Þjóðviljinn - 30.11.1944, Page 7

T'immtudagur 30. nóv. 1944.
Skipsdrenguriim á Blossa
og lýsa seglin, og hvernig Hreinninn skar sig í gegn-
um það, og ég var þá svo veikur, að ég vissi varla hvað
ég gerði. Og svo tóku strákarnir að hæða mig og æpa
að mér og ég réðst á allan hópinn, til að lúberja þá.
Þá lokuðu umsjónarmennirnir mig inni og hegndu mér.
Eg beið eftir góðu færi — og strauk. Eg var búinn að
komast að. raun um, að ég átti ekki heima á landi og
þess vegna fór ég til Franska Pésa og með honum á
sjóinn aftur. Þetta er öll sagan, en ég hef hugsað mér
að gera þetta aftur, þegar ég er orðinn nokkuð eldri —
nógu gamall til þess að geta komizt áfram af sjálfs dáð-
um.
Þú skalt fylgjast með mér til lands, sagði Jói í á-
kveðnum rómi og lagði höndina á öxl hans. Hvað við-
víkur-----
Tjú! Skammbyssuskot kvað við frá ströndinni. Tjú!
Tjú! Fleiri og fleiri skot heyrðust. Tryllingslegt óp, svo
varð allt kyrrt. Þá heyrðist kallað á hjálp. Báðir dreng-
irnir þutu á fætur og drógu inn stórseglið til þess að
vera viðbúnir flótanum. Strákurinn á Hreininum gerði
hið sama. Maður á skútunni við duflið vaknaði og stakk
höfðinu út um káetugluggann, en hvarf strax aftur,
þegar hann sá ókunnu skúturnar. Hin spennandi bið
var á enda, stundin til framkvæmda var komin.
XVIII. Jói fær nýjum skyldum að gegna.
Friskó Kiddi og Jói drógu upp akkerið. Allt var til-
búið til þess að leggja af stað. Þeir reyndu að rýra í
gegnum myrkrið til lands. Skarkalinn vai;. hættur, en
hér og hvar voru kveikt ljós. Marrið í trissum og köðl-
um barst þeim til eyrna og þeir heyrðu Rauða Nelson
skipa: Hertu á! Leystu! Franski Pési hefur gleymt að
bera olíu á þær, sagði Friskó Kiddi og benti á trissurnar.
Þeir eru ekki að flýta sér, kallaði strákurinn á Hrein-
inum til þeirra. Hknn settist niður á káetuþakið og
þurrkaði sér í framan, hann var sveittur af að draga
stórseglið upp einsamall.
Þeir eru sloppnir, hugsa ég, svaraði Friskó Kiddi. Er
allt tilbúið?
Já, allt tilbúið hér.
Heyrið þið, kallaði maðurinn fyrir innan gluggann
á skútunni við duflið, því að hann þorði ekki að reka út
höfuðið. Það er bezt fyrir ykkur, að hypja ykkur.
Og það er bezt fyrir þig að fela þið undir þyljum og
láta ekki á þér bæra, var svarið. Við skulum sjá um
okkur. Ger þú hið sama.
Ef ég kæmist héðan, skylduð þið fá að kenna á því.
Gott fyrir þig, að þú getur það ekki, svaraði strák-
urinn á Hreininum, en maðurinn þagnaði.
Þarna koma þeir, hrópaði Friskó Kiddi allt í einu.
Bátarnir komu samhliða í myrkrinu. Eftir tóninum
í Franska Pésa að dæma, voru skipstjórarnir í þrætu.
Nei, nei, hrópaði Pési, láta það á Blossa. Hreinn sigla
svo hart og fara burt, ó, svo hart ég aldrei sé hann
framar. Láta það á Blossa. Á, hvað sefir þú?
Hana þá, sagði Rauði Nelson. Við skiptum með okk-
ur seinna. En fljótir nú. Upp með ykkur strákar og drag-
ið hann upp. Eg er handleggsbrotinn.
Mennirnir þutu upp á Blossa með kaðalendana og
fóru að draga, allir nema Jói. Hróp, áraglam, marrið í
trissunum og þytur í seglum bar þess vitni, að eftirför
var hafin.
Áfram, skipaði Rauði Nelson. Samtaka! Gætið að
missa hann ekki, þá mölbrýtur hann bátinn. Gott, nú
ÍJÖÐVILÍINN
!7
ina meða á kránni. Fáðu þér
bita, sagði hún.
Jegorúska skalf, eins og hann
hefði hita, hann fékk sér sneið
af brauði og tröllepli, en hon-
um fannst sér kólna við það.
Drengirnir okkar eru úti á
gresjunni, andvarpaði gamla
konan, það er hræðilegt, ég ætl
aði að kveikja á kerti undir
helgimyndinni, en ég veit ekki,
hvar Stefanía hefur látið það.
Borðið meira, ungi herra.
Gamla konan geispaði og klór-
aði sér á bakinu. Klukkan hlýt
ur að vera orðin tvö, sagði hún,
örengirnir okkar eru úti á
gresjunni — þeir hljóta að vera
blautir.
Eg er syfjaður, sagði Jegor-
úska-
Legðu þig, góði minn, svar-
aði kerlingin, ég var sofandi,
þegar ég heyrði hávaða. Jesús
minh, ég vaknaði, og það var
stormurinn, sem guð sendi okk-
ur. Eg ætlaði að kveikja á kerti
undir helgimyndinni, en fann
það ekki.
Hún hélt áfram að tala við
sjálfa sig og tíndi fram ein-
hverja leppa, líklega úr sínu
eigin fleti, og tvö ^gæruskinn
tók hún af nagla hjá ofninum
og bjó Jegorúska til bæli.
Storminn lægir ekki, tautaði
hún, bara að ekkert alvarlegt
komi fyrir, drengimir okkar
eru úti á gresjunni. Kristur sé
méð þér, barnið mitt, ég læt
matinn vera, kannski borðar þú
seinna.
Andvörp gömlu konunnar,
andardráttur þerrar, sem svaf
á bekknum og stormurinn fyrir
utan, gerðu Jegorúska syfjað-
an, en hann var feiminn að af-
klæða sig fyrir framan konuna,
tó'k aðeins af sér stígvélin og
lagðist þannig fyrir og breiddi
ofan á sig gæruskinnin.
Er sá litli farinn að sofa?
heyrði hann Pantelí spyrja lágt.
Já, hvíslaði gamla konan. Ó,
þrumurnar, guð minn góður.
Þær hætta bráðum, sagði
Pantelí og settist, hann er að
lygna. Piltarnir hafa farið inn
í kofann, en tveir eru hjá hest-
unum, ég ætla að sitja hér dá-
litla stund, fara síðan og leysa
hina af.
Pantelí og gamla konan sátu
til fóta Jegorúska og xöluðu
saman í hálfum hljóðum, and-
vörpuðu og geispuðu. En Jegor-
úska gat ekki hitnað, hann
skalf undir þungum gæruskinn
unum. Hann klæddi sig úr, en
skjálftinn hvarf ekki við það.
Pantelí fór út til að leysa
hina af verði, og hann kom
aftur og ennþá lá Jegorúska
vakandi og skalf- Eitthvað þjak
aði hann, hann vissi ekki, hvort
það var hvískrið í gamla fólk-
inu eða lyktin úr gæruskinnun-
um. Og svo bitu flæmar hann.
Mér er kalt, gamla kona,
sagði hann og þekkti ekki sína
eigin rödd.
Farðu að sofa, barnið mitt,
sofnaðu.
Tit kom að fleti hans. stækk-
aði þar og varð að vindmyllu ..
Séra Kristófer kom í fullum
skrúða og gekk í kringum myll
una og stökkti á hana vígðu
vatni4 Jegorúska, sem vissi, að
þetta var óráð, opnaði augun.
Gef mér að drekka, Pantelí,
kallaði hann.
Enginn svaraði. Hann þoldi
ekki að liggja lengur og stóð á
fætur, klæddi sig og fór út úr
kofanum. Það var að morgna.
Himinninn var skýjaður en það
var hætt að rigna. Jegorúska
fór í blautan frakkann sinn og
gekk um garðinn.
Stór, hvítur hundur loðinn
og rennvotur kom inn í garð-
inn, hann glápti forvitnislega
á Jegúrska og virtist vera að
bræða það með sér, hvort hann
ætti að gelta eða ekki- Svo,
hætti hann við það og lallaði
burtu.
Þarna eru menn Varla-
moffs! hrópaði einhver úti á
götunni.
Jegoi'úska færði sig út á
götuna, þar stóðu vagnarnir
og vagnamennirnir hjá þeim,
blautir og forugir. Hann horfði
á þá og hugsaði: Þetta er Ijóta
lifið, sem þessir bændur lifa.
Hann settist hjá Pantelí. Mér
er kalt, sagði hann og skalf
ennþá.
Það gerir ekkert til, bráðum
erum við komnir, og þá hlýnar
þér.
Vagnarnir lögðu af stað og
Jegorúska lá á ullarpokunum
og skalf, þótt sólin skini og
þerraði föt hans og ullarpok-
ana. Ef hann lokaði augunum,
sá hann Tit og vindmylluna aft-
ur. Hann reyndi að reka burtu
þessa sýn, en þá sá hann Dí-
moff, sem öskraði, mér leiðist
svo, ég er óhamingjusamur.
Varlamoff reið við hliðina á
vögnunum á litla kósakkahest-
ínum, Konstantín kom með
fuglinn í fanginu og brosti.
Þetta var óbærilegt!
Að áliðnum degi reisti liann
upp höfuð sitt og bað um vatn
að drekka. Vagnarnir voru
staddir á brú yfir stóra á. Fyr-
ir neðan brúna var svartur
reykur, og það sást gufuskip
með bát í togi- Framundan voru
fjöll og hús og kirkjur.
Jegorúska hafði aldrei fyrr
séð gufuskip. Hann glápti á
það, en var hvorki hissa né
hræddur. Iiann var bara veik-
ur og teygði sig fram af ullar-
pokunum. Pantelí sá þetta og
sagði:
Drengurinn okkar er orðinn
veikur, hann hefur ofkælzt.
Vesalingurinn að verða að fara
að heiman, það er slæmt...
VIII.
Vagnarnir stönzuðu við stóra
kaupmannakrá, ekki langt frá
árbakkanum. Jegorúska heyrði
kunnugar raddir og klifraði of-
an af vagninum.
Við komum í gær, sagði ein-
hver. Við höfum verið að búast
við ykkur í allan dag. Hvað er
að sjá frakkann þinn? Þú færð
á baukinn hjá honum frænda
þínum-
* Jegorúska horfði á þann sem
talaði, það var Deniska.
Frændi þinn og séra Kristó-
fer eru að drekka te inm á
kránni, komdu!
WÞETT4
Þeir, sem trúa á tákn og fyr-
irboða, hafa aldrei verið ráða-
lausir að gefa skýringu á þeim:
Árið 1581 fæddist í Osló van-
skapaður grís, sem mikið veð-
ur var gert út af. Og framsýn-
um mönnum þótti fæðing hans
ekki spá góðu. Er honum lýst
svo: „Hann hafði munn, tennur
og eyru líkust apa, augu eins
og héri, nef eins og maður, á
höfðinu horn, sem beygðist aft-
ur og var líkast fílsrana, húð
fíngerða og hvíta eins og kona“,
— segir í gamalli bók.
Sennilegt er, að grísinn hafi
verið eitthvað afkáralegur út-
lits, en fróðir menn skýrðu ]ýti
hans á alveg sérstakan hátt:
Hann var í heiminn borinn til
að. sýna, að í landinu voru
margir menn svínum líkir og
tóku með apalátum öllum tákn
um og fyrirboðum. Þeir voru
blindir 1 syndum sínum, eins og
hérinn, sem sefur með opin aug
un, en sér þó ekki neitt. Manns
nefið táknaði það, að syndaþef
ur væri um allt landið, þó að
enginn játaði neitt. Hin hvíta,
fíngerða húð táknaði vont sið-
ferði — sérstaklega um síld-
veiðitímann. Og loks merkti hið
afturbeygða horn, að landið
væri í afturför. — Sögðu þeir
fróðu menn.