýtingu
á landi sínu í Krýsuvík, með
því að ræsa þar mýramar fram
og rækta. Síðar, eða svo fljótt
sem verða má, komi bærinn þar
upp stóru og fullkomnu kúabúi,
sem fullnægt geti þörf bæjar-
búa á mjól'kurafurðum. Bærinn
nýti hveraorkuna þar syðra sem
tök eru á, með því að virkja
þar gufuhverina og láti bora
eftir vatni og gufu- Gufan verði
síðan notuð til þess að fram-
leiða rafmagn, sem leitt verði
til Hafnarfjarðar og notað til
ljósa, hita og aukins iðnaðar.
Heita vatnið þar verði not-
. að til upphitunar gróðurhúsa
og íveruhúsum þeirra, sem
vegna atvinnu sinnar búa í
Krýsuvík.
Þá verði athugaðir möguleik-
ar á vinnslu brennisteinsnám-
anna og að bærinn byggi full-
komið sumarhótel og hressing-
arhæli við suðurenda Kleifar-
vatns. Ennfremur verði hafizt
Það á að bera út ábyrgðar-
póst
Góði bæjarpóstur!
Vilt þú gera fyrirspurn til Póst-
og símamálastjórnarinnar hvemig
á þvi standi að ábyrgðarbréf skuli
ekki vera borin út hér í bæ eins og
tíðkast í öllum menningarlöndum.
Menn fá bréfsnepil heim með til-
kynningu um það að þeir eigi
ábyrgðarbréf á pósthúsinu. Menn
halda stundum að þetta sé ómerki-
Jeg tilkynning um víxil sem ef til
vill þegar hefur verið greiddur og
svo fara menn alls ekki í pósthús-
ið, en svo geta menn komið heim til
sínn einn góðan veðurdag og kom-
sín einn góðan veðurdag og kom-
búinn að selja húskofann ofan af
manni upp í einhverja smáskuld.
Hvenær á að fara að bera út ábyrgð
arbréf á íslandi? Það er alveg óhætt
að taka upp þá nýbreytni, því þessi
siður hefur lengi tíðkast í Dan-
mörku. Bæjarbúi.
Þessari fyrirspurn er hér með vís-
að áfram til réttra aðila, en ég er
heldur hlynntur fyrirspyrjanda og
vil taka undir það, að alveg eins
ætti að vera hægt að bera út á-
byrgðarpóst og annan póst. Þó ekki
verði allir svo illa út úr því að
missa húsið sitt af þeim sökum að
ábyrgðarpóstur er ekki borinn út,
geta hlotizt af því ýms óþægindi.
Óþörf ferðalög á stríðs-
tímum
Sjómaður skrifar:
„Það hefur oft undrað okkur sjó-
mennina hvað mörgu fólki er leyft
að ferðast nú á stríðstímum og það
yfir mesta hættusvæðið. í öllum
mannsköðunum finnst manni að við
hapda um fiskirækt í Kleifar-
vátni.
Greinárgerð:
Vatnsveita bæjarins hefur í
langan tíma verið í mjög slæmu
ástandi svo bæiarbúar hafa liðið
fyrir. Háværar raddir hafa því
verið uppi um lagfæringu og
endurbætur, en ekkert verið
aðhafst fyrr en nú að kafli
vatnsveitunnar hefur verið end
urnýjaður (við Mjólkurbúið) og
heyrzt hefur að þrýstidæla sé
komin og verið sé að vinna að
uppsetningu hennar. Vitað er
að eina framtíðarlausnin á
þessu máli liggur í fullkominni
vatnsleiðslu alla leið upp í
Kaldá.
Það er ekkert til fyrirstöðu
að hafizt sé handa annað en
samþykkt bæjarstjómar og út-
vegun á nauðsynlegu efni. Sagt
er að miklum annmörkum sé
bundið að fá vatnsrör úr járni,
það mikið magn að það nægi
þessa löngu leið. Á meðan á-
standið er slíkt virðist vera til-
valið að nota tímann og steypa
stokk a þeim kafla sem gamli
tréstokkurinn stendur nú. Þess-
um stokkum mætti loka á líkan
hátt og stokk þeim, sem heita
vatnið frá Reykjum er leitt í
til Reykjavíkur.
Bamaleikvellir eru engir til
hér í Hafnarfirði og er það
mesta ómenningarástand'. Fyrir
löngu hafa komið fram raddir
höfum sloppið furðu vel á þessum
ferðum. Með skipunum vestur eru
iðulega um og yfir 40 farþegar og
það oft heilar fjölskyldur með böm.
Það er vitað að ófriðarþjóðirnar
leyfa alls ekki farþegaflutning á.
því stigi sem hér gerist.
Sumt af þessum mönnum sem.
fara vestur og það með alla fjöl-
skylduna virðist ekki hafa annað'
erindi en að leika sér eða bara
dvelja nokkurn tíma þar vestra. En
margir telja að slíkt ferðalag mætti
bíða til stríðsloka engu síður hér
en hjá stríðsþjóðunum.
Mér dettur ekki í hug að amast
við ferðum fólks sem fer til náms
eða í öðrum nauðsynlegum erinda-
gerðum, en er sannfærður um að
strangara eftirlit með ferðum ís-
lendinga um hættusvæði styrjaldar-
innar væri til góðs.“
„Sjómaður" bendir hér á mikil-
vægt mál, sem full ástæða er til að
gaumur sé gefinn. íslendingar mega
ekki treysta því, að hættan af ferða-
lögum um Norður-Atlanzhaf sé liðin
hjá, síður en svo, og verða að haga
sér eftir því.
En þeir sem verða að
komast
Námsmaður sem bíður eftir skips-
ferð vestur um haf kvartar sáran
yfir erfiðleikunum á því að fá far-
Telur hann sérstaklega að nú verði
að gera alveg sérstakar ráðstafanir
til að grei'ða fyrir því fólki sem
nauðsynlega þarf að komast, en fáí.
ekki neitt skipsrúm fyrst um sinn,
vegna þess að Goðafoss missti við.
Er þess að vænta að yfirvöldin
greiði eitthvað fyrir þessu fólki, sem
getur liðið alvarlegan baga við það
að fyrirhugaðar ferðir bregðast.
um að hér þyrftu að kom*
bamaleikvellir, en því miður
hefur því ekki verið sinnt. Um
menningarlega þýðingu þessa
verður varla deilt, og því síð-
ur hversu það er meira öryggi
fyrir börnin að dvelja og leika
sér á barnaleikvöllum undir eft
irliti, eða vera á götum úti í
sífelldri hættu vegna bíla og
annarra fcrartækja. Fyrir jafn-
stóran bæ og Hafnarfjörður er,
nægja varla færri en fjórir
bamaleikvellir, sem ættu að
vera á hentugum stöðum í bæn-
um.
Um byggingu fullkomins
íþróttasvæðis að Víðistöðum er
það að segja, að allur aðbúnað-
ur íþróttafólks í þessum bæ, er
óviðunandi og hefur verið það
í lengri tíma og því fyllsta þörf
•úrbóta.
Það er fyrir löngu viður-
kennt, að eini staðurinn sem til
mála kemur sem íþróttasvæði
Hafnarfjarðar sé í Víðistöðum.
íþróttafélögin hafa gert sam-
þykkt þar að lútandi, íþrótta-
fulltrúi ríkisins mælt með staðn
um, sem og hin nýstofnaða
iþróttanefnd Hafnarfjarðar sam
þykkt að vinna að byggingu
íþróttasvæðis þar, og sömuleiðis
samþykkt á fundi sínum í fyrra
að skora á bæjarstjórn að hefj-
ast handa í þessu máli.
Að bærinn lagi byggingarlóðir
og götur í bænum, telur nefndin
Framhaid á 5. síðu.