Þjóðviljinn - 24.12.1946, Page 1

Bréf Henry Wallace til Trumans forseta
Bréf það, sem Henry Wall-
ace reit Truman Bandaríkja-
forseta 23. júlí síðastliðinn,
birtist í brezka blaðinu „The
New Statesman and Nation"
og: gefst lesendum Þjóðviljans
færi á að kynnast þvi hér
nokkuð styttn í íslenzkri
þýðingn. í ritstjórnargrein í
umræddu tölublaði „New
Statesman and Nation“ seg-
ir meðal annars:
„Við erum þeirrar skoðun-
ar, að ef brezku þjóðinni gæf-
ist færi á að lesa bréf mr.
Wallace mundu 9 af hverjum
10 lesendum algjörlega sam-
mála innihaldi þcss, bæði
hvað sncrtir gagnrýni höfund
arins á utanríkisstefnu Banda
ríkjanna og hinar raunhæfu
tillögur hans þar að lútandi.
en stefna mr. Wallace er í
svo litlu samræmi við stefnu
. mr. Byrnes og herskáan tón
hinna amerísku skoðana, að
lionum hefur verið vikið úr
stjórninni og jafnvel bannað
að flytja ræður í nafni Demó-
krataflokksins'*.
23. júlí 1946
Kæri herra forseti.
Eg vona, að þér afsakið þetta
langa bréf. Sjálfum er mér mein-
illa við að skrifa löng bréf, og
eins er mér meinilla við að fá
þau.
En afsökun mín er sú, að þetta
málefni er mjög mikilvægt —
líklega það mikilvægasta, $em
heimurinn á við að stríða í dag
Síðan styrjöldinni lauk hefur
uggur minn vegna alþjóðamál-
j anna stöðugt aukizt, og það, sem
hefur valdið mér i.afnvel enn
meiri ugg, er sá skilningur, sem
nú grípur mjög um sig meðal
Ameríkumanna, að annað stríð
sé í vændum og að við eigum
einskis annars úrkosta til að
komast hjá því en að standa grá
ir fyrir járnum gagnvart heim-
inum. Samt er hin liðna saga
ótvíræð sönnun þess, að vígtoún-
aðarkapphlaup leiðir ekki til
friðar, heldur styrjaldar. Það eru
allar líkur til þess, að atburðir
næstu mánaða hafi úrslitaþýð-
ingu um það, hvort siðmenning-
in fer algjörlega forgörðum eft:r
5 eða 10 ár þann tíma, sem nauð
| synlegur er nokkrum þjóðum til
i að vopnast atómsprengjum. Þess
j vegna ætla ég að lýsa fyrir yð-
I ur skoðunum mínum á því.
hvernig bægja megi frá þeirri
styrjaldarhættu er nú virðist
yfirvofandi.
Stefna Bandarikjainanna í aug-
um annarra þjóða
Hvemig líta aðrar þjóðir á
aðgerðir Bandarikjamanna, síð-
an stríði lauk?
Þegar ég tala um aðgerðir á
ég t. d. við 13 billjóna fjárveit-
inguna til hers og flota, atóm-
sprengju-tilraunirnar við Bikin’
og áframhaldandi framleiðslu
slíkra vopna, framleiðslu risa-
„Eg haföi ekkert aí mér gerfc“ — ídynuin er tekin úr bél; banda-
rísku rithöfundanna Erskine Caldwell og Margarethe Bourke
White, um suðurríkin: Yon have seen theyr faces
flugvirkja og fyrirhugaða fram-
, leiðslu ennþá stærri sprengju-
! véla, og loks tilraunir okkar til
I
j að ná haldi á flugstöðvum, sem
dreifðar eru yfir hálfan hnött-
j inn og sem nota má sem bæki-
stöðvar til loftárása á hinn
: helminginn. Eg get ekki að mér
gert að álíta, að þessar aðgerðir
i
hljóti að koma öðrum þjóðum
þannig fyrir, að allur okkar frið-
arvilji sé einungis í orði en ekki
Í á borði.
| Þessar aðgerðir gefa ástæðu
] til að halda (1) að við séum að
j búa okkur undir stríð, sem við
j teljum óhjákvæmilegt eða (2) að
j við séum að reyna að tryggja
! okkur þá hemaðaraðstöðu að við
j getum ógnað öllu mannkyninu.
I Hvernig mundum við líta á
| það, ef Rússland hefði atóm-
sprengjuna, en við ekki, og ef
Rússland ætti sprengjuvélar,
sem gætu flogið 10.000 mílur í
einum áfansa, og hefði flugstöðv
ar inr.an 1000 mílr.a frá strand-
lengju okkar?
Sumir hernaðarfræðingar okk-
ar segja: „Hvað er athugavert
við það, þótt við reynum að
skapa okkur hernaðaryfirburði?
Eina leiðin til að tryggja þessu
landi frið er, að það sé svo vel
vopnum búið að enginn þori að
ráðast á það. Við vitum, að
Bandaríkin munu aldrei hrinda
af stað styrjöld.“
En gallinn við þessa stefnu er
bara sá, að hún getur ekki heppn
azt. í heimi kjarnorkuvopna og
annarra slíkra, sem gjörbreyta
öllum hemaði, er friður, sem
byggist á hernaðaryfirburðum
einnar þióðar, ekki lengur mögu-
legur.
Tvö sjónarmið
Eg er þeirrar skoðurnr, að
langveigamesti bátturinn til varð
veizlu friðarins sé gott sam-
komuiag milli Bandaríkjanna cg
Rússlands. Vegna hins tiltölu-
lega góða árangurs af Parísar-
fundinum, sem nýiega var hald-
inn, eru margir þeirrar skoðun-
ar, að vel miði í bá átt að koma
á viðunandi samkomulagi mil'.i
engi’saxnesku bjóðrnna og Scvét
ríkjanna. Eg fyrir mitt leyti held.
að slíkar hugmyndir grundvall-
ist á yfirborðsatriðum, sem lík-
legri eru til að tryggja tíma-
bundið vopnahlé en raunveruleg-
an frið.
Þegar við gerum okkur heild-
armynd af því, sem er að ger-
ast 1 heiminum núna síðari hluta
júní-mánaðar 1946, þá kemur
strax í ljós, að framferði Vest-
urveldanna hefur í för með sér
geigvænlega hættu á þriðju
heimsstyrjöldinni — sem mundi
háð með kjamorkuvopnum.
Framh. á 2. síðu.
Sameiningarflokkur alþýðu —
Sósíalistaflokkurinn
;v k/ óskar allri alþýðu
GLEÐILEGRA JÓLA!
GLEÐILEG JÓL!
Sósíalistafélag Reykjavíkur
GLEÐILEG JÓL !
ALÞÝÐUSAMBAND ÍSLANDS
GLEÐILEG JÓL!
Verkamannafélagið DAGSBRÚN
GLEÐILEG JÓL!
Prentsmiðja Þjóðviljans h.f.