Þjóðviljinn - 23.05.1947, Síða 5

Föstudagur 23. maí 1947
ÞJÓÐVILJINN
Gleymskiifaraldur
Eg átti fyrir skömmu tal við
Breta nokkurn, sem gegnir þýð-
ingarmikilli stöðu í opiniberu lífi
cg skýrði hann fyrir mér hina
raunverulegu merkmgu orðsins
heiðursmaður og kom þá í Ijós,
að okkur hafði skjátlazt. Orðið
merkir alis ekki ,,afiburðaimann“
eða „persónugerfinig“ neins kon-
ar göfugmenns'ku eða drengskap-
ar; það merkir aðeins efnaðan
mann með sæmile.gar tekjur —
með öðrum orðum, mann, sem
lifir á ágóðanum af eignum sín-
um. Eg þaikkaði honum ekki
fyrir fræðsluna; ég var fátækari
eftir en áður. En mér varð það
allt í einu Ijóst hversvegna allir
atburðir heimsins hverfa svona
skjótt, án þess að s'kilja nein
vegsummerki eftir, jafnvel
bræðrabönd þau, sem hermenn-
irnir tengjast cg handabönd
þeirra, heit þeirra og faðmlög,
Yalta og Teberan. Fóikið, sem
fæst við kaupsýslu, er ailtaf á-
kaflega annars hugar; það
gleymir að bera virðingu fyrir,
sorg ekkna okkar og munaðar-
leysingja sem ekki hafa einu
sinni þök yfir höfuð sín. Þeim
'finnst blóðið því ódýrara, þeirrj
mun austar á hnettinum sem
því er úthelt..
Og nú geisar gleymskufarald-
urin.n enn einu sinni hring-
inn í kring um Rússland, en
isMkir faraldrar hafa jafnan
ireynzt Evrópu mjög arðvænleg-
■ir, allt frá' hörmungartímu.m
Tamerlans. — Sóttkveikjan
eykst og margfaldast, henni er
dreiít í tilraunaglösum útvarps-
ins, það er hlúð að henni og
dekrað við hana, hún er alin á
úrvalseitri og sjá; nýtt, lítið orð
þróast, sem einnig verður fært
allra sinna ferða: endunslcoð-
un.... Uppgjafahenmerin, sem
ihafa háð orustur fyrir frelsi
þjóðanna, margsinnis gegnum-
skotnir, hlusta á það sem fram
fer, líta á sár sín og reyna á
kyrrlátum einverustundum sín-
um að reikna það út, hvaða
gróða verði safnað af hinni
björtu, 'þróttmiklu æsku þeirra
og fimm ára þjáningum.
Auðvitað komust þeir ekki hjá
að heyra orða.nna hljóðan, furðu
lega léttúðuga djöfullega ein-
falda, sem brezka upplýsinga-
skrifstofan lét frá sér fara 22.
marz. Boðskapurinn hljóðar orð-
rétt á þessa leið: —
,,Það er einmitt orðið ,endur-
skoð'Un1, sem Rússum fellur ekki
í geð. Þeir eru vafalaust til þess
hneigðir, að standa gegn hvers-
kona.r uppástungum um endur-
heonid Leonov:
skoðun eins og einhverju, sem i
gengi glæpi næst. Þeir tala um
hinar sögulegu ákvarðanir frá
ráðstefnunum í Berlín og á Krím,
eins og þær væru óafturkallan- ■
leg lög. Það er erfitt að skilja, j
hversvegna svo ætti að,vera“.
Við hcfum kynnzt miklu betri
dæmum um brezka fyndni!
Það er naumast ómaksins vert,
að setja undirnefnd á laggirnar,
til að rannsaka, hver sé hin
nákvæmasta merking hugtaks-1
ins drengskaparorð. Hirrn fyrr-
nefndi hlutlausi áhorfandi, sem
vill reyna að leggja sinn litla
skerf til liðs við málstað friðar-
ins, hofur útskýrt eiginleika
hinnar lítt könr.uðu slavnesku
sálar á eftiríarandi hátt.
Yalta-samþykktin var
undirrituð með ’blóði
Eins og orðið heiðursmaður
hefiur mismunandi merkingu á
mismunandi breiddargráðum. er
nokkurra gráða mismunur milli
skilnings okkar á hugtakinu um
skyld'U. Þannig eru til dæmis
sagnirnar að hvetja*) og að
lC'fa** miög mismunandi að
merkingu og er sú seinni tvöfalt
sterkari en hin f-yrri. Orðið
heit*** er margfalt meira bind-
Síðai'i hlutf
ITLÆI
ennþá skortir sannanir og vitnis-
burði, þá flytjið gyðjuna með
bir.dið fyrir augunum yfir víð-
áttumikla eyðimörk þeirra lýð-
ve’.da ckkar, sem næst liggja
i landamærunum. Ennþá er það
ekki of seint. Látið fylgd^rlið
hennar taka bindið nógu snemma
gera það, en liún getur það ekki, I
frá auguim henn-ar; því er hvort
hún vogar það ekki. Fórnir s6m er oíaukið> þegar hingað
er komið. Þá mun hún sjá með
hvar hinir
okkur og tjón getur ekki fallið
: 17* •* , , , • sinum eigin augum,
i gleymsku. Ef við hloðum ekki, ° ’
hau-gum af beinium, margra kiíó-
metra löngum, á kringlótia borð-
ið og reisum þar pýramída af
rökum múrsteinum, er það af
þeirri ástæðu
að það
ruma-st þar ekki. Þcfurinn af >
brenndu holdi frá ,.Babi Yars“.
og eldunum í Smolenck liggur
enn í loftinu, hann berst með
norðaustanáttinni og staðvindun
um, það mundi • þurfa mergð
fellibylja, svo að amerískt orða-
tiltæki sé notað, til að bægja
þessum helvízka ódauni frá.
Harmur, sem hvorki
verður mældur né
1 yíirlætisiausu vinnustaðir okkar
liggja í rústum, hversu þúsund-
um k'ílcmetíra af jánrbrautar
teinum crg símalínum hefur verið
þyrlað út um víðavang, og hún
mun einnig sjá ágæta menn og
konur, sem enn láta sig dreyma
um að geta flut-t úr jarðholum
sínum í kofa, hversu fábrotinn
sem hann væri........
veginn
N'ei, góðhjörtuðu
heiðuic
ekki af stiiðsútgiöldum og skatta
cg jafnvel svardaga við nafn I
Guðs. Þarafleiðandi er Yalta-.
samþykktin ekki aðeins stimplað
ur blaðsrvepill fyrir ckkur, sem
'höfum orðið að sjá á bak sjö
miljónum bræðra okkar í
stráðinu.
Enginn má vcga sér að líta á
Yalta-ráðstefnuna sem tilviljun-
arkennt i-abb á hlýjum baðstað.
Við höfum lí'ka nóg verkefni fyr-
ir höndum; við höfum ekki tíma
til s’’ks. Hvað land mitt áhrærir,
er Yaltaokjalið að minnsta
kosti samþykkt, undirrituð með
tolóði, eða 'loforð heiðursmanns
samkvæmt hinum slavneska skiln
andi en einfalt loforð. Og að j ;ng; £ þ,v; hugtaki. Slákar skuld-
lokum nær röðin hámarki í orð- i bindingar hafa iafnan verið gerð
inu eiður****, sem merkir skír j ar an fyrirvara, allt frá hinum
skotun til þess, sem heilagt er: fyrst,u t'ímum. Staður og stund i mæðra séu aðeins talin vega 10
Rödd pyngjunnar og
úlfsins
Kæra land mitt, legðu þig enn
þá ákafar fram í hinu heilaga
striti þínu f.vrir framkvæmd
fyrstu fimm ára áætlunarinnar
cftir striðið. Það, sem við tíndum
einu sinni saman, mola fyrir
mola, munum við safna í hand-
menn, tión okkar takmarkast; fýnum á morgun og brátt mun-
ið bera fangið fullt inn í
töpum sem nema 357 milljöl'ð- hlöður þínar. Veittu börnum
um dollara, að viðbættum 1281 þmum þrcc’ca cg gcfðu okkur
milljörðum fyrir tjón, sem orðið j gnsesðjr af aírakstri þínum,
hefur af beinni eyðileggingu j ijy.ggðu upp hina brotnú horn-
hjarta lands olckar, verksmiðja' afcema heimilis þíns og láttu
þecs, helgra staða þess cg þá stríðsmenn ekki hræða þig,
'barnaheimila þess. Þótt við' gem krefjast þess í erlendum
sleppum blóðinu sjálfu, en þungi | fréttablöðum,
að
aummgja
þess er öllum kunnur, munu
tár mæðranna áreiðanlega verða
þung á melunum, jafnvel þótt
tár hverrar af hinum sjö millj.
*) T. d. í Russian Dictionary
eftir Dahl; „Fyrst hvatti hann
mig, en dró sig svo til baka“ j
(Rússnesk'ur málsháttur).
**) Sama bók: „Til þess eru
loforð gefin, að þau séu brotin“.
ráð-tefmunnar gera þær bind-
andi.
Því er það, að þegar flóð-
alda hinnar ,,láeknandi“
gleymsku flæðir um heim allan,
, I er það sennilega svo, að hún
„Það sem hefur verið lofað, hef-
ur verið skráð á vatn með
'gaffli". „Ekki ber það hross þig
sem þér hefur verið lofað“
vilji aðeins sýnast flæða yfir.
f raun og veru gerir hún það
| ekki. Hún mundi gjarnan vilja ’
grömm. Hversu hátt er sá
hræðilegi vökvi virtur í löndum
ykkar? Spyrjið þjóðir ykkar,
hvort þaer vildu gar.ga að því,
að kaupa hinn rússneska harrn
við því verði?
Nei, við verzlum hvorlci með
blóð né vinnuslundir hetjanna
okkar. Við seljum þann vaming
ekki
deild verzlana
; ck'kar. Hér er ekki um verðgildi
***) Sama bók; „Búhöldurinn j málsháttur) „Heií c-ru auðunn- blóðs að ræða. Við krefjumst
að réttlætið sé látið
Þýzkaland verði verndað fyrir
Rjússum. Pvngjan og úlfurinn í
k'VÍkmyndaisögum Disneys tala
alltaf með þessari ámátleg'U, við-
fcvæmnislegu bassarödd. Láttu
hi-nar þurru forsendur, sem þeir
■bjóða lit.Iu munaðarleysingjun-
um þínúm í stað brauðs, ekki
eitra traust þitt á vináttu, heiðri
og sannleika. Þú stendur ekki
eitt og yfirgefið. Hin vængjaða,
alltsjáandi samvizka Sögunnar
fylgir þér í framisókn þinni. En
ég tek undir hina þöglu spurn-
ingu þína:
„Ef Miinchen fcveður við öld
fram af öld, s©m tákn hræðsl-
hét mér því, að gefa mér frakka, in-‘ ; þess ems. aö retuæno se latio unMr framm; fyr;r morðingjan-
en hann gerði það ekki; megi. ****j Dahl, II. bi.nd-i, bls. 311 ! ráða; lagalcgur réttur alls hi-ns; 0„ stalir.wrad sem tákn
orð hans ylja mér“. (Russneskur (útg. 1905). ! óbreytta fólkis jarðarinnar. Og ef I hetjalundar okkar, og Yalta sem
kV-M v

I stnðSiRS —.kid irbyggÍRg ffriSarins
i Sérstök tegund vinsælla úfcvarpswðtækja v : r i ramioidd I Voraesh. Á myndiani ti! vinstri sést
hvað eftir var af fullkomiimi verksmiöja, þeg ar Þjéðverjar höfðu hörfað burt 'af staðnntn.
Myndin til hægri sýnir, hvernig ve(ksmiðjan etur út eftir endurbyggiuguna. Nú frandeiðir M;; I hundruð fjörutíu og sjö?
aðallega útvarpsviðtæki, sem hafa mjög mik-n
unum, se;n liggja norðaii við heiinskautaba!)
móttökukraít. Slík tæk! eru mest notuð í
óðruin afskrtfctnm stöðum.
tákn eiðstafs hermannsins, og
Núrn'berg sem .tákn endurgjalds-
ins, hvaða einkunnarorð munu
þá niðjar okkar gefa þessari
óendanlega víðtæku setninigu —■
iMoskva, árið eittþúsund níu-
?“
Megi það hljóma sem líkast.
orðinu Réttlæti!

.^#11
w9m&Sá
HNR ‘ .. ■ 7T