Þjóðviljinn - 02.12.1944, Síða 2

2
ÞJÖÐVILJINM
Laugardagur 2. desember 1944,
Bcncdíbt Stcinar:
Svar til „Hornfírðings“
Eg vil hér með fáum orðum
þakka þeim vini mínum sem
gent hefur mér mjög svo vin-
samleg orð og föðurlega áminn-
ingu í Tímanum 14. nóv. s. 1.
og hans lofsamlegu ummæli um
mig.
Tímagrein þessi á að vera
svar til mín, við grein er ég
skrifaði í Þjóðviljann í sumar.
En leiðinlegt finnst mér það
með þenna elskulega vin minn
sem segist vera Homfirðingur,
að hann skuli ekki getá veitt
mér þá ánægju að láta nafns
síns getið svo að ég geti snúið
máli mínu beint til hans þann-
ig að ég þekki persónuna sjálfa
svo að við höfum þannig báðir
sömu aðstöðu til að ræða mál-
in.
En eins og greinin ber með
sér þá gerir hann ráð fyrir að
framhald verði á þessum skrif
um okkar. En mér finnst bara
verst ef við eigum að fara í
persónulegar deilur að fá ekki
að vita hver þessi persóna er,
hvort það er Homfirðingur eða
maður úr öðrum landshluta eða
jafnvel hvort það er maður með
holdi og blóði eða einhver and-
leg vera, sem fundið hefur köll
un hjá sér til að gægjast fram
úr huliðsheiminum og láta ein-
hvem Framsóknarkappann
skrifa hér ósjálfráða skrift. Að
minnsta kosti get ég ekki búizt
við að það sé heiðarleg persóna
sem ekki þorir að koma fram
fyrir jafn auðvirðilega persónu
eins og ég er að áliti greinar-
höfundar-
Persóna þess talar um það
að ég þeysi ótömdum jó út á
ritvöllinn og það kann vel að
vera rétt, en ég verð þá líka
að álíta það að höfundur ríði
asna við einteyming út á gler-
hálar blaðsíður Tímans og get-
ur það þó tæplega talizt Fram-
sóknarmanni samboðið að hafa
slíkan reiðskjóta.
Greinarhöfundur hyggst að
slá á viðkvæma strengi hjá
fólki með því að segja að ég
þakki illa áttræðum öldungi 26
ára þingvíst og örugga fomstu
í velferðarmálum sýslunnar,
eða syni hans látnum, sem var
þingmaður 1 5 ár.
Þetta segir höf. eflaust í
trausti þess 'áð fáir Homfirð-
ingar hafi lesið grein mína og
af því hann veit að þeir Hóla-
feðgar hafa verið vinsælir í hé-
raði sínu • og þeim vinsældum
hefur mér aldrei dottið í hug
að spilla, og í grein minni hef
ég ekki farið neinum óvirðing-
arorðum um þá né minnzt á þá
persónulega. En ef höfundi er
einhver þægð í því að ég fari
að lýsa minni persónulegu skoð
im á einstaka mönnum og af-
stöðu minni til þeirra, þá vil ég
taka þetta fram:
Af Þorleifi í Hólum fyrrver-
andi aiþingismanni, hef ég ekk
ert nema gott að segja það sem
ég þekki hann, er hann prúð-
menni og friðsamur í öllu sínu
starfi þótt ég viti það jafnframt
að ýmislegt má að honum finna
eins og öllum mönnum. En at-
kvæðamikill um framfaramál
héraðsins held ég að hann hafi
aldrei verið.
Ennþá síður mun ég fara að
lastleggja Þorbergi heitnum
syni hans, eins og höf. vill vera
láta. Og það verð ég að segja í
fullri hreinskilni að Þorbergur
heitinn mun hafa verið frjáls-
lyndasti og atkvæðamesti þing-
maður sem við Hornfirðingar
höfum átt 1 seinni tíð. En því
miður naut hans stutta stund
á þingi, og að sjálfsögðu hefur
honum verið róðurinn þungur
þar sem hann átti öfluga and-
stæðinga innan héraðsins og svo
að síðustu veikindin sem hann
átti við að stríða.
Síðan minntist greinarhöfund
ur á það að ég telji ..auðteymd-
an og hugsunarlausan lýð
byggja sýsluna“. En slíkt eru
rangfærslur á grein minni, en
ég hef sagt að fylgi Framsókn-
arflokksins hafi haldizt við af
nokkurs konar hlýðni við flokk
'inn eða af hugsunarleysi kjós-
enda, en meining mín er alls
ekki sú sem greinarhöfundur
vill vera láta og skal ég skýra
það nánar.
Þegar Framsóknarflokkurinn
var stofnaður þá hafði hann
strax mikið fylgi í Austur-
Skaftafellssýslu og dettur mér
ekki í hug að halda að það hafi
verið af þröngsýni eða hugsun
arleysi, heldur þvert á móti, því
að þá var myndaður flokkur
sem hafði þannig lagaða stefnu
skrá að sveitaalþýðan og þá
ekki sízt hinir fátækari bænd-
ur sáu þarna rísa dagsrönd
bjartari tíma og betri kjara og
þeir hlutu að fylkja sér undir
.merki þessa flokks í trausti
þess að hann beitti áhrifum
sínum, sem þá þegar urðu all-
mikil, til hagsbóta fyrir þá, sem
hann líka gerði á ýmsan hátt.
Og þess vegna vil ég segja
það, að það er alls ekki óeðli-
legt þótt að þeir sem upphaf-
lega tóku tryggð við þennan
flokk og væntu mikils af hon-
um, — þó að þeir væru nokkuð
lengi að átta sig á því hvort
hann ætlaði að bregðast mál-
stað hinnar fátæku sveitaal-
þýðu- Og þess vegna vil ég
segja það að margir hafa vilj-
að halda tryggð sinni við
flokkinn í lengstu lög, eftir að
hann fór að gerast málsvari
hirts dökkasta afturhalds, — í
trausti þess eða von, að hann
mundi sjá að sér aftur. Og ann-
að er það að útbreiddasta blað
sveitanna skuli vera Tíminn og
með blekkingum sínum hefur
honum ef til vill tekizt að halda
sumum við flokkinn af því að
þeir hafa fengið einhliða póli-
tískt fóður, það veit ég að er
staðreynd þó að sæmilega skyn-
samir menn hafi átt í hlut.
Þá minnist greinarhöfundur
á einstök mál héraðsins og þá
fyrst hraðfrystihúsbyggingu
K. A. S. K. og segir að henni
sé senn lokið. En ég er nú ekki
farinn að sjá það enn hvenær
henni verður lokið og mun það
geta dregizt nokkuð enn, og það
eitt er víst að ómældir eru þeir
peningar sem K. A. S. K., hér-
aðsbúar og aðrir sem stunda
þar atvinnurekstur munu verða
búnir að tapa á því að frysti-
hús vantar, frá því er þetta
kom fyrst til umræðu og hægt
hefði verið að byrja á verkinu
og þar til er húsið tekur til
starfa, og þar er aðeins um að
kenna viljaleysi þeirra sem
mestu hafa verið ráðandi í því
máli.
Þá veitist höf. að mér fyrir
það að ég hafi ekki vakið máls
á nauðsyn þeirra mála er ég
hef rætt unv syo sem vatns-
veitu, rafmagnsmálum o- fl. og
að ég hafi aldrei átt sæti í
nokkurri nefnd er fjallað hafi
um þessi mál og það mun rétt
vera. Enda hefur mér aldrei
verið hossað svo hátt af for-
sprökkum Framsóknar að þeir
hefðu kært sig um mig í slíkar
nefndir sem höf. talar um, en
hafa víst aldrei verið til nema
ef verið hefur hreppsnefnd
Nesjahrepps. En ég vil líka
bæta því við að það er ekki
nóg að vekja máls á framfara-
málunum, það þarf að fylgja
þeim fast eftir þar til þau hafa
verið framkvæmd. Hversu mörg
eru ekki málin sem frambjóð-
endur til alþingiskosninga hafa
vakið máls á og gleymt þeim
er þeir hafa komið í þingsal-
inn.
Þá vill höfundur gera nokkr-
ar athugasemdir við það sem
ég hef sagt um samgöngumál
sýslunnar, þar sem ég sýni stór-
hug minn í því að krefjast
smærri skipa en- sé þó hinn
reiðasti út af því hve Esjuferð-
imar eru stopular, eins og hann
kemst að orði. Sannleikurinn er
sá að ég hef víst ekki hugsað
svo hátt um hafnarbætur á
Hornfirði þegar ég skrifaði
grein mína, að ég hafi gert ráð
fyrir að skip á stærð við Esju
leggðust að bryggju og þess
vegna hef ég talið smærri skip-
in hentugri en ég vona að þetta
sé misskilningur hjá mér. En
það er ekki til afsökunar fyrir
ferðir Esju, því að þótt hún
geti ekki lagzt að bi-yggju og
sé þess vegna kannski ekki eins
hentug til vöruflutninga, þá
getur hún þó komið inn í ósinn
til að taka og skila af sér far-
þegum og pósti, eins og hún
gerði fyrst eftir að hún fór að
hafa strandferðimar.
Eins og greinarhöfundur hlýt
ur að vita þá er Esja eina far-
þegaskipið sem gengur á milli
Reykjavíkur og Austurlands
og þess vegna er það hart að
farþegar sem eiga að fara í
land á Homafirði í blíðskapar-
veðri, að þeir skuli' þurfa að
taka krók á sig til Reykjavík-
Þegar hersveitir Hitlers
hverfa úr Danmörku
Eins og viðhorfið er nú, geta
menn búizt við hruni Þýzkalands
á hverri stundu. Það getur orðið
í nótt, og það getur orðið eftir
nokkra mánuði, en hvenær svo
sem það verður, er aðalatrJðiö fyr-
ir okkur þetta: Erum við reiðu-
búnir til að mæta þeirri stund,
sem allir heiðarlegir Danir hafa
beðið eftir með óþreyju síðan
Þýzkaland réðist á land okkar 9.
apríl 1940, stund frelsisins og
reikningsskilanna?
Við skulum hér á eftir ræða
nokkuð um hvernig hugsanlegt er
að þróunin verði í Danmörku.
Hvað snertir brottför þýzku
hersveitanna úr landinu eru hugs-
anlegir tveir möguleikar:
1. að Þjóðverjar flytji lið sitt
brott áður en allt hrynur, til
þess að freista að nota það til
vamar Þýzkalandi sjálfu.
2. að þýzka liðið hverfi skyndi-
lega úr landinu vegna hruns
og upplausnar á öllum víg-
stöðvum, sem hefði í för með
sér, að hætt yrði allri mót-
spyrnu og bylting brytist út
í landinu sjálfu.
Af þessu tvennu er hið fyrra
tvímælalaust langtum hættulegra
fyrir land okkar. Það myndi þýða
það, að áður en Þjóðverjar yfir-
gæfu landið myndu þeir eyði-
leggja öll mannvirki, „sem em
hernaðarlega mikilvæg“, þ. e. a. s.
allar hafnir, brýr, járnbrautar-
stöðvar, verksmiðjur, gas- og raf-
magnsstöðvar, allt þetta verður
sprengt í loft upp af þýzku verk-
fræðingasveitunum. Slíkar aðgerð-
ir myndu valda ómetanlegum
skaða fyrir land okkar, með eyði-
leggingu verðmæta og það er því
von allra Dana, að danski hermað-
urinn, — þ. e. hver einasti maður
í heimahernum — muni gera sitt
ýtrasta til að vernda föðurlandið
gegn þessum síðustu og óbætan-
legu hermdarverkum erfðaóvinar-
ins. En við viljum bæta við: Eng-
inn maður í heimahernum má
hefjast handa upp á eigin spýtur,
heldur bíða eftir skipunum frá við-
komandi yfirvöldum.
En ef hið síðara yrði, sem þrátt
fyrir allt eru mestar líkur til og
við vonum allir að verði, munu
danskar skærusveitir flýta för
Þjóðverjanna úr landi, en skipu-
lagðar deildir heimahersins vernda
íbúana gegn væntanlegum ránum
þýzkra hermanna.
En með hverjum hætti, sem
brottför Þjóðverja úr landinu verð-
ur, er þó eitt víst. Á sainri stundu,
sem dönsku föðurlandssvikararnir
missa vernd hinna þýzku byssu-
stingja, mun almenningur í Dan-
ur til þess að komast heim eins
og sýndi sig í síðustu ferð henn |
ar að austan, aðeins fyrir ólið- j
legheit þeirra sem ráða ferðum
skipsins.
Þá læt ég útrætt um þessa
skemmtilegu grein, sem í end-
anum er puntað upp á með epla
tré ríðandi á góðhesti og öðr-
um slíkum vizkukornum.
Reykjavík 24. 11. 1944.
Benedikt Steinar. i
Eftirfarandi grein birt-
ist 6. október s. 1. i
blaðinu Frit Danmark,
sem gefið er út í Lond-
on, en upphaflega birt-
ist hún í danska leyni-
blaðinu Frjálsir Danir,
sem kemur út í Dan-
mörku. Er þar rætt um
athyglisverð mál, sem
áður en varir geta ver-
ið komin efst á dag-
skrá-
mörku kalla þessi skriðdýr til
reikningsskila. Danska þjóðin er
svo djúpt særð, býr yfir svo mik-
illi heift í garð þessara varmenna
vegna glæpaverka þeirra og land-
ráðastarí'semi þeirra fyrir Þjóð-
verja að hún verður að fá tækifæri
til að svala hatri sínu, sem hefur
safnazt fvrir á fjórum hernáms-
árum.
Við getum mætavel allir verið
sammála um það, að æskilegt væri,
að fara eftir ákvæðum laganna,
einnig þegar um er að ræða þessa
glæpamenn, — en reynslan frá síð-
ustu heimsstyrjöld og einnig frá
'þeim stöðum, sem hafa verið frels-
aðir í þessu stríði undan oki naz-
ismans, sýnir, að það er ekki gjpr-
legt. Þama hlýtur óhjákvæmilega
að verða Bartholomeusnótt yfir
svikurunum.
Við viljum aðeins láta í ljósi þá
von, að enginn misþyrmi manni
fyrir það eitt, að hann er nazisti.
I lýðræðislandi hefur hver vissu-
lega rétt til að hafa sína pólitísku
skoðun og við mundum gera okk-
ur seka um sama glæp og Þjóð-
verjar hafa gert síðan Hitler kom
til valda, ef við, refsuðum manni
fyrir það eitt, að hafa aðra skoð-
un en meirihlutinn. En það er fyrst
þegar nazisiinn gerist samstarfs-
maður óvinanna, að hann verður
föðurlandssvikari og verðskuldar
fyrirlitningu almennings og refs-
ingu Hér höfuru við fyrst og fremst
í huga liina mörg hundruð mútu-
þega um land allt, sem hafa unn-
ið fyrir þýzku lögregluna og afhent
landa sína fyrir borgun til mis-
þyrmingar í stöðvum Gestapo. Við
höfum í huga dönsku SS-sveitirn-
ar, sem hafa svikið konung sinn
og fána og svarið hollustueið hin-
um þýzka foringja. Og síðast en
ekki sízt höfum við i huga glæpa-
lýð von Schalburgs.
Við skulum vona, að dagar
reikningsskilanna verði eins fáir og
• unnt er og að enginn hefnist á
mönnum né eignum þeirra án þess
að vera fullkomlega viss um, að
um mikla sök sé að ræða.
ST JÓRN MÁLAVIÐ-
HORFIÐ EFFIR BIÍOTT-
FÖR ÞJÓÐVERJA.
Það er kunnugt, að lausnar-
beiðni ráðuneytis Scaveniusar ligg-
ur geymd í skrifborðsskúffu hans
hátignar konungsins, sem þýðir
það, að jafnskjótt og Þjóðverjar
eru á burt úr landinu, getur kon-
Framh. á 5. síðu.