Þjóðviljinn - 18.04.1946, Síða 1

Brezk nýlendu-
yfirvöld reka
verkalýðsleið-
toga í úllegð
Vildu hafa verkalýðsfé-
lög óháð yfirvöldunum
il árgangur.
91. töJublað.
Fimmtudagur 18. apríl 1946.
Brczki nýlenduinálaráHherr-
ann Hall, svaraSi í gær fýrir-
spurn í brezka þinginu um út-
leyö iO kínverskra verkalýSs-
lciðtoga frá Singapore.
Sagði ráðherrann, að þeir
hefðu verið teknir fastir
snemma í vetur fyrir að revna
að skipuleggja fjöldafund, sem
ósam ræmanlegur liefði verið
við iög og reglur. Ráðherrann
sagði, að þessir menn væru
ekki „sannir“ verkalýðsleiðtog-
ar og hefðu torveldað starf
þrautreynds, hrezks verkalýðs-
leiðtoga, sem væri að skipii-
leggja verkalýðsfélög í Singa-
pore að tilhlutun yfirvaldanna.
Hlutleysi eina
vörn á kjarn-
orkuöldinni
segir utanríkis-
ráðherra Svía
Osten Undén, utanríkis-
ráðherra Svíþjóðar, hélt
ræðu um utanríkismál í gær.
Sagði hann, að svara bæri
þeim, sem spyrðu, hvar Sví-
ar myndu skipa sér, ef til á-
taka kæmi milli stórveld-
anna, því að Svíar myndu
ekki taka þátt í neinum ríkja
samkeppnum. Ef til styrjald
ar kæmi, myndi hún hafa í
för með sér gereyðingu
beggja aðila. Á kjarnorku-
öld mættu Svíar ekki láta
dragast inn í átök stórveld-
anna.
»
«
Það þarf að sníða
áberandi galla
af tryggingar-
frumvarpinu
Við 1. uniræðu tryggingar-
Erumvarpsins í neðri deild
benti Lúðvík Jósefsson á al-
varlega ágalla á frumvarpinu
;ins og efri deild hefur geng-
ið frá því, en lýsti sig jafn-
framt eindregið fylgjandi lög-
anum seni lieild.
Lúðvík gagnrýndi það fyr-
irkomulag að taka fram-
svænid trygginganna úti um
land úr höndum bæja- og
sveitastjórna, og fela liana
j fulltrúum er Tryggingarstofn-
1 un ríkisins skipar.
Hann taldi fráleitt að skipa
I aetti smáútvegsmönnum og
smábændum í annan flokk en
launþegum, hvað snertir ýms
réttindi trygginganna.
Það væri ekki aðgengilegt
að iðgjöld til trygginganna
yrðu hreinn nefskattur, þar
þyrfti að koma að mismun
eftir tekjum manna.
Sjómenn þurfa nú ekki að

greiða iðgjöld, er þeir eru lög-
ikráðir á skip, en þessu ger-
ir frumvarpið ekki ráð fyrir.
En ástæða er til að lialda
öessu ákvæði.
Athugandi er hvort bæjar-
félögum eru ekki lagðar of
[mngar byrðar á herðar með
ákvæðum frumvarpsins, eins
og það er nú.
Skoraði Lúðvík á félags-
málanefnd að taka þessi atr-
iði til athugunar, en kvaðst
að öðrum kosti mundi bera
fram breytingartillögur um
þau.
Sigurður Thóroddsen gagn-
rýndi meðferð efri deildar á
mæðralaununum.
♦
♦
♦--------------------------------------♦
VerkamannaféJagið Dagsbrún:
Engu erlendu ríki verði
veittar herstöðvar á íslandi
Á fundi í Verkamannafélaginu Dags-
brún, sem haldinn var í Iðnó 16. apríl 1946,
var eftirfarandi samþykkt gerð einróma:
„Fundur í Verkamannafélaginu Dags-. .
brún, haldinn þriðjudaginn 16. apríl 1946,
ítrekar samþykkt félagsins frá 14. nóvem-
ber 1945, þar sem því er mótmœlt að
nokkru erlendu ríki verði veittar liernað-
arbœkistöðvar hér á landi og talið að for-
ráðamönnum þjóðarinnar beri að vísa taf-
arlaust á bug hverskonar ásœlni erlendra
ríkja hvaðan sem hún kemur og í hverri
mynd sem hún birtist.
Jafnframt krefst fundurinn þess að
haldnir verði gerðir samningar um brott-
flutning Bandaríkjahers af lslandi.“
Lange leggur til að allar Sameinuðu
þjóoirnar slífci stjómmálasambandi við
Francostjórnina
Nazistar nota Spán til að undirbúa nýja árásarstyrjöld
Öryggisráðið kom saman á fund kl. 8 í gærkyöld
og tók til umræðu kæru Póllands á hendur Franco-
stjórninni. Prófessor Oscar Lange, fulltrúi Pól-
lands í ráðinu flutti klukkutíma ákæruræðu gegn
fasistastjórn Franco. Sýndi hann fram á, hvernig
Franco hefði komizt til valda með aðstoð ítalskra
fasista og þýzkra nazista gegn vilja spönsku þjóð-
arinnar. Franco hefði á allan hátt stutt öxulveld-
in í styrjöldinni og nú væri Spánn hæli fyrir naz-
ista, sem undirbyggju þaðan nýtt árásarstríð eins
og' Þjóðverjar gérðu eftir heimsstyrjöldina fyrri.
Bar Lange fram tillögu um að ráðið samþykkti,
að skora á allar íiinar Sameinuðu þjóðir að slíta
stjórnmálasambandi við Francostjórnina.
Langi rak.ti rákvæmlega hvern
ig Franco studdi öxulveldin i
styrjöldinni. Las liann úr hréfi,
sem liann Iiafði skrifað Hitler,
þar sem Franoo kvaðst vera
tryggur fylgismaður lians. Þjóð
verjar fengu nol af Spáni til
kafhátastöðva, flugferða og út-
varpsáróðurs. Þá sýndi Franco
stuðning sinn við Japani cr
hann viðurkenndi leppstjórn
þeirra á Filippseyjum. Bláa her
sveitin var send til að berjast
með Þjóðverjum gegn Sovótríkj-
unurn.
Ilæli fyriv nazista
Bæri hann því fram svohljóð-
andi tillögu:
„öryggisráðið lýsir því yfir,
að tilvera og starfsemi Franco-
stjórnarinnar á Spáni hefur leitt
til milliríkjaárekstra, sem
stofna friði og öryggi í hætlu.
Vill jiað því, samkvæmt valdi
því, sern það hefur samkvæmt
34. og 35. grein sáttmála Sam-
einuðu þjóðanna skora á allar
þjóðir, að slíta stjórnmálasam-
bandi við Francojtjórnina."
Þjóðviljinn kemur næst út
miðvikudaginn 24. þ. m. •
líonur mótraæla
afgreiðslu efri
deildar Alþingis
á tryggingarlög-
unura
Fulltrúaráð Kvenrétt-
indafél. íslands, Mæðra-
styrksnefnd og stjórn
Mæðrafélagsins hafa
samþykkt mótmæli gegn
þeirri afgreiðslu efri
deildar Alþingis á trygg
ingarfrumvarpinu að
fella niður bætur til
ekkna og fella tillögur
um mæðralaun.
Um fjörutíu kunnar
konur úr öllum stjórn-
málaflokkum hafa einn-
ig sent Alþingi mótmæli
gegn þessari afgreiðslu.
Lange ncfndi ýmsa háttsella
nazistaforingja, sein nú væru á
Spáni. Þar væru eiunig 2500
þýzkir vísindamenn, sem
Bandaríkin teldu hættulega og
(»000 Gestapomemi hefðu verið
teknir í spönsku öryggislögrégl-
una. Þýzk vopnaframleiðslufyr-
■irtæki eins og A-G. Farben og
Siemens ættu fjökla fyrirtækja
á Spáni. Þar væru framleiddir
í stórum stíl 00 smálesta skrið-
Stórmerkar ráðstafanir til
stuðnings við bátaútveginn
Atvinnumálaráðherra flytur víðtækar breytingar-
tillögur við frumvarpið um aðstoð við bátaútveg-
inn og hafa þær verið samþykktar óbreyttar
Við 2. umræðu frumvarpsins um aðstoð við bátaútveginn
) bar Áki Jakobsson atvinnumálaráðlierra fram víðtækar breyt-
ingartillögur, og voru þær samþykklar óbreyttar. Þær ráðstaf-
anir, sem breytingartillögurnar kveða á um eru þessar;
drekar, 15 þumlunga fallbyssur
og öll sjóntæki, sem þyrfti í 3
oi'ustuskip. Vitað væri um
leynilega verksmiðju, sem einn
helzti kjarnorkufræðingur Þjóð
verja starfaði við. Af öllu þessu
væri ljóst, að heimsfriðinum
stafaði hætta af Francostjórn-
inni. Skylda öryggisráðsins
væri að fyrirhyggja, að slíkt á-
stand teiddi til styrjaldar.
Skylda Sameinuöu þjóSanna
Lange henti á að í annari
grein sáttmála Sameinuðu þjóð-
anna yæri svo fyrir mælt, að
Sameinuðu þjóðirnar skuli sjá
um, að þær þjóðir, sem ekki
eru meðlimir þeirra starfi í
anda Sameinuðu þjóðanna.
1. Ríkisstjórninni er heimilað
fyrir hönd ríkissjóðs að taka á
leigu frá miðjum apríl fram í
seinni hluta maí og annast rekst-
ur á allt að 20 fiskflutningaskip-
um og kaupa fisk í þau til út-
flutnings til þess að tryggia það,
að ekki falli niður útflutningur
á ísvörðum fiski bátaútvegsins.
2. Hækkun á ábyrgð rikissjóðs
á saltfiskinum úr 5000 tonnum
í 7000 tonn.
3. Ríkisstjórninni er heimilað
að ábyrgjast greiðslu á andvirði
útfluttra afurða, sem seldar
kunna að verða með gjaldfresti.
4. Helmingur af því, sem fæst
fyrir hraðfrysta fiskinni fram yf-
ir 1214 tyri fyjir enskt pund
komið í .skip, renni til fiskeig-
enda.
Við 1. umr. málsins seint í sl.
mánuði boðaði atvinnumálaráð-
herra breytingartillögur í þá átt
að ríkisstjórnin tæki að ein*
hverju leyti útflutninginn í sínar
hendur, þegar fiskverðið lækk-
aði í Englandi. Sendi ráðherra
fjárhagsnefnd neðri dei-ldar til-
lögur þar að lútandi, en nefndin,
sem Stefán Jóhann stjórnaði í
fjarveru Ásgeirs Ásgeirssonar,
kom aldrei saman til að ræða
málið, og stafar af því dráttur-
inn sem orðið hefur á má!i
þessu.
Frumvarpið var í gær afgreitt
frá neðri deild, og fer til efrj
deildar.