Þjóðviljinn - 21.10.1947, Blaðsíða 6

Þjóðviljinn - 21.10.1947, Blaðsíða 6
6 ÞJÓÐVILJINN Þriðjudagur 21. október 1947. 38. Sasnsæri mlkla eftir MICHAEL SAYEBS oa ALBEBT E. KAHN Wilson sneri aftur til Bandaríkjanna, til að berjast sinni vonlausu baráttu við bandaríska afturhaldið.l) Lansing utanríkisráðherra tók sæti hans á friðarráð- stefnunni í París og umræðumar breyttu um svip. Full- trúum Bandamanna fannst, að þeir þyrftu ekki lengur að leyna því, sem þeim bjó. í hug. Clemenceau lagði þurrlega til, að friðarráðstefnan ,,losaði sig úr vandræðunum, sem hún væri komin í, svo lítið bæri á.“ Prikipomálið skyldi tekið af dagskrá og ekki minnst á það framar. „Bandamenn flæktu sig sjálf- ir í þessa Prinkipovitleysu, og nú verða þeir að losa sig sjálfir úr henni!“ sagði Clemenceau. Balfour, utanríkisráðherra Bretlands, útskýrði nánar, hvað fólst í ummælum Clemenceau: „Það er nauðsyn- legt,“ lýsti hann yfir, ,,að gera ráðstafanir til, að gera málstað bolsévika óverjandi, ekki einungis í augum al- menningsálitsins, heldur einnig þeirra, sem álíta, að bolsévisminn sé lýðræði á villigötum og margt sé gott við hann.“ Að svo mæltu hófust á ráðstefnunni langar umræður,/ um hvernig hægt væri að veita herjum Hvítliða- sem árangursríkasta aðstoð gegn sovétstjórninni. Churchill, sem hafði algerlega tekið við af Lloyd George á ráðstefnunni lagði til, að þegar í stað væri sett á stofn af Bandamönnum yfirráð fyrir Rússlands- mál, er skiptist í stjórnmálalega, efnahagslega og hern- aðarlega heild. Hernaðardeildin átti að „taka til starfa þegar í stað“ við að ganga frá áætlun um víðtæka hern- aðaríhlutun. 3. SENDIFÖR GOLOVINS. Nú þegar Churchill var orðinn hinn viðurkenndi, en reyndar ekki opinberi, yfirhershöfðingi andsovétherja Bandamanna, færðist sviðið til London, þar sem sérstak- ir erindrekar Hvítliða streymdu þetta vor og sumar til brezku stjórnarskrifstofanna í Whitehall. Þeir komu sem fulltrúar Kolsjaks aðmíráls, Denikins hershöfðingja og annarra Hvítliðaleiðtoga, til að leggja síðustu hönd á undirbúning að lokasókn gegn sovétstjórninni. Mikil leynd hvíldi yfir samningum þeirra við Winston Ghur- chill og Sir Samuel Hoare. Churchill, sem var hermála- ráðherra, tók að sér að birgja Hvítliðaherinn af her- gögnum úr afgangsbirgðum Breta frá stríðsárunum. Hoare annaðist hið flókna leynimakk við önnur ríki. Meðal fulltrúa Hvítliðanna voru „rússneskar lýðræðis- hetjur" á borð við hinn fræga hermdarverkaforingja þjóðbyltingarmanna, Boris Savinkoff. Lvoff prins af Tsarættinni, og Sergei Sasonoff, fyrrverandi utanríkis- ráðherra Tsarsins, sem verið hafði fulltrúi bæði Koisjaks 1) Woodrow Wilson gerði enn eina lokatilraun til að koma því til leiðar, að Riissland næði rétti sínum. Hann átti frumkvæði að því, að William C. Bullitt, sem þá var ungur starfsmaður í utanríkisráðuneytinu og starfaði á friðarráðstefnunni í Paris, var sendur til Moskva til að ná sambandi við Lenin og spyrja leiðtoga Sovétríkjanna, hvort hann í raun og veru vildi frið. Með Bullitt í sendi- för þessari var hinn ágæti, bandaríski blaðamaður Lin- coln Steffens, sem kom heim með átta orða lýsingu á Sovét-Rússlandi: „Eg hef séð framtíðina — og hún ber -árangur!“ Bullitt sjáifur kom til baka með friðarskil- mála Lenins bæði við Bandamenn og Hvítliðá. Lenin var óðfús að sernja frið, en tillögur hans, voru, eins og Winston Churchill átti síðar eftir að skýra frá í bók sinni The World Crísis: The Aftermath, „algerlega hundsaðar,“ og „þeir sem sendu Bullitt hreinsuðu sig með erfiðismunum af sendiför hans.“ Bullitt skýrði ut- anríkismálanefnd öldungadeildar Bandaríkjaþings í sept- cmber 1919 á eftirfarandi hátt frá því hversvegna frið- arskilmálar Lenins voru hundsaðir: „Kolsjak sótti fram 100 mílur, og öll Parísarblöðin æptu og öskruou, að iKolsjak myndi kominn til Moskva eftir hálfan mánuð,' -og. þess vegna hættu allir í París, þar á meðal, því mið- ur, meðlimir bandarísku' sendinefndarinnar, að leggja áherzlu á frið í Rússlandi, því að þeir héldu, að Kolsjak yrði von bráðar kominn til Moskva og/búinn að kóll- yarpa Sov<ra«t-.jórninni.“ 39.daour LIFID AD VEDI Eftír Horaee Me Coy „Mér finnst það eins og hver önnur hunda- heppni, að hann skyldi ekki berja þig til óbóta“, svaraði Myra. „Þér finnst þá, að ég hefði verðskuldað það?“ sagði Dolan. „Ef það er álit þitt, ætti ég sannar- lega að berja þig! “ „Þú veizt vel, hvers vegna þú stekkur svona upp á nef þér“, sagði Myra svipbrigðalaust, ,,er það ekki?“ „Eg ætti að gefa þér einn á hann, berja meinfýsina úr skrokknum á þér---------“ „Hættið nú bæði!“ rumdi Bishop og gekk á milli þeirra. „Eg hef aldrei vitað annað eins. Einn góðan veðurdag rjúkið þið í hár saman, þeg- ar ég ekki er við, og hvað verður þá? Þegiði nú-------“ Dolan hreytti einhverju óskiljanlegu út á milli samanbitinna tannanna, en Bishop gekk út að glugganum. „Mike“ hvíslaði hann lágt. Dolan heyrðist einhver annarlegur hreimur í rödd hans og gekk hratt til hans og leit út um gluggann yfir öxl hans. Maður nokkur gekk frá skrifstofudyrunum og þvert yfir ^götuna. Þeir fylgdu honum með augunum, þar sem hann gekk hinu megin við götuna, þangað til hann fór inn í sporvagn. Þegar hann snéri andlitinu að húsinu, skutust Bishop og Dolan snöggt frá glugganum, svo að hann sæi þá ekki. „Það er merkilegt, að hann skyldi ekki lita upp til okkar“, sagði Dolan. „Nei, það er ekkert merkilegt. Hann álítur okk- ur ekki þess virði“. „Hver er þetta?“ spurði Myra. „Jack Carlisle“, svaraði Dolan og beit á vör- ina. Myra gekk hratt að glugganum, til að sjá hann. „Láttu hann ekki sjá þig“, sagði Dolan. „Eg ska’l gæta þess“, sagði hún, og gekk með- fram veggnum að glugganum og gægðist út. „Hann horfir ekki hingað — — Jæja, svo þetta er einræðisherrann hérna!" Hún fór frá glugganum. „Eftir að hafa séð hann, skil ég betur margt, sem hefur valdið mér miklum heilabrotum“. Slög hraðpressunnar, sem höfðu blandazt sam- tali þeirra, hættu allt í einu. Dolan og Bishop horfðust í augu. Þeir þutu niður stigann og inn á skrifstofu Lawrence, án þess að gera vart við sig. Lawrence var að fara úr regnkápunni. „Lótuð þér stöðva hraðpressuna?" spurði Dolan. „Já, cg þao geri ég aftur, ef liún er sett í gang án míns samþykkis", cvaraði Lawrence og gekk að skrifborðinu. „Hver hefur leyft yður að skipa fvrir verkum hér?“ „Ég reyndi árangurslaust að komast í samband við yður, og dg varð ao fá annað upplag af tímarit- inu prentað. Er það svo skelfilegt?“ „Þér vitið vel, að mánaðarblað vátryggingafélag- anna á að kcma út í dag. Við megum ekki svíkja þá samninga“. „Það er ekki ástæðan", sagði Bishop. „Andartak, Eddie“, sagði Dolan. „Þetta er lík- lega ekkert í sambandi við komu Jack Carlisle hing- að áðan — eða hvað?“ „Carlisle — Carlisle —“ „Enga uppgerð. Ég sá hann ganga hérna yfir göt- una rétt áðan —“. „Já, Cai-lisle kom hingað", viðurkenndi Lawrence. „Hann gaf í skyn, að það mundi kannski —“. „Hann gaf ekkert í skyn, hann skipaði. Jæja, hvað hafið þér hugsað yður ? Ætlið þér að láta hann hræða yður til hlýðni?“ „Ég er ekki hræddur, en ég vil ekki láta blanda mér í meiðyrðamál. Ég sagði yður, þegar ég las greinina, að mér litist ekki á —“ „Svarið þér mér skýrt og skilmerkilega, ætlið þér að prenta tímaritið eða ekki?“ „Misskiljið mig nú ekki, Dolan —“ „Ég sagði þér, að hann væri vesalingur", sagði Bishop. „Hann skríður í — „Ágætt“, sagði Dolan. „Ég get fengið það prentað annars staðar. Ég tek það sem er fullprentað og mót- in, er yður það á móti skapi?“ • „Nei, alls ekki“, sagði Lawrence fegþnn. „Það eru menn af yðar tegund, sem eruð einhver mesta ógæfa þessa lands“, sagði Bishop og studdi höndunum fram á skrifborðið. „Blauð montkerti og skíthælar eins og þér —“ „Komdu", sagði Dolan. Þeir föru niður í prentsmiðjuna. Þar stóðu á borði háir staflar af tímaritinu. Ungar stúlkur voru önnum kafnar við að hefta það. Cully kom til þeirra, hann var raunalegur á svipinn. „Jæja,“ sagði hann. „Við erum að flytja", sagði Dolan. „Eftir stundar- korn kemur bíll, og við tökum í hann allt draslið og mótin líka“. „Mér þykir fyrir' þessu, Mike“, sagði Cully. „En það er enginn hægðarleikur að eiga í erjum við Jack Carlisle —“ „Það lítur út fyrir það“, sagði Dolan. „Viljið þér smala ruslinu saman og fá það náungunum þarna. niðri á lóðinni, bullunum þarna ■— „Já, velkomið —“ „Þakka yður fyrir allt gamalt og gott, Cully“. Þeir fóru upp á skrifstofuna. Myra var að tæma skrifborðsskúffurhar og stafla innihaldinu á borð- ið. „Við flytjum", sagði Bishop. „Ég þóttist vita hvað klukkan sló, þegar pressan stanzaði -—“ f< „Eddie“, sagði Dolan og fór í kápuna. „Bíddu liérna, þangað til ég kem aftur. Ég verð að finna þennan lögfræðing fyrst, og síðan skal ég útvega bíl.“ „Hvert förum við?“ „Ef við fáum ekki peningana, þá fáum við hvergi inni, þá erum við dæmd. En fái ég þá, bíddu bara liérna. Ég ætla að tala við náungana þarna úti. Finnst þér ekki, að ég ætti að kalla á þá hingað?“ „Til hvers?“ D A V í Ð isiBiiBiiiiJiiiiiiiiinnTtœÉiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiíiiRiiiiiiiiiiJiiiiiiiPiiiiHiiiiiiiiiiiiiíifiiMmfliiiiiiinnnininninijiiiniininrmniRHB...

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.