Þjóðviljinn - 10.05.1946, Blaðsíða 6

ÞJÖÐVILJINN
Föstudagur 10. maí 1946
6
OSCAR WILDE:
VIII.
m,
Draugurinn á Kantaravöllum
íiVMíif ctöl:l-::t flauelsband um hálsinn til þess að ekki sæjust merki
efjir* 'fiitm,. fingur, sem höfðu brennt sig inn í hvítt hörund
—heuiiar og að lokum drekkti sér í Karpatjörninni við endann á
■tíongsgöfii. Með fögnuði og sjálfselsku hins sanna listamanns
♦'ifjfiði iiann upp sínar glæsilegu sýningar, og brosti biturt, þeg-
*" ftf • , ; *" ■
íU' luiiim i datt í hug seinasta lilutverk sitt: „Rauði Rúbeinn eða
Jcjfi-hhi !i i uið“ fyrsta hlutverk sitt „Gauti Gíbon, blóðsugan á
oyi *rii ýri“ og ccsingurinn sem hann liafði valdið þegar
•Siajiii v.'i að leika sér í níupinnaleik með beinum úr sjálfum
teimisvellinum. Og eftir allt jjetta skyldu nokkrir amerísk-
•*r íiýtí'/.l:i:fáráðlingar voga sér að hjóða honum ameríska olíu
og fleygia kodda í hausinn á honum, það var blátt áfram óþol-
ciik'í.. ,ji:ir að auki hefur enginn draugur nokkurn tíma í sögunni
veiið . ji;a grátt leikinn. Þess vegna ásetti bann sér að hefna
sin 03 sölckii sér niður í hugsanir þangað til dagur rann.
“l■ '•
III.
N.ei.ta morgun þegar fjölskyldan snæddi morgunverð, talaði
hún ýiiiijljgt um drauginn. Ameríski ráðherrann var vitanlega
hálí i.111: -5ur yfir því að gjöf lians hafði ekki verið þegin.
Mig lniig. c ekki til þess, sagði hann, að móðga drauginn persónu-
lega og ég verð að segja að þegar tekið er tillit lil þess hve
iengi !iai; i! hefur dvalizt í þessu húsi þá er ekki kurteist að vera
að li-'iicta í hann koddum (þetta var mjög sanngjarnlega talað,
-|)óil tvihurarnir því miður rækju upp skellihlátur þegar þeir
heyrðu þod). Hins vegar, hélt hann áfram, ef hann veigrar sér
við að- i ota sólarupprásarolíu verðum við að taka hlekkina af
lionuin, jioð^er ómögulegt að sofa þegar slíkur hávaði er rétt
íyrir fi'oirián svefnherbergisdyrnar.
Það sem eftir var vikunnar varð ekkert vart við reimleika
að öðru leyli en þvi, að blóðbletturinn á bókhlöðugólfinu end-
‘tirnýjaðí.st á hverri nóttu. Þetta var í sannleika æði einkenni-
legí, jiví ferra Ótis lokaði dyrum á hverju kvöldi og allir glugg-
or voru einnig harðlokaðir. Hinn margbreytilegi litur blettsins
vakli Hí:a mikla athygli. Suma morgna var hann dökkrauður,
síðrm .gat h.ann orðið Ijósrauður og þá purpurarauður og einu
: •
Frá
Menningar- og minningarsjóði
kvenna
Veitt verður í fyrsta skipti úr sjóðnum
r.Aj :j-kvæmt skipulagsskrá, 15. júlí næst-
koaiandi.
Eyðublöð undir umsóknir fást í skrif-
•stofu Kvenréttindafélags Islands, alla föstu-
daga kl. 3—5, Þingholtsstræti 18:
Umsóknir skulu hafa borizt sjóðnum
fyvir 1. júlí 1946, í pósthólf 1078, Rvík.
Bíjórn Menningar- og minningarsjóðs kvenna
Katrín Thoroddsen
Theresía Guðmundsson
Þóra Vigfúsdóttir
Svava Þorleif sdóttir
Ragnheiður Möller
1A0UR
Hlutabréf í Prentsmiðju
Þjóðviljans hi.
verða afhent hluthöfum daglega kl. 5—7 á
~ ‘ skrifstöfu Þjóðviljans, Skólavörðustíg 19.
Hluthafi framvísi kvittun er hann fékk
við greiðslu hlutafjárframlags síns.
Stjórn Prentsm. Þjóðviljans h.f.
x.
„Þetta er í sfðasta sinn, sem
ég kem. hingað“, sagði Þor-
steinn við sjálfan sig daginn cft
ir jarðarförina. Nú hafði liann
læst öllum dyrum á Garði og
gekk út túnið, burt frá hrörlegu
og niðurníddu bæjarliúsunum.
Hann gekk niður þjóðveginn
og fór fram hjá stíg, sem lá í
gegnuin skóginn og niður að
vatninu. Nú var hann grasivax-
inn. Enginn átti þar leið framar.
Og hann gekk hér í síðasta sinn.
Garður var algjörlega úr sög-
unni. Hann hafði selt Tarald á
Breiðavatni jörðina til að skipta
henni í smábýli.
Það var ekki margmennt við
jarðarförina — aðeins fólkið af
næstu bæjum, Breiðavatni, Fugls
stöðum og fjórir, fimm aðrir.
Fröken Bö var við, hjúkrunar-
konan, Ilelena og Davíð gamli
— auðvitað. Hann gekk á eftir
kistunni og var sá eini, sem
grét.
Þar að auki höfðu örfáar liræð
ur komið til kirkjunnar af for-
vitni, eins og vant er við jarð-
arfarir. Tvær konur mættu þar
með svartar slæður fyrir and-
litinu, eins og þær væru syrgj-
endur. Það voru Lydia og
Ragnliildur. En þær drógu sig
frekar í hlé, svo að Þorsteinn
þóttist ekki náuðbeygður til að
lieilsa þeirp.
„Fg sé engan af ættingjum
móður þinnar hér“, sagði Tar-
ald á Breiðavatni við Þorstein,
þar sem þeir stóðu við gröfina
er lokið var að moka ofan i
hana.
„Gerðirðu þeim ckki orð?
Hún á þó systkin á lífi“, hélt
hann áfram.
„Hún átii ekkert saman við
þau að sælda,“ svaraði Þor-
steinn þurrlega. „Annars aug-
lýsti ég jarðarförina. Eg gat
ekki betur gert.“
„Þú varst ekki seinn að koma
henni í jörðina“, sagði Tarald.
„Hún var víst tæplega orðin
köld, jiegar þú lézt aka henni
til kapellunnar. Ertu nú viss um,
að liún hafi verið alvcg dáin?“
Hann beið ekki eftir svari, en
gekk að kirkjugarðshliðinu, þar
sem hesturinn . hans var bund-
inn og lineggjaði óþolinmóður.
Þorsteinn ætlaði að fylgja hon-
um eftir, og spyrja, hvað þess-
ar dylgjur-ættu að þýða-.-En þá
kom fröken Bö,
„Ekki seinn að koma henni í
jörðina!“ endurtók Þorsteinn
með sjálfum sér. Hann iðraðist
þess, að hann hafði ekki svarað
þessuin orðum í gær. Hvað kom
öðrum þetta við? .Mátti hann
ekki gcra það, sem honum þókn
aðist núorðið? Hann, sem loks-
ins var orðinn . frjáls maður og
liafði lokað á eftir sér hurðinni
í Garðí í síðasta sinn.
Satt. var það að vísu, að hann
hafði liraðað sér að koma henni
í jörðina. Það viðurkenndi liann
| fúslega og ekki syrgði hann
hana heldur, það játaði hann.
| Eitthvað var það annað en sorg,
sem hann fann til, þegar hún
var lögð í kistuna og liann
varð að ganga til hennar og
kveðja liana í síðasta sinn.
Þarna lá hún teinrélt með kross
lagðar hendur á brjóstinu. Fing
urnir voru skorpnir og gulir,
líkastir fuglsklóm. Augun voru
sokkin inn í tóftirnar og augna-
lokin dökk. Það glitti aðeins í
augun, eins og hún horfði á
hann.
„Hún horfir á mig“, hafði
hann sagt við sjálfan sig. „En
nú er ég ekki hræddur við hana.
Eg hef verið liræddur við hana
síðan ég man eftir mér, en nú
jer það um garð gengið.“
Þorgeir á Fuglsstöðum var
hjá honum. Konan lians hafði
þvegið líkið og liagrætt því.
„Það er bezt að við skrúfum
lokið og tlytjum liana til kap-
ellunnar,“ sagði liann við hjón-
in.
„1 dag?“ spurði konan undr-
andi. „Þú lætur ekki flytja hana
fyrr en á morgun.“
. „I dag!“ svaraði Þorsteinn á-
kveðið. „Nú er Þorgeir
liérna með hestinn, og þá er
bezt að gera eina ferðina.“
Iijónin höfðu litið hvort á
annað. En það varð úr, sem
Þorsteinn vildi.
Og nú var hún komin þrjár
álnir í jörðina við liliðina á
gamalli, vanhirtri gröf, þar sem
illgresið liafði vaxið árum
saman og enginn kross hafði
verið settur. Var það ekki liann,
sem hún liafði kallað á, þegar
hún dó. Hún var þá komin á
sinn stað!
Þörsteinn var á heimleið —•
á leið lieim að húsinu sínu
hinum megin yið vatnið. Hann
hafði iiúið hér í nokkur ár. En
hann vildi ekki liugsa um það.
Ekkert liafði gerzt á þessum ár-
um, sem hann langaði li) að
rpuna.
Einu sinni, þegar liann var
ungur, hafði hann sagt sið sjálf-
an sig: „Eg fer alfarinn úr sveit
Harry Macfie:
Gull Indíánanna
(Sönn saga).
beygja fyrir hann, mætti okkur straumur, sem
hrakti okkur frá landi, hvernig sem við rerum.
Við hefðum heldur ekki getað lent, því að hér
voru snarbrattar klappir.
Okkur rak eins og örskot fram hjá tangan-
um og við vorum ekki lengur í vafa um, að við
værum komnir niður í sogið milli hamranna ofan
við Dimmaklett. Fljótið þrengdist óðum og klapp-
1 irnar beggja megin voru snarbrattar.
Okkur rak lengra með vaxandi hraða.
Nú sáum við sjálfan Dimmaklett beint fram-
undan. Hann stóð í miðju fljótinu og löðrið rauk
um hann til beggja hliða»
Áttu þetta að verða lok ferðarinnar?
Samúel var alltaf. vanur að sitja framar í
bátnum. Nú leit hann um öxl og ég benti honum
að stýra hægra megin við klettinn. Það eina, sem
gat bjargað okkur, var að róa nógu hratt.
Eg sá, að Samúel kallaði til mín, en ég heyrði
ekkert nema dyninn frá fossinum. En augnaráð
hans var líkast því, sem hann langaði til að rétta
mér sterka, sólbrennda hönd sína til kveðju. Hann
brösti eins og ég hafði oft séð hann brosa, þegar
hætta var á ferðum og þýddi: „flýtur á meðan
ekki sekkur.“
Hann reif af sér hattkúfinn, veifaði honum
og fleygði honum aftur í bátinn. Síðan lögðumst
við á árarnar og rerum með jöfnum áratogum,
eins og kraftar okkar leyfðu, til þess að auka
hraðann, sem þó var orðinn æði ískyggilegur.
Eitt augnablik fannst okkur báturinn svífa