Þjóðviljinn - 19.07.1947, Qupperneq 7

Laugardagur 19. júlí 1947.
ÞJÓÐVILJINN
sm
m
MUI\fIÐ Kaffisöluna Hafnar-
stræti 16.
DAGLEGA ný.egg soðin og hrá.
Kaffisalan Hafnarstræti 16.
KAUPUM hreinar ullartuskur.
Baldursgötu 30.
GÚMMÍSKÓR og gúmmífatn-
aður margskonar,
VOPNI, Aðalstræti 16.
SAMÚÐARKORT Slysavarnáfé-
lags Islands ltaupa flestir,
fást hjá slysavarnadeildum
um allt land. 1 Reykjavík af-
greidd í síma 4897.
Útbreiðið
ftfgjja Tímauu
Næturlæknir er í læknavarð-
stofunni Austurbæjarskólanum,
sími 5030.
Næturvörður er í Laugavegs
Apóteki, sími 1616.
Ásælni Bandaríkjanna
í Norður-Afríku
Framhald af 8. síðu
lönd séu undirokuð geti heim
urinn ekki vænzt öryggis og
friðar.
'Madhi Benouna, foringi
Araba í Marckkó, kveðst
‘hafa fengið eindreginn stuðn-
ing Bandaríkjamanna í æðstu
stöðum í fyrirætlunum sín-
um að sameina franska og
spanska Marokko í sjálfstætt
arabiskt ríki.
NYLENDUSTJÓRN
BRETA
Framhald af 1. síðu.
réttarfarið er með miðalda-
sniði og íangelsin óþrifaleg
og heilsuspillandi. Embættis-
mannastéttin er gjörspillt
! vgna kynþáttamisréttis. Bréf-
ritarinn tekur það fram, að
Bretar geri þó skár við þegna
sína, en sum önnur nýlendu-
ríki.
Stjórnin „gegn dýrtíðinni“
—3—í—í—
4-
-3-
-3-
4*
■^--í—f-U--l.-3—J.-3.-3—3--I-U—T--I--3—3—3—I—!—!—3--í—!—3—!--3—3—3--3--3—-3--I--3—3—3——3--3.-3—4—I—Þ
-3-
Landsmót stúdenta
4 Laugardagur 19. júlí. Setning mótsins
Í Stúdentar, eldri sem yngri, eru beðnir að mætg,
fvið Gamla Stúdentagarðinn kl. 1,30 síðd- Þaðan;
Xganga stúdentar til háskólans undir . fánum
"menntaskólanna. — Lúðrasveit Reykjavíkur-
Xleikur við anddyri háskólans kl. 1,40—2,00. — Þá
Jhefst setningarathöfnin í hátíðasalnum. Karla-
Jkórinn ,,Fóstbræður“ syngur. Gísli Sveinsson
Jsendiherra setur mótið. Lárus Pálsson leikari les
íkvæði Einars Benediktssonar um Snorra Sturlu-
+ son. — Einar Kristjánsson óperusöngvari syngur
ínokkur lög. — Rektor háskólans, prófessor Ólaf-
;;ur Lárusson: Handritamálið. Erindi. — Prófessor
XSigurður Nordal: Handritamálið. Ávarp.— Stein-
“grímur Þorsteinsson docent ávarpar heiðursgesti
-•mótsins, Sigurð skólameistara Guðmundsson og
|frú hans. — Lúðvík Guðmundsson skólastjóri:
Lokaorð. — Þjóðsöngurinn (Trio).
Sunnudagur 20. júlí. Reykholtsför stúdenta.
Farið með m- s. Laxfossi kl. 8 árdegis til Akra-
ness og þaðan í bílum til Reykholts. Komið aft-
ur til Reykjavíkur um kl- 8 um kvöldið.
Mánudagur 21. júlí. Fundur:
- Aðalíundarstörf. (Fundartími nánar
isíðar).
Handritamálið.
auglýstur
1 Kveðjuhóf mótsins að Hótel Borg. Sameigin-
|legt borðhald. Ræður. Einar Kristjánsson óperu-
|söngvari: íslenzk og norsk lög. — Dans.
t
~-3—3—3—3—3—3—!—' ■' l-^+++-!-+-I~!--M~i--!--i--M~!--i--i-+-J"r-i-!~i-+-i--i-++-i-3-i-i--í--i--i-i-
Hjartanlega þökkum við alla samúð og
hjálpsemi í sjúkdómslegu og við fráfall
mannsins míns og sonar
Baldurs Guðmundssonar
Einkum vil ég þakka bróður hins látna,
Birni Guðmundssyni Einholti 11 og fjöl-
skyldu hans.
Sigurlín Jónsdóttir,
Hjörtfríður Elísdóttir.
Frh. af 3. sxöu
stefnumál ríkisstjórnarinnar
eins og annarra málefna-
snauðra ríkisstjórna.
Enn einu sinni áttu ,,allir“
að fórna í göfugum tilgangi.
Og nú hefur stjórnin sýnt
trú sína í verkunum. Barátt-
an „gegn dýrtíðinni“ er sem
sé fólgin í því að hækka hina
raunverulegu dýrtíð, en láta
hækkunina þó ekki koma til
vísitöluútreiknings. Við það
breytist hlutfallið milli kaup
gjalds og verðlags alþýðu
manna í óhag. Hverra hags-
munum þjónar slikt athæfi
annarra en heildsala og
braskára? Sú ráðstöfun, er
ríkisstjórnin hefur lýst senr
allsherjarbjargráði ríkisins,
er tollahækkunin fræga.
|Henni er ætlað að færa rík
issjóði um 45 milljónir króna
árstekjur, og síðan á að nota
þa& fé að mestu til þess að
greiða niður verð á öðrum
varningi. Allir sjá, að skolla-
leikur þessi lækkar engan
veginn dýrtíðina, því að hér
er verð einnar vöru hækkað
til þess að önnur geti lækkað
að sama skapi. Þar að auki er
tollahækkunin hugsuð sem
fjárhagslegt bjargráð, ríkis-
sjóðs, þannig að dýrtíðin er
vitandi vits aukin til þess að
afla ríkissjóði tekna. En þótt
ráðstöfun þessi leekki ekki
dýrtíðina, getur stjórnin þó
stært sig af því, að hún lækk-
ar kaup vinnandi alþýðu,
enda mun það tilgangurinn,
jafnvel þótt sumir ráðherr-
anna hafi í skatta og útsvör
meira en meðalárstekjur
„glæpamanna“. Svo vísdóms-
lega er nefnilega- farið að í
þessari „dýrtiðarbaráttu, að
tollahækkunin kemur ekki
inn ’ á vísitöluútreikning en
aftur á móti hafa niður-
greiðslurnar áhrif til lækk-
unar. Hér er því um beina
fölsun vísitölunnar að ræða.
Ef stjórnin heldur áfram á
þessari braut, má jafnvel bú-
ast við, að hún stórhækki
verð fjölda vörutegunda, án
þess að láta hækkunina koma
inn í vísitöluna, en greiði svo
vísitöluvarning niður upa
þriðjung eða helming'. Dýr-
tíðin væri hin sama eftir sem
áður, en vinnandi fólki
mundi reynast ókleift að lifa
af vinnutekjum, sínum. Nú
þegar státar stjórnin af því
að vera búin að falsa vísi-
töluna um 55 stig. Svo langt
gekk hún i þessari fölsun, að
ihún reyndi að fá kauplags-
nefnd til þess að reikna með
verði á blautu trosi. sem er
almennt ekki söluvara í búð-
um, í stað þurrs saltfisks, sem
er allmiklu dýrari.
stríðsorðtakið: „Þeir geta étið
hafragraut.“
Þessi röksemd hefur vrið
hrakin svo vendilega af sósí-
alistum, að mig langar að-
eins til að bæta einu við. í
landinu eru nú geysileg gjald
eyrisvandræði, svo að fyrir-
sjáanleg er meirf og minni
stöðvun í ýmsum iðngreinum,
og bankarnir eru jafnvel
hættir að taka gild gjaldeyr-
isleyfi til greina. Getur þá
stjórnin haldið því fram kinn
roðalaust, að hún hafi 45
millj. árstekjur af tolli á
lúxusvarningi eingöngu.
Hvað nemur þá innflutning-
ur lúxusvara mörgum hundr-
uðum milljóna? Barátta
stjórnarinnar „gegn dýrtíð-
inni“ hefur eingöngu beinzt
að því að rýra lífskjör al-
mennings. En verkalýðurinn
lætur ekki bjóða sér slíkt.
Verkalýðssamtökin buðu
stjórninni vinnufrið, ef hún
gengist inn á, að hefja ekki
skerðingar á kjörum fólksins.
Stjórnin sló á hina framréttu
friðarhönd og kaus heldur að
beita ofríki, enda hefur hún
uppskorið almenna lítils-
virðingu, og hún hefur tapað
þeirri orustu, er hún lagði
mest upp úr — kjaradeilu
verkalýðssamtakanna, sem
nú er nýlokið.
B. B. J.
Forsætisráðherrann
kemur upp um sig
Framhald af 4. síou
hann fullkomlega þá röksemd
verkamanna, að samkomulag
hefði náðst án nokkurs verk-
falls, ef ekki hefði vísvitandi
verið reynt að koma í veg fyr-
ir það. Og það var einmitt hiut-
verk ríkisstjórnarinnar. 1
Reykjavík var Guðmundi í.
Guðmundssýni falið að spilla
friði og fyrir norðan þeim Þor-
steini M. Jónssyni og Helga
Hannessyni. Þetta tókst furðu
lengi, einkum sökum þess að
ríkisstjórnin hótaði atvinnurek
endum öllu illu, -ef þeir gerðu
samninga. Um það segir forsæt-
isráðherrann að ríkisstjórnin
hafi sagt atvinnurekendum
„að liún teldi að vertilegar
grunnkaupshækkanir myndu
hafa hættu í för með sér og
gætu hleypt af stað dýrtíðar-
öldu í landinu.“ Hins vegar
skýrir forsætisráðherrann ekki
bein i frá hótunum ríkisstjórnar
innar en þær voru orðaðar þann
ig í Tímanum að ríkisstjórnin
myndi „hætta niðurgreiðsium
og sleppa dýrtíðinni lausri.“
Þótt forsáitisráðherrann fimb
ulfambi á þrem síðum Alþýðu-
blaðsins og reyni að afsaka
fjandskap sinn við verkalýðs-
reynt hreyfinguna, kemur þaö að engu
I ■
Sænskur jafnaðarmaður
lýsir Ráðstjórnar-
ríkjunum.
Framhald af 5. síðu
dansa, svo sem væru þau dans-
arar að atvinnu.
Eg hef engar tölur við hönd-
ina, en það er greinilegt að
þetta menningarstarf er bæði
víðtækt og alhliða. Það sýnir
svo að ekki verður um villzt að
verið er á réttri leið og komið
langa vegu út úr myrkri tsar-
tímabilsins.
SÝNINGIN ER SÚ SAMA . ..
Það er sannarlega ekki verið
að ala upp neina Hitlersæsku í
Sovétríkjunum. Það er tak-
markalaus þörf fyrir menntað
og starfsglatt fólk í hinu mikla
endurreisnarstarfi, sem krefst
samstilltra átaka ef mikill ár-
angur á að nást á skömmum
tíma. Við urðum að sætta, okk-
ur við ýmsa freisisskerðingar
hér heima í Svíþjóð á stríðsár-
unum, sem skýrðar voru með
því, hve alvarlegt ástand væri.
Sovétríkin eiga nú við að stríða
margfalda erfiðleika á við okk-
ur á stríðsárunum, og þar er
sömu skýringuna að finna, enda
þótt hún sé máski ekki gefin
upp opinberlega.
Þeir menn, sem halda því
fram, að verið sé að gera til-
raun til að steypa alla í sama
mótið í Sovétríkjunum, verða
að viðurkenna, að það fer þá
fram innan mjög víðs ramma.Sú
mynd, sem maður gerir sér af
æskulýðnum, er í höfuðatriðum
sú, að hann sé frjálshuga og
horfi björtum augum á fram-
tíðina, hann sé menntaður og
fróðleiksfús og beri virðingu
fyrir manninum, en enginn þarf
að vera i vafa um að mikil á-
herzla er lögð á að innræta
honum það. •
Við spurðum í einu bókasafn-
inu sem við komum í, hvort
skoðað væri í töskur manna, er
þeir færu með þær út. Okkur
var svarað, að það væri óhugs-
andi í Sovétríkjunum, það
væri mikil móðgun við rúss-
neskan borgara að gera ráð
fyrir því, að hann mundi stefa
eignum hins sósíalíska ríkis.
Það er að vísu ætíð hælta
bundin við það, að ríkisvaldið
skipti sér ofmikið að andlegu
uppeldi borgaranna, en þegar
afskipti ríkisvaldsins eru að
miklu leyti fólgin í því að ala
fólk upp við meistaraverk
heimsbókmenntanna, held ég
að ótti sé ástæðulaus. Er ekki
verið með því að leysa úr læð-
ingi andlega orku, sem ekkert
ríkisvald getur misnotað ? Svar
ið er framtíðarinnar, en spurn-
ingin er samt tímabær.
Stjórnarliðið hefur
að afsaka tollahækkunina ' haldi. Hann veit upp a sig sök-
með þvi, að hún kæmi ekki | ina og kemst kki hjá þvi að
niður á nauðsynjavörum al-jlýsa sjálfur svikum sínum. Og
menning. Þessi röksemd dóminn um sig þekkir hann
minnir allt of mikið á fyrir- [ nægilega veh
- > «t W Á.m-MumuÉJM’JÍfll fe f
lílnkkunnn
Sósíalistafélag
j Reykjavíkur
Skrifstofa félagsins
! verður iokuð í dag.
Næsía bálfan mánuð
verður hún aðeins opin
; frá kl. 4—7 e. h. vegna
: sumarleyfa..