Þjóðviljinn - 06.11.1947, Blaðsíða 5

Fimmtudagur 6. nóvember 1947
ÞJÓÐVILJINN
llans Kirk:
Seinni grein
Ffe ty «* W - TJ *»fc'
Eru hugmyndir okkar faisaöar ?
Ef áróðurinn á ekki að leika
á okkur, verðum við uð rann-
saka hvað orðið málfrelsi þýðir,
og hvaða form það fær undir
mismunandi þjóðfélagsaðstæ': -
um. Og þar með erum við kom-
in að því orði sem .nest er mis
notað á ókkar tímum. orðir.u
lýðræði.
Þegar Sovétrússar tala um
sitt sovétlýðræði, eru þcir ar.n
aðhvort álitnir ólæsir og óskrif-
andi menn, sem ekki viti hvað
orðið þýðir ellegar ósvífnir á-
róðursmenn. Menn berg þjóð-
félagsstefnu þeirra samau við
hina vestrænu og sanna að
þeir hafi aðeins einn flokk og
hvorki efri né neðri dei’.d, eng-
an Ohurehill eða Knud K:i-f n-
sen.
Því er gleymt að flokkar eru
einkenni stéttaandstæðna, og
þingræðið er sögulegt einkenni
auðvaldsþjóðskipulags, alveg á
sama hátt og stéttaþingin voru
einkenni lénsskipulagsins. Á
sama hátt er Kommúnista-
flokkurinn ekki flokkur í borg-
aralegum vesturevrópskum
skilningi, heldur pólitísk brjóst-
fylking, þar sem sá hluti þjóð-
arinnar sem mestan þátt tekur
i þjóðfélagsstörfum er saman-
safnaður.
Já reyndar, segja andstæðing
arnir, það sama sögðu nazistar
í Þýzkalandi líka um sinn flokk,
-— og þar með erum við komin
að þeirri fullyrðingu að nazist-
ar og kommúnistar séu af sama
sauðahúsi.
1 ,,Mein Kampf" skrifaði Hitl
er um lýðræði: ,,Þingræðisskip-
unin, þar sem, meirihluti ræður
syndgar á móti hinni aristó-
kratisku höfuðreglu náttúrunn-
ar með því að hafna frumtaki
persónuleikans og gefa í stað
þess lýðnum ákvörðunarréttinn.
Og nákvæmlega sömu mót-
báru hafði hann við Marxism-
anum. Marxisminn, segir hann
,,hafnar hinni aristókratísku
höfuðreglu í náttúrunni. í stað
hinna eilífu forréttinda valds
og afls hyllir hann lýðinn og
helþuijga. hans.“
Hin aristókratíska liöfuðregla
náttúrunnar kom Hitler og vin
um hans um siðir þangað sem
beir áttu heima, en Hitler var
sem sé ekki tilbúinn til að viður
kenna neina hugtakasameign
Nazisma og Kommúnisma og
kommúnismann enn síður.
Það þýðir ekki að ákvarða
hvort land er lýðræðisland eða
ekki eftir ytri formlegum ein-
kennum. Ef við gerum það,
getum við komizt að þeirri nið-
urstöðu að England sé ekki lýð-
ræðislegt land af þvi það nefn-
ir sig einveldi og hefur ekki
lögfest stjómarskrá sína.
Hitler Iiafði að sjálfsögðu á
réttu að standa þegar hann
sagði að sá svipur væri með
vestrænu lýðræði og sovétlýð-
ræði að bæði leggja höfuðá-
herzlu ó skoðanir þjóðarmeiri-
hlutans. Munurinn liggur í því,
að hve miklu leyti þjóðarmeiri-
hlutinn getur komið vilja sínum
í framkvæmd. Með öðrum orð-
um hvort lýðræði er svo vítt að
það taki yfir allt þjóðfélagslíf-
ið og þá fyrst og fremst hið
fjárhagslega.
Fyrsta lýðveldið, sem við vit-
um nokkuð um, er Grikkland og
þaðan höfðumvið orðið demó-
krati, lýðræði. En i Grikklandi
heyrði hin fjölmenna þrælastétt
ekki til demos, lýðnum. þrælarn
ir voru einfaldlega réttlausir.
Hið klassíska lýðræði var lýð-
ræði þrælaeigendanna, það er
að segja mjög þröngt lýðræði.
Hið vestræna lýðræði er auðvit
að víðara, að því leyti að allir
íbúarnir — ef maður undanskil-
ur íbúana í mörgum nýlendum,
sem lifa hérumbil eins og þræl-
ar fornaldar — hafa atkvæðis-
rétt. En valdi yfir auði land-
anna, yfir jörðinni, fjármagn-
inu, framleiðslutækjunum, er sí
og æ í höndum fárra manna, og i
yfirráð farmleiðslutækjanna eru
undirstaða hins raunverulega
valds.
I Sovétríkjunum og að nokkru
leyti líka í hinum nýju lýðræð-
isríkjum í Austur-Evrópu er
vítt lýðræði. Þarna er þjóðfé-
lagslegt og fjárhagslegt vald i
höndum fólksins, það á fram-
leiðslutækin eða ræður rekstri
þeirra. Skiptir ekki máli, hvort
okkur lízt á það lýðræði eða
ekki. En þvi verður ekki neitað
að það er vítt og raunhæft lýð-
ræði.
Hinir miklu verðleikar rúss-
nesku byltingarinnar liggja í
því, að lýðræðinu var komið í
Bandaríkin. Þeim, sem pólitisl
Ijósbrigði og staðbundnir hagr
munaárekstrar er ekkh sérstak-
lega nákomið, er ómögulegt ac'
sjá mismun á ameriskum Demo-
krötum og Republíkönum. Báð-
ir flokkarnir eru fulltrúar stór-
auðvaldsins, en verkamenn eiga
sér yfirleitt enga fulltrúa.
Það er röð af formum fyrir
lýðræði frá því gríska, yfir hið
enska og til þess ameríska, þar
sem lýðræðið er orðið tómt. En
sovétlýðræðið er ólíkt öðrum,
því að þar er um aðræða þjóð-
félagslega nýmyndun, umbylt-
ingu á grunni samfélagsins.

Eins og Hitler falsaði hug-
tökin sósíalismi og þjóðareign
falsa stjórnendur Bandaríkj-
anna hugtökin frelsi og lýðræði.
Hitler ofsótti Gyðinga, og að
staða Negra i Bandaríkjunum
er ekki öruggari. Tíu milljónir
Negra í suðurríkjunum hafa
ekki kosningarétt þeir hafa ekki
möguleika til menntunar, þeir
verða að búa í sérstokum hverf
um, þeir vinna verstu verkin,
þeir njóta ekki verndar dóm-
stólanna, þegar árekstrar verða
milli þeirra og hvitra manna.
Hið gamla Rússland zarsins
var líka fjandsamlegt Gyðing-
um og aftökur voru tíðar. Nú
er kynþáttahatrinu útrýmt, og
fyrir sérliverja áreitni við aðra
kynflokka er stranglega hegnt.
Það er lýðræði, en er ame-
ríska afstaðan gagnvart kyn-
þáttavandamálinu lýðræði ?
Lög eru komin á í Ameríku,
sem svipta verkalýðsfélögin
rétti sínum. Auðvaldið hefur nú
náð steinbítstaki á iðnfélögun-
lians Kirk.
aðstöðu um allan heim í frelsis-
ins hafni. í Tyrklandi eru aft-
urhaldsstefnur styrktar gegn
lýðræðinu, og í Grikklandi þeir
menn og flokkar, sem unnu með
Þjóðverjum. Væri það Ameriku
i hag mundi Truman hafa styrkt
Quisling til valda í Noregi, í
! nafni lýðræðisins.
framkvæmd án tillits til livað' um. p>að er verið ag leggja í rúst
það kostaði, og grunnur lagður
að hinu raunverulega lýðræði
þar með. Það var ekki igert í
Þýzkalandi, og af þvi leiddi, að
enda þótt fólkið hefði formlegt
pólitískt vald innan Weimarlýð-
Jveldisins, höfðu prússneskir
' júnkarar og iðnaðardrottnar
j hið raunverulega vald, og afleið
ing þess varð Nazisminn. Nú er
byrjað að koma lýðræði á í
Austur-Þýzkalandi á hinn rétta
hátt: Að hluta sundur stórjarð
irnar og skipta þeim milli smá-
bænda.
Einsflokksfyrirkomulagið í
Sovétríkjunum er í nánu sam-
bandi við þá sögulegu staðreynd
að þar eru hvorki stéttir né
stéttabarátta. Ætti kannski að
búa til gerviflokka, sem ekki
hafa neina undirstöðu í stéttar
skipun þjóðflokksins ? Sannast
að.segja eru menn ekki sérstak
lega hrifnir af flokkafjöldanum
í vestur-evrópsku ríkjunum. En
í Sovétríkjunum eru þúsundir
og aftur þúsundir flokksleys-
ingja í margvíslegum félögum,
j sem einmitt gefa löggjöfinni sitt
persónulega frumkvæði.
Að sönnu er annað land, sem
hefur aðeins einn flokk, sem sé
ir það litla, sem eftir stóð af
verki Roosevelts í þágu lýðræð-
isins.
Og samtímis er hafin pólitísk
hreinsun sem minnir óhugnan-
lega á Nazista-Þýzkaland. Mað-
ur getur lesið skýrslurnar, sem
fram eru komnar um ákærurnar
fyrir óameríska starfsemi. Þér
hafið verið í andfasistisku fé-
lagi. Þér liafið skrifað á móti
Franco-Spáni! spyr rannsóknar-
dómarinn. Þér eruð sjálfsagt
Gyðingur? Þér eruð kommún-
isti, og ef ekki, eruð þér njósn-
ari! Kommúnistahræðslan, sem
áróðurinn hefur framkallað, er
notuð til að fjarlægja alla frjáls
lynda og vinstrisinnaða menn
frá háskólunum, úr embættum,
kvikmyndum og blöðum, úr op-
inberu lífi.
Sérhvér verður að ákveða fyr
ir sjálfan sig hvort þetta er
fasismi eða ekki, en eitt er víst:
að það er stéttabarátta. Það er
harðasta stéttabarátta, sem til
er, þar sem auðvaldið ræður yf-
ir ríkisvaldinu og notar það á
ósvífinn hátt til að koma ætl-
unum sínum fram.
Og samtímis styrkir Ameríka
sína pólitísku og fjárhagslegu
Ameríkumenn hafa þrátt fyr
ir loforð og samninga setið hið
fastasta í Grænlandi og lýsa yf-
ir því að þeir ætli ekki að fara.
Með dollarann að bakhjarli hlut
ast þeir til um stjórnmál ann-
arra landa, berandi ekki lýðræði
fyrir brjósti heldur andstæðinga
þess. Þeir kveða á um stjórnar
myndanir í Frakklandi og ítal-
íu, banna Englendingum að
auka fjárliagslegt lýðræði sitt
með þjóðnýtingu stáliðnaðarins.
Þetta er allt stéttabarátta.
Undir ýmiskonar yfirskini, er
ameríska auðvaldið af fullum
krafti að berja niður lýðræðið í
heiminum.
★
Roosevelt, sem var einn af
hinum sjaldgæfu heildsteyptu
mönnum nútímans, lýsti hinu
fernskonar frelsi:
Pólitískt frelsi.
Trú- og málfrelsi.
Frelsi undan skorti.
Frelsi undan ótta.
Þetta eru fjögur lýðræðisleg
höfuðatriði, sem eru óaðskiljan
leg eins og fjórar hliðar fer-
hyrnings. Ameríka Trumans hef
ur ekki verið áf jáð í að tryggja
okkur frelsi undan skorti og
frelsi undan ótta, aftur á móti
hefur hún gefið okkur síhækk-
andi vöruverð og von um kjarn-
orkusprengju ef við bærum á
okkur. En eitt atriða Roose-
velts verðum við að athuga.
Það er pólitísk trúarsetning
að vestra séu menn kristilegir
en eystra ókristilegir, og kristn
ir menn séu ofsóttir alls staðar
þar sem verkalýðurinn og þá sér
staklega kommúnistar komast
til valda.
Ef maður ber saman kirkju-
skipunina i Sovétríkjunum og
Bandaríkjunum, kemst maður
að raim um að þær eru merki-
lega líkar. Á báðum stöðunum
eru trúmál einkamál, oviðkom-
andi ríkinu, og söfnuðirnir
verða sjálfir að borga kostnað-
inn. EJji saga þessara tveggja
kirkna er auðvitað ólík.
Rétttr.únaðarkirkjan í gamla
Rússlandi var í nánu sambandi
Franihald á 7. síðu
4-
+
$
4-
4-
I
I
í
$
f
j.
4-
4-
«5
a- S!
&
5
8
S.
k\
Wi
%
9«.
2*
8
w.
w.
w.
5
2*
G
6
a
«*
3.
2*
2»
9?-

2
«1.
5?
9W.
S
%

s s
9*
<5
5- S

5»
S
S
9»
s
2
sr*
2
2
S
•».
2
2
2
2
tS
2
&
4-
4-
|
$
4-
+
f
$
I
4-
4*
|
4-
$
j.
4-
4-
I
|
4-
4-
|
4-
4-
$
i
f
+
4-
4>
Í
4-
$
4-
1