Þjóðviljinn - 19.07.1946, Blaðsíða 4

ÞJÖÐYIíjJINN
Föstudagur 19. júlí 1946.
þJÓÐVILJINN
Útgefiandl: Sameiníngarflokkur alþýðu — SósíalistaflokKurinn
Ritstjórar: Kristinn E. Andrésson, Sigurður Guðmundsson, áb.
Fréttaritstjóri: Jón Bjamason.
Ritstjórnarskrifstofur; Skólavörðustíg 19. Símar 2270 og
6509 (eftir kl. 19.00 einnig 2184).
Afgreiðsla: Skólavörðustíg 19, sími 2184.
Auglýsingar: Skólavörðustíg 19, sími 6399.
Prentsmiðjusími 2184.
Áskriftarverð; kr. 8.00 á mánuði. — Lausasölu 50 aurar
eint.
Prentsmiðja Þjóðviljans h. f.
Island frjálst
BÆ JARPOSTIRÍ Sl Nl
wffij&æmsmm
Burt með erlendan her af íslenzkri grund! Það er kraf-
an, sem íslenzka þjóðin gerir sem síðasta skrefið í sjálf-
stæðisbaráttu sinni. Um þá kröfu er þorri þjóðarinnar
sameinaður, þótt enn sé henni ekki fylgt á eftir með því
harðfylgi, sem íslenzku þjóðinni annars er eiginlegt í frels-
isbaráttu sinni, — og þeirri kröfu er enn ekki fylgt með
slíkum krafti af því að mikill hluti þjóðarinnar hefur von-
að að Bandaríkjaherinn færi, án þess að vera rekinn, eftir
að hann hefði fengið að finna að hann sæti í óþökk þjóð-
arinnar.
Bretar eru farnir og hafa afhent Reykjavíkurflug-
völlinn. Bandaríkjamenn sitja og hafa ekkert afhent. —
Bretar komu í óþökk vorri. Vér kveðjum þá nú sem vini.
— Bandaríkjamenn komu boðnir. Ætla þeir nú að sitja,
unz vér skiljum sem fjendur? Það væri illa farið.
„Tímiml“ gerir þá kröfu þjóðarinnar að umtalsefni,
að Bandaríkjaherinn fari brott og deilir á ríkisstjórnina
fyrir að hafa ekki enn krafizt brottfarar hans.
Fyrir ríkisstjórninni liggur tillaga frá ráðherrum Sós-
íalistaflokksins um að krefjast brottfarar Bandaríkjahers
af íslandi. Sú tillaga hefur enn ekki fengizt afgreidd.
En afstaða Framsóknarflokksins til þessa máls virðist
hingað til hafa verið nokkuð á huldu.
Það er Framsóknarþingmaður, sem einn allra þing-
manna hefur beinlínis andmælt því að ríkisstjórnin heimtaði
Bandaríkjaherinn burt af íslandi, — beinlínis unnið að
því að landið yrði leigt Bandaríkjunum sem herstöð. Og
Framsókn hefur enn ekki rekið Jónas Jónsson úr flokkn-
um.
Ályktun miðstjórnar Framsóknarflokksins tekur engin
tvímæli af um afstöðu flokksins í þessu máli. Krafan um
• „sérstakt samstarf" við engilsaxnesku rikin um öryggi ís-
lands er að skapi Jónasar Jónssonar og gefur landsölu-
mönnum undir fótinn.
Það er því vissulega tími til kominn að Framsókn
sýni það í verki, ef hún vill gera kröfu þjóðarinnar unj
brottflutning erlenda hersins að sinni.
Iskyggilegasta fyrirbrigðið í herstöðvamálinu er þó af-
staða hins alræmda landráðamálgagns, Morgiinblaðsins.
Þetta leigutól ríkustu heildsalanna, — sem alltaf hefur
verið gólfþurka þess auðvalds, sem í hvert sinn hefur
ágirnzt ísland mest eða hugsað hér ákveðnast til arðráns,
.— rekur nú eftir fyrirmynd sinni, Hitler, hinn venjulega
lygaáróður gegn lýðræði og sjálfstæði íslands undir yfir-
varpi „baráttunnar gegn kommúnismanum“. En það yfir-
varp hafa öll landráðablöð Evrópu notað síðustu 10 árin,
þvælt ósannindunum árum saman, unz yfirboðurum þeirra
fannst tíminn kominn til að uppskera ávöxtinn af þessari
þokkalegu iðju: eyðileggja sjálfstæði viðkomandi rikis, hvort
sem það hét Spánn, Tékkoslovakía eða eitthvað annað.
Enn situr bandarískur her á íslandi.
Enn heimtar Jónas frá Hriflu að hann sitji að eilífu —
í geldu landi.
sgembílú Jaemee-xmd? nnaB'öiv m ,;,>v£Í ; .-e n'AúU ííuá*
Enn segir ameríski Moggi að'Jónas sé sjálfstæðii.fs-
lands trúr og tryggir honum þingsæti.
Viljið þið meir — eða hvað?
ALLS EKKI SVO
SLÆMT.
Danmörk og ísland hafa háð
með sér milliríkjaleik í knatt-
spyrnu. Danmörk sigraði með 3
mörgum gegn engu.
„Þetta er alls ekki svo slæmt“,
segjum við hver við annan, og
auðvitað þykjumst við aldrei
hafa búizt við því, að strákarnir
okkar mundu sigra. Hvernig í ó-
sköpunum átti 120 þús. þjóð að
sigra 4 millj. þjóð á þessu sviði?
Þetta sögðum við líka fyrir
kappleikinn, enda þótt undir
niðri leyndist allsterk von um,
að strákarnir okkar myndu
sigra, þrátt fyrir allt. En þetta
fór þá svona, og segja okkur
þeir, sem vit hafa á, að Danirnir
hafi átt það fyllilega skilið að
sigra með þessum markafjölda,
og það jafnvel þótt hann hefði
orðið meiri. Þeir sem alltaf vilja
gera samanburð á sér og öðrum
benda á, að nýlega hafi landslið
Dana unnið iandslið Norðmanna
með 3 mörkum gegn 1 og sjáist
á því, að það eru engir knatt-
spyrnuskussar, sem hafa heimsótt
olckur að þessu sinni.
Annars eru dómar manna um
leikinn á miðvikudaginn nokkuð
misjafnir, en fleiri held ég þeir
séu, sem -orðið hafa fyrir von-
brigðum hvað snertir knatt-
spyrnu alla og leikni og lipurð
keppendanna. Þetta gildir jafnt
um danska liðið sem hið íslenzka,
enda þótt bæði hafi að vísu sýnt
glæsileg tilþrif á köflum.
HINN EIGINLEGI SIGUR.
En ég held að þeir, sem stadd-
ir voru á Vellinum þetta kvöld,
muni lengi minnast kappleiksins.
Þar ríkti mikil „stemning“, sér-
staklega fyrst framan af, og mót-
tökuathöfnin, sem fór fram á
undan leiknum, var öli hin hátíð
legasta. Það var t. d. mjög til-
komumikil stund, þegar leiknir
voru þjóðsöngvar Danmerkur
Noregs og íslands og allur hinn
mikli mannfjöldi stóð hreyfingar
laus lotningarfullri þögn.
Á þeirri stund ríkti andi
bræðraþels Norðurlandaþjóðanna
yfir staðnum. Manni fannst eins
og hér væru þessar þjóðir að
takast í hendur og votta hver
annarri vináttu sína.
Það er eitt sem sérstaklega
er vert að gleðjast yfir í sam-
bandi við þennan leik, en það er
hin prúðmannlega framkoma
allra áhorfenda. Fyrirliði Dan-
anna hefur látið í ljós hrifningu
sína yfir henni og ummælin um
hana mun hann einnig birta sam-
löndum sínum, þegar heim kem-
ur og af þeim munu þeir sjá að
hér býr menntuð vinaþjóð sem
ber hlýjan hug til þeirra. Það
er í þessu, sem hinn eiginlegi
sigur okkar er fólginn. — Heim-
sókn danska landsliðsins hefur
þegar borið tilætlaðan árangur.
HÚSNÆÐISVANDRÆ0I
SÁLAR í LÍKAMA.
Maður, sem nefnir sig „Vöru-
bílsáhorfanda“, hefur nú gengið
í lið með Gallharði og skrifað
mér bréf, sem felur í sér jafn-
vel enn ofstækisfyllri niðurstöð-
ur en þær, sem Galiharður hef-
ur látið frá sér fara. Eg hef tek-
ið mér 'bessaleyfi á að siytta
allmikið bréf hans og mun mönn
um víst finnast nóg um ofstækið
samt. Verst þykir mér, að vita
ekki hverjir þeir éru Vörubíjsá-
horfancfinn og' Gaíiharður, -'þvi
þeir þýrfbtí finditega aðíkynbási'
Það gæti vafalaust orðið fyrir-
myndar sálufélag úr því. — Og
hér kemur brófið:
„Heilbrigð sál í heilbrigðum
líkama. Gerið likamann að glæst
um bústað sálarinnar". Falleg
orð. Og ofíþróttamenn taka sér
þau oft munn. En fara þeir
eftir þeim? Varla. Því meðan
þeir eru önnum kafnir við að
reisa þetta glæsta hof fyrir sál-
ina, vill oft brenna við, að henni
íbúanum, hrakar svo mjög af
næringarskorti, að þegar hofið
gnæfir fullgert, er hún ekki í
húsum hæf og getur varla flutt
inn.
Þetta var eiginlega útúrdúr, ef
það er hægt, áður en nokkuð er
skrifað til að dúra útúr. Og var
eiginlega eingöngu Húsaleigu-
nefnd til dýrðar,
Hér hefur verið rætt um til-
gang íþrótta. Einn sér engan til-
gang, annar þá kapitalistisku
dýrð: Frjálsa samkeppni.
Svo kem ég, og 'neld, að þetta
eigi fyrst og fremst að vera
heppileg aðferð til að gera menn
heilsuhraustari og fallegri og í
öðru lagi góð frístundaiðja fyrir
ungt fólk.
Þá koma hinir, eru á öðru
máli og dýrka ekki íþrótt fyrir
íþróttina og heilsuna, heldur fyr-
ir metin, metorðagirndina (léleg
girnd) og áhorfendurna.
Sumir halda að þessi ofsalega
áreynsla sem fylgir metíþrótta-
mennsku sé eitthvað hollt og gott
I Þeir menn, sem lifa lengst á Is-
landi eru sveitaprestar. Ekki
j beinlínis neinir hástökkvarar. —
Framhald á 7. síðv

Petla sUilli er citt af mörgum, sem enn standa uppi hér ú landi
og hafa leiriiö á sér ft/rirmwli úllendinga um, að Islendingar
megi ekki frjálsir ferðast um Island. Mgndin var tekin uppi í
HvalfirSi, þar scm bandarískir hermenn þykjast enn mega
öllu ráöa á stóru svæöi og hafa jafnvel byrjaS framkvæmdir,
sem benda til þess, aö þeir hugsi lil langrar dvalar. Eigum við
þegjandi nð þola slikar móðganir?
Hvalfjörður
Hvort viltu selja Hvalfjörð?
var hógværlega spurt.
Þeir hafa máski haldið
að hægt væri að flytja hann burt.
Eg veit að þeir girnast vígi
og vatn er hér yfrið nóg.
En Helga Haraldsdóttir
liefur vígt þennan sjó.
Og fólkið það elskar fjöllin
og f jörðinn eins og hann var,
þó þingeyska heitið sé „hundaþúfa“
það bjó holdsveikur klerkur þar.
Vér bjóðum hættunum byrginn
og biðjum engan um vörn.
Vér hyggjum ei lengur á hernað.
Erum hættir að selja vor börn.
En Ameríka má eiga
eitt sem við getum misst:
Bóndann sem bjó á Hriflu
og bezt að þeir tækju hann sem fyrst.
j'jlr, ásió'iiv go rnf'. oi Kriatjáii Eiá^i^ön ^M1'Ðjúþafæki'5'i