Þjóðviljinn - 15.02.1947, Qupperneq 7

Þjóðviljinn - 15.02.1947, Qupperneq 7
.augardagur 15. feibrúar 1947 ÞJOÐVILJINN Framh. af 5. síðu íuafl þeirra á sykur- og baðm rekrunum og öðr.um vinnu- ívum. En ein milljón þeirra í s-trdðinu^ og þeir hafa lært áð. Þeir munu ekki lengur a þrælahaidið, — því að ra er ástandið ekki þar suð- frá, þeir verða áfram norð- frá. >g það mun auðvitað koma urkippur. Stríðið hefur ekki 'ið í landinu siálfu. Þeir, sem ii voru utanlands, eiga ótrú- erfitt með að skilja, að hin áhorfendabekkin a. í Constitution Hall mega þeir koma á aímark- aðan hluta áhorfendatoekkjanna en mega ekki leika. Nýlega átti að sýna leikrit Maxwells Ander- sons „Joan of Lorraine" í Lisner Auditorium. Það er stórt ny- tízku leikhús, og vínir leikar- anna, þar á meðal nokkrir negr ar, fengu nokkra aðgöngumiða.1 Stðan var tilkynnt að negrar fengju ekki aðgang að leikara- Hús brennur við Hafnarfjarðarveg Opbofglnm Næturlæknir er i aofunni, simi 5030. íbúðarhúsið Eáðagerði við Hafnarf jarðarveg brann tál ösku . á um það bil einni klukkustund I í fyrrinótt. Innanstokksmunum læknavárð-! Var bjar8a'®- Þegar slökkviliðið í Reykja- . i vík kom suður eftir, var húsic lléraðsiBnétÍBft og svörte- liltisit Næturyörðuí-cr * iyfjabúðinni; orðið alelda Qg sjáanlegt að því Iðunn, sími 7911 Litta toílstöðin, Næturalistur I sími 1380. Reykjavík vorra daga. sætunum og leikararnir með , Siðasta symng er a sunnudag. sæiunuiu, uo TVT.._oíSoof,,T- sA o Ingrid Bergman í broddi fylking Nú er hver síðastur að sjá - .. myndma Reykjavik vorra daga. ......„„ „„ ...... _ neituðu að leika. Þar við J----------------------------------- :la reynsla hafi skapað nýjan 1 sat, leikritið var ekki sýnt. Því j Meiinirilir Seill þola ekki a. Aillir aðrir vita að það að hvítir menn og negrar gátu - *----------- í -------*k1n*n tur að koma breyting í afstöð ekki horft á það saman, sögðu Nú fyrir stuttu var haldicí” hér í bænum hið árluga Breict firðingamót. Rétt fyrir mótið liittj ég- Dalamann,. sem vav nýifeom* inn til bæjarins og ætlaðí að dvelja hér nöLkna cfaga.. Það sem bar á góxna var með'- — --------° al annars, hvort hann ætlaði inn mun hafa komið upp í skúr , á Breiðfirðin,gamóti<). „Nei^- óföctmn Vnisimi , , . 3 .■* • sagði hann, -,eg geí pao «teK»r‘ . V-t*" yrði ekki bjargað, enda lítið um vatn í nágrenninu. Hús þetta var einlyft, byggt úr timbri og múrhúðað. Eldur- li til negra. >kkur hinum er ógeðfelilt að , hvernig suður frá eru sér- kir biðsalir á járntorautar- ðvunum handa þeldökkum innum, alltaf verr útbúnir. Á as-töðvunum eru litlir, þefiltir Ssalir handa negrum, en hvít- menn sitja í makinduim í fín- i sölpjm. Þeiif? mega ekki vera í sömu rnllrautarvögnum, þeir mega ki- koma í þau veitingahús, m hvítir menn sækja. En sí- Ut koma upp ný mál. Það sýnir guna, og að breyting muni :ra. ..á. leiðinni. Hvert sinn, sem negri, g.laður 5 vera kominn ttt norðurríkj- ma, verður full hávær og vek- r athvgli, heyrist einhver ;gja: Sko, þarna sér maour. Fyrir nokkru var amerískum venpíanóleikara bannað að ?i-la í hliómleikasail einum í /ashington. Sa-linn átti stofnun íeð hinu hijónifagra nafni: Uætur amerísku byltingarinn- r“. (Eg hef eitt sinn haldið yrirlestur fyrir eina deild þess- rar stofnunar. Og ég bjós-t við -dælum meyjum með skam-m- iyssur í beltinu og skotfimi, sem ína..æðstu list. Ó, þetta v-ar þá amsafn gamaH-a. hrukkóttra cerlinga, með f-in-gurna setta íringum alveg fram að nöglum, ífturha-ldssamar og kalkaðar). Vú hafði um-boðsmaður þeirra af klaufa-skap leigt Hazel Scott ainn s-tóra og góða sal þeirra í iiöfuðborg ríkisin-s. Þá var upp- lýst að hún var negri að einum fjórða h-luta. Og það varð að hæt-ta við bljómleikana. Maður Hazel-s Scotts er þing- h-vítir menn. En gilt hafa lög hér í New York í eitt ár sem banna að gera upp á milli m-ann-a eftir að vera í minnihluta Framhald ad 8. síöu ig að liindra afgreiðslu fjár- hagsáætlunar. Ekki var ástæðan sú að til- lögur þeirra gengju á nokkurn áföstum húsinu Óskar Ögmundsson verka- maður, og fjölskylda hans bjuggu í Ráðagerði. JÖ--------OJ" ” kynflokkum og trúarbrögðum. hátt iengra til hagsbóta fyrir (Þessi lög voru samþy-kkt með styrk Gyðinga, negra og ka- þólskra). En ungur negri, vinur minn, sagði mér að stöðugt væru þeir fyrirlitnir af möig- um. í veitingahúsum eru öll borð gjama upptekin eða pönt- uð. Ef þeir f-á loksins borð, verða þeir sð híða klukkustund um saman til að fá mat. Hótel tilkynna sífellt: Allt pantað. Og oft eru þeir móðgaðir, en þeir vinna stöðugt á. Auðvitað vinna þeir á Hvítir menn vi.ta það, en suð- ur frá vona þeir. bara að það megi dragast, svo að meðan þeir lifi' þurfi þeir ekki að aka í sporvagni nneð negrum. Það fy.ndiist þeim a-lveg hræðilegt. Og maður skilur það. Því að þá hefðu þeir alls ekkert til að vera rostaful-lir yfir. Því að sú er raunin, að það er slæmt á- stand hjá h-vítum mönnu-m þar ísfirðinga heldur en tillögur minnihlutans. Það er því öllum lióst að til- gangurinn með þessu barna- lega brölti kratanna er sá einn að gera bæjarstjórnina óstarf- hæfa — og ástæðan er sú að kratarnir eru í miiinihluta. Þeir höfðu svo lengi ráðið og regerað á ísafirði að þeir töldu bæinn einkaríki sitt, en ísfirð- ingar höfðu misst traustið á mönnunum sem seldu togarann Skutul ur bænum, svo aðeins eitt sé nefnt, og þeir höguðu sér samkvæmt því við bæjar- stjórnarkosningarnar. En þótt smákrötunum á ísafirði finn- ist það móðgun við sig, ef ekki brot á lögum (!) að þeir eru nú í minnihluta, þá er ekkert hægt við því að gera. Kratarnir á ísafirði hafa val- ið það að reyna að flækjast sem 1 mest fyrir. Þeir um það. En ísfirzkir kjósendur munu til annars hafa ætlazt af full- trúum sínum en að þeir létu suður frá. Menning þeirra er á aSl-t of lágu stigi, það sést á bú- görðum bændanna, húsunum, blöðunum. Það sést strax. sig hagsmuni bæjarins engu skipta, en rejmdu í þess stað það eitt að flælcjast fyrir nauð- synlegum störfum bæjarstjórn- Baráttan stendur nú aðallcga Urinnar og að gerci hana | starfhæfa með brottlilaupum og öðrum fíflalátum sem flokks bræður þeirra annars 'staðar blygðast sín fyrir — en aðrir hlæja að um gervalt landið. við einn mann, Bi-lbo þingmann frá Missi-sippi. Hann var endur- kosinn nýlega, en það er deilt um, hvort kosningin sé lögmæt. Það er sannað að hann hafði ráðlagt kjósenduim sínu-m að nýienda. Mótmæ-lin komu fram Oxford og heildsalar Cramhald af 4. síðu. eða álagningu, sem varðar v:ð landslög. Eg er þess fullviss, að vegur vor mundi vaxa mjög með al hinna sameinuðu þjóða, ekki sízt Engilsaxa, ef 'heildsalar vorir tækju Oxfordtrú. (En með al annarra orða: s-kyídu Oxford- íseraðir Bandaríkjamenn ekki skila aftur i-Ma fengnum flug- völlum í öðrum löndum?).- „Útvarpshlustandi" vill að nýja stjórnin gefi út bráðabirgða lög um að alilir embætti-smenn, og raunar al-lir skattþegnar líka, gerist Oxfordmenn. Þar er ég honum innilega sammála. En þar vil ég einnig fara lengra. Gam- alt enskt máltæki segir: charity bcgins at home — líknarstarf- semin byrjar í hej-mahúsum. Og því ekki að byria á heimilisfeðr- unu-m? Ef Stefán Jóhann gæfi nú sitt norræna hjarta Oxfordhreyf- ing-unni og skilaði aftur eignum verkalýðsfélaganna, sem hurfu hér um árið, og gróðanum af því Sæsnk-íslenzika! Ef allir hinir heiildsalarnir segðu g-uði frá misfengnum gróða og ski'luðu henni Ástu honum, þegjandi og umyrðálaust, í -s-tað þess að þurf-a að ganga h-in þungu spor upp Skólavörðust-íginn, þar sem Viðskiptaráðið er á hægri hönd, en tu-gthúsið á hina! Já, þá væri gaman að lifa! hóta negrum dauða, ef þeir kæmu á kjörstaðina. Og þeir fóru burt. Það hefur reyndar verið hafið mál gegn honum fyr- ir mútur líka. En nýlega sótti ég hef ekki föí til þöJJ." j,Föí til þess, endurtök ég, þurfa kanniske sérstök föt? ,,Já> all- ir eiga að vera í sfrörturn íöt- um. Eg varð hálf híssa, ég hélfc- - að slíkt setti sér eklvl stað Ljá Breiðf irðingafélagimi, Ef ég vildi leggjii þetta dt- á bezta veg, þá gtítur ske^" að hér liggi tii gruivctvaltas' stílfesta og smekkiu, en grut» ur minn er nú samt sá, þar sé tískan aS verki eins:' ; og viða annarsstaðar- í raun og veru ev það aukar ’ atriði, hver ástseðaii er> afleið* ingin verður sú sama, nefni- lega s-ú, að boia öilunv þeinw . Breiðfirðingum, senv gest'tr—- eru í bænum, þegar niótin eru haldin, frá því að ssekja* - þau. Margir muná u þ<> h'afa gaman af því, að koma þav nýkomnir úr fámienni sve11— anna og hitta þar margai • gamla kunningja, samai>. komna. — Ef félaginn, (hivurt sen» hann til'heyrir Breiðfirðiirga- fé-laginu eða ehihiverju öðn>--- félagi, er ekki jafn velíkom- inn á skemmtann fél-agannav™ í h-vernig litum fötunr sen>' hann er, ef þau ei'U þokkaleg,: , þá verður manni á að hugsa,. ■ hvort þetta sé ekki að breyta- á móti félagsandanum. - Stofna til misrétfe og óa- nægju innan félaganna. Allt slíkt er híverju féfagite- skaðlegt og ósamLoðið, sam— kvæmt eðli þeirra og tilgangfe- Jóh. Ásg&vsson*- iður; annar -hinna tveggja! hópur negra u-m að málið >iði gra en það dugði ekki. Svo só.tt í Wa-s-hington. því að annars imdi írú Tru-man þá glópsku yrðu ueSrar- sem kallaðir a yrðu leiðinni að vera tignasta kona lands Nú hafið þér hagað yður i þiggia teboð henni til heið- j 1:11 vll-nis> skotnii ■s að þess-u kvenfélagi. Maður.lrelrn- aze-ls Scotts skrifaði opið bréf J Það er al-mennt talið, enda 1 forsetafrúarinnar, þar sem j neitar Bi-lbo því ekki, að h-ann eðal annars stóð: „Yðar skylda álátur h-víta kynstofnin-n þeim svarta fremri og vi-11 aila negra flut-ta til Afrí'ku. 'Ameríka barð ns og þér væruð sú ótignasta.“ j ist gegn og fórnaði miklu tii að etta var ekki hyggilegt, og nú | sigrast á kynþátt'ah-atri Hitleis, irð fólk á móti negrum. Því réf negran-s var álitið all-tof ó- nekklegt og ritað af of miklu ,oltí, og all-t málið tók aðra rás a búast hefði m-á-t-t við. Þá er það einkennilegt, að í jóðdeikihúisinu mega negrar oma á leiks-viðið en ekki á en nú er ef til 'vi-ll meira um negrahatur og Gyðingah-atur í Ameríku en nokkru sinni fyrr. Hver skilur þetta? Og þó stóð Ameríka með Molotoff, begar hann mótmælti því að Suður-Afríka fengi Ves-t- ur-Afráku, se-m var áður þýzk sökum þess hve hinir hví-tu sem er-u' 2% milljón, fara hræði- lega með hinar 16 milljónir svert ingja. Þeir eru barðir og sve-lt- ir í námunum, það eru lagðir áiy þá geisilegir skattar, en ■ þeir J hafa eng'an kosningarétt. Með- ferð þeirra er hræðiileg. Amerika játaði ákæru Molo-toffs. Það sæmir ekki að heil þjóð sé kval- in eins og negrarnir í Suður- Afrík-u, sízt á vorum tí-mum. St j ór n-m-ál amenn i rn i r sjá það kannske ekki, en þeir sem sjá og heyra, vita að brátt mun hefjast barát-t'a fyrir fuUum mannréttindum til handa sveit- ingju-m. Og að sú barátta verð- ur hörð, þarf ekki að efa. Við skiljum þetta ekki, við^ þek-kjum ekki.aðstæðurnar, sagði j danski pre-sturinn, Sörensen. Hann mælti . satt, við skiljum þetta ekki. Peter Freuclieii. Argus. j ----- . - ......... >+.!..í.+.H..H.+++++++++++++++-H-H-H-++-H-H 1 I III I I 1+++++ Orðsending til kaupenda Þjóðviljans, úti á landi, sem íá biaðið sent beint frá afgreiðslunni. Gjalddagi Þjóðviljans fyrir árganginn 1947 ei 1. marz n. k. Áskrifendur, sem skulda ennþá fyrir arið 1946 eru áminntir um að gera skil nú þegar, ef þeh- setla sér að fá blaðið framvegis. Nýir áskrifendur verða að greiða árgang biaðs- ins fyrirfram. j! Áskriftargjaldið er kr. 8.00 á mánuði eða • 96.00 árgangurinn. | HÖGVIUINH | Pósthólf 57, Eej'kjavih. r+++W++++'I'+++ 1 m i n 11 l++++++++++4-H-Hrt+++++*+»-.-7.

x

Þjóðviljinn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.